kent55
Super Moderator
“Ayin”in vizyona girmesini fırsat bilerek şeytan filmleri arasında bir yolculuğa çıktık. Canavar, Robert de Niro, Al Pacino, Anthony Hopkins, bebek gibi şeylerin içinde karşımıza çıkan bu figür, hiç kuşkusuz dönemsel dönüşümlerden geçti. İşte onların arasından en iyileri aşağıda...
Genelde dini bir figür olarak bilinen ‘şeytan’, sinemaya girişini ise ‘büyü ile gelen canavar’ kisvesi altında yaptı. 7. sanatın ilk yıllarında ‘canavar filmi’ alt türünde eserleri mahal verdi. Ancak 60’ların sonuna doğru korku ciddiye alındığında ‘şeytan çıkarma filmi’, ‘şeytansal dönüşüm filmi’, ‘şeytan dünyaya indi filmi’ gibi alt-alt türlere ayrıldı. Genelde de “The Exorcist” ve “The Omen” gibi seriye dönüşen eserlerle bilindi.
80’lerden itibaren ise kara film, drama, fantastik, gençlik filmi gibi alanların içine girmesi sürpriz olmadı. O atılımdan da anlaşılacağı üzere, ‘vampir filmi’ kadar devrimci yollara müdahil olmasa da her zaman kendine özgün bir alan buldu. Lucifer, iblis, demon gibi kavramlarla anılan, haçtan korkan şeytan figürü sürekli bir değişim geçirdi. Şeytan filmi alanının bu tarihsel yolculuğundan ise 10 film çıkarmak zor olmadı.
10- 39. Dosya (Case 39) (2009) Yeni dönemin “Omen”i olarak anılabilir. Tür sinemasının içindeki becerisiyle dikkat çeken Christian Alvart’tan aile içi şiddete bakış atan, bilinçli bir şeytan filmi.
9- Karanlıklar Prensi (Prince of Darkness) (1987) John Carpenter’ın öte dünyadan gelen iblisin yarattığı zombiler ve daha niceleriyle ilgili ilginç denemesi. Doğaüstü bir şeytan filmi.
8- Constantine (2005) Çizgi roman dünyasına şeytan filmi kalıplarını yerleştiren, özellikle de ölüm-yaşam arasında kalmışlık meselesine yaklaşımıyla dikkat çeken bir eser. Alana hakim Ray Lawrence imzalı olması, melek ile şeytan figürlerini yaratma becerisi ve daha nicesiyle önemli bir deneme.
7- REC 2 ([Rec] 2) (2009) Bilgisayar oyunu estetiği ile çekilmiş, iki oyunculu bir şeytan filmi. Serinin şimdilik son noktası olan eser, ilk filmin ‘perili ev filmi’, ‘zombi filmi’ ve ‘salgın filmi’ ezberlerinin finişini müjdeliyor aynı zamanda. Alanda el kamerası ve gerçeklik güdüsünü orijinal bir zemine oturtması da Paco Plaza-Jaume Balaguero ikilisinin başarısı.
6- Şeytanın Avukatı (The Devil’s Advocate) (1997) Alt türü drama gibi önemsenen bir alana transfer edip, konformist iş hayatına ve evlilik yaşamına bakış atan bir eser. Al Pacino ile Keanu Reeves’in usta-çırak ilişkisinden yakaladığı elektrikten güç alan, bol katmanlı bir yapıt.
5- İblisin Kurbanları (Night of the Demon) (1957) Jacques Tourneur’ün şeytanın ‘yaratık’ kisvesinde karşımıza geldiği dönemden fark yaratan eseri. Kara film estetiğiyle de dikkat çekmişti. Bizim “Gulyabani”nin fikir babalarından...
4- Kehanet (The Omen) (1976) Hollywood’dan ‘çocuk katil’li filmleri bilsek de burada ilk kez bu durum onun içine giren ‘şeytan’ doğrultusunda devreye sokulmuştur. Böylece bir alt-alt tür de Richard Donner’ın üç devam filmi, bir de yeniden çevrim üreten eserini doğurmakta sıkıntı yaşamamıştır.
3- Şeytan (The Exorcist) (1973) Sinema kitaplarına göre ilk ‘şeytan çıkarma filmi’. Alt-alt türün rahip, dini metinler, korkutucu dönüşüm ve daha nicesinin katkısıyla ilk devreye girdiği yer. William Friedkin’in yönetmenliğiyle ‘felaket filmleri’nin yapısını andıran yönetmenliğiyle de gerçek korku yaşatması, değerini daha da arttırmıştır. İki devam filmi ve iki önbölümü üretildiğini de ekleyelim.
2- Şeytan Çıkmazı (Angel Heart) (1986) Şeytan filmini kara filmin içine sokan ve bu konuda “Dövüş Kulübü” gibi eserlerin esin kaynağı olan bir yapıt. Robert De Niro’nun şeytan performansı ve Alan Parker’ın gölge oyunları halen akıllarda!
1- Rosemary’nin Bebeği (Rosemary’s Baby) (1968) Şehrin içindeki satanist gruplar, okült inançlar ve daha nicesi ile ilgili derin alt metinler bulunduran, Roman Polanski imzalı bir eser. ‘Şeytan içimizde’ gibi tekinsiz bir duygu yaratması ve asla canavar, büyü, parapsikoloji gibi doğaüstü şeylere girmeden, psikolojik-gerilim tonuyla sonuç almasıyla, özel bir başyapıt.
