ikRa
Banned
Cumhurbaşkanlığı seçimini düzenleyen 102. Madde Danışma Meclis'inde sert tartışmalara konu oldu. Madde Danışma Meclisi'nin gündemine 13 Eylül 1982 günü 111.madde olarak geldi ve ilk tur görüşmelerde uzlaşma sağlanamayınca ikinci turda yeniden ele alındı. İşte önce Danışma Meclisi sonra MGK tutanaklarından Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin madde üzerindeki tartışmalar:
Cumhurbaşkanlığı seçimi (111 madde de düzenleniyordu) Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük millet meclisi üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. Seçimin 20 gün içinde tamamlanması gerekir.
Beşer gün arayla yapılacak oylamaların ilk ikisinde bu çoğunluk sağlanamazsa beş gün sonra üçüncü oylamaya geçilir. Üçüncü oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğunu sağlayan aday seçilmiş olur. Bu oylamada salt çoğunluk sağlanamadığı takdirde beş gün sonra üçüncü oylamada en çok oy alan iki aday arasında dördüncü oylama yapılır. Bu son oylamada da salt çoğunluk sağlanamazsa derhal yeni seçimlere gidilir.
Danışma Meclisi Üyesi Abdulbaki Cebeci ve Turhan Bayazıt,” Bu son oylamada da salt çoğunluk sağlanamazsa derhal yeni seçimlere gidilir” hükmünün yetersiz olduğunu, buraya “Üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlamazsa” ibaresinin konulmasını önermişlerdir. Cebeci, “dördüncü oylamadaki salt çoğunluk tabiri, toplantıya katılanların salt çoğunluğu anlamında anlaşılır. (O dönem 400 milletvekili öngörülmekte ki) 400 üyeli bir Meclis'in toplantıya katılan üyelerinin salt çoğunluğu ile örneği;101-102 üyenin oyu ile muhtemelen tek bir partinin oyları ile seçilen adayın...” demiştir.
Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldıkaçtı ise “Bütün bunların hepsi, üye tamsayısının salt çoğunluğuna bağlıdır. Biz bunu bu şekilde mütalaa ettik ve yazdık” diyerek, “Son oylamada da üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamazsa, derhal seçimlere gidilir” şeklindeki değişikliği gerekli görmüyoruz” yanıtını veriyor.
İKİNCİ TURDA UZLAŞMA
İlk turda yapılan müzakereler ışığında madde bu kez 22 Eylül tarihinde yapılan ikinci turda ele alındı.
Madde 110- Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. Seçimin 20 günde tamamlanması gerekir.
İkinci tur görüşmelerde de,” son oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, Cumhurbaşkanı'nca milletvekili seçimlerinin yenilenmesine karar verilir” hükmü korununca Abdulbaki Cebeci ikinci kez , “Üye tam sayısının” ibaresinin eklenmesini önerdi. Üye tam sayısının salt çoğunluğu ibaresinin eklenmesi önerisine Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldıkaçtı da katıldığını belirtince, son turda üye tam sayısının salt çoğunluğunun aranması hükmü maddeye eklendi.
MİLLİ GÜVENLİK KONSEYİ TARTIŞMADI
Bugün tartışmalara neden olar Toplantı ve Karar Yeter sayısı ilginç ki, Danışma Meclisi'nde ve Milli Güvenlik Konseyi'nde hiçbir tartışmaya neden olmadan kabul edilmişti. Danışma Meclisi'nde 104.madde olarak düzenlenmiş, madde Milli Güvenlik Konseyi'nde 96. madde olarak bugünkü halini almıştı. “Bu Anayasa'da başkaca bir hüküm yoksa, Türkiye Büyük Millet Meclisi en az üye tam sayısının üçte biri ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz.”
Seçim arası 5'er günden 3'er güne indirildi
A - İlk taslakta seçimlerin 5'er gün arayla yapılması istenmişti. Bu 3'er gün olarak değiştirildi.
B - Asıl tartışma Cumhurbaşkanlığı seçiminden ziyade, Cumhurbaşkanının yemin metni üzerinde çıkmıştı
C - Danışma Meclisi'nde Cumhurbaşkanı seçimiyle ilgili olarak 117. Madde ile “Yeni Cumhurbaşkanı seçimi” başlıklı ayrı bir bölüm vardı. Burada seçimlere Cumhurbaşkanı'nın görev süresinin dolmasından 20 gün önce başlanacağı hükmü bulunuyordu.
Haberin Kaynağı
Cumhurbaşkanlığı seçimi (111 madde de düzenleniyordu) Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük millet meclisi üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. Seçimin 20 gün içinde tamamlanması gerekir.
Beşer gün arayla yapılacak oylamaların ilk ikisinde bu çoğunluk sağlanamazsa beş gün sonra üçüncü oylamaya geçilir. Üçüncü oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğunu sağlayan aday seçilmiş olur. Bu oylamada salt çoğunluk sağlanamadığı takdirde beş gün sonra üçüncü oylamada en çok oy alan iki aday arasında dördüncü oylama yapılır. Bu son oylamada da salt çoğunluk sağlanamazsa derhal yeni seçimlere gidilir.
Danışma Meclisi Üyesi Abdulbaki Cebeci ve Turhan Bayazıt,” Bu son oylamada da salt çoğunluk sağlanamazsa derhal yeni seçimlere gidilir” hükmünün yetersiz olduğunu, buraya “Üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlamazsa” ibaresinin konulmasını önermişlerdir. Cebeci, “dördüncü oylamadaki salt çoğunluk tabiri, toplantıya katılanların salt çoğunluğu anlamında anlaşılır. (O dönem 400 milletvekili öngörülmekte ki) 400 üyeli bir Meclis'in toplantıya katılan üyelerinin salt çoğunluğu ile örneği;101-102 üyenin oyu ile muhtemelen tek bir partinin oyları ile seçilen adayın...” demiştir.
Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldıkaçtı ise “Bütün bunların hepsi, üye tamsayısının salt çoğunluğuna bağlıdır. Biz bunu bu şekilde mütalaa ettik ve yazdık” diyerek, “Son oylamada da üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamazsa, derhal seçimlere gidilir” şeklindeki değişikliği gerekli görmüyoruz” yanıtını veriyor.
İKİNCİ TURDA UZLAŞMA
İlk turda yapılan müzakereler ışığında madde bu kez 22 Eylül tarihinde yapılan ikinci turda ele alındı.
Madde 110- Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. Seçimin 20 günde tamamlanması gerekir.
İkinci tur görüşmelerde de,” son oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, Cumhurbaşkanı'nca milletvekili seçimlerinin yenilenmesine karar verilir” hükmü korununca Abdulbaki Cebeci ikinci kez , “Üye tam sayısının” ibaresinin eklenmesini önerdi. Üye tam sayısının salt çoğunluğu ibaresinin eklenmesi önerisine Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldıkaçtı da katıldığını belirtince, son turda üye tam sayısının salt çoğunluğunun aranması hükmü maddeye eklendi.
MİLLİ GÜVENLİK KONSEYİ TARTIŞMADI
Bugün tartışmalara neden olar Toplantı ve Karar Yeter sayısı ilginç ki, Danışma Meclisi'nde ve Milli Güvenlik Konseyi'nde hiçbir tartışmaya neden olmadan kabul edilmişti. Danışma Meclisi'nde 104.madde olarak düzenlenmiş, madde Milli Güvenlik Konseyi'nde 96. madde olarak bugünkü halini almıştı. “Bu Anayasa'da başkaca bir hüküm yoksa, Türkiye Büyük Millet Meclisi en az üye tam sayısının üçte biri ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz.”
Seçim arası 5'er günden 3'er güne indirildi
A - İlk taslakta seçimlerin 5'er gün arayla yapılması istenmişti. Bu 3'er gün olarak değiştirildi.
B - Asıl tartışma Cumhurbaşkanlığı seçiminden ziyade, Cumhurbaşkanının yemin metni üzerinde çıkmıştı
C - Danışma Meclisi'nde Cumhurbaşkanı seçimiyle ilgili olarak 117. Madde ile “Yeni Cumhurbaşkanı seçimi” başlıklı ayrı bir bölüm vardı. Burada seçimlere Cumhurbaşkanı'nın görev süresinin dolmasından 20 gün önce başlanacağı hükmü bulunuyordu.
Haberin Kaynağı
