Hyperion
Rally Art
Artık hepimizin sistemlerinde 64-bit komut setine sahip işlemciler olduğu için 32 bit ve 64 bit işletim sistemleri ve programlar hakkında merak edilen bir çok soru var. Şimdi bu konuda merak edilenleri cevaplandıralım.
1. 32 bit işlemcim var, 64 bit işletim sistemi kurabilir miyim?
Hayır. Ama tam tersi mümkün; yani 64-bit işlemcinin için 32-bit işletim sistemi kurabilirsiniz.
2. 64-bit işletim sistemine 32-bit donanım sürücüsü kurabilir miyim?
Hayır. Donanımınızın 64-bit sürücüsünü bulmanız gerekiyor mutlaka. Aksi takdirde donanımınızı kullanamıyorsunuz.
3. 64 bit işletim sisteminde 32-bit olan program ve oyunları çalıştırabilir miyim?
Evet, bu konuda hiç bir sıkıntı yok. Şu anki masaüstü işletim sistemleri, Vista x64, Windows XP x64 ve Linux dağıtımları, 32-bit olan yazılımları gerçek 32-bit modunda çalıştırabiliyor. 64-bit işletim sisteminde 32-bit yazılımları çalıştırabiliyorsunuz ancak 64-bit'in avantajına sahip olmuyorsunuz.
4. 64 bit işlemcime mutlaka 64-bit işletim sistemi mi kurmalıyım?
Hayır, şu anda kullandığımız 64 bit masaüstü işlemciler, x86 komut setini de destekliyor. O yüzden 32-bit işletim sistemi de kurabilirsiniz.
5. AMD'nin 64-bit işlemcilerinde AMD64, Intel'in 64-bit işlemcilerinde ise EMT64 ifadesi yer alıyor. Fark nedir?
Intel ve AMD işlemcilerin 64-bit komut setleri x86 komut setlerinin uzantısı ve birbirleriyle tamamen uyumlular. Dolayısıyla, örneğin Linux dağıtımı indirirken AMD64 olan dağıtımı indirirseniz, Intel 64-bit işlemci üzerinde sorunsuz çalışır.
6. Itanium işlemci ile gelen 64-bit, bizim şu anki masaüstü işlemcilerdeki 64-bit mimarisiyle aynı mı?
Hayır, Itanium gibi masaüstü işlemcilerden daha evvel 64-bit desteği sunan işlemcilerin mimarisi, x86 ve x86-64bit mimarisinden tamamen farklı ve onlar için özel olarka derlenmiş işletim sistemi gerekiyor.
7. İşlemcim 64 bit mi? Nasıl anlarım?
Eğer güncel bir işlemciye sahipseniz, 64-bit desteğine kesin sahipsiniz diyebiliriz.
AMD, Athlon 64 işlemcileriyle masaüstü işlemcilerinde 64-bit'i desteklemeye başladı. Şu anki tüm masaüstü işlemcileri 64-bit'i destekliyor.
Intel, Core 2 Duo masaüstü işlemcileriyle beraber x86-64 komut setini desteklemeye başladı. Liste halinde bakacak olursak:
AMD'nin 64-bit destekleyen işlemcileri:
Tüm Athlon64, Athlon X2 işlemciler
Tüm Phenom / Phenom II işlemciler
Tüm Turion 64 mobil işlemciler
Tüm Turion X2 mobil işlemciler
Tüm AMD Athlon Neo işlemciler
Tüm AMD Sempron işlemciler (Soket 754'lerin bazıları ve öncesi Sempron'lar hariç)
Intel'in 64-bit destekleyen işlemcileri:
Tüm Core i7 serisi
Tüm Core 2 Duo E serisi işlemciler
Tüm Pentium Dual Core E serisi işlemciler
Tüm Core 2 Quad serisi işlemciler
Tüm Core 2 Extreme serisi işlemciler
Tüm Core 2 Duo Mobil işlemciler
Tüm Core 2 Quad / Extreme Mobil işlemciler
Tüm Pentium D işlemciler
Tüm Intel Celeron E1XXX serisi işlemciler
Bazı Intel Celeron işlemciler (Diğer Celeron işlemcilerde durum biraz karışık, Intel'in sayfasından işlemcinizi 64-bit desteği olup olmadığına bakmanız lazım. 64-bit destekleyen işlemcilerin özelliği EMT64 olarak belirtiliyor.)
Intel'in mobil tarafında ise şu işlemciler 64-bit'i desteklemiyor:
Core Duo Mobile (T2XXX, L2xxx, U2xxx serisi)
Core Solo Mobile (T1XXX, U1XXX serisi)
Bazı Celeron işlemciler
Pentium 4 ve öncesi
8. Hangi İşletim sistemleri 64-bit destekliyor?
Eğer 64-bit işlemciniz için 64-bit bir işletim sistemi kuracaksanız, şu anda hemen hemen her Linux dağıtımının 64-bit komut setini destekleyen versiyonları bulunuyor. Linux dağıtımı kurmaya karar verirseniz, AMD64 olan dağıtımı indirmelisiniz; yukarıda da belirttiğimiz Intel işlemcilerle de bu dağıtımlar çalışacak. (64-bit desteği olmayan Linux dağtımı var mı idye sorarsanız, aklımıza ilk gelen yerli Linux dağıtımımız Pardus. Pardus'un henüz 64-bit desteği yok)
Microsoft tarafında ise Windows XP'nin de 64-bit versiyonu olmasına rağmen, Vista'nın 64-bit versiyonu daha stabil ve başarılı görünüyor.
9. Hangi yazılımların / oyunların 64-bit sürümü var?
Kullandığınız yazılımların 64-bit desteğinin olup olmadığını kontrol etmek için mutlaka yazılım üreticisinin sayfasına gidip kontrol etmelisiniz. Güncel oyunların bir çoğu da artık 64-bit desteğine sahip: Crysis, GTA IV, Far Cry 2, Half Life 2 gibi. Yeni çıkan oyunlar mutlaka 64-bit desteğine sahip oluyor.
Yazılım tarafında ise örneğin Adobe; Photoshop, Premier gibi popüler yazılımları için CS4 ile 64-bit desteğini getirdi. Bu da çok yeni bir gelişme.
10. 64-bit tarafında yazılım sıkıntısı var mı?
Evet maalesef var. İlk masaüstü 64-bit işlemcinin çıkmasının üzerinden neredeyse 6 sene geçmesine rağmen belki de web üzerinde en çok kullanılan multimedya içerik yazılımı Flash için Adobe halen 64-bit flash oynatıcı çıkartmış değil. Bazı donanımların 64-bit sürücülerinde de halen sıkıntılar var, örneğin ses kartları ve yazıcılar gibi. Maalesef yavaş ilerleme söz konusu.
Microsoft, Windows 7'den sonra gelecek işletim sisteminde artık sadece 64-bit'i destekleyecek. (2011 ? ) . Windows 7, 32-bit'i destekleyecek son Microsoft işletim sistemi olacak görünüyor.
Dolayısı ile 2013 ylında 128-bit işlemcilere merhaba dersek çok şaşırmayalım
11. İŞletim sistemim 4GB olan belleği 3.12GB olarak görüyor. Bunun için 64-bit işletim sistemi şart mı?
Evet, 64-bit işletim sistemine geçişi mecbur kılan sınırlamalardan bir tanesi de bu.
Windows XP maksimum 3.12 GB bellek adresleyebiliyor ve 32-bit XP'ye ne kadar bellek takarsanız takın, size gösterilen ve adreslenebilen miktar bu.
Vista ile de durum aslında farklı değil. Normal şartlarda Vista da "genelde" maksimum 3.12 GB bellek adresleyebiliyor. Vista SP1'i yükledikten sonra sisteme takılı olan bellek miktarı doğru gözükse de, yine de kullanılan miktar 3.12 GB olacak.
Vista'da PAE (Physical Address Extension) modu aktif olduğunda 4 GB belleği kullanabiliyor ama özellikle DMA (direct memory access) veri transflerlerinde bir takım sorunlar oluşabiliyor.
Kısacası, 4GB ve daha fazla sistem belleğini aktif olarak kullanmak için 64-bit işletim sistemi kullanmak şart.
1. 32 bit işlemcim var, 64 bit işletim sistemi kurabilir miyim?
Hayır. Ama tam tersi mümkün; yani 64-bit işlemcinin için 32-bit işletim sistemi kurabilirsiniz.
2. 64-bit işletim sistemine 32-bit donanım sürücüsü kurabilir miyim?
Hayır. Donanımınızın 64-bit sürücüsünü bulmanız gerekiyor mutlaka. Aksi takdirde donanımınızı kullanamıyorsunuz.
3. 64 bit işletim sisteminde 32-bit olan program ve oyunları çalıştırabilir miyim?
Evet, bu konuda hiç bir sıkıntı yok. Şu anki masaüstü işletim sistemleri, Vista x64, Windows XP x64 ve Linux dağıtımları, 32-bit olan yazılımları gerçek 32-bit modunda çalıştırabiliyor. 64-bit işletim sisteminde 32-bit yazılımları çalıştırabiliyorsunuz ancak 64-bit'in avantajına sahip olmuyorsunuz.
4. 64 bit işlemcime mutlaka 64-bit işletim sistemi mi kurmalıyım?
Hayır, şu anda kullandığımız 64 bit masaüstü işlemciler, x86 komut setini de destekliyor. O yüzden 32-bit işletim sistemi de kurabilirsiniz.
5. AMD'nin 64-bit işlemcilerinde AMD64, Intel'in 64-bit işlemcilerinde ise EMT64 ifadesi yer alıyor. Fark nedir?
Intel ve AMD işlemcilerin 64-bit komut setleri x86 komut setlerinin uzantısı ve birbirleriyle tamamen uyumlular. Dolayısıyla, örneğin Linux dağıtımı indirirken AMD64 olan dağıtımı indirirseniz, Intel 64-bit işlemci üzerinde sorunsuz çalışır.
6. Itanium işlemci ile gelen 64-bit, bizim şu anki masaüstü işlemcilerdeki 64-bit mimarisiyle aynı mı?
Hayır, Itanium gibi masaüstü işlemcilerden daha evvel 64-bit desteği sunan işlemcilerin mimarisi, x86 ve x86-64bit mimarisinden tamamen farklı ve onlar için özel olarka derlenmiş işletim sistemi gerekiyor.
7. İşlemcim 64 bit mi? Nasıl anlarım?
Eğer güncel bir işlemciye sahipseniz, 64-bit desteğine kesin sahipsiniz diyebiliriz.
AMD, Athlon 64 işlemcileriyle masaüstü işlemcilerinde 64-bit'i desteklemeye başladı. Şu anki tüm masaüstü işlemcileri 64-bit'i destekliyor.
Intel, Core 2 Duo masaüstü işlemcileriyle beraber x86-64 komut setini desteklemeye başladı. Liste halinde bakacak olursak:
AMD'nin 64-bit destekleyen işlemcileri:
Tüm Athlon64, Athlon X2 işlemciler
Tüm Phenom / Phenom II işlemciler
Tüm Turion 64 mobil işlemciler
Tüm Turion X2 mobil işlemciler
Tüm AMD Athlon Neo işlemciler
Tüm AMD Sempron işlemciler (Soket 754'lerin bazıları ve öncesi Sempron'lar hariç)
Intel'in 64-bit destekleyen işlemcileri:
Tüm Core i7 serisi
Tüm Core 2 Duo E serisi işlemciler
Tüm Pentium Dual Core E serisi işlemciler
Tüm Core 2 Quad serisi işlemciler
Tüm Core 2 Extreme serisi işlemciler
Tüm Core 2 Duo Mobil işlemciler
Tüm Core 2 Quad / Extreme Mobil işlemciler
Tüm Pentium D işlemciler
Tüm Intel Celeron E1XXX serisi işlemciler
Bazı Intel Celeron işlemciler (Diğer Celeron işlemcilerde durum biraz karışık, Intel'in sayfasından işlemcinizi 64-bit desteği olup olmadığına bakmanız lazım. 64-bit destekleyen işlemcilerin özelliği EMT64 olarak belirtiliyor.)
Intel'in mobil tarafında ise şu işlemciler 64-bit'i desteklemiyor:
Core Duo Mobile (T2XXX, L2xxx, U2xxx serisi)
Core Solo Mobile (T1XXX, U1XXX serisi)
Bazı Celeron işlemciler
Pentium 4 ve öncesi
8. Hangi İşletim sistemleri 64-bit destekliyor?
Eğer 64-bit işlemciniz için 64-bit bir işletim sistemi kuracaksanız, şu anda hemen hemen her Linux dağıtımının 64-bit komut setini destekleyen versiyonları bulunuyor. Linux dağıtımı kurmaya karar verirseniz, AMD64 olan dağıtımı indirmelisiniz; yukarıda da belirttiğimiz Intel işlemcilerle de bu dağıtımlar çalışacak. (64-bit desteği olmayan Linux dağtımı var mı idye sorarsanız, aklımıza ilk gelen yerli Linux dağıtımımız Pardus. Pardus'un henüz 64-bit desteği yok)
Microsoft tarafında ise Windows XP'nin de 64-bit versiyonu olmasına rağmen, Vista'nın 64-bit versiyonu daha stabil ve başarılı görünüyor.
9. Hangi yazılımların / oyunların 64-bit sürümü var?
Kullandığınız yazılımların 64-bit desteğinin olup olmadığını kontrol etmek için mutlaka yazılım üreticisinin sayfasına gidip kontrol etmelisiniz. Güncel oyunların bir çoğu da artık 64-bit desteğine sahip: Crysis, GTA IV, Far Cry 2, Half Life 2 gibi. Yeni çıkan oyunlar mutlaka 64-bit desteğine sahip oluyor.
Yazılım tarafında ise örneğin Adobe; Photoshop, Premier gibi popüler yazılımları için CS4 ile 64-bit desteğini getirdi. Bu da çok yeni bir gelişme.
10. 64-bit tarafında yazılım sıkıntısı var mı?
Evet maalesef var. İlk masaüstü 64-bit işlemcinin çıkmasının üzerinden neredeyse 6 sene geçmesine rağmen belki de web üzerinde en çok kullanılan multimedya içerik yazılımı Flash için Adobe halen 64-bit flash oynatıcı çıkartmış değil. Bazı donanımların 64-bit sürücülerinde de halen sıkıntılar var, örneğin ses kartları ve yazıcılar gibi. Maalesef yavaş ilerleme söz konusu.
Microsoft, Windows 7'den sonra gelecek işletim sisteminde artık sadece 64-bit'i destekleyecek. (2011 ? ) . Windows 7, 32-bit'i destekleyecek son Microsoft işletim sistemi olacak görünüyor.
Dolayısı ile 2013 ylında 128-bit işlemcilere merhaba dersek çok şaşırmayalım
11. İŞletim sistemim 4GB olan belleği 3.12GB olarak görüyor. Bunun için 64-bit işletim sistemi şart mı?
Evet, 64-bit işletim sistemine geçişi mecbur kılan sınırlamalardan bir tanesi de bu.
Windows XP maksimum 3.12 GB bellek adresleyebiliyor ve 32-bit XP'ye ne kadar bellek takarsanız takın, size gösterilen ve adreslenebilen miktar bu.
Vista ile de durum aslında farklı değil. Normal şartlarda Vista da "genelde" maksimum 3.12 GB bellek adresleyebiliyor. Vista SP1'i yükledikten sonra sisteme takılı olan bellek miktarı doğru gözükse de, yine de kullanılan miktar 3.12 GB olacak.
Vista'da PAE (Physical Address Extension) modu aktif olduğunda 4 GB belleği kullanabiliyor ama özellikle DMA (direct memory access) veri transflerlerinde bir takım sorunlar oluşabiliyor.
Kısacası, 4GB ve daha fazla sistem belleğini aktif olarak kullanmak için 64-bit işletim sistemi kullanmak şart.
