Atatürk ve Havacılık

Fatih Hoca

Banned
Katılım
19 Nis 2006
Mesajlar
13,612
Reaction score
0
Puanları
0
Yaş
42
Konum
ßeşiktaş'ın Kalbi KAPALI'dan
Dünya Savaşı cephelerinde görev alan Türk havacılık birimleri, savaş süresince birçok başarıya imza attı. Çanakkale cephesi başta olmak üzere, tüm cephelerde keşif, önleme ve taarruz harekâtları gerçekleştirdiler. Mondros Mütarekesi sonucunda terhis edilen ordu birlikleri arasında, havacılık birimleri de yer alıyordu. Anlaşma hükümleri gereği, Yeşilköy’deki hangarlardan, İstanbul Maltepe’ye nakledilen uçakları Anadolu’ya geçirme girişimleri başarısız oldu. Artan faaliyetler üzerine İngilizler, Maltepe’deki uçak ve teçhizatı parçaladı.

Kurtuluş Savaşı başlangıcında Anadolu’ya geçen tayyareciler, Konya’da yeni bir hava üssü yapılandırdı. Yokluklar içinde kurulan tayyare bölüğü, Kurtuluş Savaşı süresince çok başarılı hava operasyonları gerçekleştirdi. Malzeme sıkıntısının üst düzeyde olduğu dönemde, uçakların kanat ve gövdelerinin gerdirilmesi işlemi; patates, paça suyu ve yumurta akının karıştırılması ile elde edilen bir sıvıyla gerçekleştirilebiliyordu.

Cumhuriyetin ilanı ile birlikte, havacılık faaliyetlerine hız verildi. Havacılığın ve uçak endüstrisinin Türkiye’de geliştirilmesi açısında 1925 yılı bir milat olarak kabul edilebilir. Atatürk’ün “İstikbal Göklerdedir” yönlendirmesiyle hareket eden genç cumhuriyet, havacılık alanında art arda yeni ataklar yaptı.

Daha sonra Türk Hava Kurumu adını alacak olan Türk Tayyare Cemiyeti, Atatürk’ün emriyle 16 Şubat 1925’te kuruldu. Havacılığın her alanında faaliyet göstermek ve havacı yetiştirmek görevini üstlenen kurum, birçok başarıya imza attı.

Aynı yıl içinde Kayseri’de TOMTAŞ - Tayyare Otomobil ve Motor Türk Anonim Şirketi’nin kuruluş çalışmalarına başlandı. Alman Junkers firmasının işbirliği ile 6 Ekim 1928’de üretime geçen tesislerde, metal gövdeli ve telsiz donanımlı Junkers A-20 bombardıman uçağı üretildi. 1926 yılı içinde ise Eskişehir Uçak Fabrikası açıldı. 3 Mayıs 1928’de, Junkers firması hisselerini Türk Hava Kurumu'na devretti. 1939 yılına kadar tesislerde, lisans altında üretim yoluyla çeşitli modellerden 112 adet uçak imal edildi. 1939 yılında Türk Hava Kuvvetleri’ne devredilen hisselerini Türk Hava Kurumu’na tesislerdeki üretim, II. Dünya Savaşı sonrasında başlayan ABD yardımı nedeniyle durduruldu.
Tesisler 1950 yılında “Kayseri Hava İkmal ve Bakım Merkezi” adını aldı. Eskişehir Fabrikası da, 1960’lı yıllardan sonra jet uçaklarının motor ve gövde bakım işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla yeniden yapılandı. Türk Hava Kurumu’nun Ankara’daki tesislerinde de uçak üretimi gerçekleştirildi.

THK Etimesgut Uçak Fabrikası, 1940 yılında faaliyete geçti. Ar-ge ve proje faaliyetleri ile öne çıkan kuruluş, özgün planör ve uçaklar tasarlayarak, kendi tesislerinde üretti. Gazi Orman Çiftliği’nde Kurulu bulunan uçak motoru fabrikası da, üretilen uçakların motor aksamından sorumluydu. 1952 ve 1954 tarihlerinde, her iki tesis de MKE’ye devredildi. NATO ve ABD yardımları gerekçe gösterilerek, uçak ar-ge ve üretim çalışmalarına her iki tesiste de son verildi. Uçak motoru fabrikası, traktör fabrikasına dönüştürülürken, uçak fabrikası, tekstil makinesi fabrikasına dönüştürüldü. Daha sonra bu fabrika da kapatıldı. Uçak fabrikasının kapatılmadan önce üzerinde çalıştığı proje, THK-16 Mehmetçik kodlu bir jet uçağıydı. 1957 yılında havacılık faaliyetlerine son verilen tesislerde üretim ve ar-ge devam ettirilseydi; Türkiye’nin ilk savaş jeti, 50’li yılların sonlarında Türkiye göklerinde uçuyor olacaktı.

Ankara Rüzgar Tüneli ya da Ankara Hava Tüneli (AHT) girişimi de, Türkiye’yi dünya havacılık tarihinde seçkin bir yere oturtuyor. Ankara Beşevler’de yer alan AHT, şu anda TÜBİTAK-SAGE tarafından işletiliyor. 1947 yılında yapımına başlayan tesis, 1950 yılında bitirildi. İnşaatının bitirildiği dönemde, dünyanın sayılı tünellerinden biri olarak ünlendi. Emsallerine göre çevresine çok az titreşim yayması, yalnızca uçak değil, otomobil, yapı, malzeme ve gemi üretiminde de kullanılabilecek hibrit bir tünel olması nedeniyle; Türkiye’nin sahip olduğu en önemli teknolojik yapılardan biri kabul ediliyor. 1950’li yılların sonunda, Türkiye’de uçak ar-ge çalışmaları ve üretimine son verilmesi nedeniyle kullanılamayan tesis, 1998 yılına kadar atıl olarak kaldı. 1972 yılında TÜBİTAK’a devredilen AHT, 1998 yılında TÜBİTAK-SAGE tarafından işletime alındı. Havacılık tarihi ile ilgilenen araştırmacılara göre; AHT, inşaasının bitiminden itibaren verimli kullanılmış olsaydı, şu anda Türkiye havacılık ve uzay alanında dünya devleriyle rekabet edebiliyor olacaktı.

Türk Havacılık Tarihi; kamu girişimlerinin yanında, havacılık alanında özel sektör teşebbüslerinin de gerçekleştirildiğini kaydediyor. Nuri Demirağ ve Vecihi Hürkuş, havacılık tarihinde saygıyla hatırlanıyor. Engellemeler sonucu, her ikisi de havacılık faaliyetlerine son vermiş olsa da, gerçekleştirdikleri başarılar ve verdikleri mücadele, Türk Havacılık Tarihi’nin altın sayfaları içinde yer alıyor. Nuri Demirağ’ın başarı listesinde şunlar yer alıyor: 1936'da ilk Türk uçağını yaptı, ilk muhalefet partisini kurdu, Ankara'nın doğusuna ilk demiryolunu yaptı, İlk yerli paraşütü yaptı, 1922'de ilk Türk sigara kâğıdını üretti, Bursa'da Sümerbank'ın Merinos fabrikasını kurdu, İstanbul Boğaz'ına özel köprü yaptırmayı projelendirdi, ilk şehir ve köy planlarını hazırladı, 1942'de “Keban'a baraj yapılmalı” dedi, Karabük'te Demir ve Çelik fabrikasını kurdu, İzmit'te Selüloz fabrikasını kurdu, Sivas'ta çimento fabrikalarını kurdu ve İstanbul'daki büyük hal binasını yaptı. Türkiye’nin uçak ihtiyacı için tesisler açan Demirağ, pilot yetiştirmek amacıyla Gök Okulu adlı eğitim merkezini kurdu. Lisans altında üretime karşı çıkan Demirağ, tamamen yerli ar-ge ile üretilen uçaklar inşa etti. İstanbul Yeşilköy’de, büyüklük ve tesisler bakımından o yıllarda emsali yalnızca Amsterdam’da bulunan bir hava alanı meydana getirdi. Şimdiki Deniz Müzesi binasında, “Tayyare Etüd Atölyesi”ni oluşturan Nuri Demirağ’ın girişimleri engellenmeye çalışıldı. Türk Hava Kurumu tarafından sipariş edilen uçaklar, teknik yetersizlikler sebep gösterilerek satın alınmadı. Demirağ’ın tesislerinde üretilen Türk yapımı Nu.D.38 adlı çift motorlu ve metal gövdeli uçak, zamanının en iyi tayyarelerinden sayılıyordu. Nu.D.38, barışta yolcu uçağı; savaşta ise bombardıman uçağı olarak kullanılabiliyordu. Vecihi Hürkuş da, havacılığa gönül vermiş insanlarımızdan. I. Dünya Savaşı’nda düşman uçağı düşüren tayyareci olan Hürkuş, 1917 yılında Kafkas Cephesi’nde Ruslara esir düştü. Esir kampından kaçan Hürkuş, Hazar Denizi kıyılarından Erzurum’a kadar yaya olarak geldi. Kurtuluş Savaşı’na tayyareci olarak katılan Vecihi Hürkuş, 1925 yılında kendi tasarladığı Vecihi K VI adlı uçağı imal etti.

1932 yılında ise Sivil Tayyare Mektebi’ni kurdu. Atatürk’ün emriyle 1937 yılında Almanya’ya Uçak Mühendisliği eğitimi alması için gönderildi. 1939’da Tayyare Mühendisliği diploması alarak yurda dönen Hürkuş’a, “iki yılda mühendis olunmaz” denilerek mühendislik ruhsatı verilmedi. Hürkuş, ruhsatı Danıştay kararı ile alabildi. 1954 yılında Hürkuş Havayolları’nı kuran Vecihi Hürkuş, sabotajlar ve engellemeler sonucunda, havayolu şirketinin faaliyetlerine son verdi. Uçakların borçları nedeniyle hayatının son günlerinde zor anlar yaşayan Hürkuş’un, I. Dünya Savaşı’nda gösterdiği başarılar nedeniyle kendisine bağlanmış bulunan maaşına haciz kondu. Vecihi Hürkuş, 1969 yılında hayata gözlerini yumdu.

Türkiye’nin ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen’i ve Türkiye’nin ilk kadın savaş jeti pilotu Kıdemli Albay Leman Bozkurt Altınçekiç’i de, saygıyla anmamız gerekiyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin yetiştirdiği bu çok değerli iki insan, geçtiğimiz senelerde vefat ettiler. Kıbrıs sorununun ortaya çıkışı, havacılık altyapısını bir çırpıda silen Türkiye’ye, durumun vahametini hatırlattı. 1964 yılında ünlü Johnson mektubu ile başlayan süreç, 20 Temmuz 1974’te başlatılan Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasında ambargoyla sonuçlandı. ABD ve NATO müttefikleri tarafından Türkiye’ye karşı uygulanmaya başlanan silah ambargosu sonucu, kapatılmış bulunan havacılık tesislerinin değeri anlaşıldı.70’li yıllar içinde, ASELSAN, HAVELSAN ve TUSAŞ firmaları, uçak üretimi ve havacılık elektroniği alanlarında faaliyet göstermeleri amacıyla kuruldu. “Kendi uçağını kendin yap” sloganıyla hareket eden Türkiye, 80’li yılların başında TAI ve TEI tesislerini kurarak, F-16 savaş uçağını lisans altında üretmeye başladı. Türk Hava Kuvvetleri ve Mısır Hava Kuvvetleri için F-16 savaş uçağı üreten tesisler, CN-235 askeri kargo uçağı üretimi, Cougar askeri helikopteri üretimi ve diğer projelerle adını duyurdu. A-400M ve JSF gibi uluslararası projelerde görev alan TAI, Türkiye’nin en önemli havacılık teknolojisi firması olarak tanımlanıyor. 2000’li yılların başından itibaren havacılık teknolojisi konusunda yeni stratejiler geliştiren Türkiye; teknoloji transferi, özgünleştirme ve yerli üretim parolalarıyla hareket ediyor. Türk Savunma Sanayi Holding’in kurulması ile tek çatı altında toplanan Türk savunma sanayi kuruluşları, ortak hedeflere doğru hızla yol almak istiyor. Türk uçak endüstrisinin bundan sonraki hedefi, İnsansız Hava Araçları (İHA), robotik ve yazılım konusunda etkinleşebilmek. Akıllı robot uçaklar ve diğer teçhizatın yerli üretim yoluyla gerçekleştirilmesi, Türkiye’yi geleceğe bir adım daha yaklaştıracak. Cumhuriyetin kuruluş yıllarında bin bir zorlukla elde edilen havacılık kabiliyetlerinin, 50’li yılların sonunda bir hamlede gözden çıkarılması, Türkiye’yi çeşitli zorluklar içine soktu. Geçmişteki hatalardan ders alarak, havacılık ve uzay alanında liderliğe oynayan bir Türkiye dileğiyle.


KAYNAKLAR

“Tayyare’den Uçak’a Bir Montaj Öyküsü”, TTGV Web Sitesi : http://www.ttgv.org.tr/tur/07_ gencler_icin/73072001.htm
Türk Havacılık Tarihi, Hezarfen Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi, Ankara Rüzgar Tüneli, Vecihi Hürkuş, Nuri Demirağ, Beşiktaş Deniz Müzesi, Tayyare Etüd Atölyesi, TAI, TUSAŞ maddeleri, Ekşi Sözlük, http://sourtimes.org
Havacılık Tarihi maddesi, Wikipedia, <http://tr.wikipedia.org/wiki/ Havacılık_Tarihi> Unutulmayanlar, Havacılık Tarihi maddeleri, Tayyareci Web Sitesi: http://www.tayyareci.com Hava Kuvvetleri Müzesi Komutanlığı, Türk Havacılığı Salonu Web Sitesi: <http://www.hho.edu.tr/Muze/ turkhavaciligi.htm> “THK-16 Mehmetçik’in Hikayesi” Trmilitary.com Forum, <http://www.trmilitary.com/ forum/viewtopic.php?t=617> “Nuri Demirağ Kimdir?” Nuri Demirağ Web Sitesi: http://www.nuridemirag.com/
 
Kardes Ben Bir Havaci Olarak Atamizin Neler Yaptigini Yeterİnce Biliyorum En Guzel Sozunu Ve Bize Ogretilen Ilk Cumle
İstİkbal GÖklerdedİr...
 
istikbaL göklerdedir demish beLki 100 yıl önce..

bugün herşey yuqardan yapıLıo..

nasıL bir liderdir ki görür 1 asır sonrasını...

paylasım için saoL..
 
Geri
Üst