Fırat Üniversitesi’nden Dr. Vedat Çakır ve Dr. Vesile Çakır çiftinin yaptığı araştırmaya göre, günde 4 saatimiz TV karşısında geçiyor. En çok izlenen 3 program ise haberler, diziler ve dini yayınlar
İnsanlar artık dost sohbetleri yerine televizyona adıyor kendini... Güne “Sabah Sabah Seda Sayan”la başlıyoruz. İlerleyen saatlerde izdivaç programları... Akşamları ise diziler ve futbol programları... Bir dönem “Asmalı Konak”, “Bir İstanbul Masalı”, “Deli Yürek” günleri vardı. Şimdilerde Fatmagül’ün Suçu Ne?, Ezel, Öyle Bir Geçer Zaman ki, Yaprak Dökümü revaçta.
Hal böyleyken Elazığ Fırat Üniversitesi’nden Dr. Vedat Çakır ve Dr. Vesile Çakır çifti her geçen gün televizyonla arasındaki bağ daha da güçlenen Türk insanının televizyon izleme alışkanlıklarını araştırdı. Çakır çifti 18-75 yaş arası 556 kişi üzerinde yaptıkları araştırmanın sonuçlarını “Televizyon Bağımlılığı” adını verdikleri kitapta topladı. İşte Türk halkının televizyonla verdiği imtihanın çarpıcı sonuçları:
14 SAAT İZLEYEN BİLE VAR
Türk halkı günde ortalama 4 saat televizyon izliyor.
Ülkemizde en uzun televizyon izleme süresi günde 14 saate kadar çıkabiliyor.
Kadınlar erkeklerden daha fazla televizyon seyrediyor.
Araştırmaya katılanların yaklaşık yarısı (yüzde 46.6) toplumiçinde kendisini yalnız hissediyor. Yaş ve yalnızlık duygusu arttıkça, televizyon izleme süresi de artıyor.
Gelir düzeyi ve eğitimdüzeyi arttıkça da televizyon izleme süresi azalıyor.
Araştırmaya katılanların yaklaşık yüzde 65’i televizyonun bağımlılık yaptığına inanıyor.
Kendisini televizyon bağımlısı olarak niteleyenlerin oranı yüzde 11. Yani katılımcıların çoğu televizyonun bağımlılık yaptığına inanmakla birlikte, kendilerini televizyon bağımlısı olarak tanımlamıyor.
AMAÇ DERTTEN UZAKLAŞMAK
Amerikan Psikiyatri Birliği’nin madde bağımlılığı için geliştirmiş olduğu ölçütlere göre televizyon bağımlılarının oranı yüzde 10.
Kişisel özellikler açısından kalıplaşmış bir televizyon bağımlısı yok. Yani her cinsiyet, yaş, eğitim ve gelir düzeyinden televizyon bağımlısı olabilir sonucu ortaya çıkıyor.
Kadınlar erkeklere göre daha fazla televizyonu arkadaş olarak görme ve gündelik sıkıntılardan uzaklaşma eğiliminde.
Bekârlar, evlilere kıyasla daha fazla eğlence, arkadaşlık, sosyal etkileşim motivasyonuyla televizyon izliyor. Evliler ise daha fazla bilgilenme motivasyonuyla televizyonu tercih ediyor.
Araştırmaya göre, evliler bekârlara oranla daha fazla televizyon izliyor.
TELEVİZYON İZLİYORUM ÇÜNKÜ...
Çakır çifti, araştırmaya katılanların televizyon izlemekten ne tür doyumlar elde ettiklerini de sorguladı. Sırasıyla elde edilen tatmin yanıtları şöyle:
1. Önemli konularda kanaat oluşturmama yardımcı oluyor.
2. Benim gibi insanları etkileyen konularda bilgi sahibi oluyorum.
3. Pek çok konuda fikir sahibi olmamı sağlıyor.
4. Televizyon, görmek istediğim pek çok şeyi bana sunuyor.
5. Güncel gelişme ve olaylar hakkında bilgileniyorum.
6. Beni neşelendiriyor, güldürüyor.
7. Beni eğlendiriyor.
8. Televizyon izlemek hoşuma gidiyor.
9. Hoşça vakit geçiriliyor.
10. Kendimi daha az yalnız hissetmemi sağlıyor.
11. Konuşacak biri olmadığında bana arkadaşlık ediyor.
12. Yalnızlığımı gideriyor.
13. Bir an olsun aile üyelerim ve arkadaşlarımdan uzaklaşmama yardımcı oluyor.
14. Günlük hayattaki dertlerimi unutmamı sağlıyor.
15. Beni sıkan insanlardan kurtulmamı sağlıyor.
16. Yapacak daha iyi bir işim yok.
17. Boş zamanlarımı değerlendirmemi sağlıyor.
18. Her zaman karşımda açık duruyor ve izleniyor.
19. Televizyon izlemek benim için bir alışkanlık.
20. Kendim ve başkaları hakkında bir şeyler öğreniyorum.
21. Gün içerisinde zaman geçirmeme yardımcı oluyor.
22. İnsanlarla konuşacak ortak sohbet konuları bulmamı sağlıyor.
23. Aile üyeleri ve arkadaşlarla bir arada olmamızı sağlıyor.
24. Arkadaşlarla bir araya geldiğimizde yapacak bir şeyler sağlıyor.
25. Beni rahatlatıyor.
26. Kafamı dağıtmama yardımcı oluyor.
27. Beni dinlendiriyor.
28. Dünyada meydana gelen olaylarla ilgili bilgi sahibi oluyorum.
29. Ülkemdeki gelişme ve olaylarla ilgili daha fazla bilgi sahibi oluyorum.
‘Madde bağımlılığına benziyor’
Araştırmacı Vedat Çakır:
“Günümüz şartlarında boş zamanları değerlendirmek için pek çok alternatif bulunmakla birlikte, televizyon, çalışma saatlerinden arta kalan zamanları değerlendirmek için iyi bir seçenek olarak görülüyor. Üstelik diğer aktiviteler gibi fiziksel efor sarf edilmesi gerekmediği için giderek daha fazla insanı kendine bağlıyor. Zamanla alışkanlık haline dönüşen televizyon izleme, insanların günlük hayatın stresinden ya da baş edemediği rahatsız edici düşüncelerden uzak tutuyor. Yalnızlık çeken insanların arkadaşa ve arkadaşlığa duydukları ihtiyacı da karşılayan televizyon tüm bu yetenekleri sayesinde bireyleri her geçen gün biraz daha kendine bağımlı hale getiriyor.
Aslında televizyon bağımlılığının sebepleri herhangi bir kimyasal maddeye bağımlılığın psikolojik sebeplerine çok benziyor. Televizyon bağımlılığı, televizyonun özellikle kimi zaman baş edilemeyen sorunlardan, rahatsız edici olumsuz düşüncelerden ve uzaklaşılmak istenen ortamdan kaçışı sağlayan bir araç, kimi zaman da kaçış yeri olma özelliği ile madde bağımlılığına son derece benziyor.”
