cursedewren
New member
- Katılım
- 13 Kas 2005
- Mesajlar
- 585
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
Son zamanlarda gerek kullanıcıların bilgi seviyelerinde, gerekse de ekipman çeşitliliği ve ulaşılabilirliğindeki artışa paralel olarak genel gitar ekipmanları ile yapılacak modifikasyonlarda da bir hareketlilik var. Ancak genel olarak değerlendirdiğimizde bunun çok da bilinçli olmadığı sonucuna ulaşmak mümkün. Zira sadece arkadaş çevresinden, satıcılardan veya forumlardan alınan, duyulan, okunan şeylerle hareket eden çok fazla insan görüyorum...
Önce manyetiklerle alakalı temel bilgileri vererek başlıyorum. Hem bu konuda üstad sayılmayacağım hem de amerikayı yeniden keşfetmenin gereksiz olması sebebiyle daha evvel müziktek’te yayımlanmış bazı cevapları, ki bunları yazan kişi Dr.Barlo gerçek bir manyetik uzmanıdır. Seymour Duncan’ın piyasaya bir ürün çıkarmadan önce veya ürün geliştirme aşamasında manyetiklerini deneyip raporlandırması için ürün yolladığı bir elemandır, buraya kaynaklarıyla kopyalayacağım.
----------------------------------------------
Prensibi çok basit, genel elektriki potansiyel oluşturma prensibi. Gitar manyetiği , mikrofon , pikap iğnesi , teyp okuma/silme kafası vs. hep bu prensiple çalışır.
Bir iletken manyetik bir alanın etkisine tabi tutulursa iletkenin üzerinde bir elektrik potansiyel oluşur. Tabii bu açıklama ile işi çok basite indirgediğimi unutma.
Şimdi;
Bir manyetiğin üzerine izole edilmiş bir iletken bobin sararsan ve ve bu manyetik alanın da dengesini bozarsan bobin üzerinde bir elektriki potansiyel oluşmasına sebep olursun.
Gitar manyetiğini düşün.
Ortada mıknatıs var ve bu mıknatısın çevresine sarılmış bir bobin var. Bobin mıknatısın manyetik alanının içinde sabit durduğu için normalde üzerinde bir elektrik potansiyeli oluşmaz (aslında oluşur ama bu çok, çok az bir miktar olduğundan şu anda oluşmaz olarak al)
Şimdi, bu mıknatısın oluşturduğu manyetik alanın içerisinde gitarının telini titreştirdiğin zaman manyetik alanın dengesini bozmuş olursun ve bu da bobin üzerinde bir elektriki potansiyel oluşturur. Bu potansiyel normalde çok düşük bir voltaj seviyesine sahiptir ( micro/milivolt değeri). Bunu da kullanılır hale getirmek için amplifikatör vasıtası ile güçlendirip hoparlöre duyulabilecek bir ses sinyali olarak gönderirsin.
Bir manyetiğin çıkış gücünü ve kalitesini etkliyecek en önemli etken manyetik alanın güç ve istikrarlığı, dolayısı ile mıknaıtısın kalitesi ve de üzerine sarılı bobinin iletkenlik kalitesi ve tur miktarı. Bu konu da detayı sayın Prof. Dr. Barlo'ya bırakıyorum.
Bobinin tur miktarı arttıkça ürettiği sinyal (voltaj) değeri de artıcak, dolayısı ile çıkış gücü daha fazla olacak. Yalnız buradaki dezavantaj bobinin iç empedansının da artması ve çıkan sinyalin üzerinde oluşacak gürültü seviyesinin de artması. (Bu gürültüleri sinyali balanslı'ya dönüştürüp amplifikatör girişinde minimalize eder ya da mümkünse sıfıra indirebilirsin)
Bobinin tur miktarı azaldıkça bobinin ürettiği sinyal değeri azalıcak ama iç empedansı da düşecek dolayısı ile çıkış sinyali üzerinde oluşacak gürültüler de azalacak.
Barlo, yolu açtım gerisi sana ait.
----------------------------------------------
----------------------------------------------
Zaten cidden tamamiyle anlatmissiniz. Geriye kalan detaylarin hepsi dedigin gibi manyetik alanin istikrarli olmasi ve de bu manyetik alandaki degisimlerin olabildigince hepsinin voltaja donusturumesi. Dolayisi ile iki alan kaliyor, miknatislarin kalitesi ve ozellikleri birinci nokta, ve ikincisi de kullanilan bakir telinin, ve bobinlerin, ve bazi diger parcalarin ozellikleri.
Cesit cesit miknatis olsa da gitar manyetiklerinde kullanilanlar alnico 1-9 ve ferrum (yani diger adiyla seramik - tabi seramik adi verilen manyetigin bildiginiz seramikle herhangi bir alakasi yok, gercek adi ferrumdur, yani demirin latincesi) ve yeni yeni samarium cobalt denen maddelerden yapilmislardir.
Asagidaki tabloyu Duncan'nin Vintage Guitar Magazine isimli dergide yazdigi makaleden aldim, ayrica sayfasinda buraya bakarsaniz miknatislar ve onlarin dereceleri hakkinda daha detay gorebileceksiniz.
Magnet material
Nominal Chemical Composition
Gauss
Oersteds Nominal
Maxim-um Energy
Alnico 1 12 Al, 21 Ni, 5 Co, 3 Cu, Bal. Fe 7200 470 1.40
Alnico 2 10 Al, 19 Ni, 13 Co, 3 Cu, Bal. Fe 7500 560 1.70
Alnico 3 12 Al, 25 Ni, 3 Cu, Bal. Fe 7000 480 1.35
Alnico 4 12 Al, 27 Ni, 5 Co, Bal. Fe 5600 720 1.35
Alnico 5 8 Al, 14 Ni, 24 Co, 3 Cu, Bal. Fe 12800 640 5.50
Alnico 5DG 8 Al, 14 Ni, 24 Co, 3 Cu, Bal. Fe 13300 670 6.50
Alnico 5 col. 8 Al, 14 Ni, 24 Co, 3 Cu, Bal. Fe 13500 740 7.55
Alnico 6 8 Al, 16 Ni, 24 Co, 3 Cu, 1 Ti, Bal. Fe 10500 780 3.90
Alnico 8 7 Al, 15 Ni, 35 Co, 4 Cu, 5 Ti, Bal. Fe 8200 1650 5.30
Alnico 8 HC 8 Al, 14 Ni, 38 Co, 3 Cu, 8 Ti, Bal. Fe 7200 1900 5.00
Alnico 9 7 Al, 15 Ni, 35 Co, 4 Cu, 5 Ti, Bal. Fe 10500 1500 9.00
Sint. Alnico 2 10 Al, 19 Ni, 13 Co, 3 Cu, Bal. Fe 7100 550 1.50
Sint. Alnico 5 8 Al, 14 Ni, 24 Co, 3 Cu, Bal. Fe 10900 620 3.95
Sint. Alnico 6 8 Al, 16 Ni, 24 Co, 3 Cu, 1 Ti, Bal. Fe 9400 790 2.95
Sint. Alnico 8 7 Al, 15 Ni, 35 Co, 4 Cu, 5 Ti, Bal. Fe 7400 1500 4.00
Sint. Alnico 8 HC 7 Al, 14 Ni, 38 Co, 3 Cu, 8 Ti, Bal. Fe 6700 1800 4.50
Ceramic 1 MO.6 Fe2O3 2300 1860/3250 1.05
Ceramic 2 MO.6 Fe2O3 M represents one or more of the 2900 2400/3000 1.80
Ceramic 3 MO.6 Fe2O3 metals chosen from the group Barium, 3300 2200/2400 2.60
Ceramic 4 MO.6 Fe2O3 Strontium, Lead 2500 2300/3800 1.45
Ceramic 5 MO.6 Fe2O3 3800 2400 3.40
Ceramic 6 MO.6 Fe2O3 3200 2820/3300 2.45
Ceramic 7 MO.6 Fe2O3 3400 3250/4000 2.75
Ceramic 8 MO.6 Fe2O3 3850 2950/3050 3.50
Cunife 1 60 Cu, 20 Ni, 20 Fe 5500 530 1.40
Vicalloy 1 10 V, 52 Co, Bal. Fe 7500 250 0.80
Remalloy 12 Co, 15 Mo, Bal. Fe 9700 250 1.00
Rare Earth Cobalt 12 Re-Co RE represents one or more of the metals 7200 6500/10000 12.00
Rare Earth Cobalt 15 Re-Co chosen from the rare earth group: Samarium, 8000 7000/14000 15.00
Rare Earth Cobalt 16 Re-Co Praseodymium, Cerium, Yttrium, Misch Metal 8300 7500/18000 16.00
Rare Earth Cobalt 18 Re-Co 8700 8000/20000 18.00
Symbol & Name
Al = Aluminum Mo = Molybdenum
C = Carbon Ni = Nickel
Co = Cobalt Pb = Lead
Cr = Chromium Ti = Titanium
Cu = Copper V = Vanadium
Fe = Iron W = Tungsten
Bu arada HBlarda bir santim eninde iki uc milim kalinliginda miknatis (bar deniyor) kullanilir, ve de strat manyetiklerinde dikey "rod" miknatislari vardir. Manyetik alanin genislligi ve darligi cok onemli oldugundan bu iki cins manyetikler birbirinden yapi olarak (dolayisi ile) cok ama cok farklidir. Ve acikcasi insan Seth Lover ve Leo Fender'in bakis acisindaki farki bu tasarimlarinda gorebiliyor. Muzik zevklerini falan...
Miknatislarin ses ozelliklerini sonra bir ara yazarim, simdilik bu daha yapiyla alakali olsun diye es geciyorum.
Sanirim asagida yazdiklarim biraz daha HBlara yonelik.
Manyetiklerde diger parcalar da cok onemli. Mesela bobinlerin yapildigi maddenin cok onemli oldugunu Duncan soyluyor, ve ondan PAF kopya manyetiklerinde (59, PG, Seth Lover, Antiquity, A2p, Jazz) 1950lerde gibsonun kullandigi ayni bobin icin plastigi stok etmis vaziyette, dedigine gore en az 50 sene kadar yetecek varmis ellerinde, zira uretimi durmus. (Dip not olarak soylemek lazim ki bu plastik dimarzio ve digerlerinin kullandigina gore daha dusuk derecelerde eriyor, onun icin kendiniz duncan manyetiklerini eger bilmiyorsaniz wax-pot etmeyin diye cok ciddi sekilde uyarirlar).
HBlarda diger parcalardan olan "slug piece" parcalari da cok onemliymis, www.ampge.com isimli manyetik ureticilerinin forumunda (ki oraya takilmam sapittigimin resmidir) bunun hakkinda daha cok bilgi alabilirsiniz. Sonra vidalarin da (slig pieceler gibi) metalurjik yapisi sesi etkiliyormus. Icinde fazla demir oldugunda manyetik alani daha bir fazla yukari tasiyabiliyor (cunku manyetik alan da elektrik gibi en az direnc kurali ile isliyor) ve daha yuksek ve tiz bir ton yaratiyormus. Bu iyi bir sey degil bu arada, eger mesela tok LP tonlari ariyorsaniz. Fazla cartlak kacabilir.
Bir diger onemli HB parcasi olan "baseplate" parcalarinin da yapisi cok onemli imis. Bu bir yerde miknatis alaninin asagiya dogru gitmesini veya gitmemesini etkiliyor, onun icin mesela orada demir kullanmak cok iyi bir fikir degil. tele kopru manyetiklerinde de manyetik alani daha iyi yukari atmak icin genelde bu baseplate manyetik ozellikleri cok yuksek olmayan maddelerden secilmekte.
Sonra manyetigin icine giren diger parcalar var. Her sey yerli yerinde dursun diye "spacer" adi verilen parcalar vardir. Bunlar gunumuzde genelde plastikten oluyor. Ama duncan gibi detay delisi olanlar mesela PAFlarin icindeki "maple" agacindan olan "spacer" parcasini bile kopyalamislar. 59larda anttiquitylerde Sethlerde var, ama PG'de mesela yok! PG ve digerlerinde plastik "spacer" var.
Son olarak kisaca bobinlerin sarilmasinda kullanilan bakir tellere deginmek lazim. Bu tellerin kalinliklari onemli, ama aslinda asil onemli olan bu teller kullanilarak ne kadar bakir kutlesinin bobinin etrafinda sarili oldugu. ve dolayisi ile bakir telin kalinligi bilinirken, ne kadar bakir kutlesi var sorusunun cevabi direnc yahut resistans ile olculur. Mesela duydugunuz bilmem ne manyetiginin cikisi 15Kilo ohm falan laflari bununla alakali, cunku direnc ne kadar yuksek olursa o kadar bakir kutlesi var demek, ve cikti daha yuksek olacak demek. Ama iki farkli kalinlikta bakir tel ile sarilmis bobini direnc kullanarak (cikti acisindan) karsilastirmak dogru degil. Mesela custom custom 14.40K ohm dur ama AWG #43 tel ile sarilmistir. Bunun yaninda bir Pearly gates yaklasik 8.50K ohmdur ama #42 tel ile sarilmadir. (AWG = American Wire Gauge, ve numara yukseldigi surece telin kalinligi incelir). Yani bir CC ile PGyi resistansa bakarak cikti acisindan karsilastirmak dogru degil. Buraya bakarsaniz eski fender manyetiklerinin kullandigi teller hakkinda daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Bu bakir tellerin ustunde kullanilan ensulasyon adi verilen kaplama da onemli. Mesela genelde vintage strat manyetiklerinde formwar isimli ensulasyon kullanilirken vintage PAF cinsi HBlarda plain enamel cinsi ensulasyon kullaniliyor, bu arada ikisinin de kullandigi tel AWG #42, eger merak ettiyseniz. Hatta bana bu kadar yetmez daha da detay istiyorum derseniz suraya bakiniz. :lol: Bu Seymour muthis adam, cidden Q&A sayfasindaki bilgiler inanilmaz1 Tavsiye ederim, biraz anlamak lazim ama bu arada.
Kisacasi bu manyetik isi cidden cok detayli cok guzel bir is. Ve burada sadece daha parcalardan bahsettik. Bir de isin aslinda en belirleyici noktalarinda olan sarma bolumu var. Yani ayni parcalardan yapilma iki manyetik, ayni miktarda bakir tel kullanilmis olsa da ayni sesi vermiyor, eger sarma operasyonu farkli ise. Makinalarla sarilmis manyetikler sarilma islemini bir bilenin eli gibi yapamiyor. Mesela scatter wound tabir edilen, daha dagitilmis, capraz olarak sarilmis bobinler daha az cartlak fakat daha bol tizler veriyorlar. Iste isin orasi artik tam olarak bilginin ve becerinin ciktigi yer.
----------------------------------------------
----------------------------------------------
Miknatislarin ses ozelliklerine gelinceeeeeeee!
Simdi Oersteds miknatislarin alani acisindan ne kadar sıkı olduguna dair olcu, yani bir milimetre kareden (tam emin olamadim alan olcusu olarak aman neyse diyip devam ediyorum) ne kadar manyetik cizgi gectigini belirtiyor. Ikinci bir olcu de bir miknatisin cekis gucu, pull dedikleri sey. Bu ikisi illa pozitif alakali olmak zorunda degil, her ne kadar genelde oyle olsa da. Pull ne kadar dusuk olursa aslinda o kadar gitarin gercek sustaini ortaya cikar (sustain ile feedbacki karistirmamak lazim, zira sustaini en yuksek gitar ustunde hic manyetik bulunmayan bir gitardir :wink: ). Ama manyetik alan ne kadar sıkı olursa o kadar eq farklari ve titresimlerin detayi meydana cikar. Enteresan sekilde alnico 3 miknatisi daha sıkı bir manyetik alana sahip olup, daha az pull icerir. Gerci insanin artan sustaini algilayamacagi kesin, ama kagit ustunde bu alnico 2 ye gore daha fazla sustain demek.
Eger suraya bakarsaniz alnico 3 ve alnico 2'yi karsilastirmak icin yaptigim ve duncan forumunda bulunan kendi capimdaki testi gorup degerlendirebileceksiniz.
Ama bir de manyetigi yuklemek hadisesi mevcut. alakali olarak bu gauss derecesi ile olculur, kisaca yukarda yazilan bir miknatisin maksimum ne kadar yuklenebilecegi. Eger bir miknatisi az yuklerseniz alt derece ile ayni "pull" degerine getirmis olursunuz. Ama miknatis alandaki sıkılik degismez. Wink Yani bir alnico 5'i ve alnico 2'yi 20 gauss'a getirebilirsiniz, ama yine de manyetik alandaki sıkılik farki yuzunden asagida yazacagim gibi ses ayni olmayacak.
Bir miknatisin ne kadar guclu oldugunu olcmek istersniz (alnico derecesini olcmek eger bilmiyorsaniz imkansiz gibi bir sey, metalurjik testler yapmak lazim) su alete bakiniz.
Genelde alnico derecesi yukseldikce ses daha ayri ayri (eq frekansi acisindan) duyulmaya basliyor, orta dalgalar azaliyor, bass daha bir insanin suratina suratina geliyor, ve tizler daha belirginlesiyor. Yani "scooped" denilen sey gerceklesiyor. Ve dolayisi eger a5 barindiran bir manyetik size cok "vahsi" cok bir "firlama" geliyorsa, uc dakika icinde icindeki a5'i cikarip yerine bir a2 takmak mumkun. ve bu olursa basslar daha bir sungerimsi olacak, orta dalga artacak, ve tizler daha yuvarlaklasacak. Tabi keske bunu strat manyetiklerinde (ozellikle koprude) yapabilsek.
Seramiklerdeki miknatis alan daha bir sıkı oldugundan ve de daha guclu oldugundan ortaya daha guclu ama cok daha eq ayrimi olmus ve tiz ama ayni zamanda basslar boyle insanin yuzune yuzune bir ton geliyor. Seramiklerin kotu tarafi pull gucleri yuksek oldugundan telin ustunde (seramik olamadan) olsacak ust harmoniklerin yok olmasi. Ve dolayisi ile tini daha bir yapay cikiyor.
Simdilik bu kadar yeter sanirim.
----------------------------------------------
Gelelim esas soruna... Gitara başlayalı daha üç ay olan, filanca çalmayı düşünüyorum, hangi manyetik diyen elemanların açtığı başlıklar birçok forumda dikkati çekmekte...
Oysa tonu etkileyen şeylerin başında manyetikler gelse bile tonu etkileyen diğer parametreleri boşlamak, 10 liralık gitar ve 10wattlık cami amfisi gibi aletlerden, sadece 2 manyetik değiştirerek metalika tonu, limp bizkit tonu, Steve Vai tonu vs. almak hayal olur yalan olur. Gitarın altyapısı çok şeyi etkileyen bir faktördür. Bakın Dr.Barlo’nun eşdeğer koşullar altında (aynı manyetikler, amfi, volüm miktarı vs.) kaydettiği örnekler...
2002 ash strat neck position
1990 alder strat neck position
Aynı manyetikler bile olsa alınan ton bambaşka...
Manyetik değiştirme ayrıca, çok ucuz bir işlem de değil... TR’de yeni olanları oldukça pahalı olan şeyler. Bu sebeplerden dolayı İHTİYAÇLARIN çok iyi belirlenmesinin ardından, gitarın anatomisinin çok iyi belirlenip yeni manyetiklerin araştırılması gerektiğini düşünüyorum. Bu bakımdan "rock çalacağım, ibanez gitarım var, hangi manyetiği alayım" türü başlık açmadan önce alınması gereken çok uzun bir yol var bana göre...
ii calismalar:sigara:
Önce manyetiklerle alakalı temel bilgileri vererek başlıyorum. Hem bu konuda üstad sayılmayacağım hem de amerikayı yeniden keşfetmenin gereksiz olması sebebiyle daha evvel müziktek’te yayımlanmış bazı cevapları, ki bunları yazan kişi Dr.Barlo gerçek bir manyetik uzmanıdır. Seymour Duncan’ın piyasaya bir ürün çıkarmadan önce veya ürün geliştirme aşamasında manyetiklerini deneyip raporlandırması için ürün yolladığı bir elemandır, buraya kaynaklarıyla kopyalayacağım.
----------------------------------------------
Prensibi çok basit, genel elektriki potansiyel oluşturma prensibi. Gitar manyetiği , mikrofon , pikap iğnesi , teyp okuma/silme kafası vs. hep bu prensiple çalışır.
Bir iletken manyetik bir alanın etkisine tabi tutulursa iletkenin üzerinde bir elektrik potansiyel oluşur. Tabii bu açıklama ile işi çok basite indirgediğimi unutma.
Şimdi;
Bir manyetiğin üzerine izole edilmiş bir iletken bobin sararsan ve ve bu manyetik alanın da dengesini bozarsan bobin üzerinde bir elektriki potansiyel oluşmasına sebep olursun.
Gitar manyetiğini düşün.
Ortada mıknatıs var ve bu mıknatısın çevresine sarılmış bir bobin var. Bobin mıknatısın manyetik alanının içinde sabit durduğu için normalde üzerinde bir elektrik potansiyeli oluşmaz (aslında oluşur ama bu çok, çok az bir miktar olduğundan şu anda oluşmaz olarak al)
Şimdi, bu mıknatısın oluşturduğu manyetik alanın içerisinde gitarının telini titreştirdiğin zaman manyetik alanın dengesini bozmuş olursun ve bu da bobin üzerinde bir elektriki potansiyel oluşturur. Bu potansiyel normalde çok düşük bir voltaj seviyesine sahiptir ( micro/milivolt değeri). Bunu da kullanılır hale getirmek için amplifikatör vasıtası ile güçlendirip hoparlöre duyulabilecek bir ses sinyali olarak gönderirsin.
Bir manyetiğin çıkış gücünü ve kalitesini etkliyecek en önemli etken manyetik alanın güç ve istikrarlığı, dolayısı ile mıknaıtısın kalitesi ve de üzerine sarılı bobinin iletkenlik kalitesi ve tur miktarı. Bu konu da detayı sayın Prof. Dr. Barlo'ya bırakıyorum.
Bobinin tur miktarı arttıkça ürettiği sinyal (voltaj) değeri de artıcak, dolayısı ile çıkış gücü daha fazla olacak. Yalnız buradaki dezavantaj bobinin iç empedansının da artması ve çıkan sinyalin üzerinde oluşacak gürültü seviyesinin de artması. (Bu gürültüleri sinyali balanslı'ya dönüştürüp amplifikatör girişinde minimalize eder ya da mümkünse sıfıra indirebilirsin)
Bobinin tur miktarı azaldıkça bobinin ürettiği sinyal değeri azalıcak ama iç empedansı da düşecek dolayısı ile çıkış sinyali üzerinde oluşacak gürültüler de azalacak.
Barlo, yolu açtım gerisi sana ait.
----------------------------------------------
----------------------------------------------
Zaten cidden tamamiyle anlatmissiniz. Geriye kalan detaylarin hepsi dedigin gibi manyetik alanin istikrarli olmasi ve de bu manyetik alandaki degisimlerin olabildigince hepsinin voltaja donusturumesi. Dolayisi ile iki alan kaliyor, miknatislarin kalitesi ve ozellikleri birinci nokta, ve ikincisi de kullanilan bakir telinin, ve bobinlerin, ve bazi diger parcalarin ozellikleri.
Cesit cesit miknatis olsa da gitar manyetiklerinde kullanilanlar alnico 1-9 ve ferrum (yani diger adiyla seramik - tabi seramik adi verilen manyetigin bildiginiz seramikle herhangi bir alakasi yok, gercek adi ferrumdur, yani demirin latincesi) ve yeni yeni samarium cobalt denen maddelerden yapilmislardir.
Asagidaki tabloyu Duncan'nin Vintage Guitar Magazine isimli dergide yazdigi makaleden aldim, ayrica sayfasinda buraya bakarsaniz miknatislar ve onlarin dereceleri hakkinda daha detay gorebileceksiniz.
Magnet material
Nominal Chemical Composition
Gauss
Oersteds Nominal
Maxim-um Energy
Alnico 1 12 Al, 21 Ni, 5 Co, 3 Cu, Bal. Fe 7200 470 1.40
Alnico 2 10 Al, 19 Ni, 13 Co, 3 Cu, Bal. Fe 7500 560 1.70
Alnico 3 12 Al, 25 Ni, 3 Cu, Bal. Fe 7000 480 1.35
Alnico 4 12 Al, 27 Ni, 5 Co, Bal. Fe 5600 720 1.35
Alnico 5 8 Al, 14 Ni, 24 Co, 3 Cu, Bal. Fe 12800 640 5.50
Alnico 5DG 8 Al, 14 Ni, 24 Co, 3 Cu, Bal. Fe 13300 670 6.50
Alnico 5 col. 8 Al, 14 Ni, 24 Co, 3 Cu, Bal. Fe 13500 740 7.55
Alnico 6 8 Al, 16 Ni, 24 Co, 3 Cu, 1 Ti, Bal. Fe 10500 780 3.90
Alnico 8 7 Al, 15 Ni, 35 Co, 4 Cu, 5 Ti, Bal. Fe 8200 1650 5.30
Alnico 8 HC 8 Al, 14 Ni, 38 Co, 3 Cu, 8 Ti, Bal. Fe 7200 1900 5.00
Alnico 9 7 Al, 15 Ni, 35 Co, 4 Cu, 5 Ti, Bal. Fe 10500 1500 9.00
Sint. Alnico 2 10 Al, 19 Ni, 13 Co, 3 Cu, Bal. Fe 7100 550 1.50
Sint. Alnico 5 8 Al, 14 Ni, 24 Co, 3 Cu, Bal. Fe 10900 620 3.95
Sint. Alnico 6 8 Al, 16 Ni, 24 Co, 3 Cu, 1 Ti, Bal. Fe 9400 790 2.95
Sint. Alnico 8 7 Al, 15 Ni, 35 Co, 4 Cu, 5 Ti, Bal. Fe 7400 1500 4.00
Sint. Alnico 8 HC 7 Al, 14 Ni, 38 Co, 3 Cu, 8 Ti, Bal. Fe 6700 1800 4.50
Ceramic 1 MO.6 Fe2O3 2300 1860/3250 1.05
Ceramic 2 MO.6 Fe2O3 M represents one or more of the 2900 2400/3000 1.80
Ceramic 3 MO.6 Fe2O3 metals chosen from the group Barium, 3300 2200/2400 2.60
Ceramic 4 MO.6 Fe2O3 Strontium, Lead 2500 2300/3800 1.45
Ceramic 5 MO.6 Fe2O3 3800 2400 3.40
Ceramic 6 MO.6 Fe2O3 3200 2820/3300 2.45
Ceramic 7 MO.6 Fe2O3 3400 3250/4000 2.75
Ceramic 8 MO.6 Fe2O3 3850 2950/3050 3.50
Cunife 1 60 Cu, 20 Ni, 20 Fe 5500 530 1.40
Vicalloy 1 10 V, 52 Co, Bal. Fe 7500 250 0.80
Remalloy 12 Co, 15 Mo, Bal. Fe 9700 250 1.00
Rare Earth Cobalt 12 Re-Co RE represents one or more of the metals 7200 6500/10000 12.00
Rare Earth Cobalt 15 Re-Co chosen from the rare earth group: Samarium, 8000 7000/14000 15.00
Rare Earth Cobalt 16 Re-Co Praseodymium, Cerium, Yttrium, Misch Metal 8300 7500/18000 16.00
Rare Earth Cobalt 18 Re-Co 8700 8000/20000 18.00
Symbol & Name
Al = Aluminum Mo = Molybdenum
C = Carbon Ni = Nickel
Co = Cobalt Pb = Lead
Cr = Chromium Ti = Titanium
Cu = Copper V = Vanadium
Fe = Iron W = Tungsten
Bu arada HBlarda bir santim eninde iki uc milim kalinliginda miknatis (bar deniyor) kullanilir, ve de strat manyetiklerinde dikey "rod" miknatislari vardir. Manyetik alanin genislligi ve darligi cok onemli oldugundan bu iki cins manyetikler birbirinden yapi olarak (dolayisi ile) cok ama cok farklidir. Ve acikcasi insan Seth Lover ve Leo Fender'in bakis acisindaki farki bu tasarimlarinda gorebiliyor. Muzik zevklerini falan...
Miknatislarin ses ozelliklerini sonra bir ara yazarim, simdilik bu daha yapiyla alakali olsun diye es geciyorum.
Sanirim asagida yazdiklarim biraz daha HBlara yonelik.
Manyetiklerde diger parcalar da cok onemli. Mesela bobinlerin yapildigi maddenin cok onemli oldugunu Duncan soyluyor, ve ondan PAF kopya manyetiklerinde (59, PG, Seth Lover, Antiquity, A2p, Jazz) 1950lerde gibsonun kullandigi ayni bobin icin plastigi stok etmis vaziyette, dedigine gore en az 50 sene kadar yetecek varmis ellerinde, zira uretimi durmus. (Dip not olarak soylemek lazim ki bu plastik dimarzio ve digerlerinin kullandigina gore daha dusuk derecelerde eriyor, onun icin kendiniz duncan manyetiklerini eger bilmiyorsaniz wax-pot etmeyin diye cok ciddi sekilde uyarirlar).
HBlarda diger parcalardan olan "slug piece" parcalari da cok onemliymis, www.ampge.com isimli manyetik ureticilerinin forumunda (ki oraya takilmam sapittigimin resmidir) bunun hakkinda daha cok bilgi alabilirsiniz. Sonra vidalarin da (slig pieceler gibi) metalurjik yapisi sesi etkiliyormus. Icinde fazla demir oldugunda manyetik alani daha bir fazla yukari tasiyabiliyor (cunku manyetik alan da elektrik gibi en az direnc kurali ile isliyor) ve daha yuksek ve tiz bir ton yaratiyormus. Bu iyi bir sey degil bu arada, eger mesela tok LP tonlari ariyorsaniz. Fazla cartlak kacabilir.
Bir diger onemli HB parcasi olan "baseplate" parcalarinin da yapisi cok onemli imis. Bu bir yerde miknatis alaninin asagiya dogru gitmesini veya gitmemesini etkiliyor, onun icin mesela orada demir kullanmak cok iyi bir fikir degil. tele kopru manyetiklerinde de manyetik alani daha iyi yukari atmak icin genelde bu baseplate manyetik ozellikleri cok yuksek olmayan maddelerden secilmekte.
Sonra manyetigin icine giren diger parcalar var. Her sey yerli yerinde dursun diye "spacer" adi verilen parcalar vardir. Bunlar gunumuzde genelde plastikten oluyor. Ama duncan gibi detay delisi olanlar mesela PAFlarin icindeki "maple" agacindan olan "spacer" parcasini bile kopyalamislar. 59larda anttiquitylerde Sethlerde var, ama PG'de mesela yok! PG ve digerlerinde plastik "spacer" var.
Son olarak kisaca bobinlerin sarilmasinda kullanilan bakir tellere deginmek lazim. Bu tellerin kalinliklari onemli, ama aslinda asil onemli olan bu teller kullanilarak ne kadar bakir kutlesinin bobinin etrafinda sarili oldugu. ve dolayisi ile bakir telin kalinligi bilinirken, ne kadar bakir kutlesi var sorusunun cevabi direnc yahut resistans ile olculur. Mesela duydugunuz bilmem ne manyetiginin cikisi 15Kilo ohm falan laflari bununla alakali, cunku direnc ne kadar yuksek olursa o kadar bakir kutlesi var demek, ve cikti daha yuksek olacak demek. Ama iki farkli kalinlikta bakir tel ile sarilmis bobini direnc kullanarak (cikti acisindan) karsilastirmak dogru degil. Mesela custom custom 14.40K ohm dur ama AWG #43 tel ile sarilmistir. Bunun yaninda bir Pearly gates yaklasik 8.50K ohmdur ama #42 tel ile sarilmadir. (AWG = American Wire Gauge, ve numara yukseldigi surece telin kalinligi incelir). Yani bir CC ile PGyi resistansa bakarak cikti acisindan karsilastirmak dogru degil. Buraya bakarsaniz eski fender manyetiklerinin kullandigi teller hakkinda daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Bu bakir tellerin ustunde kullanilan ensulasyon adi verilen kaplama da onemli. Mesela genelde vintage strat manyetiklerinde formwar isimli ensulasyon kullanilirken vintage PAF cinsi HBlarda plain enamel cinsi ensulasyon kullaniliyor, bu arada ikisinin de kullandigi tel AWG #42, eger merak ettiyseniz. Hatta bana bu kadar yetmez daha da detay istiyorum derseniz suraya bakiniz. :lol: Bu Seymour muthis adam, cidden Q&A sayfasindaki bilgiler inanilmaz1 Tavsiye ederim, biraz anlamak lazim ama bu arada.
Kisacasi bu manyetik isi cidden cok detayli cok guzel bir is. Ve burada sadece daha parcalardan bahsettik. Bir de isin aslinda en belirleyici noktalarinda olan sarma bolumu var. Yani ayni parcalardan yapilma iki manyetik, ayni miktarda bakir tel kullanilmis olsa da ayni sesi vermiyor, eger sarma operasyonu farkli ise. Makinalarla sarilmis manyetikler sarilma islemini bir bilenin eli gibi yapamiyor. Mesela scatter wound tabir edilen, daha dagitilmis, capraz olarak sarilmis bobinler daha az cartlak fakat daha bol tizler veriyorlar. Iste isin orasi artik tam olarak bilginin ve becerinin ciktigi yer.
----------------------------------------------
----------------------------------------------
Miknatislarin ses ozelliklerine gelinceeeeeeee!
Simdi Oersteds miknatislarin alani acisindan ne kadar sıkı olduguna dair olcu, yani bir milimetre kareden (tam emin olamadim alan olcusu olarak aman neyse diyip devam ediyorum) ne kadar manyetik cizgi gectigini belirtiyor. Ikinci bir olcu de bir miknatisin cekis gucu, pull dedikleri sey. Bu ikisi illa pozitif alakali olmak zorunda degil, her ne kadar genelde oyle olsa da. Pull ne kadar dusuk olursa aslinda o kadar gitarin gercek sustaini ortaya cikar (sustain ile feedbacki karistirmamak lazim, zira sustaini en yuksek gitar ustunde hic manyetik bulunmayan bir gitardir :wink: ). Ama manyetik alan ne kadar sıkı olursa o kadar eq farklari ve titresimlerin detayi meydana cikar. Enteresan sekilde alnico 3 miknatisi daha sıkı bir manyetik alana sahip olup, daha az pull icerir. Gerci insanin artan sustaini algilayamacagi kesin, ama kagit ustunde bu alnico 2 ye gore daha fazla sustain demek.
Eger suraya bakarsaniz alnico 3 ve alnico 2'yi karsilastirmak icin yaptigim ve duncan forumunda bulunan kendi capimdaki testi gorup degerlendirebileceksiniz.
Ama bir de manyetigi yuklemek hadisesi mevcut. alakali olarak bu gauss derecesi ile olculur, kisaca yukarda yazilan bir miknatisin maksimum ne kadar yuklenebilecegi. Eger bir miknatisi az yuklerseniz alt derece ile ayni "pull" degerine getirmis olursunuz. Ama miknatis alandaki sıkılik degismez. Wink Yani bir alnico 5'i ve alnico 2'yi 20 gauss'a getirebilirsiniz, ama yine de manyetik alandaki sıkılik farki yuzunden asagida yazacagim gibi ses ayni olmayacak.
Bir miknatisin ne kadar guclu oldugunu olcmek istersniz (alnico derecesini olcmek eger bilmiyorsaniz imkansiz gibi bir sey, metalurjik testler yapmak lazim) su alete bakiniz.
Genelde alnico derecesi yukseldikce ses daha ayri ayri (eq frekansi acisindan) duyulmaya basliyor, orta dalgalar azaliyor, bass daha bir insanin suratina suratina geliyor, ve tizler daha belirginlesiyor. Yani "scooped" denilen sey gerceklesiyor. Ve dolayisi eger a5 barindiran bir manyetik size cok "vahsi" cok bir "firlama" geliyorsa, uc dakika icinde icindeki a5'i cikarip yerine bir a2 takmak mumkun. ve bu olursa basslar daha bir sungerimsi olacak, orta dalga artacak, ve tizler daha yuvarlaklasacak. Tabi keske bunu strat manyetiklerinde (ozellikle koprude) yapabilsek.
Seramiklerdeki miknatis alan daha bir sıkı oldugundan ve de daha guclu oldugundan ortaya daha guclu ama cok daha eq ayrimi olmus ve tiz ama ayni zamanda basslar boyle insanin yuzune yuzune bir ton geliyor. Seramiklerin kotu tarafi pull gucleri yuksek oldugundan telin ustunde (seramik olamadan) olsacak ust harmoniklerin yok olmasi. Ve dolayisi ile tini daha bir yapay cikiyor.
Simdilik bu kadar yeter sanirim.
----------------------------------------------
Gelelim esas soruna... Gitara başlayalı daha üç ay olan, filanca çalmayı düşünüyorum, hangi manyetik diyen elemanların açtığı başlıklar birçok forumda dikkati çekmekte...
Oysa tonu etkileyen şeylerin başında manyetikler gelse bile tonu etkileyen diğer parametreleri boşlamak, 10 liralık gitar ve 10wattlık cami amfisi gibi aletlerden, sadece 2 manyetik değiştirerek metalika tonu, limp bizkit tonu, Steve Vai tonu vs. almak hayal olur yalan olur. Gitarın altyapısı çok şeyi etkileyen bir faktördür. Bakın Dr.Barlo’nun eşdeğer koşullar altında (aynı manyetikler, amfi, volüm miktarı vs.) kaydettiği örnekler...
2002 ash strat neck position
1990 alder strat neck position
Aynı manyetikler bile olsa alınan ton bambaşka...
Manyetik değiştirme ayrıca, çok ucuz bir işlem de değil... TR’de yeni olanları oldukça pahalı olan şeyler. Bu sebeplerden dolayı İHTİYAÇLARIN çok iyi belirlenmesinin ardından, gitarın anatomisinin çok iyi belirlenip yeni manyetiklerin araştırılması gerektiğini düşünüyorum. Bu bakımdan "rock çalacağım, ibanez gitarım var, hangi manyetiği alayım" türü başlık açmadan önce alınması gereken çok uzun bir yol var bana göre...
ii calismalar:sigara: