İşte grizu patlaması

kent55

Süper Moderatör
Süper Moderatör
Katılım
23 May 2008
Mesajlar
31,409
Reaction score
0
Puanları
0
Konum
ѕαмѕυηѕρσя



Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Karadon Müessese'sinde meydana gelen patlama 30 işçiyi göçük altında bıraktı. TTK İş Güvenliği Daire Başkanlığı Karadon'da meydana gelen grizu patlamasının ardından olası bir grizu patlamasını deney haline getirdi. Ortaya çıkan görüntüler Karadon'da meydana gelen patlamaların ne kadar şiddetli olduğunu gözler önüne serdi. Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, göçük altında bulunan işçilerin, bu güne kadar yaşanan deneyimlerde hayatta kalmalarının zor göründüğünü söyledi.

İŞTE PATLAMANIN ŞİDDETİ

Metan gazı patlamasından sonra kömür tozun patlama görüntüleri açık alanda 400 gram bir kömür tozunun ne kadar şiddetli bir hale dönüştüğünün görüntüleri. Kapalı ortamda daha büyük miktardaki kömür tozun patlama şiddetini ise düşünmek hayal bile edilemiyor. TMMOB Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, bu güne kadar elde edilen deneyimlerin yeraltındaki yaşamsal kalıntıların azaldığını gösterdiğini söyledi. Kaymakçı, İHA'ya yaptığı açıklamasında şöyle dedi:

"Grizu patlaması metan hava karışımı ile meydana gelir. Metan gazı, yer altında galerilerde bulunan kömür tozu ile birleşince bu patlama meydana gelmiştir. Bu gaz yüzde 4.5 oranına geldiği zaman patlama meydana geliyor. Gaz arttıkça patlamanın şiddeti artar. Eğer havada askıda kalırsa toz patlaması da olabiliyor. Böyle bir durum olup olmadığını bilmiyoruz. Ama böyle bir patlama ortadadır. Sonuçta grizunun meydana gelmesi ile bir patlama oluşmuştur. Maalesef bu olayı yaşadık. Bu zamana kadar madencilikte yapılan deneyimler bize ne yazık ki aşağıda yaşamsal kalıntıların azaldığını gösteriyor."


kaynak ve video











 
Yer atlindaki methan patlamasi toz ile karisimdan degil, önce methanin patlamasiyla tavan bölümlerde alevlenme sonra olusan basinctan yukariya püskürülen kömür tozunun hizli yanmasiyla meydana gelen geri tepemeden olusur.
Hizli yanmanin sonucuda patlama ile adlandirilir.
Methanin konsentrasi yollarda olusmamasi icin temiz hava akimi devamli ölcülmeli ve düzeyi yerüstünden sanrtaldan titizlikle kontrol edilmeli, hava akimi icin ölcü aletleri yetersizlik gösterirse o bölümlere kimseler girememeli.
Methan patlamasi önlenmesi icin duvarlara delikler delinerek, en agirlikli direk kömürün cikarilmadan ve sonra arka bölümde gazlar santral olarak cekilir. Altbasincli olmasi gerek, deliklere 50 ile 70 metrelik ince borular takilidir ve yollardan giden biraz daha büyük borulara takilir. Gaz konsentrasi belirli bir düzeye gelinceye kadar gaz cekilir sonra ince borular cikarilip saglam tikanilir.
Gaz ölcümü kömürün alindigi yerlerde agirlikli, yollarin giris ve cikislarinda, uzun yollarin belirli kisimlarda yerlestirilir. Kömür alinan bölümlerde belirli konsentrayi gecince komple cigrani keser, cigrani acmak icin konsentrasi belirli bir oranin altinda olmasi gerek yoksa katiyyen acilmaz. Tabi yerüstünden santraldan kontrol edilir.
En büyük tehlikeler kömür alinan yerlerde, yeni yollarin olusumunda ve en büyük tehlikelerden biriside eski yollarin sökümlerden olusur. Buralarda gaz ölcüm aletleri sIkLikla takilmaz, gözetilmez, bakimi cok dikkatli ve titiz uygulanmaz ise cok tehlikelidir.
Kisa süreler icindede, misal yillik, her alete özel mühendislerden tüf verilir, kontrol basarisiz olursa bu alet tamire gider ve oraya yenisi takilmasi gerek.
Patlamanin engellenmesi icin ayrica önlemler.
Yollarda her 150 m civarinda tavanda, yolun m karesine göre belirli basincta parcalanan variller takilir. Bu ise methan patlamasinin olusumunda gerceklesen basinctan parcalanip büyük su miktarini yere birakir ve su duvari olusturur. Methan atesi ve olusturulan kömür tozlarindan olusan patlama atesi su duvarina carparak etkisini kaybeder.
Kömür tozlarinin bir basinctan etrafa dagilmamasi icinde haftalik veya duruma göre tuzlu bir sivi(natriumsulfitmi veya sulfat isiminde sivi karisimi) püskürlülerek birlestirilir. Böylelikle bir methan patlamasinda meydana gelen basincta kömür tozlari yere yapistigindan, kuru olmadigi icin havaya dagilma etkisini azaltilmis olunur ve ateslenmesi zorlanir.
Oksijen orani oksijen yeterliligi ve havanin karisiminda baska gazlarinin karisiminin yükseligi engellenmesi icin, karbonmonoxid ölücümü yangin kontrolü ve zehirlenme engeli, methan ölcümüde havanin patlayan gaz tehlikesini veya fazla methanin oksijenin yerini aldigi icin havasizlik tehlikesi olustugu icin ölcülür. En önemli ölcüm ise yolun büyüklügüne göre veya havanin ulasmasi gereken bölümlere ulasabilmesi icin hava akimi ölcümü.
Birde hava yeraltina giridiginden itibaren kirlenmeye baslar, bütün yollari dolastiktan sonra baya kirlenipte genelde baska bir kuyudan emilerek cikar.
Cogu böyle patlamalarda alev ta yer üstüne kadar cikar. Yer altinda ates gözükmese bile, nem orani yüksek olursa insanlari resmen cok yüksek dereceli nemli hava haslar.
Unutmadan genelde yangin olaylari büyük olma ihtimali olan yerlere baski altinda ucu belirli bir dereceye ulastiginda su püskürten sistemler takilir. Genelde otomatik kömürü tasiyan bantsistemlerinde veya calisan motorlarin yakinlarindan, Bantlari dönen tekerlekleri devamli kontrol ve altlarindaki kömür tozlari giderilmesi gerekir.
Türkiyede ise iscilerin yeraltinda sigara bile istiklerini duydukca tüylerim diken diken olurdu.
 
Geri
Üst