Bugün Türk siyasi tarihinde bir ilk yaşandı.
Türkiye'nin önünü tıkayan ve bazı siyaset bilimcilere göre 20 yıl geriye gitmesine neden olan 12 Eylül darbesini hazırlayanlar ilk kez ifadeye çağrıldı.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, ''12 Eylül darbesi''yle ilgili soruşturmada, dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ve Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya'ya ''şüpheli'' sıfatıyla ifadelerinin alınması için davette bulundu.
Terör ve organize suçlara ilişkin soruşturmalara bakmakla görevli Cumhuriyet Başsavcıvekili Hüseyin Görüşen, Evren ve Şahinkaya'yı ayrı ayrı telefonla arayarak, ifadelerinin alınması için davet etti.
REFERANDUMUN HAYATİ SONUCU
Bu gelişme, 12 Eylül referandumunun temel amacının gerçekleşmek üzere olduğununu gösteriyor.
Anayasa değişikliklerinin 12 Eylül referandumunda kabul edilmesiyle, darbecileri koruma altına alan Anayasa'nın geçici 15. maddesi kaldırılmış, darbe planı dahil askerlik mesleği dışında işlerle uğraşanların sivil mahkemelerde yargılanmalarının önü açılmıştı. Özetle, 12 Eylül darbecilerine yargı yolu açılmıştı.
DÜZENİ SİLAH ZORUYLA DEĞİŞTİRME...
Bugün, Ankara Adalet Sarayı'na sabah saatlerinde gelen Evren'in avukatı, Başsavcıvekili Görüşen ile görüşerek, müvekkilinin yaşı ve sağlık sorunları nedeniyle ifadesinin Ankara'da ikamet ettiği evde alınmasını talep etti. Söz konusu talebe ilişkin değerlendirme yapıldığı ve buna göre Evren'in ifadesinin ne şekilde alınacağının belirleneceği öğrenildi. Şahinkaya ise İstanbul'da ikamet ettiğinden, ifadesinin nasıl alınacağının kararlaştırılacağı belirtildi.
''12 Eylül darbesi''yle ilgili olarak, Evren ve Şahinkaya hakkında, ''darbe yapma'' ve ''anayasal düzeni silah zoruyla değiştirme'' suçlamalarıyla soruşturma yürütülüyor.
Soruşturma kapsamındaki diğer şüphelilerin ise dosyaları ayrıldı. Bu kişilerle ilgili olarak ne şekilde soruşturma yapılacağı daha sonra netleşecek.
İSPANYA VE YUNANİSTAN'DAN SONRA...
Türkiye, bu gelişmenin ardından Yunanistan ve İspanya'dan sonra Avrupa'da darbecileri yargılama yolunda önemli bir adım atmış oldu.
Daha önce 'komünizm' tehlikesini öne süren bir grup albay 21 Nisan 1967'de Yunanistan'da yönetime el koymuştu. Siyasi partiler yasaklanmış, askeri mahkemeler kurulmuş, 7000'e yakın kişi hapse atılmıştı. Sürgünden dönenen Karamanlis 1974'te askeri rejimin yargılanma süreci başlattı. Kasım 1974'te gözaltına alınan darbe liderinin davası Temmuz 1975'te başladı. Ağustos 1975'te sona eren davada cuntanın baştaki isimleri vatan hainliği suçundan idam cezasına çarptırıldı. Karamanlis daha sonra bu cezaları ömür boyu hapse cevirdi. Darbeciler ömürlerinin sonuna kadar hapiste kaldı.
İspanya'nın yakın tarihi de darbe deneyimleriyle dolu. 1936'dan 1975'e kadar, darbeyle iktidara gelen General Franco'nun askerî diktatörlükle yönettiği İspanya'da, son darbe girişimi 1981'de gerçekleşti. Albay Antonio Tejero'nun, komutasındaki jandarmalarla parlamentoyu bastığı darbe girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. Darbeciler yargılanarak cezalandırıldı ve bir daha böyle bir teşebbüste bulunmadılar. Bu girişimin ardından AB ile üyelik müzakerelerine başlayan İspanya, kısa sürede toparlanarak birliğin önemli ekonomik güçlerinden biri hâline geldi.
İspanya'da son darbe tartışmaları 2006 Ocak ayında yaşandı. Darbe imasında bulunan Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın ikinci adamı General Jose Mena Aguado, kadın Savunma Bakanı Carmen Chacon'un teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile görevinden alındı.
kaynak
