Son 30 yılın en soğuk günlerini yaşadığımız şu dönemde aynı bizler gibi elektronik cihazlarımız da zorlanıyor. Dışarıdayken dünya ile iletişimi sağlayan akıllı telefonlarımız ise soğuk ile en çok temas eden elektronik eşyalarımız.
Birçok akıllı telefon üreticisi cihazların çok soğuk havalarda kullanılmasını tavsiye etmiyor. Bazıları ise bu konuda epey iddialı ve sıfırın altındaki derecelerde bile cihazların hiçbir sorun çıkarmayacağını iddia ediyorlar.
Telefonların soğuk havaya ne kadar dayandığını merak eden bir grup, sıcaklığı adım adım düşürerek bir test yapmış. Finlandiyada yayın yapan MikroPC adlı bir derginin yaptığı testte Apple, Nokia, Samsung ve HTC marka telefonlar kullanılmış.
Hangi Dereceler Arasında?
Testin sonuçlarına geçmeden önce üretici firmaların telefonların hangi sıcaklıklara dayanabileceğini söylediğine bir bakmak gerek. İlk olarak iPhoneu ele alalım. Apple iPhone modellerinin 0 ile 35 derece arasındaki sıcaklıklarda kullanılmasını tavsiye ediyor. HTC ve Nokia sıcaklık aralığı konusunda bir bilgi vermezken Samsung cihazlarının -20 ile 50 derece arasında sorun çıkarmadan çalışacağını garanti ediyor.
Üşüyen Telefonlar
Finli ekibin yaptığı test 0 derece sıcaklıkla başlatılmış. Bu sıcaklıkta, teste katılan hiçbir telefonda sıkıntı yaşanmamış. Sıcaklık düştükçe sıkıntı yaşamaya başlayan ilk modeller Nokia N9 ve iPhone 4S olmuş. -5 derecede iPhone 4S SIM kart hatası verirken, Nokia N9 ise pili dolu olmasına rağmen düşük pil uyarısı vermiş.
Testte ilk fire veren model de iPhone 4S olmuş. -10 dereceye gelindiğinde iPhone 4S pil uyarısı verip kapanmış. Teste katılan akıllı telefonların büyük çoğunluğu -15 ile -20 derece arasında sorunlar yaşamaya başlamış. MikroPC ekibinin dikkatini çeken bir diğer şey ise AMOLED ekranlı modellerin soğuğa daha dayanıklı çıkması olmuş.
Finli grubun testindeki en ilginç sonuç ise akıllı telefon özelliklerine sahip olmayan standart cep telefonlarının soğuğa çok daha fazla dayanabilmesi.Ekranda yaşanan yavaşlamanın dışında, bu tip çoğu cihaz -25 derece sıcaklığa kadar çalışmaya devam etmiş. Bu derecede çoğu akıllı telefonun teslim bayrağını çektiğini söylemek gerek.
En Çok Direnen Hangisi?
Akıllı telefonlar arasında soğuğa en çok direnen model ise Samsung Galaxy SII olmuş. -30 derecede düzgün çalışmaya devam eden Galaxy S II ancak -35 derecede pes etmiş. Galaxy S IIye eşlik eden diğer modeller ise Nokia C2-02 ve dayanıklı bir kasaya sahip olan Samsung Xcover modelleri olmuş.
Teste katılan hiçbir cihazın dayanamadığı derece ise -40. -35 derecede bile çalışmaya devam eden cep telefonları bile -40a dayanamamış. -40 derecede teslim bayrağını çeken iki model ise Nokia C1-01 ve Nokia E65.
Soğuk havanın telefonlara zararlı olduğunu hepimiz bir şekilde biliyoruz. Peki bunun nedenini hiç düşündünüz mü?
Telefonlar Neden Kapanıyor?
Telefonların soğuktan en çok etkilenen iki bileşeni pil ve ekrandır. Zaten testlerde cihazların yaşadığı sorunların neredeyse tümü ya pilden ya da ekrandan kaynaklanıyor.
Sıcaklık düştüğü zaman cep telefonu, tam dolu olsa bile pilinin bittiğini düşünüp kapanıyor. Neden mi? Pilin içinde bir kimyasal reaksiyon yaşanıyor. Bu reaksiyonun sonucunda elektronların hareket etmesi ortaya elektrik akımının çıkmasını sağlıyor, bu akım da cihaza güç veriyor. Yaşanan bu reaksiyonun hızı ortam sıcaklığına bağlı. Sıcaklık düştükçe reaksiyon hızı düşüyor ve pilin sağlayabildiği akım da küçülüyor.
Pilin voltajı da sabit değil. Bir lityum-iyon pilin normal voltaj değeri 3,7 volt şeklinde belirtilmesine rağmen aslında bu değer 2,7 ile 4,2 volt arasında değişiyor. Soğuk havalarda, pilin içindeki direnç artarak çıkış voltajının düşmesine neden oluyor. Voltaj belli bir seviyenin altına düştüğünde ise cihaz pilin bittiğini zannederek kapanıyor.
Ekranların Sorunu
Soğuğun vurduğu bir diğer bileşen ise ekran. Bir LCD ekran birçok katmandan oluşuyor. Sıvı kristaller elektrodlar ve polarize filtreler arasında yer alıyor. TFT (Thin Film Transistor) adlı verilen ince transistör katmanı ise ekranın hemen arkasına yerleştiriliyor.
Sıcaklık düştüğünde sıvı kristal maddenin akışkanlığı azalıyor. Kullanılan maddeye bağlı olarak sıvı kristalin akışkanlığı düşük sıcaklıklarda iki üç kat azalabiliyor. Bu da soğuk havada piksellerin daha yavaş renk değiştirmesine yol açıyor. Yeteri kadar soğuk olduğunda, piksellerin değişim hızı o kadar düşüyor ki, bir sonraki kare gelene kadar değişim tamamlanmamış olabiliyor. Böylece görüntü donmuş yada çok bulanık hale geliyor.
AMOLED ekranların daha çok dayanmasının sebebi ise sıvı kristal yerine organik malzemelerin kullanılması. Sıvı olmayınca, soğukta etkilenme de azalıyor.
