- Katılım
- 3 Şub 2006
- Mesajlar
- 6,597
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
- Yaş
- 118
LUKATA (KAYBOLAN MAL)
Hanefi Fıkhına Göre Kaybolmuş Bir Malın Hükmü...
90 - Bulunan bir malı yerden alıp kaldırmak ona hiç dokunmamakdan daha iyidir. Eğer o malın zayi olacağından korkulursa onu alıp saklamak vacip olur.
91 -Lukatayı bulan onu sahibine vermek için aldığına şahit tutarsa, yanında emanet olarak kalır. Sahibine vermek için aldığına şahit tutmamışsa, (telef ettiğinde) onun kıymetini Öder.
92 - Kaybolan malı bulan "bundan sonra artık sahibi bu malı aramaz (uzunca zaman sahibi malı bulana ulaşmazsa)" diye bir kanaata sahip olacağı zamana kadar bulduğunu ilân eder.
93 - Bundan sonra malın sahibi gelirse malını alır. Gelmezse bulan-isterse fakirlere sadaka olarak dağıtır, isterse de yanında tutar. Fakirlere verildikten sonra sahibi gelir de bu tasadduku kabul ederse, sevabı kendisinin olur. Kabul etmezse onun kıymetini bulana veya fakire ödettirir. Eğer fakirin elinde aynen duruyorsa, malını geri alır. Fakir veya bulandan kıymetini hangisi öderse, diğerine dönüp de onu alamaz.
Bulunan mal bir zengine sadaka olarak verilemez. Bulan fakir ise kendisi faydalanır.
94 - Bozulacak malların ilânı, bozulmalarından korkulduğu zamana kadar yapılır.
95 - Bulunan malın ilânı, insanların toplu bulundukları yerlerde ve malın bulunduğu yerde yapılır. Eğer lukata nar kabukları ve çekirdek gibi ehemmiyetsiz bir şey ise, ilân etmeden onlardan faydalanılır. Sahibi gelirse bunları alır.
Hasad edildikten sonra tarladaki başaklar hasattan onları toplayanların olur.
96 - Deve, koyun, öküz v.s. sahipsiz hayvanları lukata olarak almak caizdir. Bu hayvanlara (hâkimden izin almadan) verilen yem bağış olur.
97 - Hayvanın kiraya verilmesinden bir fayda temin ediliyorsa, hâkimin izni ile hayvan kiraya verilir. Kazandığı para yemine harcanır.
Hayvanın kiraya verilmesinde bir fayda yoksa ve satılması uygunsa satılır.
98 - Hayvan sahibi,çıkıp gelirse, yapılan masrafları ödeyinceye kadar bulanın hayvanı alakoyması hakkıdır. Eğer ödemekden sakınırsa verilen yem masrafları için satılır.
99 - Sahibine vermeyip alakoyduktan sonra hayvan ölürse yapılan masraflar düşer. Fakat alakoymadan önce ölmüşse düşmez.
100 - Bulunan eşyanın, hayvanın ve hür bir çocuğun sahibine tesliminde ondan bir hak istemenin gereği yoktur.
101 - Bir kimse, bulunan malın kendisinin olduğunu iddia ederse delil getirmesi lâzım gelir. Eğer onun alâmetlerini söylerse malın ona verilmesi caiz olur. Fakat bulana vermesi için zorlanamaz.
Mekke'de Harem-i Şerif de bulunanlarla, onun dışındaki yerlerde bulunanlar arasında bir fark yoktur.
Kaynak: El İhtiyar _ İmamı-ı Azam Ebu Hanife
