SiLvErGhOsT
New member
Stalingrad Savaşı
Haziran 1942
28 Haziran 1942: Operasyon Mavi (Nazilerin Don-Volga saldırısının kod adı) başladı.
29 Haziran 1942: Voronej yolundaki Cefrosinovka köyünde Almanların 24’üncü Panzer Tümeni Sovyet 40’ıncı Ordusuna saldırıya hazırlanırken Sovyet ordusunun kurmayları orduyu arkalarında bırakarak ayrıldılar.
30 Haziran 1942: Almanların 6’ncı Ordusu ve 30’uncu Panzer Tugayı Operasyon Mavi’ye katıldı. Her ikisi de Voronej istikametinde ilerliyor ve Sovyet cephesine vuruşlarda bulunuyorlardı. Almanların 24’üncü Panzer Tümeni Voronej yolunu yarıladı. Sovyet panzer birliklerinin başındaki General Fedorenko tarafından Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusuna yapılan bir karşı saldırı tam bir başarısızlık oldu.
Temmuz 1942
1 Temmuz 1942: Almanlar Voronej yolunun yarısındalar. Burada dört piyade tugayı tarafından tutulan güçlü bir sovyet pozisyonuyla karşılaştılar. Bunun arkasında da iki tank tugayı beliriyor.
2 Temmuz 1942: İlk cep Star Oksol’da tamamlandı.
3 Temmuz 1942: Doğu cephesindeki Poltava’da bulunan General von Bock’un karargahında Hitler von Bock’a Rusların işinin «neredeyse bittiğini. söyledi. Aynı gün Sıvastopol’daki savaş 90 bin Kızıl Ordu askerinin esir alınmasıyla bitti. Tümgeneral Erich von Manstein’in rütbesi feldmareşalliğe yükseltildi. Terfi mesajı Sıvastopol’un Almanların eline düştüğü şeklindeki radyo mesajından kısa süre sonra teleksten geçti.
4 Temmuz 1942, saat 8.00: «Großdeutschland. motorize piyade birliği Don üzerinde Voronej yolundaki ana köprüyü ele geçirdi. Alman mühendisleri köprüyü imha ettiler.
5 Temmuz 1942: Alman panzerleri Voronej yakınlarında Don nehrine ulaştılar. Almanları durdurmak üzere Kızıl Ordu tarafından General Vatutin komutasında yeni bir sovyet cephesi oluşturuldu. Almanlar kötü örgütlenmiş Kızıl Ordu birlikleriyle karşı karşıyalar.
6 Temmuz 1942: General Hermann Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusu Voronej yakınlarında Don nehrini geçti. Operasyon Mavi’nin ilk aşaması tamamlandı.
7 Temmuz 1942: 6’ncı Ordu General Hoth’un 4’üncü Ordusuyla karşı karşıya geleceği Valuiki’ye hareket etti.
8 Temmuz 1942: Voronej’in düştüğü duyurulsa da Almanlar şehri kontrol altına alabilmiş değil. Moskova-Voronej arasındaki önemli ikmal hattı hala Kızıl Ordu’nun elinde.
9 Temmuz 1942: Almanlar Voronej bölgesinde sert Sovyet direnişiyle karşılaştılar. Hitler Hoth’a Don boyunca güneydoğuya ilerlemek yerine bir panzer Tümeninin Kamensk-Şahtinski bölgesinde Birinci Panzer Ordusu ile birlikte kısa bir çevirme harekatına başlamak üzere güneye ilerleme emrini verdi. Bu, geri çekilen düşmanın hatlarını kesmek üzere plan üzerinde yapılan ilk değişiklik, umutsuz bir girişimdi. Fakat von Bock panzer Tugayına Don boyunca güneydoğuya ilerleme emrini vermişti. Hitler’in emri üzerine orduyu geri çekti ve von Kleist’ın öncü birlikleriyle buluştu. Ancak yalnızca 14 bin düşman askeri çembere alındı.
10 Temmuz 1942: Alman kuvvetleri Voronej savunma hattını Rosoş’ta yardılar ve Don’un doğu yakasına geçtiler.
11 Temmuz 1942: Hitler 43 sayılı emrini verdi. Hitler «İskarpin operasyonu. emrini verdi. Böylece Kırım’daki kuvvetlerini Kafkaslara taşımayı planlıyor.
12 Temmuz 1942: Alman panzerleri Donetz havzasında savaşırken Stalin yeni bir Stalingrad cephesi yaratılması talimatı verdi.
13 Temmuz 1942: Hitler Feldmareşal Bock’u görevinden aldı. Öyle görünüyor ki «zafer.i kimseyle paylaşmak istemiyor. Gerekçe olarak da von Bock’un 9 Temmuz’daki başarısızlığını gösterdi. Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusunu Bock’un komutasından alarak List’e verdi ve Batı’ya, Rostov’a doğru harekat emri verdi. Aynı gece Ordu Grubu A ve Ordu Grubu B Don’un aşağılarında operasyona devam emri aldı. Buna göre Sovyetler takip edilecek ve Güney’de kesilecekti. Hitler’in hızla değiştirdiği kararlarıyla kafaları karışan Almanlar, operasyonlarını Güney’e taşırken önlerine çıkan basit bir menteşe olarak gördükleri Stalingrad’a çok önem vermediler. Fakat Hitler Stalingrad’a merkezi bir önem atfediyordu.
14 Temmuz 1942: Operasyon Mavi’nin başlangıcından bugüne kadar 130 bin Sovyet askeri esir alındı. Stalingrad bölgesinde savaş durumu deklare edildi.
15 Temmuz 1942: Alman 4’üncü Panzer Ordusu Voronej’in 241 km güneyinde ve Stalingrad’a 320 km mesafedeki Boguşar ve Milerovo’ya ulaştılar. Alman panzerleri Rostov’un dünyayla bağlantısını kesti, Voronej-Rostov arasındaki demiryolu Almanların eline geçti.
16 Temmuz 1942: Hitler kurmay merkezini Ukrayna’daki Vinitsa’ya taşıdı.
17 Temmuz 1942: Alman Genelkurmayı Moskova’daki bir istihbarat görevlisinden 13 Temmuz günü Stavka’da yapılan gizli bir görüşmenin raporunu aldı: Sovyet kuvvetleri Volga boyunca Kafkaslara doğru geri çekilecek. Orada Alman kuvvetleri hiç de konuksever olmayan bölgelerde kışı geçirmeye zorlanacak. Bütün önemli sanayiler Urallar ve Sibirya’ya taşınacak. Hitler bu raporu bir tuzak olarak gördü. General Çuikov birliklerinin moralinin yüksek olmadığını tespit etti. Komutanlarına ve subaylarına olan inançlarını kaybetmiş görünüyorlar.
18 Temmuz 1942: Kızıl Ordu’nun neredeyse ezildiğini düşünen Hitler Kızıl Ordu’nun stratejik geri çekilmesini reddetti. Stalingrad ve Astrahan düştükten ve Volga’ya ulaşıldıktan sonra Doğu Cephesinde savaş sona ermiş olacaktı. Hitler’e göre bunun için yalnızca birkaç hafta vardı. Alman panzerleri Voroşilovgrad’a ve Tsimlyansk’ta bir kez daha Don’a ulaştı.
19 Temmuz 1942: Alman panzerleri Rostov’a doğru ilerlerken Hitler General Halder’e «Rusların işinin bittiğini. söyledi. Halder cevapladı: «Kabul etmeliyim ki öyle görünüyor..
20 Temmuz 1942: Almanlar Rostov’a ulaştı. Rostov yolunda savaş esiri alamamışlardı ve bu yanıyla yaz seferi başarısız olmuştu.
21 Temmuz 1942: Alman ordusu ikinci defa Rostov’a saldırıya geçti. General Eberhard von Mackensen’in 3’üncü Panzer Tugayı 14 ve 22’nci panzer tümenleriyle şehre tekrar saldırdı. İlk defa başarısız oldular.
22 Temmuz 1942: Albay Rodt’un 22’nci Panzer Tümeni Rostov’un kuzeydoğusunda çarpışıyor. 204’üncü panzer birliği güneye hareket etti ve 14’üncü Panzer Tümeni Novo Çekask’a yöneldi.
23 Temmuz 1942: Hitler 45 numaralı emrini verdi. Bu bütün savaş boyunca verilmiş en önemli emirlerden biridir. 45 numaralı emir güneydeki ordu grubunu ikiye bölüyordu. Hitler’in generalleri okuduklarına inanamıyorlardı. Aynı gün Alman panzerleri hala Rostov için çarpışıyordu.
24 Temmuz 1942: Rostov savaşı devam ediyor. Caddeler barikatlarla dolu ve Sovyet direnişi hiç de beklenildiği gibi değil. Her tarafta Sovyet keskin nişancıları var. Almanlar her ev, her oda için savaşmalılar. Sovyetlerin izlediği taktik Almanlar için bütünüyle yeni. Halder Hitler’e Sovyet taktiğinin değiştiğini anlatmaya çalışıyor ama Hitler inanmayı reddediyor.
25 Temmuz 1942: Öğleden sonra 5.30’da Rostov Almanların eline geçti. Alman birlikleri Don’a ulaştılar. Rostov savaşı sona erdi. Fakat Kızıl Ordu hala Don üzerindeki köprüleri savunuyor. Bu köprüler petrol yatağı Kafkaslara açılan kapılardır.
26 Temmuz 1942: Almanlar Don köprülerindeki Sovyetlere şiddetli bir saldırı başlattılar. İlerlemeyi başardılar, fakat köprülerin üzerinde her adımları için savaşmak zorundaydılar. Almanlar için en kötüsü Sovyet Ordusunun düzenli olarak geri çekiliyor olmasıydı.
27 Temmuz 1942: 54’üncü Panzer Tugayına bağlı tanklar ve piyade Don köprüleri üzerinde, Kafkasların içlerine doğru harekete başladılar. Yolları üzerinde Maikop ve Grozni ve petrol yatakları var. Kalaçi yakınlarında Don’daki son Sovyet direnişi de ezildi.
28 Temmuz 1942: Stalin 227 numaralı emri verdi: Bir adım bile geri çekilmek yok!
29 Temmuz 1942: 6’ncı Ordu Kalah’ta Don’u geçen Sovyet köprü başında Sovyetlerin 21, 62, 63 ve 64’üncü Ordularıyla ve 1’inci ve 4’üncü Sovyet panzer ordularıyla karşı karşıya geldi. 4’üncü Panzer Ordusu Almanların 14’üncü Panzer Tugayına çevirmeye hazır. General von Seydlitz-Kurzbach’ın 51’inci Tugayı tehlikeli bir pozisyonda. Cephane ve yakıt sıkıntısı başgösterdi. Hitler Güney Ordu Grubunu iki küçük orduya ayırdı ve bu küçük ordular birbirlerinden uzaklaşmaşa başladılar. İkmal hattı çok uzun. İkmal için çok fazla zaman gerekiyor. Almanlar Volga’da çok fazla zaman kaybediyorlar. Hitler’in özel temsilcisi Albay Engel, von Weichs ve von Paulus’u ziyaret etti. Her ikisi de 6’ncı Ordunun kendilerine verilen işi görmek için çok güçsüz olduğunu açıkladılar. Güçlü karşı saldırıları göğüsleyebilecek durumda değiller.
30 Temmuz 1942: Jodl Hitler’e kuvvetlerin Ordu Grubu A’dan acilen Ordu Grubu B’ye nakledilmesi gerektiğini izah etti ve «Kafkaslar’ın kaderi Stalingrad’da kararlaştırılacaktır. dedi. 6’ncı Ordu Don’u geçti.
31 Temmuz 1942: Jodl’un dün ve Halder’in de altı gün önce söyledikleri üzerine, Hitler 4’üncü Panzer Ordusu Kafkas cephesinden alarak Ordu Grubu B’ye verdi. Hoth’a Stalingrad’da Kalaçi cephesinden saldırı emri verdi. 6’ncı Ordunun Stalingrad bölgesini ele geçirmek için yeterince güçlü olmadığını şimdi anlıyor. 6’ncı Ordu için yakıt ve cephane ikmali yetersiz.
Ağustos 1942
1 Ağustos 1942: Almanlar Kafkaslara doğru harekete geçti. Salsk’a ulaştılar. Novorosisk ve Stalingrad arasındaki demiryolu hattı kesildi. General Eberhard von Mackensen ve panzerleri Kuban nehrine ulaştılar. Yeremenko Stalin’den bir telefon aldı; Stalin ertesi gün görüşmek istediğini söyledi.
2 Ağustos 1942: Stalin Yeremenko’ya iki Stalingrad cephesinin kuzey parçasını savunma emri verdi. Yeremenko Stalin’e Güneydoğu cephesinin ve Stalingrad cephesinin tek komutanı olmak istediğini söyledi ama Stalin reddetti. Yeremenko iki komutanın Stalingrad’ı savunmasının büyük bir sorun yaratacağını düşünüyor. Stalin Yeremenko’ya derhal Stalingrad’a uçmasını söyledi.
3 Ağustos 1942: 3’üncü Panzer Tümeninin öncüleri Voroşilovsk’a ulaştı. Kısa bir savaştan sonra şaşkın Sovyet kuvvetlerinin savunduğu kent düştü. Kotelnikovo yakınlarında 208’inci Sibirya Piyade Tümeninin dört treni Luftwaffe tarafından imha edildi.
4 Ağustos 1942: Yeremenko Kruşçev’le karşılaşacağı Stalingrad’a ulaştı. Savunma çabalarına hız verdi. Kurmaylıklarını Çaritsin sığınaklarında kurdu. Kendi cephesini ve General Gordov’un Stalingrad cephesini ayıran hat tam olarak şehir merkezinden geçiyor. Geceleyin Luftwaffe’nin 27 uçağı 208’inci Sibirya Piyade Tümeninden kalan birliklere Kotelnikovo yakınlarında Çilekov istasyonunda saldırı düzenledi. Tümen yok edildi.
5 Ağustos 1942: Kropotkin’deki Kuban köprüsü Maikop’a yönelen Alman birlikleri tarafından geçildi. Kotelnikovo yakınlarında Luftwaffe 29’uncu Sovyet Piyade Tümenini kana boğdu.
6 Ağustos 1942: Kafkaslardaki Tikoretsk ve Kotelnikovo Almanların eline geçti. 13’üncü Panzer Tümeni Laba nehrinde Kurganaya’ya, 16’ncı Piyade Tümeni da Kafkaslar’daki Labinskaya’ya ulaştı. Her iki alay da General von Mackensen’in komutasında. General Hermann Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusu Sovyetlerin Askya savunma hattını kırdı.
7 Ağustos 1942: Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusu Stalingrad’a güneyden saldırıya başladı. Alman 6’ncı Ordusu Kuzeybatıdan şehre yöneldi. Sovyet 62’nci Ordusunun komutanı General Lopatin, 6’ncı Orduya karşı büyük bir karşı saldırı başlattı.
8 Ağustos 1942: 6’ncı Ordu, 16 ve 24’üncü panzer alaylarının Kalaş’a ulaşmasıyla büyük bir zafer kazandı. 62’nci Ordunun bazı bölümleri kapana kısıldı. General Lopatin’in karşı saldırısı tam bir başarısızlık olmuştu. Yaklaşık 1000 silahlı araç ve 57 bin asker Almanlar tarafından esir alındı.
9 Ağustos 1942: Akşamleyin 13’üncü Panzer Tümeni geniş petrol üretim alanının yönetim merkezi olan Maikop’a aktı. Fakat petrol alanları da yok edilmişti. Almanlar hasar görmemiş 50 kuyuyu ele geçirdiler. Abganerovo yakınlarında Sovyetler tanklara karşı mayınlar gömdüler. Abganerovo Almanları durdurmak için değişiyordu.
10 Ağustos 1942: Alman birlikleri Kafkaslarda Pyatigorsk’a yöneldiler. Kuban stepleri boyunca güneye doğru hızlı bir ilerlemeden sonra silahlı savaş grupları kendilerini Kuban nehrinin kuzey yakasında buldular.
11 Ağustos 1942: Kalmuk steplerindeki tek kent olan Elista General Ott’un 52’nci Tugayının saldırısı altında. 3’üncü ve 23’üncü panzer alayları güneye yöneldiler ve 5633 metrelik Elbrus tağının eteklerine ulaştılar.
12 Ağustos 1942: Yeremenko’nun ve General Gordov’un cepheleri arasındaki hattın şehir merkezinden geçiyor olması iki komutan arasında iletişim sorunları yaratıyor. Yeremenko bir kez daha Stalin’e Stalingrad cephesindeki tek komutan olmak istediğini söyledi. Aynı gün itibariyle Alman 6’ncı Ordusunun savaş düzeni: 24’üncü Panzer Tugayı (16’ncı ve 295’inci Piyade Tümenleri) – 51’inci Tugay (44’üncü ve 71’inci Piyade Tümenleri) – 11’inci Tugay (Hırvat 369’uncu birliğiyle beslenmiş 100’üncü Avcı Tümeni) – 14’üncü Panzer Tugayı (3’üncü ve 60’ıncı Piyade Tümenleri, 16’ncı Panzer Tümeni) – 8’inci Tugay (305, 376, 384 ve 389’uncu Piyade Tümenleri) – 17’nci Tugay (79 ve 113’üncü Piyade Tümenleri, 22’nci Panzer Tümeni, İtalyan «Celere. Tümeni). Aynı gün Stalingrad’a 320 ve Hazar denizine 240 km uzaklıktaki Elista düştü.
Haziran 1942
28 Haziran 1942: Operasyon Mavi (Nazilerin Don-Volga saldırısının kod adı) başladı.
29 Haziran 1942: Voronej yolundaki Cefrosinovka köyünde Almanların 24’üncü Panzer Tümeni Sovyet 40’ıncı Ordusuna saldırıya hazırlanırken Sovyet ordusunun kurmayları orduyu arkalarında bırakarak ayrıldılar.
30 Haziran 1942: Almanların 6’ncı Ordusu ve 30’uncu Panzer Tugayı Operasyon Mavi’ye katıldı. Her ikisi de Voronej istikametinde ilerliyor ve Sovyet cephesine vuruşlarda bulunuyorlardı. Almanların 24’üncü Panzer Tümeni Voronej yolunu yarıladı. Sovyet panzer birliklerinin başındaki General Fedorenko tarafından Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusuna yapılan bir karşı saldırı tam bir başarısızlık oldu.
Temmuz 1942
1 Temmuz 1942: Almanlar Voronej yolunun yarısındalar. Burada dört piyade tugayı tarafından tutulan güçlü bir sovyet pozisyonuyla karşılaştılar. Bunun arkasında da iki tank tugayı beliriyor.
2 Temmuz 1942: İlk cep Star Oksol’da tamamlandı.
3 Temmuz 1942: Doğu cephesindeki Poltava’da bulunan General von Bock’un karargahında Hitler von Bock’a Rusların işinin «neredeyse bittiğini. söyledi. Aynı gün Sıvastopol’daki savaş 90 bin Kızıl Ordu askerinin esir alınmasıyla bitti. Tümgeneral Erich von Manstein’in rütbesi feldmareşalliğe yükseltildi. Terfi mesajı Sıvastopol’un Almanların eline düştüğü şeklindeki radyo mesajından kısa süre sonra teleksten geçti.
4 Temmuz 1942, saat 8.00: «Großdeutschland. motorize piyade birliği Don üzerinde Voronej yolundaki ana köprüyü ele geçirdi. Alman mühendisleri köprüyü imha ettiler.
5 Temmuz 1942: Alman panzerleri Voronej yakınlarında Don nehrine ulaştılar. Almanları durdurmak üzere Kızıl Ordu tarafından General Vatutin komutasında yeni bir sovyet cephesi oluşturuldu. Almanlar kötü örgütlenmiş Kızıl Ordu birlikleriyle karşı karşıyalar.
6 Temmuz 1942: General Hermann Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusu Voronej yakınlarında Don nehrini geçti. Operasyon Mavi’nin ilk aşaması tamamlandı.
7 Temmuz 1942: 6’ncı Ordu General Hoth’un 4’üncü Ordusuyla karşı karşıya geleceği Valuiki’ye hareket etti.
8 Temmuz 1942: Voronej’in düştüğü duyurulsa da Almanlar şehri kontrol altına alabilmiş değil. Moskova-Voronej arasındaki önemli ikmal hattı hala Kızıl Ordu’nun elinde.
9 Temmuz 1942: Almanlar Voronej bölgesinde sert Sovyet direnişiyle karşılaştılar. Hitler Hoth’a Don boyunca güneydoğuya ilerlemek yerine bir panzer Tümeninin Kamensk-Şahtinski bölgesinde Birinci Panzer Ordusu ile birlikte kısa bir çevirme harekatına başlamak üzere güneye ilerleme emrini verdi. Bu, geri çekilen düşmanın hatlarını kesmek üzere plan üzerinde yapılan ilk değişiklik, umutsuz bir girişimdi. Fakat von Bock panzer Tugayına Don boyunca güneydoğuya ilerleme emrini vermişti. Hitler’in emri üzerine orduyu geri çekti ve von Kleist’ın öncü birlikleriyle buluştu. Ancak yalnızca 14 bin düşman askeri çembere alındı.
10 Temmuz 1942: Alman kuvvetleri Voronej savunma hattını Rosoş’ta yardılar ve Don’un doğu yakasına geçtiler.
11 Temmuz 1942: Hitler 43 sayılı emrini verdi. Hitler «İskarpin operasyonu. emrini verdi. Böylece Kırım’daki kuvvetlerini Kafkaslara taşımayı planlıyor.
12 Temmuz 1942: Alman panzerleri Donetz havzasında savaşırken Stalin yeni bir Stalingrad cephesi yaratılması talimatı verdi.
13 Temmuz 1942: Hitler Feldmareşal Bock’u görevinden aldı. Öyle görünüyor ki «zafer.i kimseyle paylaşmak istemiyor. Gerekçe olarak da von Bock’un 9 Temmuz’daki başarısızlığını gösterdi. Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusunu Bock’un komutasından alarak List’e verdi ve Batı’ya, Rostov’a doğru harekat emri verdi. Aynı gece Ordu Grubu A ve Ordu Grubu B Don’un aşağılarında operasyona devam emri aldı. Buna göre Sovyetler takip edilecek ve Güney’de kesilecekti. Hitler’in hızla değiştirdiği kararlarıyla kafaları karışan Almanlar, operasyonlarını Güney’e taşırken önlerine çıkan basit bir menteşe olarak gördükleri Stalingrad’a çok önem vermediler. Fakat Hitler Stalingrad’a merkezi bir önem atfediyordu.
14 Temmuz 1942: Operasyon Mavi’nin başlangıcından bugüne kadar 130 bin Sovyet askeri esir alındı. Stalingrad bölgesinde savaş durumu deklare edildi.
15 Temmuz 1942: Alman 4’üncü Panzer Ordusu Voronej’in 241 km güneyinde ve Stalingrad’a 320 km mesafedeki Boguşar ve Milerovo’ya ulaştılar. Alman panzerleri Rostov’un dünyayla bağlantısını kesti, Voronej-Rostov arasındaki demiryolu Almanların eline geçti.
16 Temmuz 1942: Hitler kurmay merkezini Ukrayna’daki Vinitsa’ya taşıdı.
17 Temmuz 1942: Alman Genelkurmayı Moskova’daki bir istihbarat görevlisinden 13 Temmuz günü Stavka’da yapılan gizli bir görüşmenin raporunu aldı: Sovyet kuvvetleri Volga boyunca Kafkaslara doğru geri çekilecek. Orada Alman kuvvetleri hiç de konuksever olmayan bölgelerde kışı geçirmeye zorlanacak. Bütün önemli sanayiler Urallar ve Sibirya’ya taşınacak. Hitler bu raporu bir tuzak olarak gördü. General Çuikov birliklerinin moralinin yüksek olmadığını tespit etti. Komutanlarına ve subaylarına olan inançlarını kaybetmiş görünüyorlar.
18 Temmuz 1942: Kızıl Ordu’nun neredeyse ezildiğini düşünen Hitler Kızıl Ordu’nun stratejik geri çekilmesini reddetti. Stalingrad ve Astrahan düştükten ve Volga’ya ulaşıldıktan sonra Doğu Cephesinde savaş sona ermiş olacaktı. Hitler’e göre bunun için yalnızca birkaç hafta vardı. Alman panzerleri Voroşilovgrad’a ve Tsimlyansk’ta bir kez daha Don’a ulaştı.
19 Temmuz 1942: Alman panzerleri Rostov’a doğru ilerlerken Hitler General Halder’e «Rusların işinin bittiğini. söyledi. Halder cevapladı: «Kabul etmeliyim ki öyle görünüyor..
20 Temmuz 1942: Almanlar Rostov’a ulaştı. Rostov yolunda savaş esiri alamamışlardı ve bu yanıyla yaz seferi başarısız olmuştu.
21 Temmuz 1942: Alman ordusu ikinci defa Rostov’a saldırıya geçti. General Eberhard von Mackensen’in 3’üncü Panzer Tugayı 14 ve 22’nci panzer tümenleriyle şehre tekrar saldırdı. İlk defa başarısız oldular.
22 Temmuz 1942: Albay Rodt’un 22’nci Panzer Tümeni Rostov’un kuzeydoğusunda çarpışıyor. 204’üncü panzer birliği güneye hareket etti ve 14’üncü Panzer Tümeni Novo Çekask’a yöneldi.
23 Temmuz 1942: Hitler 45 numaralı emrini verdi. Bu bütün savaş boyunca verilmiş en önemli emirlerden biridir. 45 numaralı emir güneydeki ordu grubunu ikiye bölüyordu. Hitler’in generalleri okuduklarına inanamıyorlardı. Aynı gün Alman panzerleri hala Rostov için çarpışıyordu.
24 Temmuz 1942: Rostov savaşı devam ediyor. Caddeler barikatlarla dolu ve Sovyet direnişi hiç de beklenildiği gibi değil. Her tarafta Sovyet keskin nişancıları var. Almanlar her ev, her oda için savaşmalılar. Sovyetlerin izlediği taktik Almanlar için bütünüyle yeni. Halder Hitler’e Sovyet taktiğinin değiştiğini anlatmaya çalışıyor ama Hitler inanmayı reddediyor.
25 Temmuz 1942: Öğleden sonra 5.30’da Rostov Almanların eline geçti. Alman birlikleri Don’a ulaştılar. Rostov savaşı sona erdi. Fakat Kızıl Ordu hala Don üzerindeki köprüleri savunuyor. Bu köprüler petrol yatağı Kafkaslara açılan kapılardır.
26 Temmuz 1942: Almanlar Don köprülerindeki Sovyetlere şiddetli bir saldırı başlattılar. İlerlemeyi başardılar, fakat köprülerin üzerinde her adımları için savaşmak zorundaydılar. Almanlar için en kötüsü Sovyet Ordusunun düzenli olarak geri çekiliyor olmasıydı.
27 Temmuz 1942: 54’üncü Panzer Tugayına bağlı tanklar ve piyade Don köprüleri üzerinde, Kafkasların içlerine doğru harekete başladılar. Yolları üzerinde Maikop ve Grozni ve petrol yatakları var. Kalaçi yakınlarında Don’daki son Sovyet direnişi de ezildi.
28 Temmuz 1942: Stalin 227 numaralı emri verdi: Bir adım bile geri çekilmek yok!
29 Temmuz 1942: 6’ncı Ordu Kalah’ta Don’u geçen Sovyet köprü başında Sovyetlerin 21, 62, 63 ve 64’üncü Ordularıyla ve 1’inci ve 4’üncü Sovyet panzer ordularıyla karşı karşıya geldi. 4’üncü Panzer Ordusu Almanların 14’üncü Panzer Tugayına çevirmeye hazır. General von Seydlitz-Kurzbach’ın 51’inci Tugayı tehlikeli bir pozisyonda. Cephane ve yakıt sıkıntısı başgösterdi. Hitler Güney Ordu Grubunu iki küçük orduya ayırdı ve bu küçük ordular birbirlerinden uzaklaşmaşa başladılar. İkmal hattı çok uzun. İkmal için çok fazla zaman gerekiyor. Almanlar Volga’da çok fazla zaman kaybediyorlar. Hitler’in özel temsilcisi Albay Engel, von Weichs ve von Paulus’u ziyaret etti. Her ikisi de 6’ncı Ordunun kendilerine verilen işi görmek için çok güçsüz olduğunu açıkladılar. Güçlü karşı saldırıları göğüsleyebilecek durumda değiller.
30 Temmuz 1942: Jodl Hitler’e kuvvetlerin Ordu Grubu A’dan acilen Ordu Grubu B’ye nakledilmesi gerektiğini izah etti ve «Kafkaslar’ın kaderi Stalingrad’da kararlaştırılacaktır. dedi. 6’ncı Ordu Don’u geçti.
31 Temmuz 1942: Jodl’un dün ve Halder’in de altı gün önce söyledikleri üzerine, Hitler 4’üncü Panzer Ordusu Kafkas cephesinden alarak Ordu Grubu B’ye verdi. Hoth’a Stalingrad’da Kalaçi cephesinden saldırı emri verdi. 6’ncı Ordunun Stalingrad bölgesini ele geçirmek için yeterince güçlü olmadığını şimdi anlıyor. 6’ncı Ordu için yakıt ve cephane ikmali yetersiz.
Ağustos 1942
1 Ağustos 1942: Almanlar Kafkaslara doğru harekete geçti. Salsk’a ulaştılar. Novorosisk ve Stalingrad arasındaki demiryolu hattı kesildi. General Eberhard von Mackensen ve panzerleri Kuban nehrine ulaştılar. Yeremenko Stalin’den bir telefon aldı; Stalin ertesi gün görüşmek istediğini söyledi.
2 Ağustos 1942: Stalin Yeremenko’ya iki Stalingrad cephesinin kuzey parçasını savunma emri verdi. Yeremenko Stalin’e Güneydoğu cephesinin ve Stalingrad cephesinin tek komutanı olmak istediğini söyledi ama Stalin reddetti. Yeremenko iki komutanın Stalingrad’ı savunmasının büyük bir sorun yaratacağını düşünüyor. Stalin Yeremenko’ya derhal Stalingrad’a uçmasını söyledi.
3 Ağustos 1942: 3’üncü Panzer Tümeninin öncüleri Voroşilovsk’a ulaştı. Kısa bir savaştan sonra şaşkın Sovyet kuvvetlerinin savunduğu kent düştü. Kotelnikovo yakınlarında 208’inci Sibirya Piyade Tümeninin dört treni Luftwaffe tarafından imha edildi.
4 Ağustos 1942: Yeremenko Kruşçev’le karşılaşacağı Stalingrad’a ulaştı. Savunma çabalarına hız verdi. Kurmaylıklarını Çaritsin sığınaklarında kurdu. Kendi cephesini ve General Gordov’un Stalingrad cephesini ayıran hat tam olarak şehir merkezinden geçiyor. Geceleyin Luftwaffe’nin 27 uçağı 208’inci Sibirya Piyade Tümeninden kalan birliklere Kotelnikovo yakınlarında Çilekov istasyonunda saldırı düzenledi. Tümen yok edildi.
5 Ağustos 1942: Kropotkin’deki Kuban köprüsü Maikop’a yönelen Alman birlikleri tarafından geçildi. Kotelnikovo yakınlarında Luftwaffe 29’uncu Sovyet Piyade Tümenini kana boğdu.
6 Ağustos 1942: Kafkaslardaki Tikoretsk ve Kotelnikovo Almanların eline geçti. 13’üncü Panzer Tümeni Laba nehrinde Kurganaya’ya, 16’ncı Piyade Tümeni da Kafkaslar’daki Labinskaya’ya ulaştı. Her iki alay da General von Mackensen’in komutasında. General Hermann Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusu Sovyetlerin Askya savunma hattını kırdı.
7 Ağustos 1942: Hoth’un 4’üncü Panzer Ordusu Stalingrad’a güneyden saldırıya başladı. Alman 6’ncı Ordusu Kuzeybatıdan şehre yöneldi. Sovyet 62’nci Ordusunun komutanı General Lopatin, 6’ncı Orduya karşı büyük bir karşı saldırı başlattı.
8 Ağustos 1942: 6’ncı Ordu, 16 ve 24’üncü panzer alaylarının Kalaş’a ulaşmasıyla büyük bir zafer kazandı. 62’nci Ordunun bazı bölümleri kapana kısıldı. General Lopatin’in karşı saldırısı tam bir başarısızlık olmuştu. Yaklaşık 1000 silahlı araç ve 57 bin asker Almanlar tarafından esir alındı.
9 Ağustos 1942: Akşamleyin 13’üncü Panzer Tümeni geniş petrol üretim alanının yönetim merkezi olan Maikop’a aktı. Fakat petrol alanları da yok edilmişti. Almanlar hasar görmemiş 50 kuyuyu ele geçirdiler. Abganerovo yakınlarında Sovyetler tanklara karşı mayınlar gömdüler. Abganerovo Almanları durdurmak için değişiyordu.
10 Ağustos 1942: Alman birlikleri Kafkaslarda Pyatigorsk’a yöneldiler. Kuban stepleri boyunca güneye doğru hızlı bir ilerlemeden sonra silahlı savaş grupları kendilerini Kuban nehrinin kuzey yakasında buldular.
11 Ağustos 1942: Kalmuk steplerindeki tek kent olan Elista General Ott’un 52’nci Tugayının saldırısı altında. 3’üncü ve 23’üncü panzer alayları güneye yöneldiler ve 5633 metrelik Elbrus tağının eteklerine ulaştılar.
12 Ağustos 1942: Yeremenko’nun ve General Gordov’un cepheleri arasındaki hattın şehir merkezinden geçiyor olması iki komutan arasında iletişim sorunları yaratıyor. Yeremenko bir kez daha Stalin’e Stalingrad cephesindeki tek komutan olmak istediğini söyledi. Aynı gün itibariyle Alman 6’ncı Ordusunun savaş düzeni: 24’üncü Panzer Tugayı (16’ncı ve 295’inci Piyade Tümenleri) – 51’inci Tugay (44’üncü ve 71’inci Piyade Tümenleri) – 11’inci Tugay (Hırvat 369’uncu birliğiyle beslenmiş 100’üncü Avcı Tümeni) – 14’üncü Panzer Tugayı (3’üncü ve 60’ıncı Piyade Tümenleri, 16’ncı Panzer Tümeni) – 8’inci Tugay (305, 376, 384 ve 389’uncu Piyade Tümenleri) – 17’nci Tugay (79 ve 113’üncü Piyade Tümenleri, 22’nci Panzer Tümeni, İtalyan «Celere. Tümeni). Aynı gün Stalingrad’a 320 ve Hazar denizine 240 km uzaklıktaki Elista düştü.