raphael_83
New member
Mülakat Nedir?
Mülakat, işveren ya da şirket yöneticileriyle işe başvuran adayın dakika süren bir oturumda adayın geçmişi, kişiliği, bilgi birikimi, akademik başarıları ve kariyer hedefleri gibi konuları gözden geçirdikleri toplantıdır. Mülakat süresi, başvuran aday sayısına ve şirketin işe alma/ görevlendirme politikasına bağlı olarak değişebilir. Mülakat, aynı zamanda başvuran adayın şirketin çalışma anlayışı, iş tanımındaki öncelikleri, yönetim politikası ve yöntemleri konusunda fikir edinmesini sağlar.
Mülakat Çeşitleri
Davranış Belirleyici Mülakatlar
Davranış Belirleyici Mülakat teknikleri, adayın başarı potansiyelini belirlemek amacıyla deneyim ve davranışlarının değerlendirilmesine odaklanır.
İş görüşmelerinde kullanılan oldukça yeni bir yöntemdir.
Bu yöntemin temelinde yatan görüş, gelecekteki performansın en iyi göstergesinin geçmişte aynı ortamlarda gösterilen performans oluşudur.
Bu yöntem ile işte gösterilecek performansın %55 olarak doğru tahmin edildiği söylenmektedir.
İşe alma kararlarında nesnel gerçekleri ortaya çıkarır.
Geleneksel mülakat anlayışından daha fazla inceleme/ araştırma gerektirir.
Panel Mülakatları [Davranış Belirleyici veya Geleneksel]
Bu mülakatlar Davranış Belirleyici Mülakatlar ya da Geleneksel Mülakatlar gibidir, ancak, görüşmeyi yapan kişi sayısı birden fazladır. Paneli oluşturan bu kişiler adaya sırayla soru yöneltirler.
Geleneksel Mülakatlar
Bu teknik ile işte gösterilecek performans sadece %10 olarak doğru tahmin edilebilmektedir.
Görüşmeyi yapan kişi, "Biraz kendinden bahseder misin?" gibi genel sorular yöneltir.
Görüşme yapılan kişi genel bilgiler verir.
Görüşme yapılan kişiye "X durumunda nasıl davranırdın?" gibi ortama bağlı sorular sorulur, ancak, bunlar kuramsal / varsayımlı örnekler olacağından geçerliliği tartışılabilir.
İşveren Açısından Mülakat - Bireysel ve Kurumsal Beklentiler
İşveren Nasıl Soru Hazırlar?
İşveren, adayın gerekli özelliklere sahip olup olmadığını belirlemek ve detaylı yanıtlar alabilmek için dolaysız ve net sorular hazırlar.
Bir Şirketin Adaylarda Aradıkları Özellikler Nelerdir?
Önemsenen özelliklerden bazıları şunlardır:
Eleştirel düşünme & sorun çözme becerileri
Kendine güven & kendi kendini motive edebilme yeteneği
Takım çalışması / iletişim becerileri
Öğrenme hevesi
Profesyonellik
Liderlik
Esneklik
ÖRNEK KATEGORİLER VE SORULAR
İŞ ALANINA ODAKLANMA
Niçin bu alanda bir kariyeri/ mesleği tercih ettiniz?
Bu kararı vermenize ne sebep oldu?
Kariyerinizi bu alanda sürdürmeniz için sizi çeken nedir?
TEKNİK ve PROFESYONEL BİLGİ
Bu kategoride sorulan sorularla adayın teknik ve profesyonel bilgisi ve bu bilgileri uygulayabilme yeteneği değerlendirilir.
Bir proje ya da görev sırasında yardım talep ettiğiniz bir durumu anlatınız.
Bir derste edindiğiniz bilgiyi diğer bir ders projesine uyguladığınıza bir örnek veriniz.
TAKIM ÇALIŞMASI
Bu türdeki sorularla adayın kurumsal hedefleri gerçekleştirmek ve sorunları bulup çözmek için bir organizasyon içersinde diğer insanlarla çalışabilmesi değerlendirilir.
Adaydan verdiği kararların diğer insanlar üzerindeki etkilerinden bahsetmesi istenir.
Bir proje üstüne birlikte çalıştığınız kişilerin kararlarınıza katılmadığı bir duruma örnek veriniz. Bu durumda nasıl davrandınız?
Bulduğunuz sonuçların profesörünüzün ya da danışmanınızın beklentileriyle uyuşmadığı bir duruma örnek veriniz. Bu durumda ne tür bir tavrınız oldu?
Aday Açısından Mülakat Aday Mülakata Nasıl Hazırlanmalıdır?
Tam olarak ne yapmak istediğinizi bilmeden iş olanakları için yararlı bir araştırma yapmak zor olabilir. İş aramaya başlamadan önce, ne yapmak istediğiniz hakkında kesin bir görüş oluşturmalı ve becerileriniz hakkında işvereni ikna etmeniz gerekeceğini unutmamalısınız.
Kendi özellik ve becerilerinizin farkında olmanız iş arama işlemini şu nedenlerle kolaylaşıracaktır:
Kariyer seçeneklerinizin çeşitliliğini keşfedebileceksiniz.
İş ünvanları konusunda kaygılanmadan uygun pozisyonlar bulabilecek ya da kullanmak istediğiniz becerilerinizi çevrenizdeki insanlara rahat anlatabilecek ve onlardan gelecek önerileri daha kolay değerlendirebileceksiniz.
Belirli bir pozisyona odaklanmamış olsanız bile işverene bir kariyer planınızın olduğunu gösterebileceksiniz.
Resume/ CV, ya da başvuru mektubunuzda işverene becerilerinizi sunarken zorlanmayacaksınız.
İş olanaklarıyla ilgili bilgi toplarken ve başvuru yaparken kendinize olan güveninizi artacak.
Ön Hazırlıklar
Başvurduğunuz şirket ile ilgili mümkün olduğunca çok bilgi edinmeye çalışın.
Şirket hakkında bilgi toplayın; şirket web sayfasını veya broşürlerini okuyun.
Şirketin yönetimini, kültürünü ve değerlerini öğrenmek için şirket çalışanlarıyla ya da o şirkette staj yapan arkadaşlarınızla konuşun.
Şirketin istatistiklerini, ürünleri/ hizmetleri, bölümleri, yerleri ve çalışanları dikkatlice gözden geçirin.
Mülakata girmeden önce şirketin sizden beklentilerini iyice öğrenin.
İşverenin belirlediği adayda bulunması gereken becerilerin neler olduğunu belirliyebilmeniz durumunda Geleneksel veya Davranış Belirleyici Mülakata daha iyi hazırlanabilirsiniz.
Mülakatlarda başarılı olmanın anahtarı, gelebilecek sorulara karşı hazırlıklı olmak ve bu soruları ne şekilde yanıtlayabileceğinize dair düşünsel bir taslak oluşturmaktır.
Yetkinlikleriniz Üzerinde Düşünün.
Bunun için, geçmiş deneyimleriniz üzerinde odaklanın: Ödevler, projeler [bireysel/ takım çalışması] ve stajlar
Üstlendiğiniz görev nasıl gelişti?
Zamana, baskıya ve beklenmedik durumlara karşı nasıl mücadele ettiniz?
Yapmış olduğunuz araştırma ve projelerinizi gözden geçirerek, bunları hazırlarken karşılaştığınız güçlükleri ve nasıl başarıyla tamamladığınızı düşünün.
Mülakatı yapacak kişinin sorularını tahmin etmeye çalışın ve verebileceğiniz cevapları prova edin.
Bu provalar, ailenizden biriyle, bir arkadaşınızla veya ayna önünde tek başınıza yapacağınız mülakatlar şeklinde olabilir.
Mülakatta gelebilecek en zor soru üzerinde düşünün. Kendinize bir rol edinerek bu soruya verebileceğiniz yanıt üzerinde alıştırmalar yapın.
Kendinize sorular sorup, yanıtlar vererek, bir oyun düzeninde alıştırmalar yapın.
Pygmalion Yöntemi
Zihninizde olayların nasıl gelişmesi gerektiğine dair bir imge oluşturun ve buna inanın. Unutmayın ki, gerçekleşeceğine içtenlikle inanılan düşler/ fikirler, sonunda gerçeklere dönüşebilir. Size destek olacak bir kişi bulun ve çabalarınızda size arka çıkmasını isteyin. Bu yapıcı ve destekleyici kişinin siz mülakata girmeden önce konuştuğunuz son kişi olmasını sağlayın.
Canlandırma Yöntemi
Mülakatı gözünüzün önünde canlandırarak bir deneyim yaşayabilirsiniz. Belli durumlarda nasıl tepki göstereceğinizin düşünsel provasını yapın. Yapacağınız hareketlere dikkat edin. Kendinizi kendine güvenen bir aday olarak görüntüleyin.
Örnek Davranış Belirleyici Mülakat Soruları
Kendinizi nasıl tanımlarsınız?
Üniversite deneyiminiz sizi iş dünyasına nasıl hazırladı?
Bu kariyeri seçmenize neden olan şeyler nelerdir?
Kendiniz için hangi kısa dönemli hedefleri koydunuz?
Bir anlaşmazlık karşısında mücadele edebilme yeteneğinizi nasıl değerlendirirsiniz?
Kariyer başarınıza hangi niteliğinizin en çok katkıda bulunacağını düşünüyorsunuz?
Üniversite seçiminizdeki nedenleri belirtebilirmisiniz?
Akademik programınızın ve aldığınız derslerin kariyerinize ne şekilde fayda sağlayacağına inanıyorsunuz?
Örnek Sorular ve Yanıtlar
Üniversite seçiminizdeki nedenleri nasıl belirtirsiniz? Bu üniversite size neler kazandırdı?
Örnek Yanıt:
Mezun olduğum üniversite gelişmiş teknolojik olanak konusunda önemli bir konumdadır. Bu nedenle, bu üniversiteye girebilirsem, mühendislik eğitimim için gerekli olanaklara sahip olabileceğimi biliyordum. SU, yeni olmasına rağmen, disiplinlerarası yaklaşımıyla oldukça rağbet gören bir üniversite. Bu nedenle sizin gibi şirketler bu üniversite mezunlarına daha farklı bakıyorlar. Disiplilerarası program düşünceye farklı boyutlar katıyor. Mühendis olmak yanında, çok yönlülük ve eleştirel düşünme becerileri sentez yeteneğini güçlendiriyor. Kesin karar vermeden önce üniversiteyi ziyaret ettiğim için, laboratuar olanaklarının çok iyi olduğunu gördüm ve derslerin seçkin bir akademik kadro tarafından verildiği bilgisini topladım. Mühendislik eğitiminde bu olanakların içinde yaşadım. Ayrıca, İlk iki yılda aldığım dersler ve özel projelerde grup çalışmasının önemini kavradım. Bu üniversitedeki dört yılım boyunca, 25'ten fazla proje bana takım çalışması, iletişim becerileri kazandırdı.
Bireysel bilgi toplamada mı yoksa başkalarıyla işbirliği içinde çalışırken mi daha verimli oluyorsunuz?
Örnek Yanıt:
Bilginin geçerliliği inkar edilemez. Aynı şekilde, bir takım içerisinde çalışırken ortaya çıkan enerji de yadsınamaz. Grup içinde çalışmanın en iyi yönü, değişik bakış açılarını birleştirerek bir takım ürünü meydana getirmek. Bilgi, çalıştığınız proje içerisinde daha da etkin kullanılır hale geliyor. En verimli durum, bilgi ve takım içinde çalışmanın bir kombinasyonu olabilir, ve ben her iki alanda da kendi yeteneklerime güveniyorum.
Kısa dönem hedeflerinizden bahseder misiniz?
Örnek Yanıt:
Öncelikli hedeflerim, şirketinizin organizasyonel yapısını ve profesyonel satış tekniklerini öğrenmektir. Böylece, satış ekibinizde yer alan üretken elemanlardan biri olabilirim. Nelere ihtiyaç duyulduğunu öğrendikten sonra, kesinlikle en iyi şekilde katkıda bulunmaya çalışacağım.
Beş yıl içerisinde kendinizi nerede görüyorsunuz?
Örnek Yanıt:
Geleceği tahmin etmek zor olsa da, beş yıl içinde çok iyi bir finans danışmanı olacağıma içtenlikle inanıyorum. Yeteneklerim sayesinde, ikinci adım olabilecek, portföy yöneticiliği hatta daha yüksek mevkilere gelebileceğime inanıyorum. Nihai hedefim her zaman için, şirket yapısında hangi mevkide olursam yeteneklerimi en üst düzeye yönelik geliştirmeye çaba göstermektir.
Son Hazırlıklar
İş (stajlar), dersler ve etkinliklerinizde edindiğiniz deneyimlerin aradığınız meslekle nasıl bağlantılı olacağını düşünün.
Mülakatta ne giyeceğinizi önceden planlayın. Giysinizin ütülü, ayakkabılarınızın temiz, saçınızın ve tırnaklarınızın düzgün olmasına dikat edin.
Mülakat yerine gidebileceğiniz zamanı iyi ayarlayın. Mümkünse, ne kadar zamanda gidildiğini öğrenmek için bu yeri önceden ziyaret edin.
Özgeçmişinizin ve referans mektuplarınızın kopyalarını yanınızda bulundurun.
Mülakatı yapacak kişinin beklentileri üzerine odaklanın.
Mülakat sırasında mümkün olduğu kadar profesyonelce konuşmak ve davranmak için hazırlanın.
Niteliklerinizi ve becerilerinizi ve başvurduğunuz kuruma neler kazandırabileceğinizi dile getirmek konusunda hazırlık yapın.
Mülakat için Uygun Dış Görünüş
Mülakatı yapacak olan kişi kesinlikle sizin dış görünüşünüze dikkat edecektir. İş ortamına uygun, profesyonel bir şekilde giyinirseniz, her nerede olursa olsun ortama uygun olacaksınız.
Erkekler için
Geleneksel iş kıyafeti koyu renk takım elbise ile beyaz, uzun kollu, ütülü gömlekten oluşur.
Kravatınız elbisenize uygun olmalıdır.
Dikkati dağıtacak şekilde çok renkli / şekilli kravatlar kullanmayın.
Kadınlar için
Geleneksel iş kıyafeti, takım elbise veya pantalon takım anlamına gelir.
Fazla göze batan takı kullanmaktan ve ağır makyajtan kaçının.
Tırnaklarınızın temiz olmasına, uzun olmamasına ve abartılı oje kullanmamaya dikkat edin.
Adayın Mülakat Sırasında Yapması Gerekenler
Adım Adım Başarılı Bir Mülakat
Mülakat yerine zamanında gidin. Bu , "belirtilen saatten 10 dakika önce" anlamına gelir.
Kendinizi sizi karşılayan asistana/ sekretere tanıtın.
Mülakat odası yakınında beklerken rahat olun. Bulunduğunuz yerde varsa, şirket broşürlerini, kitapçıklarını inceleyin.
Mülakat odasına girdiğinizde mülakatı yapacak kişi ya da kişilerle tokalaşın.
Odaya bir iş çantası, ya da ajanda dışında çok fazla eşya ile girmeyin.
Göz temasında bulunarak dikkatli bir dinleyici olduğunuzu gösterin.
İlgili olduğunuzu göstermek için vücut dili kullanın. Soruları ve yorumları iyi anladığınızı göstermek için olumlu tepki verin, gülümseyin.
Yavaş ve açık bir şekilde konuşun. Düşüncelerinizi toparlamak için duraksamaktan korkmayın.
Eğer gerekiyorsa, bir sonraki aşamada sizden ne beklenildiğini sorun
Kendinizden emin olun. Mülakatın bu işin size uygun olup olmadığını anlamanız için iyi bir fırsat olduğunu unutmayın.
"En sevdiğiniz renk nedir?" gibi formal olmayan, beklemediğiniz bir soruyla karşılaşırsanız, şirketteki rolünüzle bağlantılı olarak, sakin bir tavırla bu soruyu yanıtlayın.
Dürüst olun. Olumsuz ifadelerle karşılaşırsanız, sert bir tavırla karşılık vermeyin. Nazik bir şekilde nedenlerinizi söyleyin.
Mülakatı yapan kişi ya da kişilere soru sormak isterseniz, doğru zamanda, nazik bir şekilde sorularınızı yöneltin.
Mülakat sonunda teşekkür ederek el sıkışın.
Mülakatı yapan kişiden kartvizitini isteyin ve mülakat sonrasında bir teşekkür notu gönderin.
"Durum-Eylem-Sonuç" Çerçevesinde Sorular Üzerine Odaklanma
Mülakat sırasında kesin ve net yanıtlar vermelisiniz. Sorulara somut yanıtlar veren adaylar, genel/ soyut yanıtlar veren adaylardan daha etkili olacaklardır. Öncelikle durumu kısa ve öz bir şekilde açıklamalı, bu durum üzerinde etkili olabilmek için ne tür bir eylem içinde bulunduğunuzu anlatmalı ve en sonunda durumun olumlu sonuçlarına ya da ürünlerine değinmelisiniz.
İkinci Mülakatta Başarılı Olmanın Yolları?
İlk mülakatta işveren üzerinde olumlu bir etki yaratan adaylar, ikinci bir mülakata veya seri mülakatlara çağrılabilirler.
Bir birini Takip Eden Grup/Tekli Mülakatlar
Sorulara kesin ve doğru yanıtlar verdiyseniz; becerilerinizi başvurduğunuz konumda nasıl uygulayacağınızı iyi bir şekilde anlattıysanız; mülakata iyi hazırlanmış ve iyi giyinmişseniz, bu performansınızı aynı şekilde sürdürmeye çalışın.
Tam gün mülakat programları, işe alınacağı olası kişileri yakından inceleme ve diğer çalışanlarla aynı ortamda iletişim içindeyken becerilerini değerlendirmek için güzel bir fırsattır. Bu nednle şirket misyon ve vizyonu hakkındaki bilginizi kullanmaya çalışın.
Sormak İsteyebileceğiniz Sorular
Mülakatı yapan kişiler, şirket ya da başvurduğunuz konum hakkında sorunuz olup olmadığını sordukları zaman, bu fırsatı iyi kullanarak şirket ve yapacağınız iş hakkında mümkün olduğu kadar çok bilgi almaya çalışın.
İnsan Kaynakları Yöneticisine Sormak İsteyebileceğiniz Sorular
Şirketin Personel işe alma ve işten çıkarma oranı nedir?
Çalışmanız için düşünülen birim ne büyüklüktedir?
Yeni işe alınan kişiler ne tür bir oryantasyon veya eğitime tabi tutulur?
Ne kadar sıklıkla performans değerlendirmeleri yapılır?
Şirketin personaline sunduğu işveren desteği neleri kapsar?
Bölümünüzün Yetkili Kişisine Sormak İsteyebileceğiniz Sorular
Öncelikli sorumluluklarınız neler olacaktır ?
İşteki ilk altı ay/ 1 yıl içerisinde sizden neler başarmanız bekleniyor?
Bölümün halen yürüttüğü ve yakın zamanda yapacağı beklenilen projeleri nelerdir?
Meslektaşınıza Sormak İsteyebileceğiniz Sorular
O bölümde bir çalışma gününün profili nedir?
Şirketin en sevdiği / sevmediği yönleri nelerdir?
Profesyonel gelişme için olanaklar nelerdir?
Üstleri, iş arkadaşları veya müşterileriyle ne tür bir etkileşim içindedir?
Kendinize Sormak İsteyebileceğiniz Sorular:
Unutmayınız ki, çalışma ortamı, bir ofisin fiziksel özelliklerinin ötesine geçerek şirketin kültürünü ve değerlerini yansıtır.
Çalışanlar işlerinden zevk alıyorlar mı? Şirketin hedefleri konusunda hevesli görünüyorlar mı?
Yönetim anlayışı ve şirket olanaklarını beğendiniz mi?
Sıcak bir karşılama oldu mu? Bu yerin uyumlu bir atmosferi var mı?
İş Takibi
Mülakat sonucunun size iletilmesini bekleyin. Bu konuda aceleci davranmak uygun bir davranış değildir. İşyerini sık sık aramak yerine, size belirli bir tarih verilmemişse, üç gün süre tanıyın ve sorun. Mülakatı yapan kişi/ kişilere bir teşekkür mesajı göndermeyi unutmayın. Bu kısa mesajda başvurduğunuz konum hakkındaki istekliliğinizi yineleyin. Başvurduğunuz iş konusunda istekli değilseniz, incelik olarak mülakatı yapan kişilerin konukseverliğini ve ilgisini takdir ettiğinizi belirtin.
Mülakat, işveren ya da şirket yöneticileriyle işe başvuran adayın dakika süren bir oturumda adayın geçmişi, kişiliği, bilgi birikimi, akademik başarıları ve kariyer hedefleri gibi konuları gözden geçirdikleri toplantıdır. Mülakat süresi, başvuran aday sayısına ve şirketin işe alma/ görevlendirme politikasına bağlı olarak değişebilir. Mülakat, aynı zamanda başvuran adayın şirketin çalışma anlayışı, iş tanımındaki öncelikleri, yönetim politikası ve yöntemleri konusunda fikir edinmesini sağlar.
Mülakat Çeşitleri
Davranış Belirleyici Mülakatlar
Davranış Belirleyici Mülakat teknikleri, adayın başarı potansiyelini belirlemek amacıyla deneyim ve davranışlarının değerlendirilmesine odaklanır.
İş görüşmelerinde kullanılan oldukça yeni bir yöntemdir.
Bu yöntemin temelinde yatan görüş, gelecekteki performansın en iyi göstergesinin geçmişte aynı ortamlarda gösterilen performans oluşudur.
Bu yöntem ile işte gösterilecek performansın %55 olarak doğru tahmin edildiği söylenmektedir.
İşe alma kararlarında nesnel gerçekleri ortaya çıkarır.
Geleneksel mülakat anlayışından daha fazla inceleme/ araştırma gerektirir.
Panel Mülakatları [Davranış Belirleyici veya Geleneksel]
Bu mülakatlar Davranış Belirleyici Mülakatlar ya da Geleneksel Mülakatlar gibidir, ancak, görüşmeyi yapan kişi sayısı birden fazladır. Paneli oluşturan bu kişiler adaya sırayla soru yöneltirler.
Geleneksel Mülakatlar
Bu teknik ile işte gösterilecek performans sadece %10 olarak doğru tahmin edilebilmektedir.
Görüşmeyi yapan kişi, "Biraz kendinden bahseder misin?" gibi genel sorular yöneltir.
Görüşme yapılan kişi genel bilgiler verir.
Görüşme yapılan kişiye "X durumunda nasıl davranırdın?" gibi ortama bağlı sorular sorulur, ancak, bunlar kuramsal / varsayımlı örnekler olacağından geçerliliği tartışılabilir.
İşveren Açısından Mülakat - Bireysel ve Kurumsal Beklentiler
İşveren Nasıl Soru Hazırlar?
İşveren, adayın gerekli özelliklere sahip olup olmadığını belirlemek ve detaylı yanıtlar alabilmek için dolaysız ve net sorular hazırlar.
Bir Şirketin Adaylarda Aradıkları Özellikler Nelerdir?
Önemsenen özelliklerden bazıları şunlardır:
Eleştirel düşünme & sorun çözme becerileri
Kendine güven & kendi kendini motive edebilme yeteneği
Takım çalışması / iletişim becerileri
Öğrenme hevesi
Profesyonellik
Liderlik
Esneklik
ÖRNEK KATEGORİLER VE SORULAR
İŞ ALANINA ODAKLANMA
Niçin bu alanda bir kariyeri/ mesleği tercih ettiniz?
Bu kararı vermenize ne sebep oldu?
Kariyerinizi bu alanda sürdürmeniz için sizi çeken nedir?
TEKNİK ve PROFESYONEL BİLGİ
Bu kategoride sorulan sorularla adayın teknik ve profesyonel bilgisi ve bu bilgileri uygulayabilme yeteneği değerlendirilir.
Bir proje ya da görev sırasında yardım talep ettiğiniz bir durumu anlatınız.
Bir derste edindiğiniz bilgiyi diğer bir ders projesine uyguladığınıza bir örnek veriniz.
TAKIM ÇALIŞMASI
Bu türdeki sorularla adayın kurumsal hedefleri gerçekleştirmek ve sorunları bulup çözmek için bir organizasyon içersinde diğer insanlarla çalışabilmesi değerlendirilir.
Adaydan verdiği kararların diğer insanlar üzerindeki etkilerinden bahsetmesi istenir.
Bir proje üstüne birlikte çalıştığınız kişilerin kararlarınıza katılmadığı bir duruma örnek veriniz. Bu durumda nasıl davrandınız?
Bulduğunuz sonuçların profesörünüzün ya da danışmanınızın beklentileriyle uyuşmadığı bir duruma örnek veriniz. Bu durumda ne tür bir tavrınız oldu?
Aday Açısından Mülakat Aday Mülakata Nasıl Hazırlanmalıdır?
Tam olarak ne yapmak istediğinizi bilmeden iş olanakları için yararlı bir araştırma yapmak zor olabilir. İş aramaya başlamadan önce, ne yapmak istediğiniz hakkında kesin bir görüş oluşturmalı ve becerileriniz hakkında işvereni ikna etmeniz gerekeceğini unutmamalısınız.
Kendi özellik ve becerilerinizin farkında olmanız iş arama işlemini şu nedenlerle kolaylaşıracaktır:
Kariyer seçeneklerinizin çeşitliliğini keşfedebileceksiniz.
İş ünvanları konusunda kaygılanmadan uygun pozisyonlar bulabilecek ya da kullanmak istediğiniz becerilerinizi çevrenizdeki insanlara rahat anlatabilecek ve onlardan gelecek önerileri daha kolay değerlendirebileceksiniz.
Belirli bir pozisyona odaklanmamış olsanız bile işverene bir kariyer planınızın olduğunu gösterebileceksiniz.
Resume/ CV, ya da başvuru mektubunuzda işverene becerilerinizi sunarken zorlanmayacaksınız.
İş olanaklarıyla ilgili bilgi toplarken ve başvuru yaparken kendinize olan güveninizi artacak.
Ön Hazırlıklar
Başvurduğunuz şirket ile ilgili mümkün olduğunca çok bilgi edinmeye çalışın.
Şirket hakkında bilgi toplayın; şirket web sayfasını veya broşürlerini okuyun.
Şirketin yönetimini, kültürünü ve değerlerini öğrenmek için şirket çalışanlarıyla ya da o şirkette staj yapan arkadaşlarınızla konuşun.
Şirketin istatistiklerini, ürünleri/ hizmetleri, bölümleri, yerleri ve çalışanları dikkatlice gözden geçirin.
Mülakata girmeden önce şirketin sizden beklentilerini iyice öğrenin.
İşverenin belirlediği adayda bulunması gereken becerilerin neler olduğunu belirliyebilmeniz durumunda Geleneksel veya Davranış Belirleyici Mülakata daha iyi hazırlanabilirsiniz.
Mülakatlarda başarılı olmanın anahtarı, gelebilecek sorulara karşı hazırlıklı olmak ve bu soruları ne şekilde yanıtlayabileceğinize dair düşünsel bir taslak oluşturmaktır.
Yetkinlikleriniz Üzerinde Düşünün.
Bunun için, geçmiş deneyimleriniz üzerinde odaklanın: Ödevler, projeler [bireysel/ takım çalışması] ve stajlar
Üstlendiğiniz görev nasıl gelişti?
Zamana, baskıya ve beklenmedik durumlara karşı nasıl mücadele ettiniz?
Yapmış olduğunuz araştırma ve projelerinizi gözden geçirerek, bunları hazırlarken karşılaştığınız güçlükleri ve nasıl başarıyla tamamladığınızı düşünün.
Mülakatı yapacak kişinin sorularını tahmin etmeye çalışın ve verebileceğiniz cevapları prova edin.
Bu provalar, ailenizden biriyle, bir arkadaşınızla veya ayna önünde tek başınıza yapacağınız mülakatlar şeklinde olabilir.
Mülakatta gelebilecek en zor soru üzerinde düşünün. Kendinize bir rol edinerek bu soruya verebileceğiniz yanıt üzerinde alıştırmalar yapın.
Kendinize sorular sorup, yanıtlar vererek, bir oyun düzeninde alıştırmalar yapın.
Pygmalion Yöntemi
Zihninizde olayların nasıl gelişmesi gerektiğine dair bir imge oluşturun ve buna inanın. Unutmayın ki, gerçekleşeceğine içtenlikle inanılan düşler/ fikirler, sonunda gerçeklere dönüşebilir. Size destek olacak bir kişi bulun ve çabalarınızda size arka çıkmasını isteyin. Bu yapıcı ve destekleyici kişinin siz mülakata girmeden önce konuştuğunuz son kişi olmasını sağlayın.
Canlandırma Yöntemi
Mülakatı gözünüzün önünde canlandırarak bir deneyim yaşayabilirsiniz. Belli durumlarda nasıl tepki göstereceğinizin düşünsel provasını yapın. Yapacağınız hareketlere dikkat edin. Kendinizi kendine güvenen bir aday olarak görüntüleyin.
Örnek Davranış Belirleyici Mülakat Soruları
Kendinizi nasıl tanımlarsınız?
Üniversite deneyiminiz sizi iş dünyasına nasıl hazırladı?
Bu kariyeri seçmenize neden olan şeyler nelerdir?
Kendiniz için hangi kısa dönemli hedefleri koydunuz?
Bir anlaşmazlık karşısında mücadele edebilme yeteneğinizi nasıl değerlendirirsiniz?
Kariyer başarınıza hangi niteliğinizin en çok katkıda bulunacağını düşünüyorsunuz?
Üniversite seçiminizdeki nedenleri belirtebilirmisiniz?
Akademik programınızın ve aldığınız derslerin kariyerinize ne şekilde fayda sağlayacağına inanıyorsunuz?
Örnek Sorular ve Yanıtlar
Üniversite seçiminizdeki nedenleri nasıl belirtirsiniz? Bu üniversite size neler kazandırdı?
Örnek Yanıt:
Mezun olduğum üniversite gelişmiş teknolojik olanak konusunda önemli bir konumdadır. Bu nedenle, bu üniversiteye girebilirsem, mühendislik eğitimim için gerekli olanaklara sahip olabileceğimi biliyordum. SU, yeni olmasına rağmen, disiplinlerarası yaklaşımıyla oldukça rağbet gören bir üniversite. Bu nedenle sizin gibi şirketler bu üniversite mezunlarına daha farklı bakıyorlar. Disiplilerarası program düşünceye farklı boyutlar katıyor. Mühendis olmak yanında, çok yönlülük ve eleştirel düşünme becerileri sentez yeteneğini güçlendiriyor. Kesin karar vermeden önce üniversiteyi ziyaret ettiğim için, laboratuar olanaklarının çok iyi olduğunu gördüm ve derslerin seçkin bir akademik kadro tarafından verildiği bilgisini topladım. Mühendislik eğitiminde bu olanakların içinde yaşadım. Ayrıca, İlk iki yılda aldığım dersler ve özel projelerde grup çalışmasının önemini kavradım. Bu üniversitedeki dört yılım boyunca, 25'ten fazla proje bana takım çalışması, iletişim becerileri kazandırdı.
Bireysel bilgi toplamada mı yoksa başkalarıyla işbirliği içinde çalışırken mi daha verimli oluyorsunuz?
Örnek Yanıt:
Bilginin geçerliliği inkar edilemez. Aynı şekilde, bir takım içerisinde çalışırken ortaya çıkan enerji de yadsınamaz. Grup içinde çalışmanın en iyi yönü, değişik bakış açılarını birleştirerek bir takım ürünü meydana getirmek. Bilgi, çalıştığınız proje içerisinde daha da etkin kullanılır hale geliyor. En verimli durum, bilgi ve takım içinde çalışmanın bir kombinasyonu olabilir, ve ben her iki alanda da kendi yeteneklerime güveniyorum.
Kısa dönem hedeflerinizden bahseder misiniz?
Örnek Yanıt:
Öncelikli hedeflerim, şirketinizin organizasyonel yapısını ve profesyonel satış tekniklerini öğrenmektir. Böylece, satış ekibinizde yer alan üretken elemanlardan biri olabilirim. Nelere ihtiyaç duyulduğunu öğrendikten sonra, kesinlikle en iyi şekilde katkıda bulunmaya çalışacağım.
Beş yıl içerisinde kendinizi nerede görüyorsunuz?
Örnek Yanıt:
Geleceği tahmin etmek zor olsa da, beş yıl içinde çok iyi bir finans danışmanı olacağıma içtenlikle inanıyorum. Yeteneklerim sayesinde, ikinci adım olabilecek, portföy yöneticiliği hatta daha yüksek mevkilere gelebileceğime inanıyorum. Nihai hedefim her zaman için, şirket yapısında hangi mevkide olursam yeteneklerimi en üst düzeye yönelik geliştirmeye çaba göstermektir.
Son Hazırlıklar
İş (stajlar), dersler ve etkinliklerinizde edindiğiniz deneyimlerin aradığınız meslekle nasıl bağlantılı olacağını düşünün.
Mülakatta ne giyeceğinizi önceden planlayın. Giysinizin ütülü, ayakkabılarınızın temiz, saçınızın ve tırnaklarınızın düzgün olmasına dikat edin.
Mülakat yerine gidebileceğiniz zamanı iyi ayarlayın. Mümkünse, ne kadar zamanda gidildiğini öğrenmek için bu yeri önceden ziyaret edin.
Özgeçmişinizin ve referans mektuplarınızın kopyalarını yanınızda bulundurun.
Mülakatı yapacak kişinin beklentileri üzerine odaklanın.
Mülakat sırasında mümkün olduğu kadar profesyonelce konuşmak ve davranmak için hazırlanın.
Niteliklerinizi ve becerilerinizi ve başvurduğunuz kuruma neler kazandırabileceğinizi dile getirmek konusunda hazırlık yapın.
Mülakat için Uygun Dış Görünüş
Mülakatı yapacak olan kişi kesinlikle sizin dış görünüşünüze dikkat edecektir. İş ortamına uygun, profesyonel bir şekilde giyinirseniz, her nerede olursa olsun ortama uygun olacaksınız.
Erkekler için
Geleneksel iş kıyafeti koyu renk takım elbise ile beyaz, uzun kollu, ütülü gömlekten oluşur.
Kravatınız elbisenize uygun olmalıdır.
Dikkati dağıtacak şekilde çok renkli / şekilli kravatlar kullanmayın.
Kadınlar için
Geleneksel iş kıyafeti, takım elbise veya pantalon takım anlamına gelir.
Fazla göze batan takı kullanmaktan ve ağır makyajtan kaçının.
Tırnaklarınızın temiz olmasına, uzun olmamasına ve abartılı oje kullanmamaya dikkat edin.
Adayın Mülakat Sırasında Yapması Gerekenler
Adım Adım Başarılı Bir Mülakat
Mülakat yerine zamanında gidin. Bu , "belirtilen saatten 10 dakika önce" anlamına gelir.
Kendinizi sizi karşılayan asistana/ sekretere tanıtın.
Mülakat odası yakınında beklerken rahat olun. Bulunduğunuz yerde varsa, şirket broşürlerini, kitapçıklarını inceleyin.
Mülakat odasına girdiğinizde mülakatı yapacak kişi ya da kişilerle tokalaşın.
Odaya bir iş çantası, ya da ajanda dışında çok fazla eşya ile girmeyin.
Göz temasında bulunarak dikkatli bir dinleyici olduğunuzu gösterin.
İlgili olduğunuzu göstermek için vücut dili kullanın. Soruları ve yorumları iyi anladığınızı göstermek için olumlu tepki verin, gülümseyin.
Yavaş ve açık bir şekilde konuşun. Düşüncelerinizi toparlamak için duraksamaktan korkmayın.
Eğer gerekiyorsa, bir sonraki aşamada sizden ne beklenildiğini sorun
Kendinizden emin olun. Mülakatın bu işin size uygun olup olmadığını anlamanız için iyi bir fırsat olduğunu unutmayın.
"En sevdiğiniz renk nedir?" gibi formal olmayan, beklemediğiniz bir soruyla karşılaşırsanız, şirketteki rolünüzle bağlantılı olarak, sakin bir tavırla bu soruyu yanıtlayın.
Dürüst olun. Olumsuz ifadelerle karşılaşırsanız, sert bir tavırla karşılık vermeyin. Nazik bir şekilde nedenlerinizi söyleyin.
Mülakatı yapan kişi ya da kişilere soru sormak isterseniz, doğru zamanda, nazik bir şekilde sorularınızı yöneltin.
Mülakat sonunda teşekkür ederek el sıkışın.
Mülakatı yapan kişiden kartvizitini isteyin ve mülakat sonrasında bir teşekkür notu gönderin.
"Durum-Eylem-Sonuç" Çerçevesinde Sorular Üzerine Odaklanma
Mülakat sırasında kesin ve net yanıtlar vermelisiniz. Sorulara somut yanıtlar veren adaylar, genel/ soyut yanıtlar veren adaylardan daha etkili olacaklardır. Öncelikle durumu kısa ve öz bir şekilde açıklamalı, bu durum üzerinde etkili olabilmek için ne tür bir eylem içinde bulunduğunuzu anlatmalı ve en sonunda durumun olumlu sonuçlarına ya da ürünlerine değinmelisiniz.
İkinci Mülakatta Başarılı Olmanın Yolları?
İlk mülakatta işveren üzerinde olumlu bir etki yaratan adaylar, ikinci bir mülakata veya seri mülakatlara çağrılabilirler.
Bir birini Takip Eden Grup/Tekli Mülakatlar
Sorulara kesin ve doğru yanıtlar verdiyseniz; becerilerinizi başvurduğunuz konumda nasıl uygulayacağınızı iyi bir şekilde anlattıysanız; mülakata iyi hazırlanmış ve iyi giyinmişseniz, bu performansınızı aynı şekilde sürdürmeye çalışın.
Tam gün mülakat programları, işe alınacağı olası kişileri yakından inceleme ve diğer çalışanlarla aynı ortamda iletişim içindeyken becerilerini değerlendirmek için güzel bir fırsattır. Bu nednle şirket misyon ve vizyonu hakkındaki bilginizi kullanmaya çalışın.
Sormak İsteyebileceğiniz Sorular
Mülakatı yapan kişiler, şirket ya da başvurduğunuz konum hakkında sorunuz olup olmadığını sordukları zaman, bu fırsatı iyi kullanarak şirket ve yapacağınız iş hakkında mümkün olduğu kadar çok bilgi almaya çalışın.
İnsan Kaynakları Yöneticisine Sormak İsteyebileceğiniz Sorular
Şirketin Personel işe alma ve işten çıkarma oranı nedir?
Çalışmanız için düşünülen birim ne büyüklüktedir?
Yeni işe alınan kişiler ne tür bir oryantasyon veya eğitime tabi tutulur?
Ne kadar sıklıkla performans değerlendirmeleri yapılır?
Şirketin personaline sunduğu işveren desteği neleri kapsar?
Bölümünüzün Yetkili Kişisine Sormak İsteyebileceğiniz Sorular
Öncelikli sorumluluklarınız neler olacaktır ?
İşteki ilk altı ay/ 1 yıl içerisinde sizden neler başarmanız bekleniyor?
Bölümün halen yürüttüğü ve yakın zamanda yapacağı beklenilen projeleri nelerdir?
Meslektaşınıza Sormak İsteyebileceğiniz Sorular
O bölümde bir çalışma gününün profili nedir?
Şirketin en sevdiği / sevmediği yönleri nelerdir?
Profesyonel gelişme için olanaklar nelerdir?
Üstleri, iş arkadaşları veya müşterileriyle ne tür bir etkileşim içindedir?
Kendinize Sormak İsteyebileceğiniz Sorular:
Unutmayınız ki, çalışma ortamı, bir ofisin fiziksel özelliklerinin ötesine geçerek şirketin kültürünü ve değerlerini yansıtır.
Çalışanlar işlerinden zevk alıyorlar mı? Şirketin hedefleri konusunda hevesli görünüyorlar mı?
Yönetim anlayışı ve şirket olanaklarını beğendiniz mi?
Sıcak bir karşılama oldu mu? Bu yerin uyumlu bir atmosferi var mı?
İş Takibi
Mülakat sonucunun size iletilmesini bekleyin. Bu konuda aceleci davranmak uygun bir davranış değildir. İşyerini sık sık aramak yerine, size belirli bir tarih verilmemişse, üç gün süre tanıyın ve sorun. Mülakatı yapan kişi/ kişilere bir teşekkür mesajı göndermeyi unutmayın. Bu kısa mesajda başvurduğunuz konum hakkındaki istekliliğinizi yineleyin. Başvurduğunuz iş konusunda istekli değilseniz, incelik olarak mülakatı yapan kişilerin konukseverliğini ve ilgisini takdir ettiğinizi belirtin.
