Pop müzik nedir

SEYDİALİ

seyri alem
Pop müzik nedir

Pop bildiğimiz üzre "Popular" kelimesinden yola çıkarak zekice türetilmiş bir kelimeciktir. bunun müziğe yansımaları da aynı üretim biçimiyle yani en az popular dan pop u türetmek kadar gereksizce olmuştur.

Popüler müzikin bu günkü durumunu yorumlamadan önce rönesanstan 20.yy a kadar müziğin tarihsel değişim sürecini incelemek doğru olur görüşündeyim (bineeanenanaleynh)

6. yy civarlarında Avrupa istilaların altüst ettiği bir durumdadır. Özellikle Roma İmparatorluğunun yıkılışından sonra oldukça başıboş kalan Avrupa Bozkırlarında bundan sonra otoriteyi sağlayacak bir güç gerekmektedir. Bu noktada Kilise tanrısal olarak atfettiği gücünü de arkasına alarak bundan sonraki 10 yüz yıl boyunca Avrupa'nın en büyük hakimi olacaktır. Bu dönemde kilise sadece haçlı seferleri düzenleyip üniversiteler kurmakla yetinmemiş, bunların yanı sıra müzik ve diğer sanat dallarına da ağırlıklı olarak yoğunlaşmıştır. Bu dönemde kilise müziği diyebileceğimiz "Gregorian Chant" olarak adlandırılan müzik türü ortaya cıkmıştır.

Bu arada Türklerde İslamiyet öncesinde de müzik geleneği yaygındır. Özellikle Şamanizm gibi bir dinin etkisiyle ayinlerde ve cenaze törenlerinde katılımcılar müziği kullanmışlardır. İslamiyet sonrası Türklerde müzik iki biçimde gelişmiştir. Türk Halk Müziği ve Klasik Türk Musikisi...

Türkiye'ye dönmeden önce tekrar Avrupa Kilisesinin Müziği hakkında bir kaç noktayı daha belirtmek faydalı olacaktır. Kilisenin hakimiyeti döneminde müzik melodik olarak işlenmiş ve söz yazarlığı henüz günümüzün eltın consal seviyesine hepimizin takdir edeceği gibi erişmemiştir. (veya bir nick cave)

Daha sonra rönesans dönemi müzikal değişimi söz konusudur. 1400-1600 yılları arası olarak anılan bu dönemde yaşanılan "kültürel uyanışın" yansımaları; mimari, resim ve edebiyat gibi dalların yanı sıra müzikte de görülebilmektedir. Humanizma tutkusunun zirveye oynaması ve müziğin kilisenin tekelinden alınmasını izleyen önemli bir gelişme de Hollanda'da müzik yazarlarının oluşturduğu bir okulun faaliyete geçmesidir.

İlerleyen dönemlerde müzik sürekli olarak çağın değişim ve evrimlerinden etkilenerek kendi iç gelişimini oluşturmuştur. Örneğin Baroque stilinin etkisiyle oluşan tarz, Klasik Dönem Müzik Tarzları vs..

Yine paralel olarak Türk Müziği de ilerlemesini sürdürmektedir.

Amerika'da müzik endüstrisinin gelişimi pop müziğin temelleri olarak gösterilmektedir. Kolonyal çağda Amerika'da Geleneksel İngiliz Müzik akımlarının etkisi görülmektedir.Bu dönemi İç Savaş dönemi politik akımı ve daha sonrasında da İşçi Sınıfı Müzik tarzının belirginleştiği görülmüştür. Özellikle demiryolu çalışanları bu müzik üzerinde önemli bir noktayı temsil etmektedirler.

Amerika'da bu günkü anlamına en yakın biçimiyle popüler müzik anlayışının ortaya çıkışı olarak "Basılı şarkı Sözleri" veya "printed song sheets" kaynak gösterilebilir. Bunlar şarkı sözlerinin tek sayfalık kağıtlar halinde basılarak herkesin okuyabileceği biçimde yayılmıştır. Sevilen melodilere yazılan şarkı sözleri popülerlik unsurunu artırmıştır. Bunu melodik ağırlıklı müzik yağan ufak çaplı orkestraların oluşması izlemiştir. Jazz ın kökenlerinde de bu tarzı bulmak mümkündür.

19.yy da "siyah nüfusun" kendini ifade etme biçimlerinden biri olarak jazz müzik ortaya ççıkmıştır. Özellikle siyah nüfusun yoğun olduğu New Orleans tarafından esen jazz rüzgarı daha sonra Dünyanın hemen her ülkesinde ilgi gösterilen bir tür halini alacaktır.

Bunu izleyen yıllarda hızlı bir endüstriyel ve müzikal gelişim, müziğin iki farklı biçimde ortaya çıkışını da beraberinde getirmiştir. Müzik bu dönemde iyi bir endüstriyel mal olarak görülmeye başlanmış, bir diğer yandan da ezilen kesimlerin kendilerini özgün olarak ifade etme işlevini de üstlenmiştir.

1900 lü yıllarda artık müzik bir çok farklı türün birarada üretildiği ve tüketildiği bir kimlik alanı halini almıştır. Bu dönemlerde popüler müziğin bu gün hala efsane olarak nitelendirilen bir çok örneği yazılmış ve çalınmıştır. Rock müzik de 1960 larda altın çağını yaşamıştır. Çiçek çocukları döneminde en gözde müzik tarzı olan rock müzik için ayrı bir paragraf yapmak gerekmektedir.


Rock müzik 60'lı yılların isyankar tavrının çocuğudur. Bu dönemin asi beyinleri toplumsal muhalefet ve düzene karşı harekete geçme gibi konulara ağırlık veren söz ve müzikleri ile tarih defterine siyah bir sayfa açmışlardır. The Rolling Stones, Bob Dylan, Pink Floyd, Creedence Clearwater Revival, the Grateful Dead, The Who gibi gruplar 60 ve 70 lere damgasını vurmuştur.

Bu altın çağ da her güzel çağ gibi sona ermiş ve günümüzün müzik çöplüğüne doğru evrilmiştir. Bu gün müzik hangi tür için olursa olsun bir tüketim mekanizmasının önemli bir unsuru olarak işlev görmektedir. Elbette bu sistemin dışarısında kalarak kendi değerleri için müzik üretmeyi seçmiş olanlar vardır ve önemlidirler.

Pop Müzik Neden Uyduruk ?

Uyduruktur çünkü kitle kültürü ürünlerinin diğerleri gibi sadece ticari çıkarlar için üretilmektedir. Uyduruktur çünkü temelde kullandığı belli ritmlerin dışında özgün bir ifade ortaya koyamaz ve sınırlarını aşmak için değişimci olamaz. Aslolan hızlı tüketimdir. Anlık para akışının sağlanması önemlidir. İsimlerin efsaneleşmesi gibi bir durum söz konusu değildir.

Türkiye'de 60'lı yıllarda 45 likler ile beraber ortaya çıkan popüler müzik; günümüzün en uyduruk müzik biçimi olmaya devam etmektedir. ortalığın pop müzik "sanatçılarından" geçilmediği günümüz Türkiyesinde tek değer verilen müzik tarzının pop müzik oluşu da başka bir enteresan noktaya dikkat çekmektedir. Tüm sınırları belirlenmiş, neler aktarabileceği ortada olan, oluşturduğu endüstri içerisindeki kirliliklerle içeriğine dair ipuçlarını da veren bu müzik türünün bu gün en dikkat gösterilen ve sevilen müzik tarzı oluşu ancak ve ancak kitle iletişim araçlarının oynadığı rol ve kitlelerin zamanında ve gereken etkinlikte bilinçlendirilmemeleri ile ilişkisi olduğu düşünüyorum.

Müziğin tarihsel gelişiminde belirtilen dönemin gerçekliklerini yansıtan bir değer oluşu özelliği de pop müzik ile beraber yokolmuştur. Zaten bu nokta da başlı başına pop müziğin bir gereksizlik olduğu savını desteklemektedir. Başka bir deyişle, müziğin 1000 yıldır sürdürdüğü tarih kaydediciliği özelliğinin ortadan kalkışının pop müzik ile beraber gerçekleşmesi bir tesadüf müdür? Bu gün toplumsal gerçeklikler ve dönemin şartlarından çok, pop müzikte konu edilen, sadece "tüketim kültürü" olarak belirmektedir. Aşk, sevgi, nefret, dostluk gibi tüm konular birer tüketim malzemesine doğru paketlenerek değişmekte, insanların hayatında paranın yeri gerek şarkı sözlerinde gerekse klip denilen görüntülü uyduruklarda sergilenmekte.

Popüler müziğin niteliklerine ilişkin kişisel görüşlerim bunlardan ibaret olmamakla beraber, yoruldum !

Bu konuda bir şeyler için :

Charles Hamm: Popular Music and HistoriographyPaul Oliver: Notes on Popular Music HistoryGraham Carr: Diplomatic Notes: American Music, Cold War Politics, and the Near East, 1954-61Morten Michelsen: Histories and Complexities, Popular Music History Writing and Danish Rock
 

SEYDİALİ

seyri alem
Türk Pop unun Doğuşu
Kulağa yönelik olmaktan uzak, daha çok eğlencelik müziği bütün dünya sayısız örneklerle bağrına bastı. Cumhuriyetin ilk yıllarından beri müzik popülerliğini korudu. Şehirliler için en popüler tercih şarkıydı. Bu sırada müzik tarihi baştan alınırsa çok ilginç gelişmeler oluyordu. 1948’de politik nedenlerin etkisiyle yasaklanan Arap filmlerinden geri kalan 150 tanesi (çoğunlukla Mısır) Türkiye genelinde sinemalarda gösteriliyordu.

Bu filmler ve müzikleri çok çok meşhurdu ve 1938’de Arap şarkı sözlerini yasaklayan otoriteleri kaygılandırdı. Bu yeni bir aşamayı tetikledi. Bütün şarkılar Türk şarkıcılar tarafından ana temeları hissedilecek biçimde yeniden düzenlendi. Bu en azından devlet politikaları yüzünden işsiz kalmış birçok Türk sanat müziği sanatçılarına çalışma olanağı doğurdu.

Dönemin önde gelem müzisyeleri Saadettin Kaynak, Münir Nurettin Selçuk ve Vecdi Bingöl.
50’lilerde Kaynak Türk Sanat Müziği’nde özgün olarak adlandırılan tarzı aldı, 30’lu 40’lı yılların Arap filmleri müziklerinden etkilenmiş, Türk Sanat Müziği içinde ‘fantazi’ olarak adlandırılan tarzda yenıden şekillendirdi. Münir Nurettin Selçuk ve Vecdi Bingöl birlikteliği bir çok popüler fantazi şarkılar doğurd, daha önemlisi sıradan Türk dinleyicisinin müzik zevkinde büyük değişikliklere yol açtı. Şehir merkeslerınde yaşayan yetenekli Osmanlı mirası takipçisi müzisyenler çalışmalarını devletin kültürel politikaları sonucu popülerleştirmeye zorlandılar. Bu tarz Doğu-Batı sentezi yapmaya çalışan cumhuriyetin müzik alanında en büyük engeli olacaktı.

Kaynak’ın öncülüğünü yaptığı ‘özgün’ yaklaşımı Türk Sanat Müziğinde yaygın tarz oldu. Müzeyyan Senar, Zeki müren ve diğerleri sayesinde tamamen köklü bir hal aldı. 50’lerde Türkiye NATO’ya girilmesi, Marshall yardımının gelmesiyle daha çok batılılaştı. Hollywood filmleri gösterilmeye başlandı ve sosyal değişim rüzgarları sonucu köyden şehire başlayan göç Türk Sanat Müziğine yeni dinleyiciler getirdi. Köylü geçmişleriyle elit olmayan dinleyiciler şehir düzenindeki gazino kültürünü çoktan almaya hevesliydiler. Bütün bunlar olurken, Türk sineması kendi dramatik geleneğini geliştiriyordu Anadolu’da gösterilen filmlerle ‘özgün’ kentlere kasabalara yayılıyordu.
Batılılaşma süreci şehirli dinleyicilere 60’lı yıllarda yeni popüler müzik seçenekleri verdi. Popüler Avrupa ve Amerika şarkılarının Türkçe sözlerle söylenmesi düzenlenmiş müziği yükselişe geçirdi ve TRT tarafından kuvvetle desteklendi.

Aynı zamanlarda başka bir tarz şehir merkezlerinde kendini göstermeye başladı; Politik görüşü olan kişiler tarafından icra edilen, Türk film müzikleriyle batı müziğinin sentezi olacak şekilde biçimlendirilmiş Anadolu pop’u. Anadolu pop’uyla düzenlenmiş müziğin arasındaki tek ortak yön elektronik enstürmanların kullanılmış olması ve çok sesliliktir. Genel olarak Batı müziği ensturmanları ve kısmi olarak elektronik enstürmanların kazandırdığı ses Orhan Gencebay’ın ve onu takip eden Arabesk şarkıcıların ve bestecilerin ilgisini çekti.

Arabesk çok hızlı bir şekilde gazino kültüründe yerini buldu. Arabesk, diğer deyişle ilk doğal Doğu-Batı sentezi ürünü Türk sanat müzisyenlerinin çabaları ve hünerleriyle ulaşmış oldu. Arabesk kelimesi yüksek kesim entellektüellerin bakış açıları sonucu ortaya çıkarttıkları bir kelimedir.
 
Üst