S
|St_AnGeR|
Guest
Dış dünyaya erişmek için paketlerimizi gateway’e atıyoruz. Paketler LAN ortamından WAN ortamına çıkıyor. LAN ile WAN arasındaki fark nedir? LAN aynı lokasyonda olan makineleri ifade edebilir. LAN bir başka görüşe göre aynı idarenin kontrolunde olan şebekeyi ifade edebilir. LAN iletişim hızı yüksek olan bir ortamı da ifade edebilir. Hepsine de katılmak kısmen mümkündür. Bugünkü konumuzda WAN’a erişimin nasıl sağlandığı ve WAN teknolojileri hakkında genel bir değerlendirme yapacağız.
-----------------------------------------------------------------------------WAN teknolojilerini tanıyalım.
Merhaba,
Dış dünyaya erişmek için paketlerimizi gateway’e atıyoruz. Paketler LAN ortamından WAN ortamına çıkıyor. LAN ile WAN arasındaki fark nedir? LAN aynı lokasyonda olan makineleri ifade edebilir. LAN bir başka görüşe göre aynı idarenin kontrolunde olan şebekeyi ifade edebilir. LAN iletişim hızı yüksek olan bir ortamı da ifade edebilir. Hepsine de katılmak kısmen mümkündür.
Bugünkü konumuzda WAN’a erişimin nasıl sağlandığı ve WAN teknolojileri hakkında genel bir değerlendirme yapacağız.
Network’çü açısından LAN ile WAN’ ı birbirinden ayıran asıl belirleyici unsur enkapsulasyondur. Binada oturan biri gibi düşünelim. Aynı binada bir başka komşuya gidecek isek üstümüze birşey almayız. Ancak bir başka binadaki bir yere erişiyorsak bu durumda sırtımıza bir palto alırız. Aynı şekilde paket LAN ağındaki bir başka bilgisayara erişiyorsa bu durumda ilave bir işe gerek yoktur. Ancak WAN’ın öteki tarafındaki bir bilgisayara erişiliyorsa bu durumda paltoya gerek var. Eternet şebekesi kendi adres standartını kullanır. Mac Adresi. Ancak WAN dünyasında eternet ortamı yoktur. Wan dünyasında ATM, Frame Relay, X.25 gibi paket anahtarlama yada ISDN yada PSTN dediğimiz devre anahtarlama şebekeleri yada geniş bant iletişim sunan kablo modem ve xDSL gibi hatlar vardır. Örneğin Frame Relay şebekesi bizim gönderdiğimiz IP adreslerinden yada Eternetin MAC adresinden anlamaz. Frame Relay Switch’leri kendi adreslemesi olan DLCI lokasyonu ifade eden adreslerini kullanır ve kendisine gelen data üzerinde bu adresi okuyarak yönlendirmesini yaparlar. Dolayısıyla F/R Switch’lerine gelen paketlerin üzerinde MAC adresi yerine DLCI adresi olmak zorundadır.
Frame Relay ile DS3 (45 Mb.) hızına kadar çıkabilmek mümkündür.
Yönlendirici paketi WAN’a atarken eğer Frame Relay şebekesine atmaya karar verdiyse paketin üzerindeki MAC adresini atarak yerine DLCI adresini koyar. Böylece Frame Relay Switch’lere gereken datayı yönlendirmeleri için yardım etmiş olurlar.
OSI modeline göre ikinci seviyede adres bilgilerinin (MAC gibi) gerekli WAN adreslemesi ile değiştirilmesine biz enkapsulasyon diyoruz.
WAN teknolojileri genel anlamda Kiralık hatlar, Paket anahtarlama şebekeler ve Devre anahtarlama şebekeler olarak üçe ayrılırlar. Asenkron çevirmeli bağlantılar, ISDN, Frame Relay, Lease Line, DSL ve Kablo modem olarak da ayırmak mümkündür.
En alt seviyede taşıyıcı ortamlardan bazılarını görüyoruz.
Şekilde ikinci seviyede koşan protokol örnekleri görüyoruz.
Kiralık hatlar adı üzerinde olduğu gibi biz 512 Kb. Lease Line hat satın alıyoruz ve bu hat sadece bize tahsis ediliyor. Pahalıdır. Özellikle kiralanan hattın uzunluğu fazla ise inanılmaz maliyetleri bulabilir.Üst limitler onlarca Mbps olabilir.
Paket anahtarlama şebekelerden hizmet almak kiralık hatlara göre daha hesaplıdır. Paket anahtarlama derken Frame-Relay, X.25, ATM hatlarını kastediyorum. Bu hatlar herkezin kullanımına açıktır. Size örneğin 256 Kb. bir bant genişliğini garanti ederler. Frame-Relay’ de bunun adına CIR denir. Üstüne de isterseniz EIR adını verdiğimiz bir bant genişliği de verebilirler. EIR size garanti edilmez. Ücreti bu yüzden çok daha düşüktür. Ancak bizdeki uygulamalarda çıkan sonuç genelde CIR seviyesini bile zar zor yakalayabildiğinizdir. Ödemeleri aylık sabit ücret şeklinde yapılır. Bağlanan lokasyonların birbirine olan mesafesi maliyeti etkilemez. Sizin merkez ofisiniz 5 ayrı şubeye bağlanacaksa bu durumda 5 tane bağlantı satın alırsınız. Şubeler birbiri ile merkez üzerinden görüşürler. Eğer merkez hatta kopma olursa tüm iletişim durabilir. Eğer bu durumda bile şubeleri birbirine görüştürmek isterseniz bu durumda şubeler arasında ilave bağlantı almanız gerekmektedir. Her bağlantı bant genişliğine göre ayrı ayrı ücretlendirilir.
Şekilde maliyet ve kullanım süresi ilişkisini görüyoruz
Yapının nasıl olacağına sizin karar vermeniz gerekir. Bu karar aylık hat maliyeti ve şubeler arası iletişimin kesintisiz olup olmayacağı kararı ile yakından ilgilidir. Tabiki bölgede hangi şebeke tipleri desteklendiğini de araştırmak lazım. Seçimde desteklenen maximum bant genişliği de önemlidir.Yapıda merkezcil bir yönetim şekli varsa örneğin bu doğrultuda bütün Server’lar merkezde ise pek de şubeler arası iletişime gerek yok demektir. Tasarım değişik şekillerde olabilir.
Şekilde farklı bağlantı biçimleri görülmektedir.
Kullanılan WAN protokol genelde medyanın ismiyle anılır. Yani X.25 ortamında X.25 protokolu, Frame Relay ortamında Frame Relay protokolu kullanılır. (Her medya için kullanılan protokol aslında birden çoktur . Biz üstünde durmayacağız.
Devre anahtarlama şebekeleri ise çevirmeli ağ bağlantılarını ifade eder. Yani siz gerek PC gerekse Router üzerinden data gönderirken modem tetiklenir ve karşı tarafa geçici olarak bir devre tahsis edilir. Konuşma sırasında hat koparsa konuşma kesinlikle sonlanır. Yeniden çağrı yapmak için yeniden aramak ve modemi yeniden tetiklemek gerekir. Halbuki paket anahtarlama şebekelerde hat kopsada diğer paketler alternatif yollardan gitmeye devam edebilir. Devre anahtarlama şebekelerde kullanılan ikinci seviyede paltolama yöntemi PPP, SLIP, HDLC olabilir. Bunlar arasında PPP populer durumdadır. SLIP pek kullanılmayan eskimiş bir protokoldür. HDLC ise markadan markaya farklık gösterebildiği için standartı oturmamış durumdadır. Örneğin Cisco kendi HDLC protokolünü kullanır. PPP ise sorunsuz her ortamda çalışır. Devre anahtarlamayı da asenkron ve senkron iletişim olarak ayırmak mümkündür. Asenkron iletişim bizim kullandığımız geleneksel analog telefon şebekesi üzerinden data geçirmek anlamına gelir. Avantajı dünyanın her tarafında en yaygın olan tek şebeke olmasıdır. Dezavantajları ise 64 Kbps maximum bant genişliği sunmasıdır. Ayrıca konuştukça öde mantığına dayandığı için hattın sürekli açık olması durumunda sizi aysonu gelecek fatura nedeniyle işinizden edebilmesidir. Diğer dezavantaj ise modemin tetiklenmesi sırasında kaybedilen zamanın çok cansıkıcı olmasıdır. Mobil olup da geçici ve kısa süreli bağlantı kuranlar için ideal bir çözümdür. Diğer asenkron bağlantı çözümü ise asenkron ama analog değil dijital bağlantı sunan ISDN teknolojisidir. ISDN analog yapıdaki telefon alt yapısını yoketmek arzusunun sonucu olarak doğmuştur. Dijital yapısı ile aynı PSTN telefon hatları üzerinden 2Mbps’e kadar çıkan çözümler sunabilmektedir.Modemin tetiklenmesi saniyesinde gerçekleşir.
Telefon hatlarını kullanan diğer teknoloji DSL teknolojileridir. xDSL olarak da adlandırılır.HDSL' den VDSL' e uzanan dijital abone hattı teknoloji ailesi xDSL olarak tanımlanır. DSL (Digital Subscriber Line ) diğer adlandırılmasıyla uzak erişimin geleceği ( The Future of Remote Access ) Lokal bölgede Telekom santralı ile kullanıcı arasında telefon için çekili alt yapıda kullanılan bir çift bakır tel üzerinden, yüksek hızlı veri (data ) ve ses (voice) iletişimini aynı anda sağlayabilen, 1997' nin ikinci yarısında kullanıma sunulan bir veri iletişim teknolojisidir. xDSL de kullanıcı ile santral arasındaki mesafe çok önemlidir. Söz konusu tel uzunluğuna bağlı olmak üzere çeşitli tipleri bulunmakta olup bunların mesafeye göre veri aktarım hızları;
IDSL
18.000 feet
6 km
128 Kbp/s
SDSL
12.000 feet
4 km
768 Kbp/s
ADSL (CAP)
17.000 feet
12.000 feet
5.7 km
4 km
1.5 Mbp/s
7.0 Mbp/s
VDSL (F/O)
4.500 feet
1.000 feet
1.5 km
330 m
13 Mbps/s
52 Mbp/s
18.000 feet
6 km
128 Kbp/s
SDSL
12.000 feet
4 km
768 Kbp/s
ADSL (CAP)
17.000 feet
12.000 feet
5.7 km
4 km
1.5 Mbp/s
7.0 Mbp/s
VDSL (F/O)
4.500 feet
1.000 feet
1.5 km
330 m
13 Mbps/s
52 Mbp/s
En yaygın olarak kullanılan DSL ailesi üyesi, ADSL ve SDSL’dir. DSL ürünlerinin en belirgin faydası, veri hızı ve kullanılan donanım maliyetinin yapılan işe oranla son derece düşük olmasıdır. Hız karşılaştırması yapıldığında, bugünün en hızlı anolog modeminden 200 defa daha hızlı erişim sağlamak mümkündür. xDSL’ de hat sürekli açıktır. Aylık olarak satın aldığınız bant genişliği kadar ödersiniz.
