Ortadoğu’da İran güçlenirken, Suriye güç kaybediyor

[yyildirayy]

Arap dünyasını sarsan isyan hareketi, bölgedeki güç dengelerini değiştirirken İran, rakibi Suudi Arabistan’ın cesaretini kıracak bir şekilde güçleniyor.

İsyanların nihai etkisinin ne olacağı konusunda konuşmak için henüz çok erken olsa da, analistler, İran’ın güçlü düşmanları konumunda olan Arap liderlerin koltuklarını kaybetmesinden faydalandığını ve gücünü artırmaya başladığı belirtti.

Bu hafta içinde, 1979’daki İslam Devrimi’nden bu yana İran ilk kez Süveyş Kanalı’na savaş gemilerini gönderirdi ve Mısır, Tahran’a ait bu gemilerin geçişine izin verdi. Diğer yandan, ABD’nin müttefiki olan ve bölgede nüfuz kazanmak için İran’la mızrak dövüşü yapan Suudi Arabistan sarsılıyor.

Çarşamba günü, Kral Abdullah, bölgedeki tansiyonun dindirmek için genç nüfusu hedef alan 10 milyar dolarlık bir reform paketi açıkladı. Bu paketle ülkedeki genç nüfusunun evlenmesi, iş kurması ve ev satın almasına yardım edilmesi planlanıyor.

KAZANAN İRAN MI?
Kral Abdullah daha sonra, Bahreyn Kralı Hamid bin İsa el Halife ile bir araya gelip Şii çoğunluğun neden olduğu ayaklanmaların nasıl önüne geçeceklerini tartıştı. Suudi Arabistan ve Bahreyn’in Sünni Arap liderleri, Şii nüfuslarının İran’a olan sadakatini suçlu gösteriyor.

Uluslararası ilişkiler uzamanı Alirıza Nader, “Suudiler, komşularındaki kaos ortamından dolayı endişeliler. Irak, Suriye, Lübnan; Yemen düzensiz, Bahreyn’in durumu çok belirsiz… Endişeleri, bölgenin İran’ın istismarına açılabilecek olması. İran ise bu tür bir durumdan faydalanabileceğini daha önceki hareketleriyle kanıtladı” dedi.

Adını vermek istemeyen ABD’li bir yetkili ise “Bu durumda kazanan İran gibi görünüyor” yorumunu yaptı.

İŞLER TERSİNE DÖNEBİLİR
Analistler, İran’ın elindeki şartları zorlaması ya da Arap Dünyası’nda büyüyen isyan hareketinin ülkenin bölgedeki nüfuzunu azaltması halinde Tahran’ın için durumun değişebileceğini belirtti. Bununla birlikte, şu an yaşanan karmaşanın, İran yanlısı grupların Mısır, Tunus veya diğer Arap ülkelerinde politik sahnede baskın olacakları anlamına gelmediğini ifade ettiler.

İran ve Suriye’nin şu anda cesaret kazandığı söylenebilir. Katar ve Umman, İran’a yakın bir yaklaşım içinde gibi görünüyor. Mısır, Tunus, Bahreyn ve Yemen’de ise oyun devam ediyor. ABD Ulusal Güvenlik Konseyi’nden Hillary Leverett, “Eğer ABD yanlısı politik düzeni tehdit eden isyan hareketi daha etkin olmaya başlarsa, Arap ülkelerinin ABD ile stratejik işbirliği konusunda daha isteksiz olacağı şüphesiz” ifadesini kullandı.

İran konusunda uzman bir analist olan Muhammed Sahimi ise “Irak ve Lübnan şu an İran’ın nüfuz sahası içinde… Tahran aynı zamanda Afganistan’da da önemli bir oyuncu. Mısır’da kurulacak yeni rejim, İran’ın desteklediği Hamas’a, devrik lider Hüsnü Mübarek rejimi kadar yabancı olmayacak. Böylece İran nüfuzunu bölgede daha fazla artırabilir” dedi.



m.milliyet.com.tr​