bende orada tütünü kastetmiştim. merak etme 2 gün önce nargile içmeye başlamış marpuça hortum diğen bebelerden değiliz.
NARGİLE
-Nargile, son yillarda yasanan degisik eglence arayisindan payina düseni alarak kaybettigi itibarini yeniden kazanmakta. Dogu kültürünün önemli bir ögesi olan nargilenin anavatani Hindistan... Araplar'in "Narcile", Iranlilar'in "Kalyan" dedikleri nargilenin kökeni, Farsça'da Hindistan cevizi anlamina gelen "Nargil"den geliyor. Hindistan'da ortaya çikan nargilenin ilk örnekleri Hindistan cevizinin içinin çikarilip kabuguna bir kamis sokularak yapildi. Daha sonra Hindistan cevizinin yerini kabak aldi. Kullananlarin sayisinin artmasina bagli olarak da porselen ve bronz gövdeli nargileler ortaya çikti ve bunlari cam, billur, çini hatta gümüs gövdeli nargileler izledi. Hindistan'da dogan nargile, basta Iranlilar olmak üzere Araplar, daha sonra da Türkler arasinda hizla yayginlasti.
Nargile; "Ser", "Lüle", "Marpuç" ve "Sise" olmak üzere temel 4 bölümden olusur. "Lüle"; tütünün kondugu delikli tabla; "ser", nargilenin uzun gövdesi; "sise", içinde dumani filtre eden suyun oldugu ve o meshur fokurdamalarin geldigi bölüm; "marpuç" ise dumani siseden alan ve agiza ulastiran hortuma deniyor. Bir de marpucun ucuna takilan "sipsi" var ki hijyenik sebeplerle her kullanimda degismesi gerekir. Nargilenin en önemli ögesi "Tömbeki" denilen tütünüdür. Bu tütün kiyildiktan sonra geceden islanmaya birakilir ve servisten önce suyu sikilarak harbi de denilen çelik sislerin yardimiyla lülelere yerlestirildikten sonra yine islatilmis ancak ikiye bölünmüs ve kalin damarlari alinmis bir tütün yapragiyla sarilir. Daha sonra sere yerlestirilen tömbeki pirnal (çali görünümlü, kisa boylu bir mese türüdür ve en degerlisi Fethiye'de yetisenidir.) kömüründen elde edilmis köz ile yakilir. Yukarida zikrettigimiz klasik tömbekinin yaninda bugün Misir'dan getirtilen ve adina bahri veya Arap tömbekisi denilen bir tömbeki türü daha var. Bunlar fermente edilmis meyvelerden elde ediliyor ve özellikle gençler ragbet ediyor. Bu tür tömbekiler, elma, nane, kayisi, çilek, muz, limon, ananas gibi keskin kokulu meyve veya bitkilerden yapilir. Yine balli, güllü ve en ilginci de capuccino'lu tömbekinin de bulunmasi. Saydigimiz son iki tömbeki Suudi Arabistan'dan getiriliyor ve en pahalilar kategorisine giriyorlar.
Nargile, son yillarda yeniden popüler olmakta. Buna bagli olarak da bir zamanlar ilgisizlikten tek tek kapanan nargile kahvehaneleri yeniden açiliyor. Tophane'deki eski "Amerikan Pazari" dükkanlari nargile kahvelerine dönüsmekte. Tophane, Beyazit, Aksaray ve Kasimpasa gibi semtlerde faaliyet gösteren nargile kahvehaneleri, hem Istanbul'un sokaklarini renklendiriyor, hem de ziyaretçilerine yeni dostluklarin kapilarini açiyor. Beyazit'ta bulunan Çorlulu Ali Pasa Medresesi, Istanbul'daki nargile içilen baslica mekanlardan biri olarak her gün yerli ve yabanci pek çok tiryakiyi agirliyor. Burada üniversite ögrencilerinden, isadamlarina, turistlerden, ev hanimlarina kadar toplumun her kesiminden insanla karsilasmak mümkün.
Muhabbet erbablarinin vazgeçilmez dostu nargile, bu misyonunu günümüzde de hiçbir sey yitirmeden sürdürüyor. Çünkü tiryakilere göre tek basina nargile içmenin hiçbir anlami yok. Bu nedenle nargile kahveleri hala en koyu sohbetlerin baslica mekani olma özelligini koruyor. Nargile tiryakileri arasinda oldukça yaygin bir deyim var: "Bu meret zamansizlarin isi"... Çünkü bir nargileyi içmek için en az 2-3 saati gözden çikarmak gerekiyor.
Eskiden, gediklilerinin kahvehanelerde kendilerine ait, özel bir nargileleri bulunurdu. Nargilenin sahibi kahveye aylarca ugramasa bile, nargilesi saklanirdi. Bugün hâlâ kendi gümüs agizligini ceketinin iç cebinde tasiyan tiryakiler vardir. En titiz içiciler, kendi sevdikleri iyi cins tömbeki türününü yanlarinda getirir ve güvendikleri garsona emanet ederler. Garson tütünü ne kadar nemlendirmek gerektigini, lüleye ne kadar tütün sarilacagini ve yanmanin hizini müsterisinin zevkine göre ayarlamak için tam olarak ne büyüklükte bir kömür parçasi kullanacagini çok iyi bilir.
Bugün pekçok kahvehanede, nargile tütünün alüminyum folyo ile kapatildigini ve korun folyonun üzerine yerlestirildigini görbilirsiniz. Bu yeni aliskanligin iki sebebi var: Uyusturucu kullanimini engellemek ve tam yanmayan kömürün tütünle temas halindeyken sönmesi durumunda, tiryakinin zehirlenmesini engellemek.
NARGILENIN GENEL ANATOMISI
-----------------------------
SIPSI: Nargileyi ekonomik hale getiren sonradan yapilmis bir ek. Marpucun ucuna takiliyor ve içmek isteyen herkese bir tane veriliyor.
LÜLE: Tütünün içine bastirilmadan kondugu ve üzerine közün yerlestirildigi seramik kap. TÖMBEKI: Aromali tütünler çikmadan önce kullanilan tek nargile tütünü.
MANGIR: Nargile kömürü uzun süre dayanmali. Bu nedenle yanmis ve söndürülmüs mese kömürü kullaniliyor.
MARPUÇ: Nargilenin gövdesinden dumanin çekildigi uca kadar, hortum dahil bölümün tümü.
Zahmetli ama lezzetli:
----------------------
Nargile içmek ne kadar lezzetli ise hazirlanisi da bir o kadar zahmetli. Disaridan çok basit bir olaymis gibi görülen nargilenin içilecek duruma gelmesi için binbir türlü islem gerçeklestiriliyor. Nargile, 'Rüle, Ser, Marpuç ve Sise'den olusuyor. Tütünün konuldugu bölüme Rüle, nargilenin uzun gövdesine Ser, içinde dumani filtre eden suyun oldugu ve meshur fokurdamalarin geldigi bölüme Sise, dumani siseden alan ve agiza ulastiran hortuma ise Marpuç ismi veriliyor.
Nargilenin en önemli ögesi tütün. Tömbeki ismi verilen tütün, kiyildiktan sonra geceden islamaya birakiliyor. Üzerine nemli havlu örtülüp bir süre bekletiliyor. Nargilenin iyi olmasinin sirri da bu tavinin iyi olmasinda yatiyor. Tömbeki suyun içinde belirli bir süre bekletildikten sonra özenle lüleye sariliyor ve servisten önce suyu sikilarak rülelere, yani tütünün kondugu delikli tablaya yerlestiriliyor ve tütün çelik sislerin yardimiyla tam ortadan deliniyor. Rüleye yerlestirilen tömbeki, yine islatilmis ancak ikiye bölünmüs ve kalin damarlari alinmis bir tütün yapragiyla sariliyor. Daha sonra sere yerlestirilerek kisa boylu bir mese agaci türü olan pirnal kömüründen elde edilmis köz ile yakiliyor. Bu klasik yani birkaç yil öncesine kadar Osmanli ve milletler tarafindan kullanilan tömbeki türü.
NARGILE AGIR AGIR IÇILMELI
--------------------------
"Her yigidin bir yogurt yemesi vardir" denilse de nargileden asil keyfi almak için mutlaka içim teknigini de bilmek gerekiyor. Her tiryaki kendine göre bir zevk alma biçimi belirlemis. Ancak hepsinin de bulustugu ortak nokta "agir, agir içmek gerektigi"
Iste ustalarina göre nargile içme teknikleri: Öncelikle sigara gibi degil pipo gibi içiliyor. Yani, havayi nefes alir gibi çekmelisiniz ki sisedeki su fokurdasin ve tütün yansin.
Bu arada iki içim teknigi var: Göbekten ve gögüsten. Gögüsten içim yorucu oldugu için göbekten içim tercih ediliyor. Bu yöntemde dumani diyaframinizi kullanarak midenize çekiyor ve üflüyorsunuz. Nargile sisesinin içindeki suyun üzerinde bir hava boslugu var ve siz marpuçtan nefes çektiginizde gelen duman, bu hava bosluguna geliyor. Sonra hava çikacak baska bir yeri olmadigi için sudan vakum yapiyor ve suyun içinde süzülerek size ulasiyor. Nargileyi sigaradan ayiran en büyük fark ise dumanin suyun içinde sogumasi ve bu asamada tütünün içindeki zararli maddelerin filtre edilmesi.
Nargile Atasözü :
-----------------
Sigarayi Puro, Puroyu Pipo, Pipoyu Nargile, Nargileyi ÖLÜM bıraktırırmış ...
NARGILE IÇMENIN RACONU:
-----------------------
· Nargile sigara gibi degil pipo gibi içilir.. Havayi nefes alir gibi çekmelisiniz ki sisedeki su fokurdasin ve tütün yansin. Bu arada iki içim teknigi var: göbekten ve gögüsten. Gögüsten içim yorucu oldugu için göbekten içim tercih ediliyor. Bu yöntemde dumani diyaframinizi kullanarak midenize çekiyorsunuz ve üflüyorsunuz.
· Nargile sisesinin içindeki suyun üzerinde bir hava boslugu var ve siz marpuçtan nefes çektiginizde gelen duman, bu hava boslugundan geliyor. Sonra hava çikacak baska bir yeri olmadigii için sudan vakum yapiyor ve gelen duman suyun içinde süzülerek ve soguyarak size ulasiyor (sigarayla en büyük farki da dumanin soguk olmasi).
· Nargile havadar ve sakin mekanlarda içilir. Gürültülü konusmak, etrafin sukunetini bozmak raconu da bozar.
· Asla nargile atesinden sigaranizi yakmayin
· Nargilenizi asla yüksek bir yere koymayiniz (bu büyük bir görgüsüzlüktür)
· Eğer nargileyi biriyle ortak içiyorsaniz, marpucunuzu asla direk partnerinizin eline vermeyin. Masaya birakin oradan alsin.
· Ve asla nargilede tütünden baska bir sey içmeyin.
Alıntı
