Telefonda rekabet şimdi başlıyor
Telekomünikasyon Kurumu, şehir içi konuşmaları rekabete açarak sabit telefonda Türk Telekom'un tekelini tamamen ortadan kaldırdı. 5 ayda bitecek altyapı çalışmalarının ardından başlayacak rekabetin konuşma ücretlerini ucuzlatacağı belirtiliyor. Ayrıca abonelere, hava ve yol durumu hizmetleri de verilecek.
Şehirlerarası ve milletlerarası görüşmelerin özel sektöre açılmasının ardından haberleşmede 'reform' niteliğinde yeni bir adım daha atıldı. Telekomünikasyon Kurumu, halen Türk Telekom'un tekelinde olan sabit hat şehir içi telefon hizmetlerinin de başka şirketlerce verilmesine imkân sağlayan kararı nihayet aldı. Sektöre yeni oyuncuların girmesiyle fiyatta rekabeti başlatacak karar, aynı zamanda yeni bayilerin açılmasıyla binlerce kişiye iş imkânı sağlayacak. Aboneler, haberleşmenin yanı sıra hava ve yol durumunu öğrenme gibi hizmetlere de ulaşma fırsatı bulacak. Şehir içi görüşmelerin tekel konumunda olması, şirketlerin yeni abone kazanmasının önündeki en büyük engel olarak gösteriliyordu. Sektördeki rekabetin adil bir şekle dönüşmesini memnuniyet verici bulan özel şirketler, altyapı çalışmalarına şimdiden başladı. Yaklaşık beş ay sonra söz konusu hizmeti vermeye başlayabileceklerini belirten Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği Başkanı Yusuf Ata Arıak iddialı: "Şehir içinde rekabet olmadan telekomünikasyonda gerçek rekabet olmaz. Türk Telekom'dan çok daha ucuza müşterilerimizi konuşturacağız."
Üst Kurul'dan dün çıkan kararın altında, Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği'nin mart ayında şehir içi telefon görüşmelerinde Türk Telekom'un tekelini kaldırarak, alanı rekabete açmayan Telekomünikasyon Kurumu'nu dava etmesi yatıyor. Dernek, dava başvurusunda, Telekom'un görüşme trafiğinde, şehir içi görüşmelerin toplam içindeki payının yüzde 50 ve yıllık kontör sayısının 38 milyar dolar olduğunu bildirmişti. Yıllık 4 milyar dolar gelir elde eden şirketin, bu gelirinin 1,4 milyar dolara karşılık gelen yüzde 36'sının şehir içi görüşmelerden kaynaklandığına işaret edilmişti. Derneğin avukatı Gökhan Candoğan tarafından Danıştay 13. Dairesi'nde açılan davanın dilekçesinde, TT'nin özelleşmesinin üzerinden üç yılı aşkın bir süre geçmesine rağmen, sektördeki serbestleşmenin tamamlanması için öncelikli ve vazgeçilmez olan şehir içi telefon hizmetinin bir an önce rekabete açılması istendi.
Gerek hukukî, gerekse de tüketiciler nezdindeki girişimlerin sonuçsuz kalmamasını "Hepimiz adına çok önemli bir gelişme." şeklinde nitelendiren Dernek Başkanı Yusuf Ata Arıak, Türk Telekom'un bir engel çıkarmaması durumunda hizmet vermeye beş ay sonra başlayacaklarını belirtiyor. "Asıl rekabet işte o zaman başlayacak. Böylece Türk Telekom'un şehiriçinden çok kazanarak uzun mesafeli hizmetlerdeki indirimlerini finanse etmesi yani çapraz sübvansiyon önlenmiş olacak." diyen Arıak, geçen üç yılı 'kayıp' olarak değerlendiriyor. İşletmelerin de numara verir hale gelmesi gerektiğine dikkat çeken Arıak, "Bütün sürecin tamamlanmasının ardından abonelerimiz 'alo' demeye başlayacak. Bu hizmeti vermek isteyenler için ayrı bir lisans kuralı getirildi. Yurtdışında ücretsiz dağıtılan lisansların bizde de ücretsiz verilmesi gerekiyor. Ancak karar kapsamında bir ücretten söz ediliyor. İnşallah makul bir fiyat olur." ifadelerini kullanıyor.
Derneğin Genel Sekreteri Rıdvan Uğurlu da, Türk Telekom ile ara bağlantı geçişleri konusunda anlaşmalar yapılması gerekeceğinden Türk Telekom'un da bu konuda sektöre destek olmasını istiyor. A tipi lisansa sahip özel şirketlerden Milleni.com Genel Müdürü Tuğrul Cora, uzun süredir Telekom Üst Kurulu'nun kararını beklediklerini, uygulama için belli bir süreye ihtiyaç olduğunu ifade ediyor. Müşterilerini daha ucuza konuşturacaklarını vurgulayan Cora, ayrıca yol ve hava durumu gibi katmadeğerli hizmetler vereceklerini kaydediyor. Cora, öncelikli yapılması gerekenleri ise şöyle sıralıyor: "Türk Telekom'un toptan hat kiralaması gerekiyor. Böylece hem bizden hem de Türk Telekom'dan ayrı ayrı fatura müşteriye gitmeyecek. Kendimize ait numaralarımız olacak. Hizmet vermek kolaylaşacak." Şehiriçi görüşmelerin başlamasının hemen ardından bayi ağını genişleteceklerini, satış grubuna eleman alacaklarını kaydeden Cora, internet üzerinden görüşme imkanı sağlayan telefon kartlarıyla da telefon merkezleri vasıtasıyla şehiriçi görüşmenin yapılabileceğini anlatıyor.
Sektörde A grubu lisansıyla hizmet veren önde gelen internet servis sağlayıcı şirketlerinden Superonline'ın Genel Müdürü Savaş Ünsal, uzun süredir bu gelişmeyi beklediklerini belirterek, "Uzun mesafe telekom hizmetleri şirketlerinin hepsi olmasa da büyükler bu lisansı almak isteyecektir." şeklinde konuşuyor. Bu lisanslamada önemli olanın operatöre verilecek numaralandırma olduğunu vurgulayan Ünsal, şirketlerin şehiriçi lisansları aldıktan sonra Türk Telekom ile ara bağlantı sözleşmeleri yapmaları gerekeceğini kaydediyor. Telekomünikasyon sektöründe Türk Telekom'un tekeli 2004 yılında uzun mesafeli telekomünikasyon hizmetlerinin özel sektöre açılmasının önündeki engellerin kaldırılmasıyla kırılmıştı. Ancak o tarihte henüz bir kamu şirketi olan Türk Telekom'un şehiriçi telefon hizmetleri tekeli 2005 sonunda tamamlanan özelleştirme sürecini bekledi. Telkoder, Türkiye'deki telekomünikasyon sektöründeki serbestleşmenin ancak toplam tüketici telefon trafiğinin yüzde 80'ini oluşturan şehiriçi görüşmelerin özel sektör rekabetine açılmasıyla sağlanabileceğini söylüyor. Türk Telekom'un mart ayında şehiriçi görüşmelere yaptığı yüzde 25-26 düzeyindeki 'tarife dengeleme zammı'nın Danıştay tarafından yürürlüğünün durdurulması üzerine 21 Temmuz'da mart tarifesi üzerinden yeni bir tarife yürürlüğe koydu ve şehiriçi görüşme ücretlerinde yüzde 16 indirime gitti.
Küçük şirketler gözetilmeli
Öte yandan Türk Telekom'un alanında tekel olduğunu savunan tüketici ve rekabet dernekleri ile sektör yetkilileri bir araya geldi. Tüketiciler Derneği ve Rekabet Derneği öncülüğünde Kadir Has Üniversitesi'nde gerçekleştirilen toplantıya Rekabet Kurulu, Telekomünikasyon Kurulu, Türk Telekom AŞ yetkilileri ve sektör temsilcileri katıldı. Ana başlığını 'iletişim sektöründeki tekel' olan toplantı sonrası açıklama yapan Rekabet Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Kemal Erol, "Telekom sektörde hakim durumda. Davranışlarına dikkat etmesi gerek." dedi. Süperonline'ın düşüreceği fiyatın piyasayı çok etkilemeyeceğini ancak, Telekom'un maliyetin altına çekeceği fiyatın piyasayı ciddi oranda etkileyeceğini kaydeden Erol, "Hakim kurum yıkıcı fiyatlandırma yapmamalıdır. Burada düzenleyen ve denetleyen kurulların da maliyetlerin nasıl hesaplandığını belirleyerek fiyatlandırmanın ona göre yapılması gerekir. Telekomünikasyon Kurulu bir an önce adım atmalı." dedi.
