Yeni Bir Memleket Meselesi

[admiral]

Ak Partili Vahit Kiler, Piyer Loti Tepesi’nin isminin değiştirilmesini talep etti. Bitlis Milletvekili Kiler, “1934’e kadar ismi İdris-i Bitlisi iken niye değiştirildi?” dedi

Ak Parti Bitlis Milletvekili Vahit Kiler, İstanbul’da Pierre Loti Tepesi’nin isminin değiştirilmesi talebiyle ilgili olarak düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Pierre Loti isminden rahatsız olmadıklarını belirten Kiler, “Masumane, Bitlis’li vatandaş olarak geçmişte gasp edilmiş, çalınmış bir hakkı geri alma konusunda girişimde bulunduk. Tarihçilerimizden buranın 1934’e kadar İdris-i Bitlisi Tepesi olarak geçtiğini öğrenince bu anlamda rahatsız olduk. Osmanlı’ya çok büyük katkıları olan bir devlet adamının isminin değiştirilmesinden rahatsız olduk. Başka isim olsaydı da bu girişimde bulunacaktık. Kanun teklifi vermeyeceğiz. Kararı İstanbul Büyükşehir Belediyesi verecek. Bu konuda İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Eyüp Belediyesi’ne başvuru yapacağız. Bitlisli olarak İdris-i Bitlisi isminin değiştirilmesi kanımıza dokundu” diye konuştu.

Alevilerin tepkisi
Kiler, İdris-i Bitlisi’ye Alevi kesimden tepki olduğunun belirtilmesi üzerine, “Alevi kesime zarar verdiğine dair hiçbir resmi belgede isnat bulamadım. Biz bunu bir yere tepki olsun veya birilerinin farklı yerle çekmesi amacıyla gündeme getirmedik. Masumane, Bitlis’li vatandaş olarak, geçmişte gasbedilmiş, çalınmış bir hakkı geri alma konusunda girişimde bulunduk” dedi.

Neden Sapphire?
Bir gazetecinin, “İstanbul’da yaptırdığınız gökdelene Sapphire isimini koydunuz. Neden İngilizce isim koydunuz” sorusuna Kiler, “Her iki dilde de rahat anlaşılsın diye” karşılığını verdi. “Bu gökdelene Türkçe isim ya da İdris-i Bitlisi ismini koyabilir miydiniz?” sorusu üzerine Kiler, “1934’e kadar ismi böyleyken bu isim niye değiştirildi? Niye gasbedildi? Hizmetleri ortadayken bir üstadın ismi niye alınır, niye yabancı bir isim verilir?” diye konuştu.

BELEDİYE BAŞKANI TOPBAŞ:

Tarihçilerle konuşacağız
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, gazetecilerin Piyer Loti Tepesi’nin adının değiştirilmesiyle ilgili soralarına tepki gösterdi. Topbaş sözlerine, “Kardeşim” diyerek başladı ve “Herkes kendince bir araştırma yapıp, ne kadar ilmidir, ne kadar bilimseldir... Bilmediğimiz birşeye şu anda cevap veremem ki. Herkes kalkıp kendince ne kadar detaylı, ne kadar doğru araştırma yaptığını bilmediğimiz bir konuda, üzerinde tarihçilerin konuşmadığı bir konuda, vekilimizin ifadesinin ne kadar doğru olduğunu bilmediğim bir konuda, benim burada konuşmam doğru olmaz. Kalkıp iş gelip buraya kadar mı dayandı. Bunu anlamak mümkün değil. Kalkıp bakalım, detaylı bakalım. Tarihçiler konuşur, tarihçiler konuştuktan sonra bakılır. Değiştirilmesi - bugüne kadar gelen derlemeler var- gerçekse bunlar varsa, bunlar o zaman bakılır. O zaman değerlendirilir” diye konuştu.

Esnaf tepkili

Ferhat Çokbiçer (Piyer Loti Kahvesi’nin 32 yıllık müdürü): Pierre Loti adı bir marka. Tarihi ve kültürel açıdan olduğu kadar; ticari açıdan da düşünmek lazım. Bu isimde bizi rahatsız eden birşey yok.
İsmali Yorulmaz (Esnaf): Bu ismi değiştirmek doğru olmaz. Buralar tarih ve maneviyat kokuyor fakat anlamayan insan için isim ne fark eder?
Saygı Öztop (Esnaf): 30 yıldır bu bölgede yaşıyorum. Piyer Loti ismi buranın markası. Burası sadece bir semt değil; aynı zamanda ticaret merkezi.
Nedim Altıntoprak (Esnaf): Böyle bir değişiklik bu markaya zarar verecektir. Tarihimize sahip çıkalım ancak yine tarih içinde oluşmuş başka değerlere de zarar vermeyelim.
Selahattin Koç (Piyer Loti Kahvesi çalışanı): Pierre Loti artık dünya çapında bir turizm markası. Dünyanın her yerinden turistler buraya geliyor. İsmi değiştirmek demek bu markayı sıfırlamak demektir.

Harika Şimşek (Emekli): Ülkede halledilmesi gereken çok daha önemli konular var. Aynı konuların tekrar tekrar gündeme gelmesine hiç gerek yok.
Ayşe Şirikçi (Üniversite öğrencisi): Eğer Osmanlılar bizim tarihimizse ve burası İstanbul’un manevi havası en yoğun semtlerinden biriyse bir Fransız ismiyle değil; Türk ismiyle anılmasını isterim.
Çiğdem Özer (Emekli memur): Piyer Loti, tarihte ‘Türk dostu’ olarak biliniyor. Bu nedenle ismi, kendisinin de sıkça geldiği ve çok sevdiği bu yere verilmiş.
Hakan Aksu (Lise öğrencisi): Bence bu talep kişisel bir talep. Yani milletvekili Bitlisli olduğu için böyle bir şey istiyor.
Nicola Doyle (İrlandalı Turist): Gerçekten çok güzel bir manzara. Bence isim önemli değil; insanlar güzel manzara ve ortam için geliyor, isim için değil.

Piyer Loti

Fransız romancı, seyyah, yazar. Asıl adı Louis Marie Julien Viaud. 1850’de Rochefort’ta doğdu, 17 yaşında Fransız Deniz Kuvvetleri’ne girdi. 1879’da ilk romanı Aziyade’de İstanbul’dan kesitlere yer verdi. Sık sık İstanbul’u ziyaret etti. Kendisini her zaman Türk dostu olarak nitelendiren Loti, kendi adıyla anılan tepeye sık sık giderek eserlerine ilham olan İstanbul manzarasını seyretti. 1913’te yazdığı “Can Çekişen Türkiye” kitabıyla Batı politikalarını eleştirdi, “devlet konuğu” olarak Türkiye’ye geldi. Sultan Reşat tarafından sarayda ağırlandı. Balkan Savaşları’da, I. Dünya Savaşı’nda ve sonrasında Anadolu işgalinde Avrupa’ya karşı hep Türkler’i savundu. Milli Mücadele döneminde Anadolu’daki direnişe destek verdi, Fransa’yı eleştirdi. 1920’de “İstanbul Fahri Hemşehrisi” olarak kabul edildi. TBMM 4 Ekim 1921’de Pierre Loti’ye şükranlarını sunan bir mektup yolladı. Divanyolu’nda bir caddeye “Pierre Loti Caddesi” ve Eyüp’te bir kahvehaneye de “Piyer Loti Kahvesi” adı verildi.​