# ÖN BİLGİ : Bina sistemlerinde , Hotbird ve Turksat 1C uydularına çevrilmiş iki çanağın ve karasal antenin çoklu dağıtıcı sayesinde tüm dairelere dağıtılması amaçlanır. Bu sayede toplam 24 adet çanak yerine 2 çanak ile tüm dairelere dijital yayın ulaştırılır. Görüntü kirliliği ve maliyet azalır. Bina sistemlerinde her dairede bir uydu alıcı olmalıdır. Bir dairede aynı anda iki farklı odada iki farklı yayın izleyebilmek için aynı daireye bina sisteminden 2 adet kablo girişi yapılmalıdır.
# DETAYLI BİLGİ : Bu sistemin esası çok sayıda kullanıcının ayni çanaklardan yararlanarak ve birbirinden bağımsız şekilde yüzlerce farklı kanalı izleyebilmesidir. Çanağın paylaşılıyor olması uyduda bulunan analog/digital/ şifreli buket türü hiçbir yayının alınmasına engel teşkil etmez.
Bunun için;
1. Her kullanıcının (televizyonun) kendi uydu alıcısının olması gerekir.
2. Uydu alıcıları alınmak istenen yayınlara uygun özellikte analog / digital / şifre sistemli olmalı ve kullanılan sviç türüne göre (DiSEqC) anahtarlama sistemine sahip olmalıdır.
3. Kullanıcı(televizyon) sayısına ve çanak sayısına uygun konfigürasyon seçilmelidir.
1-4 arası kullanıcı, 1-4 arası çanak
Eğer bir kullanıcının 4 tane çanağı varsa, çanakların her birindeki üst/alt bant, vertikal/horizontal olmak üzere 4er polariteden (toplam 16 polaritedeki) tüm yayınları kanal değiştirdikçe otomatik izleyebilmesi için tüm çanaklarda birer üniversal LNB bulunması ve bunların bir 4inX1 (single) DiSEqC anahtarla birleştirilerek tek kabloyla uydu alıcısına getirilmesi yeterlidir. Aynı kablodan 4 uydunun tüm yayınlarının yanı sıra havadan gelen yayınların da alınabilmesi için çatıda havai antenden gelen 5inci kablo 5x1 sviçte birleştirilebilir. Bu durumda bina içinde kablonun ucu bir "Uydu+TV" prizine geldikten sonra uydu alıcısına ve TV RF girişine ayrı ayrı çıkılır.
Eğer bu çanaklar paylaşılacak ise çanaklarda 2 çıkışlı (TWIN) veya 4 çıkışlı (QUAD) universal LNB kullanılmalıdır. Bu durumda 2 veya 4 kullanıcı 4 çanaktaki tüm polaritelerin yayınlarını birbirinden bağımsız izleyebilecek şekilde paylaşabilirler. Herbirinin LNB çıkışlarından birini alarak 4x1 (5x1) sviçte birleştirmeleri ve uydu alıcısına getirmeleri yeterlidir.
8 çıkışlı LNB (4 den fazlası) ülkemizde mevcut değil o nedenle eğer çanaklar 4 den fazla kullanıcı tarafından birbirinden bağımsız olarak kullanılacak şekilde paylaşılmak isteniyorsa o zaman aşağıdaki sistem kullanılır.
4-200 arası kullanıcı, 1-4 arası çanak
Doğrudan her çıkışı bir kullanıcıya götürülecek 4, 8, 12, 16, 20, 40 çıkışlı multisviçler var. Daha çok sayıda kullanıcıya paylaştırılmak için ise bunların cascadable (alt alta bağlanarak genişletilebilir) olanları kullanılır. Aynı kutulardan yararlanarak uydu yayınlarının yanısıra havadan gelen veya merkezi sistem kablo TV yayınlarının da dağıtımı (+1 - 3 RF) girişli olanları seçilerek ve her bir kullanıcı ucunda uygun özellikte priz kullanılarak gerçekleştirilebilir. Ancak, bu kutular genellikle sadece 8 polariteyi paylaştırmaktadır. O nedenle 2 uydunun dörder (tüm) polariteleri veya 4 uydunun sadece en gerekli 2 şer polariteleri(veya 4+2+2 olarak 3 uydu) şeklinde dağıtım yoluna gidilir. 16 polaritenin çok gerektiği durumlarda 8 polarite girişli kutulardan 2 adedi ile farklı bir DiSEqC komutu ile çalışan 2x1 sviçlerden herbir kullanıcı için birer adet kullanmak mümkündür.
Çok kullanıcılı sistemlerde kullanılan multisviçlerin yukarıda anlatılan (single) sviçlerden en önemli kullanım farkı, her girişine farklı bir polaritenin girilmesi zorunluluğudur. Single sviçlerde herbiri üniversal farklı uyduların LNBleri girilmekteyken Multisviçlerde DiSEqC 1,2 (A/B) olmak üzere iki farklı grup giriş bulunur. Bu girişlerden her biri farklı bir polariteyi tanımladığı için doğru LNB'lerin tam olarak doğru uçlarının bağlanması zorunludur.
Multisviç kullanılan bir dağıtım sisteminde çanaklarda kullanılacak Ku bandı LNB'ler şunlardır.
DUAL LNB (2 çıkışlı, sadece alt bant Vertikal, alt bant horizantal olmak üzere iki polarite çıkışı bulunur. Sadece alt bant (12GHz üstü yayınları bulunmayan) uydularda kullanılabilir)
QUATTRO LNB (4 çıkışlı, Alt V, Alt H, Üst V, Üst H olmak üzere ayrı ayrı 4 çıkışı bulunur. Her dört polaritede de yayınları bulunan uydular dahil tüm uydularda kullanılabilir.)
Dual ve Quattro LNB'lerin çıkışlarında herbirinin hangi polarite olduğu gösterilmiştir. Multisviç girişlerinde de hangi polarite girişi olduğu belirtilmiştir. Herbir LNB çıkışı multisviçte ait olduğu giriş ucuna bağlanmalıdır. Aksi halde yayınları bulmak mümkün olmaz.
Bu sistem genellikle iç dağıtımı 30-40 metreyi geçmeyen ve tek bina içinde yapılacak uydu yayınları dağıtımı için tercih edilir. Çok binalı sistemlerde özel bir nedeni yoksa her binanın kendi çanaklarının olması tercih edilir.
Aşağıda çeşitli konfigürasyonda çanak paylaşımı örnekleri verilmiştir.
# DETAYLI BİLGİ : Bu sistemin esası çok sayıda kullanıcının ayni çanaklardan yararlanarak ve birbirinden bağımsız şekilde yüzlerce farklı kanalı izleyebilmesidir. Çanağın paylaşılıyor olması uyduda bulunan analog/digital/ şifreli buket türü hiçbir yayının alınmasına engel teşkil etmez.
Bunun için;
1. Her kullanıcının (televizyonun) kendi uydu alıcısının olması gerekir.
2. Uydu alıcıları alınmak istenen yayınlara uygun özellikte analog / digital / şifre sistemli olmalı ve kullanılan sviç türüne göre (DiSEqC) anahtarlama sistemine sahip olmalıdır.
3. Kullanıcı(televizyon) sayısına ve çanak sayısına uygun konfigürasyon seçilmelidir.
1-4 arası kullanıcı, 1-4 arası çanak
Eğer bir kullanıcının 4 tane çanağı varsa, çanakların her birindeki üst/alt bant, vertikal/horizontal olmak üzere 4er polariteden (toplam 16 polaritedeki) tüm yayınları kanal değiştirdikçe otomatik izleyebilmesi için tüm çanaklarda birer üniversal LNB bulunması ve bunların bir 4inX1 (single) DiSEqC anahtarla birleştirilerek tek kabloyla uydu alıcısına getirilmesi yeterlidir. Aynı kablodan 4 uydunun tüm yayınlarının yanı sıra havadan gelen yayınların da alınabilmesi için çatıda havai antenden gelen 5inci kablo 5x1 sviçte birleştirilebilir. Bu durumda bina içinde kablonun ucu bir "Uydu+TV" prizine geldikten sonra uydu alıcısına ve TV RF girişine ayrı ayrı çıkılır.
Eğer bu çanaklar paylaşılacak ise çanaklarda 2 çıkışlı (TWIN) veya 4 çıkışlı (QUAD) universal LNB kullanılmalıdır. Bu durumda 2 veya 4 kullanıcı 4 çanaktaki tüm polaritelerin yayınlarını birbirinden bağımsız izleyebilecek şekilde paylaşabilirler. Herbirinin LNB çıkışlarından birini alarak 4x1 (5x1) sviçte birleştirmeleri ve uydu alıcısına getirmeleri yeterlidir.
8 çıkışlı LNB (4 den fazlası) ülkemizde mevcut değil o nedenle eğer çanaklar 4 den fazla kullanıcı tarafından birbirinden bağımsız olarak kullanılacak şekilde paylaşılmak isteniyorsa o zaman aşağıdaki sistem kullanılır.
4-200 arası kullanıcı, 1-4 arası çanak
Doğrudan her çıkışı bir kullanıcıya götürülecek 4, 8, 12, 16, 20, 40 çıkışlı multisviçler var. Daha çok sayıda kullanıcıya paylaştırılmak için ise bunların cascadable (alt alta bağlanarak genişletilebilir) olanları kullanılır. Aynı kutulardan yararlanarak uydu yayınlarının yanısıra havadan gelen veya merkezi sistem kablo TV yayınlarının da dağıtımı (+1 - 3 RF) girişli olanları seçilerek ve her bir kullanıcı ucunda uygun özellikte priz kullanılarak gerçekleştirilebilir. Ancak, bu kutular genellikle sadece 8 polariteyi paylaştırmaktadır. O nedenle 2 uydunun dörder (tüm) polariteleri veya 4 uydunun sadece en gerekli 2 şer polariteleri(veya 4+2+2 olarak 3 uydu) şeklinde dağıtım yoluna gidilir. 16 polaritenin çok gerektiği durumlarda 8 polarite girişli kutulardan 2 adedi ile farklı bir DiSEqC komutu ile çalışan 2x1 sviçlerden herbir kullanıcı için birer adet kullanmak mümkündür.
Çok kullanıcılı sistemlerde kullanılan multisviçlerin yukarıda anlatılan (single) sviçlerden en önemli kullanım farkı, her girişine farklı bir polaritenin girilmesi zorunluluğudur. Single sviçlerde herbiri üniversal farklı uyduların LNBleri girilmekteyken Multisviçlerde DiSEqC 1,2 (A/B) olmak üzere iki farklı grup giriş bulunur. Bu girişlerden her biri farklı bir polariteyi tanımladığı için doğru LNB'lerin tam olarak doğru uçlarının bağlanması zorunludur.
Multisviç kullanılan bir dağıtım sisteminde çanaklarda kullanılacak Ku bandı LNB'ler şunlardır.
DUAL LNB (2 çıkışlı, sadece alt bant Vertikal, alt bant horizantal olmak üzere iki polarite çıkışı bulunur. Sadece alt bant (12GHz üstü yayınları bulunmayan) uydularda kullanılabilir)
QUATTRO LNB (4 çıkışlı, Alt V, Alt H, Üst V, Üst H olmak üzere ayrı ayrı 4 çıkışı bulunur. Her dört polaritede de yayınları bulunan uydular dahil tüm uydularda kullanılabilir.)
Dual ve Quattro LNB'lerin çıkışlarında herbirinin hangi polarite olduğu gösterilmiştir. Multisviç girişlerinde de hangi polarite girişi olduğu belirtilmiştir. Herbir LNB çıkışı multisviçte ait olduğu giriş ucuna bağlanmalıdır. Aksi halde yayınları bulmak mümkün olmaz.
Bu sistem genellikle iç dağıtımı 30-40 metreyi geçmeyen ve tek bina içinde yapılacak uydu yayınları dağıtımı için tercih edilir. Çok binalı sistemlerde özel bir nedeni yoksa her binanın kendi çanaklarının olması tercih edilir.
Aşağıda çeşitli konfigürasyonda çanak paylaşımı örnekleri verilmiştir.
