Marko Paşa
Suskun Nefer
- Katılım
- 28 Şub 2006
- Mesajlar
- 2,267
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
- Yaş
- 43
- Konum
- HackHeLL DownLoader Team
Günümüzde yapılan işlemci ve ekran kartı incelemelerinin çoğunda karşılaştırma deneylerinin yanında hızaşırtma denemelerini de görürsünüz. Nitekim "hızaşırtma deneyi" yapılmadan yayınlanan bir işlemci, anakart, bellek veya ekran kartı incelemesi eksik bir incelemedir.
Eğer kendinizi bu işin uzmanı olarak görüyorsanız bazı temel bilgileri vermemizi mazur görün. Ancak daha ince ayrıntılara da girmeyi tabi ki ihmal etmeyeceğiz.
Peki, hızaşırtma (overclock) tam olarak nedir? Basit bir şekilde açıklayacak olursak, bir yonganın standart hızını daha yükseğe çıkarmak ve bu sayede daha yüksek başarım elde etmektir. İşlemci, bellek ve ekran kartı gibi birçok PC bileşenine hızaşırtma uygulanabilir. Bununla beraber her bileşen aynı derecede hızlandırılamaz. Bazı parçalar hızaşırtmadan çok az istifade edebilirken, bazı bileşenlerin hızı o kadar yüksek düzeye çıkarılabilir ki kendisinden kat kat pahalı modellerin başarımına ulaşılabilir.[/CENTER]
Tanımlar Ve Frekans Hesabı
Aynı şeyi anlatan, "eşanlamlı sözcükler" kullanıcıların kafasını karıştırabilir, hatta hızaşırtma sevdasından vazgeçirebilir. O yüzden "nasıl yapılır?" makalemize geçmeden önce hızaşırtmaya ilişkin tanımları ve bilgileri kafanızda netleştirelim dedik.
Hız, Frekans, Saat Hızı?
Çekirdek Hızı (CPU hızı, CPU frekansı, CPU saat frekansı, CPU saat hızı): İşlemcinin (CPU - Central Processing Unit) komutları yürüttüğü frekanstır. Bu hızı yükselterek işlemciye hızaşırtmış oluruz. Bugünkü makalemizin konusu da bu.
HyperTransport Bağlantı Hızı: Kuzeyköprüsü ve işlemci arasındaki hattın frekansıdır (örn. 1000 MHz, 1800 MHz veya 2000 MHz). Bu hız genellikle kuzeyköprüsünün hızına eşittir.
Kuzeyköprüsü Hızı: Kuzeyköprüsünün frekansıdır (örn. 1800 MHz veya 2000 MHz). AM2+ işlemcileri için geçerli olmak üzere bu frekansın arttırılması sayesinde bellek denetleyicisinin başarımı ve L3 önbelleğin hızı artar. Bu frekans HyperTransport bağlantı hızından daha düşük olmamalıdır.
Bellek frekansı (DRAM frekansı ve bellek hızı): Bu hız megahertz (MHz) cinsinden ölçülür. Gerçek frekans cinsinden veya etkin hız cinsinden gösterilebilir (örn. 400 MHz = DDR2-800 etkin, 800 MHz = DDR3-1600 etkin).
Referans, temel, birim hız: Varsayılan olarak 200 MHz'dir. Diğer frekans değerleri bu birim hızı temel alır ve çarpanlar (multiplier) veya bazen bölenler yardımıyla ilgili bileşenin gerçek hızı bulunur.
Frekansları Hesaplama
Frekansların nasıl hesaplandığına geçmeden önce makalemizin ağırlıklı olarak AM2+ işlemcilerinin (Phenom, Phenom II ve Athlon 7xxx serisi) hızaşırtmasını kapsadığına dikkat çekmek isteriz. Fakat eski AM2 (K8) tabanlı Athlon X2 işlemcilerini de bu rehbere dahil etmek istiyoruz. K8 işlemcilerinin hızaşırtması K10 işlemcilerden biraz farklı işliyor.
Aşağıda AM2+ işlemcileri için temel hesaplama formüllerini görüyorsunuz:
Çekirdek Hızı = Birim hız * CPU Çarpanı
Kuzeyköprüsü Hızı = Birim Hız * Kuzeyköprüsü Çarpanı
HyperTransport Bağlantı Hızı = Birim Hız * HyperTransport Çarpanı
Bellek Frekansı = Birim Hız * Bellek Çarpanı
Eğer işlemcimizin frekansını yükseltmek istiyorsak birim hızı arttırabileceğimiz gibi çarpan sayısını da arttırabiliriz. Örneğin Phenom II X4 940'ın 15x işlemci çarpanı var. Bunu 200 MHz birim hız ile çarparsanız işlemcinin standart hızını elde edersiniz.
Diyelim bu işlemcinin hızını 3300 MHz yapmak istiyoruz. Bunun için basitçe çarpanı 16.5 yapabiliriz (200*16.5 = 3300) veya birim hızı 220 MHz'e (220*15=3300) çıkarabiliriz.
Diğer tüm frekanslar bu birim (referans) hıza bağlı demiştik. Bu durumda birim hızı 220 MHz'e çıkardığımızda ne olacak? Kuzeyköprüsü, HyperTransport ve bellek hızları da değişecek. Yalnız CPU çarpanını arttırdığımızda işlemci dışında hiçbir bileşenin hızı yükselmez. İlerleyen sayfalarda AMD OverDrive uygulamasını kullanarak basit çarpan arttırma yönteminden, BIOS'a girip birim hızın dahil olduğu gelişmiş ayarların yapılışına kadar tüm ayrıntılara değineceğiz.
Anakart üreticilerinin bazıları işlemci çarpanını FID (Frequency ID) ve DID (Divisor ID) olmak üzere ayrı parametreyle gösteriyorlar. Bu durumda formüller şu şekilde ifade edilebilirler:
Çekirdek hızı = Birim hız * FID (çarpan) / DID (bölen)
Kuzeyköprüsü Hızı = Birim hız * NB FID (çarpan) / NB DID (bölen)
DID'e 1 değeri verirseniz FID'nin standart çarpandan farkı kalmayacaktır. Buçuklu çarpan değerleri için DID'i 2 veya 4 yapmanız yeterli. Bunun yanında kimi anakartlarda FID'ı heksadesimal (onaltılık sayı tabanında) olarak girmek gerekebiliyor. Bu durumda yapmanız gereken şey sayısal sistemlerle alakalı bir kitap açıp saatlerce okumak ya da en basitinden anakartınızın kullanım kılavuzuna başvurmak.
Çarpan ayarlarına dokunmadan da bellek ve HT hızlarını değiştirebilirsiniz. Örneğin bellek hızları BIOS'ta standart olarak DDR2-400, DDR2-533, DDR2-800 veya DDR2-1066 şeklinde seçilir ve bunun için çarpan/bölen ayarlarına dokunmazsınız. Ayrıca kuzeyköprüsü ve HyperTransport bağlantı hızı seçenekleri de çarpandan bağımsız olarak değiştirilebilir. Şimdilik kafanızı bu olasılıklarla bile bulandırmayın.
