latin
New member
- Katılım
- 21 Şub 2006
- Mesajlar
- 858
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
- Yaş
- 19
Abdülkadir Geylânî Hazretierinden Ögütler
Evliyalar Sultani, Gavs-i Âzam olarak meshur olan ilim ve hikmet kutbu Abdülkadir Geylânî Hazretleri 1077\'de Hazar Denizinin güneyinde bulunan Geylan\'da dünyaya geldi ve 1166 tarihinde Bagdat\'ta hayata gözlerini yumdu. Hem anne, hem de baba tarafindan Peygamberimizin neslinden gelen Abdülkadir Geylânî Hazretleri hem ilmi, hem de manevî hali ile yüzyillar boyu muhtaç gönüllere Ilâhi aski yansitmistir. Öyle ki, Müslüman olmayanlar bile onun büyüklügü karsisinda egilmislerdir.
Abdülkadir Geylânî Hazretlerinin gerek dergâh ve medresesinde yaptigi sohbetler, gerekse camideki vaaz ve nasihatleri talebeleri tarafindan yaziliyor ve muhafaza ediliyordu. Bizim istifade ettigimiz Fütûhü\'l-Gayb ve Fethu\'r-Rabbânî isimli eserleri 1150-1152 yillari arasinda yaptigi sohbetlerden olusmus ve yakin talebesi Afif tarafindan kaleme alinmistir.
Abdülkadir Geylânî Hazretlerinin sohbetleri ve hitabelerinin muhataplari her kesimden insanlardir. Fakat özellikle Fethü\'r-Rabbâni deki hitabeleri daha çok \"Ey ogul!\" seklindedir ve çogunlukla nefse hitap eder, nefse agir darbeler indirir, nefsin yapisinda bulunan sirk, nifak, yalan, riya ve isyan gibi kötülükleri temizlemeye çalisir.
Abdülkadir Geylânî Hazretlerinin en önemli eserlerinden olan 620 sayfalik Fethü\'r-Rabbâni´den derlemeye çalistigimiz bu ögütler, hemen herkesin ortak derdini dile getirmekte ve çareler göstermektedir. Bu vesile ile bir aczimi itiraf edeyim: Bir an için kendimi Abdülkadir Geylânî Hazretlerine muhatap olarak kabul ettim, ancak dayanamadim. Çünkü insanda öyle agir bir nefis ameliyati yapiyor ki, uzun süre tahammül etmek mümkün olmuyor. Bunun için agir dersleri degil de, umumi ögütleri derlemeye çalistik.
Önce kendini düzelt
Ey ogul!
Önce kendi nefsine ögüt ver, kendi nefsim düzelt. Sonra da baskalarina ögüt ver, baskalarini düzeltmeye çalis. Sana önce kendi nefsinin özelliklerini, kendi nefsinin ne durumda oldugunu bilmen lazim. Kendinde islaha muhtaç bir hal var oldukça baskalarini düzeltmeye, baskalarina ögüt vermeye kalkisma. Eger kendinde islaha muhtaç bir hal bulundugu halde bunu birakir da baskasinin islahina kalkisirsan yazik sana!
Baskalarini nasil ve hangi hallerde kurtarabilecegini bilirsin. Sen kendin kör isen, bir baskasinin elinden tutup nasil bir yere götürebilirsin? Gözleri görmeyen birisinin bir baskasinin elinden tutup bir yere götürmesi mümkün olmadigi gibi, kendi nefsini islah etmemis birisinin de baskalarini irsat edip Allah\'a götürmesi mümkün degildir. Ancak kendi gözleri gören kisi baskalarini bir yerden bir yere götürebilir.
Denize düsen ve yüzme bilmeyen birisini ancak mahir yüzücü olan birisi kurtarabilir. Aynen bunun gibi, Allah\'a insanlari ancak Onu taniyan birisi götürebilir. Allah\'i tanimayan kisiye gelince, Ona giden yolda bu kisi insanlara nasil rehberlik edebilir ki?
Sana Allah\'in tasarrufundan bahsetme ihtiyacini duymuyorum. Sen Onu seversin, amellerini sirf Onun rizasi için yaparsin. Asla Ondan baskasi için yapmazsin. Ondan korkarsin, Ondan baskasindan asla korkmazsin.
Takvaya saril
Ey ogul!
Sana takva gerek. Takvaya saril, muttaki ol. Sana seriat gerek, seriatin esaslarina saril. Nefse, sehevî arzulara, seytana ve kötü kisilere muhalefet etmeli ve onlara uymamalisin. Mü\'min kisi bu hususlarda devamli cihat halindedir. Öyle ki, basindan migferi hiç eksik olmaz, kilici asla kinina girmez, atinin sirti hiç egersiz kalmaz. Uykuyu bile hak erenlerinin uyudugu niyetle uyur. Hak erenleri düsmana galip gelebilmek için zindelik kazanmak maksadiyla uyurlar. Ihtiyaç dolayisiyla yemek yerler. Ancak zaruret halinde konusurlar. Mecbur kalmadikça âdetleri dilsizlik ve sükûttur. Onlari ancak Allah\'in takdiri konusturur. Bu dünyada onlarin dilini Allah hareket ettirir, konusturur. Tipki yarin Kiyamet gününde organlarini konusturacagi gibi...
Allah\'i daima görür gibi ol
Ey ogul!
Yalnizlik anlarinda öyle bir takvaya ihtiyacin var ve öyle bir takvaya sahip olmalisin ki, seni günahlardan ve günaha sürükleyecek kaymalardan alikoysun. Öyle bir murakabeye ihtiyacin var, öyle bir murakebeye sahip olmalisin ki, Allah\'in daima seni görmekte oldugunu sana hatirlatsin. Iste sen yalnizlik anlarinda böyle olmaya muhtaçsin, mecbursun. Bundan baska, nefis, heva ve seytanla savasmaya muhtaçsin.
Gönülleri hakka davet et
Ey ogul!
Büyük insanlari yikip mahveden küçük hatalar, sürçmeler ve kaymalardir. Zahitleri mahveden nefsanî ihtiraslardir. Hak erenlerini mahveden yalnizlik anlarindaki kötü düsünceler, hatira gelen kötü fikirlerdir. Siddiklari mahveden bir anlik kötülüktür. Onlarin bütün mesguliyetleri, kalblerini uygunsuz düsüncelerden korumak ve muhafaza etmektir. Onlar Hakka davet mevkiinde bulunan kisilerdir. Insanlari Allah\'i tanimaya davet, ederler. Gönülleri Hakka davet etmekten bir an bile geri durmazlar.
Nefsini itaat altina al
Ey ogul!
Bu zaman âhirzamandir. Nifak çarsisi açilmistir. Yalan çarsisi açilmistir. Münafik, yalanci, deccal kisilerle oturmayiniz. Yazik sana ki, nefsin münafiktir, yalancidir, kâfirdir, fâcirdir, müsriktir. Böyle oldugu halde sen onunla nasil oturuyorsun? Ona muhalefet et, asla muvafakat etme. Onu bagla, asla saliverme. Onu hapset, zindana at. Kendisine ancak zaruri olan haklarini ver. Fazla verme. Onu mücahedelerle kahret, itaat altina al!
Dünya ile âhireti biraraya getir
Ey ogiû!
Dünya ile âhireti biraraya getir. Her ikisini de ayni yere koy. Kalbin dünya ve ahiret düsüncesinden arinmis olarak ve çiril çiplak bir sekilde Mevlan ile tek basina ol. Allah\'tan baska herseyden arinmadikça Ona yönelme. Halka baglanip kalarak Haktan ayri kalma. Bütün bu sebepleri kopar, at. Allah\'a giden yoldaki engelleri birer birer bertaraf et. Bütün bunlari yaptiktan sonra dünya ve âhireti biraktigin yere var. Dünyayi nefsine ver, âhireti kalbine koy, Mevlâyi da özünde tut.
Tevbe ile günah elbiseni çikar
Ey ogul!
Nefis ile birlikte olma. Hevesinle birlikte olma. Dünya ile de birlikte olma. Öyle ise hemen günahlarina tevbe et, bir daha islememeye azmeyle. Onlardan siyril. Seri adimlarla Mevlana kos. Tevbe ettigin zaman hem disin, hem de için tevbe etmis olsun. Tevbe, Allah\'in katinda makbul kul olmanin temelidir. Halis bir tevbe ile ve Allah\'tan hakikaten haya etmek suretiyle üzerindeki günah elbisesini çikar, at.
Derdi sabirla karsila
Ey ogul!
Sana herhangi bir dert geldigi zaman onu sabir eliyle karsila ve devasi gelinceye kadar sakin ol. Deva gelince de onu sükürle karsila. Bu hale geldigin zaman pesinen ebedi zevkli safali bir hayatta olursun.
Himmetin dünya olmasin
Ey ogul!
Dünyadaki himmet ve gayretin yemek, içmek, giymek, evlenmek, güzel ve rahat evlerde oturmak, servet toplamaktan ibaret olmasin. Bütün bunlar nefsin isidir, nefsin ragbet ettigi seylerdir. Öyleyse kalbe mahsus himmet ve gayret nedir? Kalb, öz ve sir neye ragbet eder? Onun himmet ve gayreti Allah\'i aramaktir. Kalbin ragbet edecegi tek sey budur. Senin himmet ve gayretin ve ragbet edecegin sey senin için en mühim olandir, sana ehemmiyet verendir. Öyleyse senin ragbet edecegin sey, Rabbin ve Onun nezdinde olmalidir.
Ahiret için hazirlan
Ey ogul!
Sen, ömründen sadece bir gün kaldigini farzet ve ecel meleginin gelecegini düsünerek ve ahiret için hazirlan. Dünya hak erenleri için bir kuvvet kazanma ve pisip olgunlasma yeridir.
Dünyada ebedî kalmak için yaratilmadin
Ey ogul!
Sen dünyada ebedî kalmak için yaratilmadin. Allah\'in yoluna uymayan bir yasayis içindesin. Içinde bulundugun bu hali hemen degistir.
Kendini Allah\'in takdirine teslim et. Sonra Onunla birlikte ol. Nasil bir binanin önce bir temele, sonra da duvarlara ihtiyaci varsa, her isin de önce bir temele sonra da bir yapiya ihtiyaci vardir. Senin yolunun temeli, Allah\'in takdirine teslim olmak, yapisi da Onunla birlikte olmandir. Bu esasa yapis, ömür boyu, gece gündüz buna devam et.
Tefekkür insani Allah\'a götürür
Ey ogul!
Tefekkür kalbin yapacagi islerdendir. Eger kendin için bir iyilik görürsen, bir iyilige nail olursan, Allah\'a sükret. Bir kötülük görürsen de ondan dolayi tevbe et. Iste bu tefekkür sayesinde dinin ihya olur, dirilir, seytanin da ölür.
Söyle denmistir: \"Bir saat tefekkür, bir gecelik ibadetten hayirlidir.\"
Allah\'a ulasma yolunda yine Allah\'in fiillerini delil getir. Nasil ki bir sanat eserinden sanatkâra intikal ediliyorsa, Allah\'in muazzam bir sanati olan bu kâinata bakmakla da Allah\'a ulasilabilir. Onun için Allah\'in sanati üzerinde tefekkür edersen Allah\'a ulasabilirsin.
Hakiki imana sahip olan bir mü\'minin iki dis gözü, iki de iç gözü vardir. Iki dis gözü ile Allah\'in yeryüzündeki sanat eserlerini görür, iki iç gözü ile de Allah\'in göklerde yaratmis oldugu eserleri görür. Bundan sonra onun gözünden perdeler kaldirilir. Neticede Allah\'in yakin ve sevgili kullarindan olur. Sevgiliden hiçbir sey gizlenemeyecegine göre, Allah\'in sevgili kullarindan olan bu kisiden de Ilâhî sirlar gizlenmez.
Dinini satarak dünyalik elde etme
Ey ogul!
Mesru yoldan ve helalinden alin teriyle kazandigini ye. Dinini satarak dünyalik elde etmeye ve bu yoldan kazanilmis seylerle geçinmeye kalkisma. Helalinden ve mesru yoldan kazan. Bu kazancinla baskalarina ikram et. Onlara da yedir, içir. Ta ki aradaki sevgi ve kardeslik baglarinin devamina ve pekismesine vesile olsun.
Allah\'i kullarina sikâyet etme
Ey ogul!
Allah\'i kullarina sikâyet etmeye kalkisma. Kullara sikâyetçi olma. Allah\'a sikâyetçi ol. Allah her seye kadirdir. Ondan baskasi ise hiçbir seye muktedir degildir. Iç sikintilari, maruz kalinan musibetleri, mânevi dertleri ve verilen sadakalarla yapilan iyilikleri gizli tutmak da iyilik hazinelerindendir. Sadakayi sag elinle ver. Sol elinin bundan haberdar olmamasi için gayret et.
Dünya seni yutmasin
Ey ogul!
Dünya denizinden sakin. Onda çok kisiler bogulmus, ancak pek az kisi kurtulmustur. O derin bir denizdir. Herseyi garkeder, kendinde bogar. Ancak Allah diledigi kullarim ondan kurtarir. Tipki kiyamet gününde mü\'minleri Cehennemden kurtaracagi gibi.
Takva günesiyle beraber ol
Ey ogul!
Bütün fiil ve hareketlerinde tevhid günesi, seriat günesi ve takva günesi ile beraber ol. Zira bu günes, heva ve hevesin; nefsin, seytanin ve mahlukata dayanmanin sebep oldugu sirk tuzagina düsmekten seni muhafaza eder. Bu günes seni Allah yolunda ilerlerken aceleci olmaktan alikor.
Aceleci olma
Ey ogul!
Aceleci olma. Zira acele eden hataya düser, teenni eden de isabet eder, hedefine ulasir. Acele etmek seytandandir, seytanin isidir. Teenni etmek de Allah\'tandir. Çok kere seni acelecilige sevkeden sey, dünyalik toplama hirsidir. Rizik ve dünyalik hususunda kanaat sahibi ol. Zira kanaat tükenmez hazinedir.
Sadece kismetine ve eline geçene razi ol. Kismetinde olmayandan da geri dur. Helal ve mesru olandan ayrilma. Iste o zaman zengin olursun. Allah\'tan baska hiçbir seye ihtiyaç duymazsin. Kalbin mutmain olur, sükûnete kavusur, özün saflasir, berraklasir. Zararli duygu, temayül ve ihtiraslardan arinirsin. Böylece dis gözünde dünya, kalb gözünde ahiret, sir gözünde Allah\'tan baskasi degersiz olur.
Aklini kullan
Ey ogul!
Akl-i selim sahibi ol. Aklini kullan. Acele etme. Surasi muhakkak ki. acele etmekle eline bir sey geçmez. Acele etmekle ne vaktinden önce aksami edebilirsin, ne de sabahi. Istedigini elde edebilmek için sabirla aksama kadar çalismiyor, didinmiyor musun?
Allah korkusu her kapinin anahtaridir
Ey ogul!
Önünde kapali bir kapinin kalmamasini istersen izzet ve celâl sahibi olan Allah\'tan kork. Zira Allah korkusu her kapinin anahtaridir, her kapiyi açar.
Amellerini güzel yap
Ey ogul!
Güzel ameller islemekte tembellik etme. Zira tembellik edenler ebediyen mahrum kalirlar. Bu arada daimi bir pismanlik da peslerini birakmaz. Amellerini güzel yap. Unutma ki, Allah hem dünya hayati ile, hem de ahiret hayati ile sana karsi cömertlik etmis, ikramda bulunmustur.
Allah\'in rizasina dön
Ey ogul!
Dua ipini uzat. Allah\'in rizasina dön. Kalbin itiraz ettigi halde dilinle dua eder duruma düsme. Dilinle yaptigin duaya kalbin de inansin ve istirak etsin.
Kötü kisilerle arkadaslik etme
Ey ogul!
Kötü kisilerle arkadaslik etmen, iyi kisiler hakkinda kötü düsüncelere sürükler. Hep kötü insanlarla beraber oldukça iyi ve salih kisiler seni kötü bir insan olarak görürler.
Dine saril
Ey ogul!
Baskalari tarafindan uyandirilmadan önce uyan. Dine saril. Dinine sahip kisilerin arasina katil. Onlarla birlikte ol. Asil insan olanlar dinine sarilmis olanlardir. Insanlarin en akillisi, Allah\'a itaat eden, Onun dinine, kitabina sarilan ve yasayisini Allah\'in ahkâmina uygun geçiren insandir. Insanlarin en cahili de Allah\'a isyan eden, yasayisini Onun dinine, kitabina ve ahkâmina uygun olarak geçirmeyen kisidir.
Cahillerle arkadaslik etme
Ey ogul!
Cahillerle arkadaslik ediyorsun, bu durumda onlarin cehaletinden sana da bulasabilir. Ahmaklarla arkadaslik etmek, aldatici bir arkadasliktir. Saglam inançli, alim ve ilmi ile amel eden mü\'minlerle arkadaslik et. Mü\'min iman kuvveti sebebiyle diger insanlara karsi daima neseli ve güleryüzlü görünmeye, hüznü de Allah ile kendi arasinda gizli tutmaya muktedir olabilir. Mü\'minin hüznü daimidir, çünkü tefekkür eder. Çok aglar, az güler.
Bunun için Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem, \"Mü\'min için, Rabbine kavusmanin disinda rahat yoktur\" buyururlar.
Kalb ve gönül ehli ile arkadas ol. Onlarin sohbetlerinde bulun. Ta ki senin de bir kalbin, bir gönlün olsun.
Su kimselerle dostluk kur
Ey ogul!
Kendileriyle dünyada sirf dünyalik için arkadaslik ve dostluk ettigin su kisileri yarin göremeyeceksin. Araniz ayrilacak. Kötü dost ve arkadaslarla aran nasil ayrilmasin ki, sen onlarla Allah için degil, Allah\'tan baska seyler için dostluk ettin. Eger insanlarla mutlaka dostluk, arkadaslik ve ahbaplik etmen gerekiyorsa, takva sahibi, arif, ilmi ile âmil, yalniz Allah\'in rizasini isteyen ve Allah\'in nazarinda itiban olan kisilerle dostluk ve arkadaslik et. Su kimselerle dostluk ve arkadaslik kur:
1. Seni Allah\'a yaklastirsin.
2. Seni dalaletten kurtarsin, dogru yola çeksin.
3. Seni dünyaya kulköle olmaktan kurtarsin.
4. Önüne ahiret nimetlerini sersin.
5. Seni nefsin esaretinden kurtarsin, hürriyete kavustursun.
6. Seni yilanlarin, akreplerin ve vahsi hayvan tabiatli insanlardan kurtarsin, rahata, huzura kavustursun.
Bütün isteklerin Allah\'tan olsun
Ey ogul!
Eger dünya tasalarindan siyrilmaya gücün yetiyorsa hiç durma, hemen siyril. Aksi halde seri olarak kalbinle Allah\'a kos. Onun rahmetine yapis. Ta ki kalbinden dünya tasalari çiksin. O her seye kadirdir. Her seyi bilir. Her sey Onun kudret elindedir. Onu kendisine imanla ve kendisinin marifeti ile doldurmasini iste.
Ayrica sana sarsilmaz bir iman vermesini, senin kalbinde kendisine ünsiyet peyda etmesini ve senin bütün uzuvlarini kendisine itaatle mesgul hale getirmesini iste. Bütün bunlarin hepsini Allah\'tan iste. Kendin gibi faninin önünde zelil durumlara düsme. Bütün isteklerin Allah\'tan olsun, asla baskalarindan olmasin. Bütün muamelen Allah\'la beraber olsun ve Allah için olsun, asla Ondan baskasi için olmasin.
Allah\'a hizmet et
Ey ogul!
Hizmet edersen, hizmet olunursun. Haddi asmazsan kurtulursun. Allah\'a hizmet et. Onun yolunda ol. Onun yolunu birakip da sana ne zarari, ne de faydasi dokunan su devlet adamlarinin hizmetçiligini yapma. Onlar simdiye kadar sana ne verdiler? Kismetinde olmayan bir seyi sana verebilirler mi?
Ahiret endisesini öne al
Ey ogul!
Ahiret endiseni dünya endisesinin önüne al. Eger böyle yaparsan her ikisini de kazanir, her ikisinden de kârli çikarsin. Dünya endisesini ahiret endisesinin önünde tuttugun takdirde, senin için bir ceza olmak üzere her ikisinden de hüsrana ugrarsin. Dünya sevgisini kalbinden çikardigin zaman dünyalik olarak elde ettigin bir seyde de bereket olacaktir.
Dünyan ve ahiretin için çalis
Ey ogul!
Mü\'min hem dünyasi için çalisir, hem de âhireti için. Dünyasi için, ihtiyaci kadar çalisir, kanaat eder. Tipki yolcunun ihtiyaç miktari azik almasi gibi. O dünyadan bundan daha fazlasini almaz. Cahilin bütün düsüncesi dünyadir, dünyaliktir. Arifin düsüncesi ise âhirettir, Allah\'tir.
Günah elbiseni tevbe suyuyla temizle
Ey ogul!
Isledigin günahlar sebebiyle Allah\'in rahmetinden ümidini kesme. Din elbisendeki kiri tevbe suyu ile temizle. Bu tevbende hem sebat göster, hem de ihlâsli ol. Bundan baska din elbiseni marifetullah esansiyla kokula.
Kalbinle Allah\'a dön
Ey ogul!
Dünya bir denizdir, iman da gemidir. Kaptan ise ibadet ve taatlerdir. Ahiret de bu denizin sahilidir. Kalbinle Allah\'a dön. Allah\'a tevekkül eden kisi, Ona dönen kisi demektir.
Kur\'ân ile amel et
Ey ogul!
Kur\'ân ile amel etmek seni Kur\'ân\'in mevkiine\'yükseltir, oraya oturtur. Sünnet ile amel etmek seni Resul-i Ekreme (a.s.m.) yükseltir. Resulullah, kalbi ve mânevi himmeti ile Allah dostlarinin kalbleri çevresinden bir an bile ayrilmaz. Onlarin kalblerine Allah\'a yakinlik kapisini açar.
Cahil dünyada ferahlanir
Ey ogul!
Cahil dünyada ferahlanir. Dünya nimetleri ile zevk sefa sürer. Âlim ise dünya hayatini bir firsat bilir. Manevi mertebelerde yükselme gayreti içinde bulunur. Cahil kaderle çekisir, ona karsi çikar; âlim ise kadere boyun eger, razi olur.
Ibadetine aldanma
Ey ogul!
Ibadet ve taatine aldanma. Allah\'in onlari kabul etmesini iste. Su anda sen Allah\'a kullugunu yapma gayreti içindesin. Olur ki içinde bulundugun bu durumdan baska bir duruma düsebilirsin.
Amelini Allah rizasi için yap
Ey ogul!
Sana amellerinde ihlas gerek. Amellerini sirf Allah rizasi için yapmalisin. Gözünü, amellerinden ve onlara gerek insanlardan, gerekse Allah\'tan karsilik beklemekten uzak tut.
Ahlaki düsüklerden uzak dur
Ey ogul!
Ahlaki düsüklerden uzak dur. O zaman halis mü\'min olursun. Hükümde hakkaniyet üzere ol. O zaman ilimde halis olursun.
Sofrana fakirleri ortak et
Ey ogul!
Oruç tut. Iftar ederken sofrana fakirleri de ortak et, onlara de yedir. Tek basina yiyip içme. Böyle yapmayan kimsenin fakir olup dilencilige düsmesinden korkulur.
Herkese iyi niyetli ol
Ey ogul!
Kimseye eziyet etmemeye ve zarar vermemeye gayret et. Herkese karsi iyi niyetli ol.
Ömrünü hak yolda geçir
Ey ogul!
Sanati ögrenebilmek için sikintiya ve mesakkate katlanmak zorundasin. En güzel ve mükemmel eseri meydana getirmek için bin kere yapar, yikarsin. Eger ömrünü hak yolda, kendini en iyi sekilde yetistirmekle harcarsan Allah senin için hiç yikilmayacak bir bina yapar.
Kendi nefsine agla
Ey ogul!
Bu halinden utanmiyor musun? Kendi nefsine agla, gözyasi dök. Zira bu halinle sen dogruya ve basariya ulasmaktan mahrum kalirsin. Hiç utanmiyor, haya etmiyor musun ki, bugün itaatkâr oluyorsun, yarin âsi oluyorsun. Bugün ihlasli oluyorsun, yann riyakâr.
Çalis, didin; yardim Rabbindendir
Ey ogul!
Çalismadan ayagina hiçbir sey gelmez. Bazi seyler de sana mutlaka lâzimdir. Çalis, didin; yardim, izzet ve celal sahibi Rabbindendir. Üzerinde bulundugun bu denizde hareket et, dalgalar devamli seni üstte tutacak ve sahile ulastiracaktir. Dua senden, cevap vermek Rabbindendir. Çalismak senden, basari Allah\'tandir. Kötülükleri terk etmek senden, hamiyet ve gayret vermek Allah\'tandir. Istedigin seyde dürüst ol, samimi ol, ihlâsli ol. Allah sana yakinlik kapisini mutlaka gösterecektir.
Kalbinin istemedigi dünyaligi birak
Ey ogul!
Eline bir dünyalik geçtigi ve kalbinin de ondan hazzetmedigini gördügün zaman onu birak, alma. Kalb, iyi ile kötüyü, faydali ile zararliyi, hayir ile serri birbirinden ayird etme melekesine sahiptir. Himmet ve gayretin nisbetinde Allah\'in lütfuna mazhar olursun. Allah\'tan baska ne varsa kalben hepsinden siyril, hepsinden uzaklas. Ta ki ona yaklasabilesin.
Kalbini helâl yemekle temizle
Ey ogul!
Helâl yemek suretiyle kalbini temizle. Iste o zaman Rabbini tanirsin. Lokmani, elbiseni ve kalbini temizle. Iste o zaman safi, temiz olursun. Henüz vakit geçmeden kalbinle Rabbine dön. Sen iyi kimselerin hallerini dilinle anlatmak ve o halleri de kendin için temenni etmekle yetindin. Tipki avucuna suyu alip yumruk yaparak sikan kisi gibi ki, elini açtigi zaman orada bir sey bulamaz.
Karsilik beklemeden hizmet etmeye çalis
Ey ogul!
En iyisi zayiflik zamaninda baskalarindan bir sey isteme. Ayrica sende idrak edemeyecegin ve baskalarina anlatamayacagin, göremeyecegin ve baskalarina gösteremeyecegin bir hal bulunmamalidir. Eger karsilik beklemeden ve almadan vermeye gücün yeterse hemen yap. Karsilik beklemeden hizmet edebiliyorsan hemen yap. Allah yolunun yolculari, yaptiklarini sirf Onun için, Onun rizasina uygun olarak yaptilar. Allah da, hoslarina gidecek seyleri, dünyada da, âhirette de onlara gösterdi ve gösterecektir.
Ihlâs sahibi ol
Ey ogul!
Ilim ve irfan ögren ve ihlâs sahibi ol. Ta ki, nifak, ikiyüzlülük ve samimiyetsizlik tuzagindan kurullasin, ilim ve irfani halkin teveccühünü kazanmak ve dünyalik top lamak için degil, Allah\'in rizasi için ögren. Ilim irfani gerçekten Allah rizasi için ögrendiysen Onun emirlerini sevgiyle yerine getirir ve Ona karsi husu içinde bulunursun. Diger insanlara karsi mütevazi olursun.
Rabbine itaatte nefsine muhalefet et
Ey ogul!
Eger kurtulus istiyorsan, Rabbine itaatte nefsine muhalefet et. Nefsinle birlikte olmakta devam ettigin müddetçe insanlari ve diger varliklari taniyamazsin. Dünya sevgisi ile dop dolu oldugun müddetçe âhireti taniyamazsin. Ahiret sevgisi ile dolmadikça âhirette Rabbini göremezsin. Nefis devamli kötülüge meyillidir, bu onun fitratidir, huyudur. Onun fitrati bu olunca, artik var, ötesini sen düsün, neler yapmaz ki?
Allah\'in rizasina ulasmaya çalis
Ey ogul!
Allah\'in rizasina ulasmaya çalis. O senden razi olmussa bil ki seni sevmistir. Rizik ve geçim endisesini kalbinden çikar. Zira sen gönül huzuru içinde çalistigin müddetçe sikintisiz olarak rizkin Allah\'tan gelecektir. Kalbindeki düsünceleri, tasalan, endiseleri at. Bir tek tasan olsun: O da Allah\'a layik bir kul olup olmama endisesi... Bu mertebeye ulasabildigin an diger bütün tasalarina Allah kâfidir.
Dünyalik için kimseyle çekisme
Ey ogul!
Sakin sakin! Sen sen ol, dünyalik hususunda kimseyle çekisme, didisme. Kimsenin elindeki kismete mani olmaya kalkisma. Zira herkesin nasibi mutlaka kendisini bulur. Eger kaderde elinden alinmasi varsa, o da olur. Bu senin isteginle olmaz.
Kadere razi olmak; kavga, çekisme ve didisme sonunda dünyalik elde etmekten daha güzeldir. Zira Allah\'in takdirine razi olmak her hal ü kârda hayati güzellestirir, tatlilastirir, huzurlu kilar.
Allah\'i kalbin ve kalibinla an
Ey ogul!
Allah\'i önce kalbinle zikret, sonra da kalibinla, dilinle. Onu kalbinle bin defa, dilinle de bir defa zikret.
Ameline güvenme
Ey ogul!
Sakin ha, amellerine ve mânevi hallerdeki gelismelere magrur olma. Bunlarla övünmeye kalkisma, ucbe düsme.
Zira ucub kisiyi zulme, tugyana, azginliga ve günaha sevkeder, Allah\'in gazabina ugramasina sebep olur.
Insanlara baki gözüyle bakma
Ey ogal!
Insanlara, baki kalacaklarini sanarak o gözle bakma. Fani olduklarim bil ve o gözle bak. Hiçbir insan dünyada baki degildir. Bu dünyada her insan fanidir, gelip geçicidir. Onlara, zarar verebileceklerini veya fayda getirebileceklerini düsünerek bu gözle bakma.
Allah dostlarina karsi dilsiz ol
Ey ogul!
Kur\'ân\'i okursun, fakat anlamazsin, anlamadan okursun. Birtakim ameller islersin. Fakat ne yaptigini bilmezsin. Ne yaptiginin suurunda olmadan yaparsin. Bu senin yaptigin ahiret endisesi olmadan sirf dünya için yapilan seydir. Bütün bu hallerden sonra bir de kalkar Allah dostlarina hücum eder, onlari çekistirir, kötülersin. Aklini basina topla, edepli ol, günahlarina tövbe et. Kusurlarindan dön, Allah dostlarina karsi dilsiz ol.
Hiçbir ise gururla girisme
Ey ogul!
Önce kendi nefsinle mesgul ol. Önce kendi nefsine faydali ol. Kendi nefsini düzelt, sonra baskalariyla mesgul ol. Baskalarini aydinlattigi halde kendini eriten mum gibi olma. Hiçbir seye gururla, nefsî duygularinla girisme. Allah bir husus için seni dilemisse seni ona hazirlar. Eger halki senden faydalandirmayi murat etmisse seni onlara
gönderir. Sana sebat verir, insanlari idare etme kabiliyeti verir. Onlardan gelecek sikintilara katlanma gücü verir. Halkin faydasi için senin kalbine genislik verir, gögsünü açar, oraya hikmet doldurur. O zaman sen senlikten çikar, Allah\'in has ve halis kullarinin arasina girersin.
Kalbini zikre yaklastir
Ey ogul!
Iki adim vardir ki, eger bu iki adimi atabilirsen Hakka ulastin demektir. Eger kalbin ve ruhunla dünya ile ahiretten birer adim, nefsin ve diger insanlardan da birer adim uzaklasabilirsen Hakka ulasmis olursun. Kalbin ve ruhunla bu zahirleri terk et, iste o zaman Hakka vasil olursun. Önce basla, ilk adimi at, bitirmek Allah\'tandir.
Sen hemen gerekli alet ve edevati al. Var, is kapisinin önüne otur ki, seni çalistiracak olana yakin bulunasin. Öyle yataginda, yorganinin altinda ve kapali kapilar ardinda miskin miskin durma. Is ara, çalismak istedigini söyle.
Kalbini zikre yaklastir. Ona bilhassa, kiyamet gününü, hasir-nesir gününü hatirlat. Ölümü düsün. Allah\'in mahlukati nasil öldürüp, sonra nasil diriltecegini, huzurunda nasil duracagini düsün. Bütün bunlari hiç hatirindan çikarmamaya devam ettigin zaman kalbindeki kasvet gider, günah bulaniklarindan temizlenir.
Temeli saglam olan bina yikilmaz
Ey ogul!
Bina saglam bir temel üzerine oturtulursa yikilmaz. Yerinde karar kilar. Saglam bir temel üzerinde oturtulmadigi takdirde kisa zamanda çöker. Aynen bunun gibi, sen de kendi halini dinin esaslari üzerine oturtursan hiç kimse ona noksanlik veremez. Herhangi bir tarafindan bir gedik açamaz. Eger hayâtinin dinin esaslari üzerine oturtmazsan, dini hayatini bir tarafindan gedik açilabilir, temel çürük oldugu için bir mertebeye de ulasamazsin.
Sana teslimiyet gerek
Ey ogul!
Sana teslimiyet gerek. Sebeplere tevessül ettikten ve bütün tedbirleri aldiktan sonra isin gerisini Allah\'a havale etmek gerek. Kendi gücüne, kendi kuvvet ve kudretine güvenmemek gerek. Allah\'in fiillerine ve tasarrufuna itiraz etmemek gerek. Insanlari ve kendini Allah\'in iradesine, tasarrufuna ve fiillerine ortak etmemek gerek.
Kullugun sohbetine yapis
Ey ogul!
Sana kullugun sohbetine yapismak gerek. Kullugun sohbeti; Allah\'in emrettiklerini harfi harfine yerine getirmek, yasakladiklarindan bütünüyle uzak durmak, musibet ve felaketler karsisinda sabirli olmak. Bu meselenin esasi tevhiddir, sebattir, temeli saglam salih ameller bu esas üzerine oturur.
Allah, sevenlerini dünya ile birarada birakmaz
Ey ogul!
Allah, kendisini sevenleri dünya ile birarada birakmaz. Dünyanin onlara yapabilecegi kötülüklerden bir an bile emin olmaz. Onlari dünya ile de, kendisinden baska birsey ile de asla birarada birakmaz. Daima Allah onlarladir,
onlar da Allah ile... Kalbleri ilelebed Onu zikreder. Hep Onun huzurundadirlar. Yalniz Ona yönelirler. Allah onlarin koruyucusudur, kendileriyle ünsiyet eder.
Nefsinin arzularini ayak altina al
Ey ogul!
Nefsinin ragbet ettigi arzulari ayaklarinin altina al, çigne. Bütün kalbinle onlardan siyril. Eger Allah\'in ilminde senin için onlardan bir sey varsa, vakti, saati gelince sana mutlaka ulasir. Çünkü mukadderattan kaçilmaz. Takdir-i ilâhide bulunan her sey mutlaka olur. Allah\'in ilmi asla degismez. Kismetin, vakti saati gelince sana mutlaka ulasir; hem de hazirlanmis olarak, yeterli derecede ve güzel bir sekilde. Öyle ise sen onu zillet eliyle degil, izzet eliyle alirsin.
Bununla beraber Allah indinde senin için züht sevabi da hasil olur. Allah seni salih kullan cümlesinde kabul eder. Çünkü sen onu elde etmek için hirs göstermedin, ona kendi arzunla uzanmadin. Sen kaçtikça ezelde sana ayrilan rizik pesinden gelir. Âdeta seni kovalar.
Allah dostlarinin hizmetçisi ol
Ey ogul!
Allah dostlarinin çömezi ol, yaygisi ol, etraflarinda hizmetçi ol. Böyle olmaya devam edersen, iste o zaman hakiki efendi olursun. Kim Allah için mütevazi olursa, Allah onu dünyada da, âhirette de yükseltir. Halkin külfetlerine katlandigin ve kendilerine hizmet ettigin zaman Allah seni onlarin üstüne yükseltiyor ve baslarina reis yapiyor. Ya bir de Onun kullarinin seçkinleri olan siddiklara hizmet edersen neler yapmaz ki?
Allah korkusu kalbde bir bekçidir
Ey ogul!
Hayatinin akisini, Allah için nefis muhasebesini yapanlarin ve Allah\'tan korkanlarin hayatinin akisina zit olarak görüyorum. Mesela ser ve fesat ehline yanasiyor, onlarla hemhal oluyor, onlarla düsüp kalkiyorsun. Buna mukabil Allah dostlarindan ayriliyor, uzak duruyorsun. Kalbini Allah düsüncesinden, Allah sevgisinden ve Allah korkusundan tamamen bosaltip, buna mukabil dünya ve dünyalik sevgisiyle doldurmussun. Bilmez misin ki, Allah korkusu kalbde bir bekçi, bir aydinliktir. O, hak ile batil arasini ayirir, hakli ile haksizi ortaya koyar.
Ölümü hatirlarsan dünya sevgisi azalir
Ey ogul!
Eger su anda içinde bulundugun hal üzere gidise devam edersen, dünya ve âhiret selametine veda edersin. Ölümü hatirlarsan, dünya ve dünyalikla mest olman azalir. Dünyalik sahibi olmakla daha az sevinir hale gelirsin. Buna mukabil züht ve takva yönün artar. Esasen sonu ölüm olan bir kisi, dünyaliga kavusmakla nasil sevinebilir? Resulullah (a.s.m.) söyle buyurmustur:
\"Her kosanin varacagi bir hedef, bir son nokta vardir. Her hayat sahibinin varacagi son nokta da ölümdür.\"
Herseyin sonu ölümdür
Ey ogul!
Tasalarin, neselerin, zenginlerin, fakirlerin, sertliklerin, yumusakliklarin, hastaliklarin, acilarin; hepsinin de sonu ölümdür. Kim öldüyse kiyameti kopmus, onun hakkinda uzaklar yakin olmus demektir. Içinde bulundugun her sey hevesten ibarettir. Kalbin, özün ve batininla, içinde bulundugun bütün heveslerden siyril.
Dünya belli bir hedefe dogru uzanmaktadir. Âhiret ise belli olmayan bir ebede uzanmaktadir. Senin dünyadaki hayatin belli bir noktaya kadar uzanir. Orada biter. Âhiretteki hayatin ise nihayeti olmayan bir ebede uzanmaktadir.
Dinini dünya karsiliginda satma
Ey ogul!
Dinini dünya karsiliginda satma. Hükümdarlarin, devlet büyüklerinin, zenginlerin ve haram yiyenlerin metalari mukabilinde dinini satma. Dinini yedigin, yani dünyalik karsiliginda sattigin zaman kalbin kararir. Nasil kararmasin ki, sen dünyalik karsisinda dinini satmakla fanilere kulluk etmis oluyorsun.
Marifetullaha kos
Ey ogul!
Marifetullaha kos. Zira hiç süphe yok ki, marifetullah her hayrin aslidir, kaynagidir. Sen Allah\'a olan taat ve kullugunu arttirdigin zaman O da sana marifetini bahseder.
Nefsi kendine hizmetçi yap
Ey ogul!
Hep ön safta bulunmalisin. Zira ön saf cesur erkeklerin safidir. Son safta asla bulunmamalisin. Zira son saf korkaklarin safidir. Nefsi kendine hizmetçi yap. Onu isin esasina sevket. Isin zor yanini ve aslini yapmayi aliskanlik haline getir. Zira nefis ne yüklersen onu tasir. Tepesinden sopayi eksik etme. Eger sopayi eksik edersen hemen uyur. Sirtindaki yükleri de kaldirip yere vurur. Ona tebessüm bile etme.
Ona hiçbir zaman doyasiya yedirme. Meger ki, toklugun onu azdirmayacagini ve tokluk karsiliginda çalisacagini bilmis olasin. Süfyan-i Sevrî hem çok yemek yiyen, hem de çok ibadet eden bir zatti.
Büyük zatlardan biri der ki: \"Süfyan-i Sevri\'nin yemek yiyisini görünce, çok yiyor diye kizardim; fakat namaz kilisini ve aglayisini görünce ona gipta eder, sevgi ve sefkatle bakardim\"
Süfyan-i Sevri\'ye, çok yemek yiyisinde uyma, çok ibadet edisinde uy. Çünkü sen bir Süfyan-i Sevrî degilsin, onun nefsine hâkim olmasi gibi sen nefsine hakim olamazsin.
Bütün haramlari terk et
Ey ogul!
Bütün haramlari terk etmek için gayret et. Imaninin ve sarsilmaz bilgi ve inancinin kuvvetli oldugu anlarda her seyde züht sahibi ol. Iste o zaman Allah\'in âbid kullarindan olursun.
Imana ve marifetullaha sahip ol
Ey ogul!
Sen halis nefisten ve hevesten ibaretsin. Yabanci kadinlarla oturuyorsun, sonra da, \"Ben onlara aldiris etmem, benim kalbin temiz\" gibisinden laflar ediyorsun.
Yalan söylüyorsun. Senin bu davranisini seriat da tasvip etmez, akil da. Bu hareketlerinle ates üzerine ates, odun üzerine odun yigiyorsun. Bunu için önce imana ve marifetullaha sahip ol. Allah\'a yakinligi kuvvetlendir. Sonra da halka tabip ol, iman ve güzel ahlak doktoru ol. Kendisi âmâ, kör kisiyi düsün. Böyle birisi insanlarin gözünü nasil tedavi eder? Sagir dilsiz olan kisi insanlara nasil ögretmenlik eder?
Kalbin ne zaman temizlenecek?
Ey ogul!
Kalbin ne zaman saflasâcak, temizlenecek? Özün ne zaman arinacak? Sen halki Allah\'a ortak taniyorsun. Allah\'a ait birtakim tasarruflari kullara mal ederek Ona sirk kosuyorsun. Sen nasil felah bulacaksin ki, her gece, ertesi gün kime gidecegini, kime sikâyet edecegini ve kimden birseyler isteyecegini kararlastirmakla mesgul oluyorsun. Kalbin nasil arinabilir ki? O tevhidden yana tam takirdir.
Önce kendi imanini kuvvetlendir
Ey ogul!
Imaninin zayif oldugu zamanlarda bilhassa kendine yönelmeli, kendi üzerine egilmelisin. Imanini iyice kuvvetlendirdigin an derhal ortaya çik. Iman hususunda önce aile efradina, sonra da diger insanlara yardimci ol. Sakin ha, kendin takva zirhini giymeden ve iman migferini kalbinin basina geçirmeden ortaya çikma. Bu arada elinde tevhid kilici ve sadaginda duaya icabet oklari bulunsun. Tevfik atina binmis ol.
Düsmana hücumu, gereginde geri çekilmeyi, darbe indirmeyi, gürz, kargi ve mizrak kullanmayi da ögrenmis bulun. Bütün bunlari yaptiktan sonra Allah düsmanlarina karsi çik. Iste o zaman sana dörtbir yandan yardim yagar. Insanlan seytanin elinden alir, Allah\'in kapisina götürürsün.
Her namazi veda namazi olarak kil
Ey ogul!
Uzun emellerini kisalt. Hirsini azalt. Her namazi veda namazi olarak kil. Sanki bir dahaki namaz vaktine kadar çikamayacakmis sekilde kil. Yiyip içmen veda yiyip içmesi olsun. Aile efradinin arasinda bulunusun veda bulunusu olsun. Mü\'min kardeslerinle bulusman veda bulusmasi olsun. Kalbine hep egreti oldugunu, daima veda etme halinde bulundugunu iyice hakket, kazi. Kaderi baskasinin elinde bulunan kisi nasil veda halinde olmasin? Zira insan yarin ne olacagini, islerinin nereye varacagini, kaderinin kendisine neler getirecegini bilmemektedir.
Bela gelmeden önce Rabbinden kork
Ey ogul!
Eger bela gelmeden önce Rabbinden korkar, Onu zikreder, Onu tevhid eder ve Ona yönelir durumda bulunursan, daha sonra belâ kapisina düstügünde Rabbin o belâya hitaben söyle der: \"Ey ates! Ibrahim\'e serin ve selâmetli ol.\" Enbiya Sûresi, 69.
Allah\'tan baskasi ile mesgul olma
Ey ogul!
Allah\'a saril, Ondan baskasi ile mesgul olma. Ev Onun
evidir, riziklar Onun yarattigi riziklardir. Ezelde insanlarin riziklarini O takdir ve tayin etmis, sonra zamani gelince yeryüzünde yine O yaratmistir. Melekler senin rizkini sana ulastirmakla vazifelidir. Hayir Allah\'tandir.
Allah\'a giden yolun baslangici hosa gitmeyen seylerle doludur. Cennetin etrafi hoslanilmayan seylerle doludur. Cennetin çevresi böyle olunca Allah\'in yakinliginin çevresi nasil olmaz?
Kabir senin için bir yol olsun
Ey ogul!
Allah\'tan baska seylerle kalben baglanmaman gerektir. Ölüm gelince seni her seyden ayirir. Sana yakin olan her sey ölüm gelince seni terk eder. Öyleyse onlar seni terk etmeden sen onlari terk et. O senden ayrilmadan önce sen onlardan ayril. Böylece kabir senin için bir yol olsun, bir geçit olsun.
Ölmeden önce öl
Ey ogul!
Ölmeden önce öl. Hem kendinden geç, hem de onlardan. Iste o zaman dirilir, gerçek hayata kavusursun. O zaman Hak ile ebedî hayata kavusursun. Görünüste ölü gibi olursun, fakat kaderin eli sende olur.
Bu mertebeye ulasmak nasip olursa, Allah\'in yakinligi sebebiyle hayat gelir, ilim gelir. Artik o kimsenin elinden dünyevi birtakim ikballer uçup gitse de aldiris etmez. Kiyamet kopmus veya kiyameti kopmamis, ölüm varmis veya yokmus onun için birdir. Çünkü onun tek bir mesgalesi vardir, o da Hakka kavusmaktir. Allah\'la mesgul olmakla dünya mesgalelerinden siyril. Bunu, kalbini temizleyerek, içini temizleyerek, nefsinle mücadele ederek ve seytanla savasarak yap, Allah\'i ara, Ona yönel.
Sen bugünün çocugusun
Ey ogul!
Sabaha çiktigin zaman nefsine aksamdan bahsetme; aksama çiktigin zaman da sabahtan söz etme. Zira sabahtan aksama, aksamdan da sabaha çikip çikmayacagini bilmiyorsun. Dün, lehinde ve aleyhinde sahitlerle geçip gitmistir, bir daha geri gelmez; yarina da erisip erismeyecegini bilmiyorsun. Sen bugünün çocugusun, içinde bulundugun anin çocugusun, Bunun için içinde bulundugun ani en iyi degerlendirmeye bak.
Kendinden baskasini kötüleme
Ey ogul!
Kendinden baskasini asla çirkin görme, kötü ilan etme. Ta ki, amellerin güzel olsun. Bir seyi iyi ve güzel ilan etmek de, kötü ve çirkin ilan etmek de seriatin isidir, akillarin isi degildir.
Vicdanin fetvasi müftünün fetvasina da hükmeder, müftünün fetvasini da fetva verir. Zira müftü fetvasini bir çesit içtihadina dayaranak verir. Kalb ise ancak azimetle fetva verir. Kalbin fetvasi Allah\'in rizasina uygundur.
Ahiret hayati ise hiç bitmez
Ey ogul!
Allah\'i anman, kalbini Ona yaklastirir. Onun yakinlik evine girersin. Ona misafir olursun. Misafire ise ikram
edilir. Hele bu misafir bir de hükümdarin misafiri olursa...
Kâinatin sahibi olan gerçek hükümdari birakip da fani varliklarla mesgul olman daha ne zamana kadar sürecek? Yakinda o fani mülk senden ayrilacak, ahiret hayatin baslayacak. O zaman dünya hayatinin hiç var olmadigini, sanki orada hiç yasamadigini sanacaksin. Ahiret hayati ise hiç bitmez.
Nefsine açlik sopasi ile vur
Ey ogul!
Nefsine açlik sopasi ile vur. Onun arzulara, zevklere ve batil seylere meyletmesine mani olmak suretiyle vur. Kalbine Allah korkusu ve nefis muhasebesi sopasiyla vur. Istigfari nefsinin, kalbinin ve özünün âdet ve aliskanligi haline getir. Zira bu üçten herbirinin kendisine mahsus birtakim günahlari vardir. Her hal ü kârda onlari Allah\'in emrine uymaya mecbur tut.
Daima Hakkin huzurunda ol
Ey ogul!
Musibetler üzerine yagdigi halde bile daima Hakkin huzurunda ol. Sen Onun sevgisinin basamaginda duruyorsun. Bu halini hiç bozma. Firtinalar seni yikmasin, süngüler seni delmesin, sana dehset vermesin. Bu takdirde öyle bir makamda bulunursun ki, orada faniler yoktur, dünya yoktur, ahiret yoktur, haklar yoktur, hazlar yoktur, elem yoktur, zeval yoktur, Allah\'tan baska hiçbir sey yoktur. Fanileri görmek ve aile efradinin geçimi sana dert olmaz. Nail oldugun nimetlerin azligi veya çoklugu, övülmek veya sövülmek, ikbale kavusmak veya düsmekle
bu halini degistirme. Iste o zaman insanlarin, cinlerin, meleklerin ve diger varliklarin idrakinin üstünde Allah\'la birlikte olursun.
Beni nasil sevmezsin?
Ey ogul!
Beni nasil sevmezsin? Ben seni senin için, senin iyiligin, senin menfaatin için istiyorum. Kendim için istemiyorum. Senin faydani istiyorum. Senin su katil, aldatici dünyanin pençesinden kurtulmani istiyorum. Onun pesinden daha ne zamana kadar gideceksin. Siz onun pesinden kendisini takip ederken o, yakinda ansizin geri dönecek ve sizi katledecek
Evliyalar Sultani, Gavs-i Âzam olarak meshur olan ilim ve hikmet kutbu Abdülkadir Geylânî Hazretleri 1077\'de Hazar Denizinin güneyinde bulunan Geylan\'da dünyaya geldi ve 1166 tarihinde Bagdat\'ta hayata gözlerini yumdu. Hem anne, hem de baba tarafindan Peygamberimizin neslinden gelen Abdülkadir Geylânî Hazretleri hem ilmi, hem de manevî hali ile yüzyillar boyu muhtaç gönüllere Ilâhi aski yansitmistir. Öyle ki, Müslüman olmayanlar bile onun büyüklügü karsisinda egilmislerdir.
Abdülkadir Geylânî Hazretlerinin gerek dergâh ve medresesinde yaptigi sohbetler, gerekse camideki vaaz ve nasihatleri talebeleri tarafindan yaziliyor ve muhafaza ediliyordu. Bizim istifade ettigimiz Fütûhü\'l-Gayb ve Fethu\'r-Rabbânî isimli eserleri 1150-1152 yillari arasinda yaptigi sohbetlerden olusmus ve yakin talebesi Afif tarafindan kaleme alinmistir.
Abdülkadir Geylânî Hazretlerinin sohbetleri ve hitabelerinin muhataplari her kesimden insanlardir. Fakat özellikle Fethü\'r-Rabbâni deki hitabeleri daha çok \"Ey ogul!\" seklindedir ve çogunlukla nefse hitap eder, nefse agir darbeler indirir, nefsin yapisinda bulunan sirk, nifak, yalan, riya ve isyan gibi kötülükleri temizlemeye çalisir.
Abdülkadir Geylânî Hazretlerinin en önemli eserlerinden olan 620 sayfalik Fethü\'r-Rabbâni´den derlemeye çalistigimiz bu ögütler, hemen herkesin ortak derdini dile getirmekte ve çareler göstermektedir. Bu vesile ile bir aczimi itiraf edeyim: Bir an için kendimi Abdülkadir Geylânî Hazretlerine muhatap olarak kabul ettim, ancak dayanamadim. Çünkü insanda öyle agir bir nefis ameliyati yapiyor ki, uzun süre tahammül etmek mümkün olmuyor. Bunun için agir dersleri degil de, umumi ögütleri derlemeye çalistik.
Önce kendini düzelt
Ey ogul!
Önce kendi nefsine ögüt ver, kendi nefsim düzelt. Sonra da baskalarina ögüt ver, baskalarini düzeltmeye çalis. Sana önce kendi nefsinin özelliklerini, kendi nefsinin ne durumda oldugunu bilmen lazim. Kendinde islaha muhtaç bir hal var oldukça baskalarini düzeltmeye, baskalarina ögüt vermeye kalkisma. Eger kendinde islaha muhtaç bir hal bulundugu halde bunu birakir da baskasinin islahina kalkisirsan yazik sana!
Baskalarini nasil ve hangi hallerde kurtarabilecegini bilirsin. Sen kendin kör isen, bir baskasinin elinden tutup nasil bir yere götürebilirsin? Gözleri görmeyen birisinin bir baskasinin elinden tutup bir yere götürmesi mümkün olmadigi gibi, kendi nefsini islah etmemis birisinin de baskalarini irsat edip Allah\'a götürmesi mümkün degildir. Ancak kendi gözleri gören kisi baskalarini bir yerden bir yere götürebilir.
Denize düsen ve yüzme bilmeyen birisini ancak mahir yüzücü olan birisi kurtarabilir. Aynen bunun gibi, Allah\'a insanlari ancak Onu taniyan birisi götürebilir. Allah\'i tanimayan kisiye gelince, Ona giden yolda bu kisi insanlara nasil rehberlik edebilir ki?
Sana Allah\'in tasarrufundan bahsetme ihtiyacini duymuyorum. Sen Onu seversin, amellerini sirf Onun rizasi için yaparsin. Asla Ondan baskasi için yapmazsin. Ondan korkarsin, Ondan baskasindan asla korkmazsin.
Takvaya saril
Ey ogul!
Sana takva gerek. Takvaya saril, muttaki ol. Sana seriat gerek, seriatin esaslarina saril. Nefse, sehevî arzulara, seytana ve kötü kisilere muhalefet etmeli ve onlara uymamalisin. Mü\'min kisi bu hususlarda devamli cihat halindedir. Öyle ki, basindan migferi hiç eksik olmaz, kilici asla kinina girmez, atinin sirti hiç egersiz kalmaz. Uykuyu bile hak erenlerinin uyudugu niyetle uyur. Hak erenleri düsmana galip gelebilmek için zindelik kazanmak maksadiyla uyurlar. Ihtiyaç dolayisiyla yemek yerler. Ancak zaruret halinde konusurlar. Mecbur kalmadikça âdetleri dilsizlik ve sükûttur. Onlari ancak Allah\'in takdiri konusturur. Bu dünyada onlarin dilini Allah hareket ettirir, konusturur. Tipki yarin Kiyamet gününde organlarini konusturacagi gibi...
Allah\'i daima görür gibi ol
Ey ogul!
Yalnizlik anlarinda öyle bir takvaya ihtiyacin var ve öyle bir takvaya sahip olmalisin ki, seni günahlardan ve günaha sürükleyecek kaymalardan alikoysun. Öyle bir murakabeye ihtiyacin var, öyle bir murakebeye sahip olmalisin ki, Allah\'in daima seni görmekte oldugunu sana hatirlatsin. Iste sen yalnizlik anlarinda böyle olmaya muhtaçsin, mecbursun. Bundan baska, nefis, heva ve seytanla savasmaya muhtaçsin.
Gönülleri hakka davet et
Ey ogul!
Büyük insanlari yikip mahveden küçük hatalar, sürçmeler ve kaymalardir. Zahitleri mahveden nefsanî ihtiraslardir. Hak erenlerini mahveden yalnizlik anlarindaki kötü düsünceler, hatira gelen kötü fikirlerdir. Siddiklari mahveden bir anlik kötülüktür. Onlarin bütün mesguliyetleri, kalblerini uygunsuz düsüncelerden korumak ve muhafaza etmektir. Onlar Hakka davet mevkiinde bulunan kisilerdir. Insanlari Allah\'i tanimaya davet, ederler. Gönülleri Hakka davet etmekten bir an bile geri durmazlar.
Nefsini itaat altina al
Ey ogul!
Bu zaman âhirzamandir. Nifak çarsisi açilmistir. Yalan çarsisi açilmistir. Münafik, yalanci, deccal kisilerle oturmayiniz. Yazik sana ki, nefsin münafiktir, yalancidir, kâfirdir, fâcirdir, müsriktir. Böyle oldugu halde sen onunla nasil oturuyorsun? Ona muhalefet et, asla muvafakat etme. Onu bagla, asla saliverme. Onu hapset, zindana at. Kendisine ancak zaruri olan haklarini ver. Fazla verme. Onu mücahedelerle kahret, itaat altina al!
Dünya ile âhireti biraraya getir
Ey ogiû!
Dünya ile âhireti biraraya getir. Her ikisini de ayni yere koy. Kalbin dünya ve ahiret düsüncesinden arinmis olarak ve çiril çiplak bir sekilde Mevlan ile tek basina ol. Allah\'tan baska herseyden arinmadikça Ona yönelme. Halka baglanip kalarak Haktan ayri kalma. Bütün bu sebepleri kopar, at. Allah\'a giden yoldaki engelleri birer birer bertaraf et. Bütün bunlari yaptiktan sonra dünya ve âhireti biraktigin yere var. Dünyayi nefsine ver, âhireti kalbine koy, Mevlâyi da özünde tut.
Tevbe ile günah elbiseni çikar
Ey ogul!
Nefis ile birlikte olma. Hevesinle birlikte olma. Dünya ile de birlikte olma. Öyle ise hemen günahlarina tevbe et, bir daha islememeye azmeyle. Onlardan siyril. Seri adimlarla Mevlana kos. Tevbe ettigin zaman hem disin, hem de için tevbe etmis olsun. Tevbe, Allah\'in katinda makbul kul olmanin temelidir. Halis bir tevbe ile ve Allah\'tan hakikaten haya etmek suretiyle üzerindeki günah elbisesini çikar, at.
Derdi sabirla karsila
Ey ogul!
Sana herhangi bir dert geldigi zaman onu sabir eliyle karsila ve devasi gelinceye kadar sakin ol. Deva gelince de onu sükürle karsila. Bu hale geldigin zaman pesinen ebedi zevkli safali bir hayatta olursun.
Himmetin dünya olmasin
Ey ogul!
Dünyadaki himmet ve gayretin yemek, içmek, giymek, evlenmek, güzel ve rahat evlerde oturmak, servet toplamaktan ibaret olmasin. Bütün bunlar nefsin isidir, nefsin ragbet ettigi seylerdir. Öyleyse kalbe mahsus himmet ve gayret nedir? Kalb, öz ve sir neye ragbet eder? Onun himmet ve gayreti Allah\'i aramaktir. Kalbin ragbet edecegi tek sey budur. Senin himmet ve gayretin ve ragbet edecegin sey senin için en mühim olandir, sana ehemmiyet verendir. Öyleyse senin ragbet edecegin sey, Rabbin ve Onun nezdinde olmalidir.
Ahiret için hazirlan
Ey ogul!
Sen, ömründen sadece bir gün kaldigini farzet ve ecel meleginin gelecegini düsünerek ve ahiret için hazirlan. Dünya hak erenleri için bir kuvvet kazanma ve pisip olgunlasma yeridir.
Dünyada ebedî kalmak için yaratilmadin
Ey ogul!
Sen dünyada ebedî kalmak için yaratilmadin. Allah\'in yoluna uymayan bir yasayis içindesin. Içinde bulundugun bu hali hemen degistir.
Kendini Allah\'in takdirine teslim et. Sonra Onunla birlikte ol. Nasil bir binanin önce bir temele, sonra da duvarlara ihtiyaci varsa, her isin de önce bir temele sonra da bir yapiya ihtiyaci vardir. Senin yolunun temeli, Allah\'in takdirine teslim olmak, yapisi da Onunla birlikte olmandir. Bu esasa yapis, ömür boyu, gece gündüz buna devam et.
Tefekkür insani Allah\'a götürür
Ey ogul!
Tefekkür kalbin yapacagi islerdendir. Eger kendin için bir iyilik görürsen, bir iyilige nail olursan, Allah\'a sükret. Bir kötülük görürsen de ondan dolayi tevbe et. Iste bu tefekkür sayesinde dinin ihya olur, dirilir, seytanin da ölür.
Söyle denmistir: \"Bir saat tefekkür, bir gecelik ibadetten hayirlidir.\"
Allah\'a ulasma yolunda yine Allah\'in fiillerini delil getir. Nasil ki bir sanat eserinden sanatkâra intikal ediliyorsa, Allah\'in muazzam bir sanati olan bu kâinata bakmakla da Allah\'a ulasilabilir. Onun için Allah\'in sanati üzerinde tefekkür edersen Allah\'a ulasabilirsin.
Hakiki imana sahip olan bir mü\'minin iki dis gözü, iki de iç gözü vardir. Iki dis gözü ile Allah\'in yeryüzündeki sanat eserlerini görür, iki iç gözü ile de Allah\'in göklerde yaratmis oldugu eserleri görür. Bundan sonra onun gözünden perdeler kaldirilir. Neticede Allah\'in yakin ve sevgili kullarindan olur. Sevgiliden hiçbir sey gizlenemeyecegine göre, Allah\'in sevgili kullarindan olan bu kisiden de Ilâhî sirlar gizlenmez.
Dinini satarak dünyalik elde etme
Ey ogul!
Mesru yoldan ve helalinden alin teriyle kazandigini ye. Dinini satarak dünyalik elde etmeye ve bu yoldan kazanilmis seylerle geçinmeye kalkisma. Helalinden ve mesru yoldan kazan. Bu kazancinla baskalarina ikram et. Onlara da yedir, içir. Ta ki aradaki sevgi ve kardeslik baglarinin devamina ve pekismesine vesile olsun.
Allah\'i kullarina sikâyet etme
Ey ogul!
Allah\'i kullarina sikâyet etmeye kalkisma. Kullara sikâyetçi olma. Allah\'a sikâyetçi ol. Allah her seye kadirdir. Ondan baskasi ise hiçbir seye muktedir degildir. Iç sikintilari, maruz kalinan musibetleri, mânevi dertleri ve verilen sadakalarla yapilan iyilikleri gizli tutmak da iyilik hazinelerindendir. Sadakayi sag elinle ver. Sol elinin bundan haberdar olmamasi için gayret et.
Dünya seni yutmasin
Ey ogul!
Dünya denizinden sakin. Onda çok kisiler bogulmus, ancak pek az kisi kurtulmustur. O derin bir denizdir. Herseyi garkeder, kendinde bogar. Ancak Allah diledigi kullarim ondan kurtarir. Tipki kiyamet gününde mü\'minleri Cehennemden kurtaracagi gibi.
Takva günesiyle beraber ol
Ey ogul!
Bütün fiil ve hareketlerinde tevhid günesi, seriat günesi ve takva günesi ile beraber ol. Zira bu günes, heva ve hevesin; nefsin, seytanin ve mahlukata dayanmanin sebep oldugu sirk tuzagina düsmekten seni muhafaza eder. Bu günes seni Allah yolunda ilerlerken aceleci olmaktan alikor.
Aceleci olma
Ey ogul!
Aceleci olma. Zira acele eden hataya düser, teenni eden de isabet eder, hedefine ulasir. Acele etmek seytandandir, seytanin isidir. Teenni etmek de Allah\'tandir. Çok kere seni acelecilige sevkeden sey, dünyalik toplama hirsidir. Rizik ve dünyalik hususunda kanaat sahibi ol. Zira kanaat tükenmez hazinedir.
Sadece kismetine ve eline geçene razi ol. Kismetinde olmayandan da geri dur. Helal ve mesru olandan ayrilma. Iste o zaman zengin olursun. Allah\'tan baska hiçbir seye ihtiyaç duymazsin. Kalbin mutmain olur, sükûnete kavusur, özün saflasir, berraklasir. Zararli duygu, temayül ve ihtiraslardan arinirsin. Böylece dis gözünde dünya, kalb gözünde ahiret, sir gözünde Allah\'tan baskasi degersiz olur.
Aklini kullan
Ey ogul!
Akl-i selim sahibi ol. Aklini kullan. Acele etme. Surasi muhakkak ki. acele etmekle eline bir sey geçmez. Acele etmekle ne vaktinden önce aksami edebilirsin, ne de sabahi. Istedigini elde edebilmek için sabirla aksama kadar çalismiyor, didinmiyor musun?
Allah korkusu her kapinin anahtaridir
Ey ogul!
Önünde kapali bir kapinin kalmamasini istersen izzet ve celâl sahibi olan Allah\'tan kork. Zira Allah korkusu her kapinin anahtaridir, her kapiyi açar.
Amellerini güzel yap
Ey ogul!
Güzel ameller islemekte tembellik etme. Zira tembellik edenler ebediyen mahrum kalirlar. Bu arada daimi bir pismanlik da peslerini birakmaz. Amellerini güzel yap. Unutma ki, Allah hem dünya hayati ile, hem de ahiret hayati ile sana karsi cömertlik etmis, ikramda bulunmustur.
Allah\'in rizasina dön
Ey ogul!
Dua ipini uzat. Allah\'in rizasina dön. Kalbin itiraz ettigi halde dilinle dua eder duruma düsme. Dilinle yaptigin duaya kalbin de inansin ve istirak etsin.
Kötü kisilerle arkadaslik etme
Ey ogul!
Kötü kisilerle arkadaslik etmen, iyi kisiler hakkinda kötü düsüncelere sürükler. Hep kötü insanlarla beraber oldukça iyi ve salih kisiler seni kötü bir insan olarak görürler.
Dine saril
Ey ogul!
Baskalari tarafindan uyandirilmadan önce uyan. Dine saril. Dinine sahip kisilerin arasina katil. Onlarla birlikte ol. Asil insan olanlar dinine sarilmis olanlardir. Insanlarin en akillisi, Allah\'a itaat eden, Onun dinine, kitabina sarilan ve yasayisini Allah\'in ahkâmina uygun geçiren insandir. Insanlarin en cahili de Allah\'a isyan eden, yasayisini Onun dinine, kitabina ve ahkâmina uygun olarak geçirmeyen kisidir.
Cahillerle arkadaslik etme
Ey ogul!
Cahillerle arkadaslik ediyorsun, bu durumda onlarin cehaletinden sana da bulasabilir. Ahmaklarla arkadaslik etmek, aldatici bir arkadasliktir. Saglam inançli, alim ve ilmi ile amel eden mü\'minlerle arkadaslik et. Mü\'min iman kuvveti sebebiyle diger insanlara karsi daima neseli ve güleryüzlü görünmeye, hüznü de Allah ile kendi arasinda gizli tutmaya muktedir olabilir. Mü\'minin hüznü daimidir, çünkü tefekkür eder. Çok aglar, az güler.
Bunun için Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem, \"Mü\'min için, Rabbine kavusmanin disinda rahat yoktur\" buyururlar.
Kalb ve gönül ehli ile arkadas ol. Onlarin sohbetlerinde bulun. Ta ki senin de bir kalbin, bir gönlün olsun.
Su kimselerle dostluk kur
Ey ogul!
Kendileriyle dünyada sirf dünyalik için arkadaslik ve dostluk ettigin su kisileri yarin göremeyeceksin. Araniz ayrilacak. Kötü dost ve arkadaslarla aran nasil ayrilmasin ki, sen onlarla Allah için degil, Allah\'tan baska seyler için dostluk ettin. Eger insanlarla mutlaka dostluk, arkadaslik ve ahbaplik etmen gerekiyorsa, takva sahibi, arif, ilmi ile âmil, yalniz Allah\'in rizasini isteyen ve Allah\'in nazarinda itiban olan kisilerle dostluk ve arkadaslik et. Su kimselerle dostluk ve arkadaslik kur:
1. Seni Allah\'a yaklastirsin.
2. Seni dalaletten kurtarsin, dogru yola çeksin.
3. Seni dünyaya kulköle olmaktan kurtarsin.
4. Önüne ahiret nimetlerini sersin.
5. Seni nefsin esaretinden kurtarsin, hürriyete kavustursun.
6. Seni yilanlarin, akreplerin ve vahsi hayvan tabiatli insanlardan kurtarsin, rahata, huzura kavustursun.
Bütün isteklerin Allah\'tan olsun
Ey ogul!
Eger dünya tasalarindan siyrilmaya gücün yetiyorsa hiç durma, hemen siyril. Aksi halde seri olarak kalbinle Allah\'a kos. Onun rahmetine yapis. Ta ki kalbinden dünya tasalari çiksin. O her seye kadirdir. Her seyi bilir. Her sey Onun kudret elindedir. Onu kendisine imanla ve kendisinin marifeti ile doldurmasini iste.
Ayrica sana sarsilmaz bir iman vermesini, senin kalbinde kendisine ünsiyet peyda etmesini ve senin bütün uzuvlarini kendisine itaatle mesgul hale getirmesini iste. Bütün bunlarin hepsini Allah\'tan iste. Kendin gibi faninin önünde zelil durumlara düsme. Bütün isteklerin Allah\'tan olsun, asla baskalarindan olmasin. Bütün muamelen Allah\'la beraber olsun ve Allah için olsun, asla Ondan baskasi için olmasin.
Allah\'a hizmet et
Ey ogul!
Hizmet edersen, hizmet olunursun. Haddi asmazsan kurtulursun. Allah\'a hizmet et. Onun yolunda ol. Onun yolunu birakip da sana ne zarari, ne de faydasi dokunan su devlet adamlarinin hizmetçiligini yapma. Onlar simdiye kadar sana ne verdiler? Kismetinde olmayan bir seyi sana verebilirler mi?
Ahiret endisesini öne al
Ey ogul!
Ahiret endiseni dünya endisesinin önüne al. Eger böyle yaparsan her ikisini de kazanir, her ikisinden de kârli çikarsin. Dünya endisesini ahiret endisesinin önünde tuttugun takdirde, senin için bir ceza olmak üzere her ikisinden de hüsrana ugrarsin. Dünya sevgisini kalbinden çikardigin zaman dünyalik olarak elde ettigin bir seyde de bereket olacaktir.
Dünyan ve ahiretin için çalis
Ey ogul!
Mü\'min hem dünyasi için çalisir, hem de âhireti için. Dünyasi için, ihtiyaci kadar çalisir, kanaat eder. Tipki yolcunun ihtiyaç miktari azik almasi gibi. O dünyadan bundan daha fazlasini almaz. Cahilin bütün düsüncesi dünyadir, dünyaliktir. Arifin düsüncesi ise âhirettir, Allah\'tir.
Günah elbiseni tevbe suyuyla temizle
Ey ogul!
Isledigin günahlar sebebiyle Allah\'in rahmetinden ümidini kesme. Din elbisendeki kiri tevbe suyu ile temizle. Bu tevbende hem sebat göster, hem de ihlâsli ol. Bundan baska din elbiseni marifetullah esansiyla kokula.
Kalbinle Allah\'a dön
Ey ogul!
Dünya bir denizdir, iman da gemidir. Kaptan ise ibadet ve taatlerdir. Ahiret de bu denizin sahilidir. Kalbinle Allah\'a dön. Allah\'a tevekkül eden kisi, Ona dönen kisi demektir.
Kur\'ân ile amel et
Ey ogul!
Kur\'ân ile amel etmek seni Kur\'ân\'in mevkiine\'yükseltir, oraya oturtur. Sünnet ile amel etmek seni Resul-i Ekreme (a.s.m.) yükseltir. Resulullah, kalbi ve mânevi himmeti ile Allah dostlarinin kalbleri çevresinden bir an bile ayrilmaz. Onlarin kalblerine Allah\'a yakinlik kapisini açar.
Cahil dünyada ferahlanir
Ey ogul!
Cahil dünyada ferahlanir. Dünya nimetleri ile zevk sefa sürer. Âlim ise dünya hayatini bir firsat bilir. Manevi mertebelerde yükselme gayreti içinde bulunur. Cahil kaderle çekisir, ona karsi çikar; âlim ise kadere boyun eger, razi olur.
Ibadetine aldanma
Ey ogul!
Ibadet ve taatine aldanma. Allah\'in onlari kabul etmesini iste. Su anda sen Allah\'a kullugunu yapma gayreti içindesin. Olur ki içinde bulundugun bu durumdan baska bir duruma düsebilirsin.
Amelini Allah rizasi için yap
Ey ogul!
Sana amellerinde ihlas gerek. Amellerini sirf Allah rizasi için yapmalisin. Gözünü, amellerinden ve onlara gerek insanlardan, gerekse Allah\'tan karsilik beklemekten uzak tut.
Ahlaki düsüklerden uzak dur
Ey ogul!
Ahlaki düsüklerden uzak dur. O zaman halis mü\'min olursun. Hükümde hakkaniyet üzere ol. O zaman ilimde halis olursun.
Sofrana fakirleri ortak et
Ey ogul!
Oruç tut. Iftar ederken sofrana fakirleri de ortak et, onlara de yedir. Tek basina yiyip içme. Böyle yapmayan kimsenin fakir olup dilencilige düsmesinden korkulur.
Herkese iyi niyetli ol
Ey ogul!
Kimseye eziyet etmemeye ve zarar vermemeye gayret et. Herkese karsi iyi niyetli ol.
Ömrünü hak yolda geçir
Ey ogul!
Sanati ögrenebilmek için sikintiya ve mesakkate katlanmak zorundasin. En güzel ve mükemmel eseri meydana getirmek için bin kere yapar, yikarsin. Eger ömrünü hak yolda, kendini en iyi sekilde yetistirmekle harcarsan Allah senin için hiç yikilmayacak bir bina yapar.
Kendi nefsine agla
Ey ogul!
Bu halinden utanmiyor musun? Kendi nefsine agla, gözyasi dök. Zira bu halinle sen dogruya ve basariya ulasmaktan mahrum kalirsin. Hiç utanmiyor, haya etmiyor musun ki, bugün itaatkâr oluyorsun, yarin âsi oluyorsun. Bugün ihlasli oluyorsun, yann riyakâr.
Çalis, didin; yardim Rabbindendir
Ey ogul!
Çalismadan ayagina hiçbir sey gelmez. Bazi seyler de sana mutlaka lâzimdir. Çalis, didin; yardim, izzet ve celal sahibi Rabbindendir. Üzerinde bulundugun bu denizde hareket et, dalgalar devamli seni üstte tutacak ve sahile ulastiracaktir. Dua senden, cevap vermek Rabbindendir. Çalismak senden, basari Allah\'tandir. Kötülükleri terk etmek senden, hamiyet ve gayret vermek Allah\'tandir. Istedigin seyde dürüst ol, samimi ol, ihlâsli ol. Allah sana yakinlik kapisini mutlaka gösterecektir.
Kalbinin istemedigi dünyaligi birak
Ey ogul!
Eline bir dünyalik geçtigi ve kalbinin de ondan hazzetmedigini gördügün zaman onu birak, alma. Kalb, iyi ile kötüyü, faydali ile zararliyi, hayir ile serri birbirinden ayird etme melekesine sahiptir. Himmet ve gayretin nisbetinde Allah\'in lütfuna mazhar olursun. Allah\'tan baska ne varsa kalben hepsinden siyril, hepsinden uzaklas. Ta ki ona yaklasabilesin.
Kalbini helâl yemekle temizle
Ey ogul!
Helâl yemek suretiyle kalbini temizle. Iste o zaman Rabbini tanirsin. Lokmani, elbiseni ve kalbini temizle. Iste o zaman safi, temiz olursun. Henüz vakit geçmeden kalbinle Rabbine dön. Sen iyi kimselerin hallerini dilinle anlatmak ve o halleri de kendin için temenni etmekle yetindin. Tipki avucuna suyu alip yumruk yaparak sikan kisi gibi ki, elini açtigi zaman orada bir sey bulamaz.
Karsilik beklemeden hizmet etmeye çalis
Ey ogul!
En iyisi zayiflik zamaninda baskalarindan bir sey isteme. Ayrica sende idrak edemeyecegin ve baskalarina anlatamayacagin, göremeyecegin ve baskalarina gösteremeyecegin bir hal bulunmamalidir. Eger karsilik beklemeden ve almadan vermeye gücün yeterse hemen yap. Karsilik beklemeden hizmet edebiliyorsan hemen yap. Allah yolunun yolculari, yaptiklarini sirf Onun için, Onun rizasina uygun olarak yaptilar. Allah da, hoslarina gidecek seyleri, dünyada da, âhirette de onlara gösterdi ve gösterecektir.
Ihlâs sahibi ol
Ey ogul!
Ilim ve irfan ögren ve ihlâs sahibi ol. Ta ki, nifak, ikiyüzlülük ve samimiyetsizlik tuzagindan kurullasin, ilim ve irfani halkin teveccühünü kazanmak ve dünyalik top lamak için degil, Allah\'in rizasi için ögren. Ilim irfani gerçekten Allah rizasi için ögrendiysen Onun emirlerini sevgiyle yerine getirir ve Ona karsi husu içinde bulunursun. Diger insanlara karsi mütevazi olursun.
Rabbine itaatte nefsine muhalefet et
Ey ogul!
Eger kurtulus istiyorsan, Rabbine itaatte nefsine muhalefet et. Nefsinle birlikte olmakta devam ettigin müddetçe insanlari ve diger varliklari taniyamazsin. Dünya sevgisi ile dop dolu oldugun müddetçe âhireti taniyamazsin. Ahiret sevgisi ile dolmadikça âhirette Rabbini göremezsin. Nefis devamli kötülüge meyillidir, bu onun fitratidir, huyudur. Onun fitrati bu olunca, artik var, ötesini sen düsün, neler yapmaz ki?
Allah\'in rizasina ulasmaya çalis
Ey ogul!
Allah\'in rizasina ulasmaya çalis. O senden razi olmussa bil ki seni sevmistir. Rizik ve geçim endisesini kalbinden çikar. Zira sen gönül huzuru içinde çalistigin müddetçe sikintisiz olarak rizkin Allah\'tan gelecektir. Kalbindeki düsünceleri, tasalan, endiseleri at. Bir tek tasan olsun: O da Allah\'a layik bir kul olup olmama endisesi... Bu mertebeye ulasabildigin an diger bütün tasalarina Allah kâfidir.
Dünyalik için kimseyle çekisme
Ey ogul!
Sakin sakin! Sen sen ol, dünyalik hususunda kimseyle çekisme, didisme. Kimsenin elindeki kismete mani olmaya kalkisma. Zira herkesin nasibi mutlaka kendisini bulur. Eger kaderde elinden alinmasi varsa, o da olur. Bu senin isteginle olmaz.
Kadere razi olmak; kavga, çekisme ve didisme sonunda dünyalik elde etmekten daha güzeldir. Zira Allah\'in takdirine razi olmak her hal ü kârda hayati güzellestirir, tatlilastirir, huzurlu kilar.
Allah\'i kalbin ve kalibinla an
Ey ogul!
Allah\'i önce kalbinle zikret, sonra da kalibinla, dilinle. Onu kalbinle bin defa, dilinle de bir defa zikret.
Ameline güvenme
Ey ogul!
Sakin ha, amellerine ve mânevi hallerdeki gelismelere magrur olma. Bunlarla övünmeye kalkisma, ucbe düsme.
Zira ucub kisiyi zulme, tugyana, azginliga ve günaha sevkeder, Allah\'in gazabina ugramasina sebep olur.
Insanlara baki gözüyle bakma
Ey ogal!
Insanlara, baki kalacaklarini sanarak o gözle bakma. Fani olduklarim bil ve o gözle bak. Hiçbir insan dünyada baki degildir. Bu dünyada her insan fanidir, gelip geçicidir. Onlara, zarar verebileceklerini veya fayda getirebileceklerini düsünerek bu gözle bakma.
Allah dostlarina karsi dilsiz ol
Ey ogul!
Kur\'ân\'i okursun, fakat anlamazsin, anlamadan okursun. Birtakim ameller islersin. Fakat ne yaptigini bilmezsin. Ne yaptiginin suurunda olmadan yaparsin. Bu senin yaptigin ahiret endisesi olmadan sirf dünya için yapilan seydir. Bütün bu hallerden sonra bir de kalkar Allah dostlarina hücum eder, onlari çekistirir, kötülersin. Aklini basina topla, edepli ol, günahlarina tövbe et. Kusurlarindan dön, Allah dostlarina karsi dilsiz ol.
Hiçbir ise gururla girisme
Ey ogul!
Önce kendi nefsinle mesgul ol. Önce kendi nefsine faydali ol. Kendi nefsini düzelt, sonra baskalariyla mesgul ol. Baskalarini aydinlattigi halde kendini eriten mum gibi olma. Hiçbir seye gururla, nefsî duygularinla girisme. Allah bir husus için seni dilemisse seni ona hazirlar. Eger halki senden faydalandirmayi murat etmisse seni onlara
gönderir. Sana sebat verir, insanlari idare etme kabiliyeti verir. Onlardan gelecek sikintilara katlanma gücü verir. Halkin faydasi için senin kalbine genislik verir, gögsünü açar, oraya hikmet doldurur. O zaman sen senlikten çikar, Allah\'in has ve halis kullarinin arasina girersin.
Kalbini zikre yaklastir
Ey ogul!
Iki adim vardir ki, eger bu iki adimi atabilirsen Hakka ulastin demektir. Eger kalbin ve ruhunla dünya ile ahiretten birer adim, nefsin ve diger insanlardan da birer adim uzaklasabilirsen Hakka ulasmis olursun. Kalbin ve ruhunla bu zahirleri terk et, iste o zaman Hakka vasil olursun. Önce basla, ilk adimi at, bitirmek Allah\'tandir.
Sen hemen gerekli alet ve edevati al. Var, is kapisinin önüne otur ki, seni çalistiracak olana yakin bulunasin. Öyle yataginda, yorganinin altinda ve kapali kapilar ardinda miskin miskin durma. Is ara, çalismak istedigini söyle.
Kalbini zikre yaklastir. Ona bilhassa, kiyamet gününü, hasir-nesir gününü hatirlat. Ölümü düsün. Allah\'in mahlukati nasil öldürüp, sonra nasil diriltecegini, huzurunda nasil duracagini düsün. Bütün bunlari hiç hatirindan çikarmamaya devam ettigin zaman kalbindeki kasvet gider, günah bulaniklarindan temizlenir.
Temeli saglam olan bina yikilmaz
Ey ogul!
Bina saglam bir temel üzerine oturtulursa yikilmaz. Yerinde karar kilar. Saglam bir temel üzerinde oturtulmadigi takdirde kisa zamanda çöker. Aynen bunun gibi, sen de kendi halini dinin esaslari üzerine oturtursan hiç kimse ona noksanlik veremez. Herhangi bir tarafindan bir gedik açamaz. Eger hayâtinin dinin esaslari üzerine oturtmazsan, dini hayatini bir tarafindan gedik açilabilir, temel çürük oldugu için bir mertebeye de ulasamazsin.
Sana teslimiyet gerek
Ey ogul!
Sana teslimiyet gerek. Sebeplere tevessül ettikten ve bütün tedbirleri aldiktan sonra isin gerisini Allah\'a havale etmek gerek. Kendi gücüne, kendi kuvvet ve kudretine güvenmemek gerek. Allah\'in fiillerine ve tasarrufuna itiraz etmemek gerek. Insanlari ve kendini Allah\'in iradesine, tasarrufuna ve fiillerine ortak etmemek gerek.
Kullugun sohbetine yapis
Ey ogul!
Sana kullugun sohbetine yapismak gerek. Kullugun sohbeti; Allah\'in emrettiklerini harfi harfine yerine getirmek, yasakladiklarindan bütünüyle uzak durmak, musibet ve felaketler karsisinda sabirli olmak. Bu meselenin esasi tevhiddir, sebattir, temeli saglam salih ameller bu esas üzerine oturur.
Allah, sevenlerini dünya ile birarada birakmaz
Ey ogul!
Allah, kendisini sevenleri dünya ile birarada birakmaz. Dünyanin onlara yapabilecegi kötülüklerden bir an bile emin olmaz. Onlari dünya ile de, kendisinden baska birsey ile de asla birarada birakmaz. Daima Allah onlarladir,
onlar da Allah ile... Kalbleri ilelebed Onu zikreder. Hep Onun huzurundadirlar. Yalniz Ona yönelirler. Allah onlarin koruyucusudur, kendileriyle ünsiyet eder.
Nefsinin arzularini ayak altina al
Ey ogul!
Nefsinin ragbet ettigi arzulari ayaklarinin altina al, çigne. Bütün kalbinle onlardan siyril. Eger Allah\'in ilminde senin için onlardan bir sey varsa, vakti, saati gelince sana mutlaka ulasir. Çünkü mukadderattan kaçilmaz. Takdir-i ilâhide bulunan her sey mutlaka olur. Allah\'in ilmi asla degismez. Kismetin, vakti saati gelince sana mutlaka ulasir; hem de hazirlanmis olarak, yeterli derecede ve güzel bir sekilde. Öyle ise sen onu zillet eliyle degil, izzet eliyle alirsin.
Bununla beraber Allah indinde senin için züht sevabi da hasil olur. Allah seni salih kullan cümlesinde kabul eder. Çünkü sen onu elde etmek için hirs göstermedin, ona kendi arzunla uzanmadin. Sen kaçtikça ezelde sana ayrilan rizik pesinden gelir. Âdeta seni kovalar.
Allah dostlarinin hizmetçisi ol
Ey ogul!
Allah dostlarinin çömezi ol, yaygisi ol, etraflarinda hizmetçi ol. Böyle olmaya devam edersen, iste o zaman hakiki efendi olursun. Kim Allah için mütevazi olursa, Allah onu dünyada da, âhirette de yükseltir. Halkin külfetlerine katlandigin ve kendilerine hizmet ettigin zaman Allah seni onlarin üstüne yükseltiyor ve baslarina reis yapiyor. Ya bir de Onun kullarinin seçkinleri olan siddiklara hizmet edersen neler yapmaz ki?
Allah korkusu kalbde bir bekçidir
Ey ogul!
Hayatinin akisini, Allah için nefis muhasebesini yapanlarin ve Allah\'tan korkanlarin hayatinin akisina zit olarak görüyorum. Mesela ser ve fesat ehline yanasiyor, onlarla hemhal oluyor, onlarla düsüp kalkiyorsun. Buna mukabil Allah dostlarindan ayriliyor, uzak duruyorsun. Kalbini Allah düsüncesinden, Allah sevgisinden ve Allah korkusundan tamamen bosaltip, buna mukabil dünya ve dünyalik sevgisiyle doldurmussun. Bilmez misin ki, Allah korkusu kalbde bir bekçi, bir aydinliktir. O, hak ile batil arasini ayirir, hakli ile haksizi ortaya koyar.
Ölümü hatirlarsan dünya sevgisi azalir
Ey ogul!
Eger su anda içinde bulundugun hal üzere gidise devam edersen, dünya ve âhiret selametine veda edersin. Ölümü hatirlarsan, dünya ve dünyalikla mest olman azalir. Dünyalik sahibi olmakla daha az sevinir hale gelirsin. Buna mukabil züht ve takva yönün artar. Esasen sonu ölüm olan bir kisi, dünyaliga kavusmakla nasil sevinebilir? Resulullah (a.s.m.) söyle buyurmustur:
\"Her kosanin varacagi bir hedef, bir son nokta vardir. Her hayat sahibinin varacagi son nokta da ölümdür.\"
Herseyin sonu ölümdür
Ey ogul!
Tasalarin, neselerin, zenginlerin, fakirlerin, sertliklerin, yumusakliklarin, hastaliklarin, acilarin; hepsinin de sonu ölümdür. Kim öldüyse kiyameti kopmus, onun hakkinda uzaklar yakin olmus demektir. Içinde bulundugun her sey hevesten ibarettir. Kalbin, özün ve batininla, içinde bulundugun bütün heveslerden siyril.
Dünya belli bir hedefe dogru uzanmaktadir. Âhiret ise belli olmayan bir ebede uzanmaktadir. Senin dünyadaki hayatin belli bir noktaya kadar uzanir. Orada biter. Âhiretteki hayatin ise nihayeti olmayan bir ebede uzanmaktadir.
Dinini dünya karsiliginda satma
Ey ogul!
Dinini dünya karsiliginda satma. Hükümdarlarin, devlet büyüklerinin, zenginlerin ve haram yiyenlerin metalari mukabilinde dinini satma. Dinini yedigin, yani dünyalik karsiliginda sattigin zaman kalbin kararir. Nasil kararmasin ki, sen dünyalik karsisinda dinini satmakla fanilere kulluk etmis oluyorsun.
Marifetullaha kos
Ey ogul!
Marifetullaha kos. Zira hiç süphe yok ki, marifetullah her hayrin aslidir, kaynagidir. Sen Allah\'a olan taat ve kullugunu arttirdigin zaman O da sana marifetini bahseder.
Nefsi kendine hizmetçi yap
Ey ogul!
Hep ön safta bulunmalisin. Zira ön saf cesur erkeklerin safidir. Son safta asla bulunmamalisin. Zira son saf korkaklarin safidir. Nefsi kendine hizmetçi yap. Onu isin esasina sevket. Isin zor yanini ve aslini yapmayi aliskanlik haline getir. Zira nefis ne yüklersen onu tasir. Tepesinden sopayi eksik etme. Eger sopayi eksik edersen hemen uyur. Sirtindaki yükleri de kaldirip yere vurur. Ona tebessüm bile etme.
Ona hiçbir zaman doyasiya yedirme. Meger ki, toklugun onu azdirmayacagini ve tokluk karsiliginda çalisacagini bilmis olasin. Süfyan-i Sevrî hem çok yemek yiyen, hem de çok ibadet eden bir zatti.
Büyük zatlardan biri der ki: \"Süfyan-i Sevri\'nin yemek yiyisini görünce, çok yiyor diye kizardim; fakat namaz kilisini ve aglayisini görünce ona gipta eder, sevgi ve sefkatle bakardim\"
Süfyan-i Sevri\'ye, çok yemek yiyisinde uyma, çok ibadet edisinde uy. Çünkü sen bir Süfyan-i Sevrî degilsin, onun nefsine hâkim olmasi gibi sen nefsine hakim olamazsin.
Bütün haramlari terk et
Ey ogul!
Bütün haramlari terk etmek için gayret et. Imaninin ve sarsilmaz bilgi ve inancinin kuvvetli oldugu anlarda her seyde züht sahibi ol. Iste o zaman Allah\'in âbid kullarindan olursun.
Imana ve marifetullaha sahip ol
Ey ogul!
Sen halis nefisten ve hevesten ibaretsin. Yabanci kadinlarla oturuyorsun, sonra da, \"Ben onlara aldiris etmem, benim kalbin temiz\" gibisinden laflar ediyorsun.
Yalan söylüyorsun. Senin bu davranisini seriat da tasvip etmez, akil da. Bu hareketlerinle ates üzerine ates, odun üzerine odun yigiyorsun. Bunu için önce imana ve marifetullaha sahip ol. Allah\'a yakinligi kuvvetlendir. Sonra da halka tabip ol, iman ve güzel ahlak doktoru ol. Kendisi âmâ, kör kisiyi düsün. Böyle birisi insanlarin gözünü nasil tedavi eder? Sagir dilsiz olan kisi insanlara nasil ögretmenlik eder?
Kalbin ne zaman temizlenecek?
Ey ogul!
Kalbin ne zaman saflasâcak, temizlenecek? Özün ne zaman arinacak? Sen halki Allah\'a ortak taniyorsun. Allah\'a ait birtakim tasarruflari kullara mal ederek Ona sirk kosuyorsun. Sen nasil felah bulacaksin ki, her gece, ertesi gün kime gidecegini, kime sikâyet edecegini ve kimden birseyler isteyecegini kararlastirmakla mesgul oluyorsun. Kalbin nasil arinabilir ki? O tevhidden yana tam takirdir.
Önce kendi imanini kuvvetlendir
Ey ogul!
Imaninin zayif oldugu zamanlarda bilhassa kendine yönelmeli, kendi üzerine egilmelisin. Imanini iyice kuvvetlendirdigin an derhal ortaya çik. Iman hususunda önce aile efradina, sonra da diger insanlara yardimci ol. Sakin ha, kendin takva zirhini giymeden ve iman migferini kalbinin basina geçirmeden ortaya çikma. Bu arada elinde tevhid kilici ve sadaginda duaya icabet oklari bulunsun. Tevfik atina binmis ol.
Düsmana hücumu, gereginde geri çekilmeyi, darbe indirmeyi, gürz, kargi ve mizrak kullanmayi da ögrenmis bulun. Bütün bunlari yaptiktan sonra Allah düsmanlarina karsi çik. Iste o zaman sana dörtbir yandan yardim yagar. Insanlan seytanin elinden alir, Allah\'in kapisina götürürsün.
Her namazi veda namazi olarak kil
Ey ogul!
Uzun emellerini kisalt. Hirsini azalt. Her namazi veda namazi olarak kil. Sanki bir dahaki namaz vaktine kadar çikamayacakmis sekilde kil. Yiyip içmen veda yiyip içmesi olsun. Aile efradinin arasinda bulunusun veda bulunusu olsun. Mü\'min kardeslerinle bulusman veda bulusmasi olsun. Kalbine hep egreti oldugunu, daima veda etme halinde bulundugunu iyice hakket, kazi. Kaderi baskasinin elinde bulunan kisi nasil veda halinde olmasin? Zira insan yarin ne olacagini, islerinin nereye varacagini, kaderinin kendisine neler getirecegini bilmemektedir.
Bela gelmeden önce Rabbinden kork
Ey ogul!
Eger bela gelmeden önce Rabbinden korkar, Onu zikreder, Onu tevhid eder ve Ona yönelir durumda bulunursan, daha sonra belâ kapisina düstügünde Rabbin o belâya hitaben söyle der: \"Ey ates! Ibrahim\'e serin ve selâmetli ol.\" Enbiya Sûresi, 69.
Allah\'tan baskasi ile mesgul olma
Ey ogul!
Allah\'a saril, Ondan baskasi ile mesgul olma. Ev Onun
evidir, riziklar Onun yarattigi riziklardir. Ezelde insanlarin riziklarini O takdir ve tayin etmis, sonra zamani gelince yeryüzünde yine O yaratmistir. Melekler senin rizkini sana ulastirmakla vazifelidir. Hayir Allah\'tandir.
Allah\'a giden yolun baslangici hosa gitmeyen seylerle doludur. Cennetin etrafi hoslanilmayan seylerle doludur. Cennetin çevresi böyle olunca Allah\'in yakinliginin çevresi nasil olmaz?
Kabir senin için bir yol olsun
Ey ogul!
Allah\'tan baska seylerle kalben baglanmaman gerektir. Ölüm gelince seni her seyden ayirir. Sana yakin olan her sey ölüm gelince seni terk eder. Öyleyse onlar seni terk etmeden sen onlari terk et. O senden ayrilmadan önce sen onlardan ayril. Böylece kabir senin için bir yol olsun, bir geçit olsun.
Ölmeden önce öl
Ey ogul!
Ölmeden önce öl. Hem kendinden geç, hem de onlardan. Iste o zaman dirilir, gerçek hayata kavusursun. O zaman Hak ile ebedî hayata kavusursun. Görünüste ölü gibi olursun, fakat kaderin eli sende olur.
Bu mertebeye ulasmak nasip olursa, Allah\'in yakinligi sebebiyle hayat gelir, ilim gelir. Artik o kimsenin elinden dünyevi birtakim ikballer uçup gitse de aldiris etmez. Kiyamet kopmus veya kiyameti kopmamis, ölüm varmis veya yokmus onun için birdir. Çünkü onun tek bir mesgalesi vardir, o da Hakka kavusmaktir. Allah\'la mesgul olmakla dünya mesgalelerinden siyril. Bunu, kalbini temizleyerek, içini temizleyerek, nefsinle mücadele ederek ve seytanla savasarak yap, Allah\'i ara, Ona yönel.
Sen bugünün çocugusun
Ey ogul!
Sabaha çiktigin zaman nefsine aksamdan bahsetme; aksama çiktigin zaman da sabahtan söz etme. Zira sabahtan aksama, aksamdan da sabaha çikip çikmayacagini bilmiyorsun. Dün, lehinde ve aleyhinde sahitlerle geçip gitmistir, bir daha geri gelmez; yarina da erisip erismeyecegini bilmiyorsun. Sen bugünün çocugusun, içinde bulundugun anin çocugusun, Bunun için içinde bulundugun ani en iyi degerlendirmeye bak.
Kendinden baskasini kötüleme
Ey ogul!
Kendinden baskasini asla çirkin görme, kötü ilan etme. Ta ki, amellerin güzel olsun. Bir seyi iyi ve güzel ilan etmek de, kötü ve çirkin ilan etmek de seriatin isidir, akillarin isi degildir.
Vicdanin fetvasi müftünün fetvasina da hükmeder, müftünün fetvasini da fetva verir. Zira müftü fetvasini bir çesit içtihadina dayaranak verir. Kalb ise ancak azimetle fetva verir. Kalbin fetvasi Allah\'in rizasina uygundur.
Ahiret hayati ise hiç bitmez
Ey ogul!
Allah\'i anman, kalbini Ona yaklastirir. Onun yakinlik evine girersin. Ona misafir olursun. Misafire ise ikram
edilir. Hele bu misafir bir de hükümdarin misafiri olursa...
Kâinatin sahibi olan gerçek hükümdari birakip da fani varliklarla mesgul olman daha ne zamana kadar sürecek? Yakinda o fani mülk senden ayrilacak, ahiret hayatin baslayacak. O zaman dünya hayatinin hiç var olmadigini, sanki orada hiç yasamadigini sanacaksin. Ahiret hayati ise hiç bitmez.
Nefsine açlik sopasi ile vur
Ey ogul!
Nefsine açlik sopasi ile vur. Onun arzulara, zevklere ve batil seylere meyletmesine mani olmak suretiyle vur. Kalbine Allah korkusu ve nefis muhasebesi sopasiyla vur. Istigfari nefsinin, kalbinin ve özünün âdet ve aliskanligi haline getir. Zira bu üçten herbirinin kendisine mahsus birtakim günahlari vardir. Her hal ü kârda onlari Allah\'in emrine uymaya mecbur tut.
Daima Hakkin huzurunda ol
Ey ogul!
Musibetler üzerine yagdigi halde bile daima Hakkin huzurunda ol. Sen Onun sevgisinin basamaginda duruyorsun. Bu halini hiç bozma. Firtinalar seni yikmasin, süngüler seni delmesin, sana dehset vermesin. Bu takdirde öyle bir makamda bulunursun ki, orada faniler yoktur, dünya yoktur, ahiret yoktur, haklar yoktur, hazlar yoktur, elem yoktur, zeval yoktur, Allah\'tan baska hiçbir sey yoktur. Fanileri görmek ve aile efradinin geçimi sana dert olmaz. Nail oldugun nimetlerin azligi veya çoklugu, övülmek veya sövülmek, ikbale kavusmak veya düsmekle
bu halini degistirme. Iste o zaman insanlarin, cinlerin, meleklerin ve diger varliklarin idrakinin üstünde Allah\'la birlikte olursun.
Beni nasil sevmezsin?
Ey ogul!
Beni nasil sevmezsin? Ben seni senin için, senin iyiligin, senin menfaatin için istiyorum. Kendim için istemiyorum. Senin faydani istiyorum. Senin su katil, aldatici dünyanin pençesinden kurtulmani istiyorum. Onun pesinden daha ne zamana kadar gideceksin. Siz onun pesinden kendisini takip ederken o, yakinda ansizin geri dönecek ve sizi katledecek
