Ya Umut Da Biterse - Namus Cinayetleri
Diyarbakir`da namus kisvesi adi altinda katledilen ve intihar eden kadinlarin yasadigi ortami görmeye çalisan arastirma ayni zamanda siddetin kaynaklarini da irdeliyor.
Diyarbakir Baglar Belediyesi ve Baglar Kadin Kooperatifi`nin yürüttügü bu arastirmaya akademisyenlerden avukatlara, gazetecilere kadar çok sayida kadin da destek verdi.
Aralik 2006- Kasim 2007 tarihleri arasinda `Kadin intiharlari ve Namus / Töre Cinayetleri Arastirma Projesi` kapsaminda ayni tarihlerde Diyarbakir merkez ve 13 ilçesinde yasanan 25 olay incelenmis, ve olaylarla ilgili olarak 73 kisi ile mülakat yapilmis.
19`u intihar, 6`si cinayetle (4`ü kesin, 2`si intihar süphesi) sonuçlanan 25 vaka ile ilgili yapilan görüsmelerde taniklarin söyledikleri bölgede kadinlarin yüz yüze kaldigi sorunlari ortaya koyar nitelikte.
Taniklara ulasmanin ve mülakat yapmanin uzun çabalar sonucu gerçeklestigi arastirmada (Hedeflenen 132 kisiden 73`üyle görüsme yapilabilmis) özellikle olayin arka planina ve nasil degerlendirildigine yönelik görüsmelere yer verilmis.
Taniklarin yasanan olaylari hem olumlayan hem de olumsuzlayan sözleri, namus kavraminin sahiplenilmesiyle birlikte ortaya çikiyor.
Çogu çocuk yasta olan kadinlarin yasadiklari, yasananlarin nedenlerinin arastirilmasini ve engellenmesini zorunlu kiliyor.
Arastirmanin ortaya çikardigi önemli bir sonuç ölüm nedenleri farkli olsa da bu kadin ve çocuklarin ortak noktasinin siddetten kaçmaya, mahkum olduklari yasam tarzini reddetmeye, farkli bir çikis yolu aramaya yönelmis olmalari.
Kadinlarin aradigi çikis yollari da bir sonuca ulasmiyor:
`Anlasilmanin kolayligi, çözümü gerçeklestirmeyi beraberinde getirmiyor.`
`Baski ve siddet tehdidi farkli kaynaklardan gelse bile yasanan toplumsal süreçler kadin bedenini yok ediyor`.
Kadinlar, üzerlerinde kurulan iktidari yikmak istedigi için öldürülüyor ya da intihara sürükleniyor.
Dava süreçleri geçistiriliyor..
Projeye destek veren avukatlarin araciligiyla ulasilan yargi sürecine ait bilgiler ise olaylarin bir baska çarpici yanini ortaya koyuyor:
25 olayin 9`unun dava sonucu intihar olarak sonuçlandi. Hem de ilk hazirlik sorusturmasindan sonra. Heyet 4 olayin da davasina ulasamamis.
Arastirmada, yargi sürecinde sorusturmalarin derinlestirilmedigi, kadin ve çocuklarin psikolojik destek almadigi ve dava süresince kadin kuruluslarina basvurulmadigi gibi sonuçlara da ulasilmis. Yargi süreciyle ilgili baska bir çarpici nokta ise ceza indirimleriyle ilgili.
Diyarbakir`da 2000-2005 yillari arasinda islenmis namus cinayetleri dosyasi 59 adet. Diyarbakir Barosu Kadin Komisyonu yaptigi arastirmada bu 59 dosyanin 46`sinda asiri tahrikten ceza indirimine gidildigini tespit etmis.
Namus kavrami güç ve çikar sarmalini örtüyor…
Arastirma yasanan siddet olaylarinin güç iliskileri disinda anlasilamayacagini söylüyor. Var olan güç iliskilerini, kadin üzerinde yarattigi siddet kapsaminda ele alan arastirma, bu baslik altinda aile içi tahakkümü, tahakkümün el degistirmesini , devlet kurumlari ve ailenin isbirligini, yarginin yaklasimini, zorunlu göçün etkisini, yoksulluk ve siddetin etkisini irdeliyor.
Namus kavramini farkli bir düzeyde ele almak gerektigi sonucuna ulasan arastirma, aksi takdirde namusun güç ve çikar iliskilerini örtme islevi gördügünü ortaya koyuyor ve bu iliski sarmalini açiga çikarmanin da zor ama hayati oldugunu vurguluyor.
1. Bölüm
2. Bölüm
3. Bölüm
4. Bölüm
