Focus StyLe
FıRtına'
"Fecre yemin olsun. On geceye yemin olsun. Hem tek'e hem çifte yemin olsun. Gelip geçen geceye yemin olsun. Bütün bu anlatılanlarda, akıl sahipleri için bir yemin vardır." (Fecr:1-5)
Mevlâ Celle Celalühu istediği şeye yemin eder. Dağa, aya, güneşe vb. Lâkin bizler böyle yemin edemeyiz. Biz üç türlü yemin edebiliriz; (Vav'ı kasem ile, bâ'yı kasem ile tâ-ı kasem ile) vallahi, billahi, tallahi şeklinde. Mevlâ Celle Celalühu burada önce "Fecr'e" yemin etmiştir. Gece karanlığı çatlayıp sabahın beyazı zâhir olmasıdır. Şafak attı deriz ya… İşte o zaman insanları karanlıktan aydınlığa, kederden sevince götüren vakte… Cihan karanlıktan aydınlığa tebessüm ettiği en neşeli ân'a, Mevlâ Celle Celalühu yemin etmiştir.
Denilmiştir ki; "Fecr"den murad, Kurban Bayramı’nın sabahıdır. Bu mâna da imamı Mücahid: "Fecr" lafzıyla özellikle Kurban Bayramı gününün şafak vakti murad edilmiştir, demiştir.
"Ve on gece yemin olsun."
Buradaki on geceden murad Zilhicce Ayı’nın ilk on gecesidir. Yani Kurban Bay-ramı’ndan önceki on gecedir.
Mevla Teâlâ’nın on gün değilde on gece buyurmasının sebebi, günlerinin dokuz ol-masındandır. Onuncu gün bayramdır. Geceler ise önce geldiğinden on gece tamam oluyor.
Tefsir Âlimleri; Araf Süresi 142. Ayette geçen, "Musa ile otuz gece (Bana ibadet etmesi için) sözleştik ve buna on gece daha kattık. Böylece Rabb'inin tayin etitiği vakit kırk geceye tamamlandı."
İşte bu ayetteki "on gün"e Alimler Zilhicce Ayı’nın ilk on günüdür demişlerdir. Mevlâ Celle Celalühu bu günlerde Musa Aleyhisselam ile kelâm etmiş, O'nu düşmanlarından kurtarıp kendine yakın kılmış ve bu on günde O'na on emri bildirmiştir, de-nilmektedir.
Hazreti Cabir Radiyallahü Anh’den rivayette Rasûlüllah Sallellahü Aleyhi ve Sellem buyurdular ki:
-On gece Kurban Bayramı’ndan (evvelki) on gecedir.
Mevla Tealâ bu günlerin kıymetine faziletine binaen yemin etmiştir.
Cabir Radiyallahü Anh’den rivayet olunan diğer bir hadis-i şerif’te Rasûlullah Sal-lellahü Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
-"Allah Tealâ’nın yanında Zilhicce’nin ilk on günü kadar makbul ve fazîletli başka bir gün yoktur." Sahabe-i Kiram Radiyallahü Anh sordular:
-Ya Rasûlellah! Onun benzeri bir gün, Allah Tealâ’nın yolunda cihadda da yok mudur? Buyurdular ki:
-"Onda da yoktur. Meğer ki malıyla ve canıyla Allah Tealâ’nın yolunda cihada çıkı-yor, vuruyor, vuruşuyor ve onlardan hiçbir şeyle dönmüyor. Ancak bu hariç.
Hz. Aişe anamız şöyle anlatmıştır:
-Rasûlüllah Sallellahü Aleyhi ve Sellem zamanında bir adam vardı. Çalgıyı severdi. Ancak Zilhicce Ayı’nın hilali göründüğünde, sabahına oruçlu olurdu. Durum, Rasû-lüllah'a anlatıldı. Adamı getirdiler.
Peygamberimiz Sallellahü Aleyhi ve Sellem ona sordu:
-Bu günlerde oruç tutmana sebep nedir?"
Şöyle dedi:
-Ya Rasûlellah! O günler Hac menasikinin yerine getirildiği ve Haccın yapıldığı günlerdir. Hûccac orada duâlar okurlar, istedim ki: Allah Celle Celalühu onların dua-sına beni de ortak eylesin.
Bunun üzerine Efendimiz Sallellahü Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdular:
-Bu on günlerde tuttuğun oruçların her bir günü için yüz köle azâdı ve o kadar da deve kurban etmek sevabı alırsın. Ve ayrıca Allah Celle Celalühu yolunda üzerine binilip savaş edilen yüz at yetiştirmeye denktir. Terviye (Zilhiccenin sekizinci günü, arefe gününden bir gün evvel) günü bin köle azadı sevabı, bin deve sadaka etmek sevabı ve bin at sefere yollamış gibi sevap kazanırsın.
-Arefe günü olunca; senin için iki bin köle azadı sevabı, iki bin deve sadaka etmiş sevabı, ikibin de Allah Celle Celalühu yolunda üzerine binilip savaşa gidilen at bağışlama sevabı verilir.
Bütün bunların dışında Arefe gününün orucu, biri geçmiş biri de gelecek senenin olmak üzere, iki senenin orucuna denktir.
Şimdi bu günlere erişipte bu kazançlardan istifade etmemek
akıl kârı mıdır?
Bu on günlerde yapılan ibadet kadar hiç bir günde yapılan ibadet Allah Celle Celalühu’na daha sevimli gelmez.
Said b. Cübeyr Rahimehüllah şöyle demiştir:
-“Bu on gecelerde lambalarınızı söndürmeyin."
Hizmetçisine dahi uyanık kalmasını emrederdi. O gecelerde yapılacak ibadeti de ona hoşça anlatır, sevdirmeye çalışırdı.
Denilmiştir ki:
Bir kimse, bu on günleri değerlendirir ise,
Mevlâ Tealâ o kişiye on ikramda bulunur.
Şöyle ki:
-Ömrü uğurlu ve bereketli olur.
-Malında bereket olur, artar.
-Allah Celle Celalühu onun çoluk çocuğunu korur.
-Günahlarına kefaret olur.
-Yaptığı iyiliklere kat kat sevap alır.
-Ölüm halini kolay eder.
-Kabrindeki karanlık günlerine aydınlık verir.
-Mizanında iyilik tarafını ağır bastırır.
-Ahirette düşük hallerden, rezil ve zelil olmaktan kurtarır.
-Cennetteki derecelerini yükseltir.
Ebu Derda Radiyallahü Anh der ki:
"Zilhiccenin ilk günlerinde çok dua ediniz, çok istiğfar ediniz. Çokça sadaka veriniz. Çünkü ben Rasûlüllah Sallellahü Aleyhi ve Sellem’den: "Zilhicce’nin ilk günün sevabından mahrum kalanlara yazıklar olsun", dediğini işittim.
Özellikle Zilhicce’nin dokuzuncu günü (yani arefe günü) oruç tutmayı ihmal etmeyiniz. Çükü bu günün orucunda hiç kimsenin sayamayacağı kadar çok hayır vardır.
Zilhicce Ayı’nın ilk on gününde Peygamberlere Yüce Allah Celle Celalühu’dan nice ikramlar gelmiştir. Bu mânada gelen bir çok haberler vardır.
İbni Abbas Radiyallahü Anh’ın rivayetine göre:
-Zilhicce Ayı’nın on günü içinde, Allah Celle Celalühu Adem Aleyhisselam’a tevbeyi nasib etti. O'na tevbe, Arefe günü nasib oldu.
Arefe günü derken, bu bir tanedir. Kurban Bayramı’ndan bir önceki gündür. Lakin halkımız Ramazan Bayramı’ndan önceki güne de arefe demektedir ki o gün, kastolunan arefe günü değildir.
Yine bu on günlerde İbrahim Aleyhisselam Halil olmuştur. Ateş onu yakmamıştır. Kurban ettiği oğlu İsmail Aleyhisselam bu gün, bir kaç fidye karşılığında kesilmekten kurtulmuştur.
Kâbe-i Muazzama’yı İbrahim Aleyhisselam bu günlerde yapmaya başlamıştır.
Mevla Tealâ Kur’an’ı Kerim’de buyurdu:
"Ağacın altında seninle biat ettikleri zaman…" Burada geçen Rıdvan Biatı'dır ki, bu dahi Zilhicce’nin on günleri içinde olmuştur.
Gelelim diğer ayetlere.
"Hem Teke, hem çifte yemin olsun".
Tek lafzından Murad Allah Celle Celalühu’dur. Çift lafzından murad ise Allah Celle Celalühu’nun yarattığı mahlukattır. Adem ile Havva’dır, da demişlerdir.
"Gelip geçen geceye".
Bundan murad ise Kurban Bayramı gecesidir.
O gece Müzdelife gecesidir de denilmiştir.
Durum böyle olunca Mevla Celle Celalühu Kurban Bayramı gününe, on günlere, Adem Aleyhisselam ile Havva Validemiz’e de yemin etmiştir.
Bu arada kendi zatına Kurban Bayramı gecesine de yemin etmiştir. Bütün bu yeminlerden sonra da ne buyurmuştur.
"Bütün bu anlatılanlarda, akıl sahipleri için bir yemin vardır". Çünkü bunlar öyle olaylar, öyle şeylerdir ki, bir akıl sahibinin; bunlara önem vermemesi, bunların feyiz ve bereketinden, irşat edici özelliklerinden yararlanmaması, kuvvet almak istememesi ihtimali yoktur. Bu olaylardan, onların yaratıcısının; yaratan bir Rabbin var olduğu neticesini çıkarır.
Ahmet Mahmut Ünlü, Tefsir
Mevlâ Celle Celalühu istediği şeye yemin eder. Dağa, aya, güneşe vb. Lâkin bizler böyle yemin edemeyiz. Biz üç türlü yemin edebiliriz; (Vav'ı kasem ile, bâ'yı kasem ile tâ-ı kasem ile) vallahi, billahi, tallahi şeklinde. Mevlâ Celle Celalühu burada önce "Fecr'e" yemin etmiştir. Gece karanlığı çatlayıp sabahın beyazı zâhir olmasıdır. Şafak attı deriz ya… İşte o zaman insanları karanlıktan aydınlığa, kederden sevince götüren vakte… Cihan karanlıktan aydınlığa tebessüm ettiği en neşeli ân'a, Mevlâ Celle Celalühu yemin etmiştir.
Denilmiştir ki; "Fecr"den murad, Kurban Bayramı’nın sabahıdır. Bu mâna da imamı Mücahid: "Fecr" lafzıyla özellikle Kurban Bayramı gününün şafak vakti murad edilmiştir, demiştir.
"Ve on gece yemin olsun."
Buradaki on geceden murad Zilhicce Ayı’nın ilk on gecesidir. Yani Kurban Bay-ramı’ndan önceki on gecedir.
Mevla Teâlâ’nın on gün değilde on gece buyurmasının sebebi, günlerinin dokuz ol-masındandır. Onuncu gün bayramdır. Geceler ise önce geldiğinden on gece tamam oluyor.
Tefsir Âlimleri; Araf Süresi 142. Ayette geçen, "Musa ile otuz gece (Bana ibadet etmesi için) sözleştik ve buna on gece daha kattık. Böylece Rabb'inin tayin etitiği vakit kırk geceye tamamlandı."
İşte bu ayetteki "on gün"e Alimler Zilhicce Ayı’nın ilk on günüdür demişlerdir. Mevlâ Celle Celalühu bu günlerde Musa Aleyhisselam ile kelâm etmiş, O'nu düşmanlarından kurtarıp kendine yakın kılmış ve bu on günde O'na on emri bildirmiştir, de-nilmektedir.
Hazreti Cabir Radiyallahü Anh’den rivayette Rasûlüllah Sallellahü Aleyhi ve Sellem buyurdular ki:
-On gece Kurban Bayramı’ndan (evvelki) on gecedir.
Mevla Tealâ bu günlerin kıymetine faziletine binaen yemin etmiştir.
Cabir Radiyallahü Anh’den rivayet olunan diğer bir hadis-i şerif’te Rasûlullah Sal-lellahü Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
-"Allah Tealâ’nın yanında Zilhicce’nin ilk on günü kadar makbul ve fazîletli başka bir gün yoktur." Sahabe-i Kiram Radiyallahü Anh sordular:
-Ya Rasûlellah! Onun benzeri bir gün, Allah Tealâ’nın yolunda cihadda da yok mudur? Buyurdular ki:
-"Onda da yoktur. Meğer ki malıyla ve canıyla Allah Tealâ’nın yolunda cihada çıkı-yor, vuruyor, vuruşuyor ve onlardan hiçbir şeyle dönmüyor. Ancak bu hariç.
Hz. Aişe anamız şöyle anlatmıştır:
-Rasûlüllah Sallellahü Aleyhi ve Sellem zamanında bir adam vardı. Çalgıyı severdi. Ancak Zilhicce Ayı’nın hilali göründüğünde, sabahına oruçlu olurdu. Durum, Rasû-lüllah'a anlatıldı. Adamı getirdiler.
Peygamberimiz Sallellahü Aleyhi ve Sellem ona sordu:
-Bu günlerde oruç tutmana sebep nedir?"
Şöyle dedi:
-Ya Rasûlellah! O günler Hac menasikinin yerine getirildiği ve Haccın yapıldığı günlerdir. Hûccac orada duâlar okurlar, istedim ki: Allah Celle Celalühu onların dua-sına beni de ortak eylesin.
Bunun üzerine Efendimiz Sallellahü Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdular:
-Bu on günlerde tuttuğun oruçların her bir günü için yüz köle azâdı ve o kadar da deve kurban etmek sevabı alırsın. Ve ayrıca Allah Celle Celalühu yolunda üzerine binilip savaş edilen yüz at yetiştirmeye denktir. Terviye (Zilhiccenin sekizinci günü, arefe gününden bir gün evvel) günü bin köle azadı sevabı, bin deve sadaka etmek sevabı ve bin at sefere yollamış gibi sevap kazanırsın.
-Arefe günü olunca; senin için iki bin köle azadı sevabı, iki bin deve sadaka etmiş sevabı, ikibin de Allah Celle Celalühu yolunda üzerine binilip savaşa gidilen at bağışlama sevabı verilir.
Bütün bunların dışında Arefe gününün orucu, biri geçmiş biri de gelecek senenin olmak üzere, iki senenin orucuna denktir.
Şimdi bu günlere erişipte bu kazançlardan istifade etmemek
akıl kârı mıdır?
Bu on günlerde yapılan ibadet kadar hiç bir günde yapılan ibadet Allah Celle Celalühu’na daha sevimli gelmez.
Said b. Cübeyr Rahimehüllah şöyle demiştir:
-“Bu on gecelerde lambalarınızı söndürmeyin."
Hizmetçisine dahi uyanık kalmasını emrederdi. O gecelerde yapılacak ibadeti de ona hoşça anlatır, sevdirmeye çalışırdı.
Denilmiştir ki:
Bir kimse, bu on günleri değerlendirir ise,
Mevlâ Tealâ o kişiye on ikramda bulunur.
Şöyle ki:
-Ömrü uğurlu ve bereketli olur.
-Malında bereket olur, artar.
-Allah Celle Celalühu onun çoluk çocuğunu korur.
-Günahlarına kefaret olur.
-Yaptığı iyiliklere kat kat sevap alır.
-Ölüm halini kolay eder.
-Kabrindeki karanlık günlerine aydınlık verir.
-Mizanında iyilik tarafını ağır bastırır.
-Ahirette düşük hallerden, rezil ve zelil olmaktan kurtarır.
-Cennetteki derecelerini yükseltir.
Ebu Derda Radiyallahü Anh der ki:
"Zilhiccenin ilk günlerinde çok dua ediniz, çok istiğfar ediniz. Çokça sadaka veriniz. Çünkü ben Rasûlüllah Sallellahü Aleyhi ve Sellem’den: "Zilhicce’nin ilk günün sevabından mahrum kalanlara yazıklar olsun", dediğini işittim.
Özellikle Zilhicce’nin dokuzuncu günü (yani arefe günü) oruç tutmayı ihmal etmeyiniz. Çükü bu günün orucunda hiç kimsenin sayamayacağı kadar çok hayır vardır.
Zilhicce Ayı’nın ilk on gününde Peygamberlere Yüce Allah Celle Celalühu’dan nice ikramlar gelmiştir. Bu mânada gelen bir çok haberler vardır.
İbni Abbas Radiyallahü Anh’ın rivayetine göre:
-Zilhicce Ayı’nın on günü içinde, Allah Celle Celalühu Adem Aleyhisselam’a tevbeyi nasib etti. O'na tevbe, Arefe günü nasib oldu.
Arefe günü derken, bu bir tanedir. Kurban Bayramı’ndan bir önceki gündür. Lakin halkımız Ramazan Bayramı’ndan önceki güne de arefe demektedir ki o gün, kastolunan arefe günü değildir.
Yine bu on günlerde İbrahim Aleyhisselam Halil olmuştur. Ateş onu yakmamıştır. Kurban ettiği oğlu İsmail Aleyhisselam bu gün, bir kaç fidye karşılığında kesilmekten kurtulmuştur.
Kâbe-i Muazzama’yı İbrahim Aleyhisselam bu günlerde yapmaya başlamıştır.
Mevla Tealâ Kur’an’ı Kerim’de buyurdu:
"Ağacın altında seninle biat ettikleri zaman…" Burada geçen Rıdvan Biatı'dır ki, bu dahi Zilhicce’nin on günleri içinde olmuştur.
Gelelim diğer ayetlere.
"Hem Teke, hem çifte yemin olsun".
Tek lafzından Murad Allah Celle Celalühu’dur. Çift lafzından murad ise Allah Celle Celalühu’nun yarattığı mahlukattır. Adem ile Havva’dır, da demişlerdir.
"Gelip geçen geceye".
Bundan murad ise Kurban Bayramı gecesidir.
O gece Müzdelife gecesidir de denilmiştir.
Durum böyle olunca Mevla Celle Celalühu Kurban Bayramı gününe, on günlere, Adem Aleyhisselam ile Havva Validemiz’e de yemin etmiştir.
Bu arada kendi zatına Kurban Bayramı gecesine de yemin etmiştir. Bütün bu yeminlerden sonra da ne buyurmuştur.
"Bütün bu anlatılanlarda, akıl sahipleri için bir yemin vardır". Çünkü bunlar öyle olaylar, öyle şeylerdir ki, bir akıl sahibinin; bunlara önem vermemesi, bunların feyiz ve bereketinden, irşat edici özelliklerinden yararlanmaması, kuvvet almak istememesi ihtimali yoktur. Bu olaylardan, onların yaratıcısının; yaratan bir Rabbin var olduğu neticesini çıkarır.
Ahmet Mahmut Ünlü, Tefsir