Logic
New member
- Katılım
- 19 Haz 2005
- Mesajlar
- 137
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
DERS 1: NETWORK TEMELLERİ
Ders sonunda yapabilecekleriniz:
-Temel Bilgileri öğrenmek.
-Katmanlı (layered) modeli açıklamak.
-OSI referans modelini açıklamak.
-Katmanların network özelliklerini açıklamak.
-Cisco Üç Katmanlı Modelini açıklamak.
-Cisco aygıtlarını bağlamak.
I. GİRİŞ
Cisco© firması Hub, Router, Switch gibi network aygıtlarını üretir. Bu hafta bu aygıtları tanımadan önce network teknolojilerini ele alacağız.
İlk bilgisayar networkleri, firmaların kendi ürünleri arasında gerçekleştiriliyordu. Örneğin IBM işletim sistemleri IBM network aygıtları kullanarak kendi aralarında iletişim kurabiliyorlardı.
OSI modeli üreticilerin birlikte çalışabilir network aygıtları üretmesine izin verdi. OSI modeli, bir bilgisayar üzerindeki verileri, network ortamı (medya) üzerinden diğer bilgisayar üzerindeki uygulamaya aktarılmasını tanımlar.
A. KATMANLI YAKLAŞIM
Referans modeli iletişimin kavramsal olarak açıklandığı bir plandır. İki bilgisayar (aygıt) arasıdaki iletişim için gerekli olan işlemleri katmanlar (layers) olarak açıklar. Katmanlı model sayesinde karmaşık network işlemleri yönetilebilir küçük parçalara bölünür. Yalnızca bir katmanı değiştirerek iletişimi değiştirebilecek uygulama ve aygıt tasarımcılarının daha esnek çalışabilmesini sağlar.
II. OSI MODELİ
OSI (Open Systems Interconnection) modeli ISO (International Standards Organization) tarafından geliştirilmiştir ve iki bilgisayar arasındaki iletişimin nasıl olacağını tanımlar. İlk olarak 1978 yılında yılında ortaya çıkarılan bu standart 1984 yılında yeniden düzenlenerek OSI (Open System Interconnect) olarak referans modeli olarak yayınlanmıştır. Model yaygın olarak kabul görmüş ve network işlemi için bir kılavuz olmuştur.
OSI Modeli herhangi bir donanım ya da network tipine özel değildir. OSI’nin amacı network mimarilerinin ve protokollerinin bir network ürünü bileşeni gibi kullanılmasını sağlamaktır.
ISO standartları network üzerindeki iletişimi sağlarken karmaşık bir yol izler. ISO standardı yeni katmana (alt göreve) ayrılmıştır. OSI modeli olarak bilinen yedi katman şunlardır:
Tablo: OSI modeli
No Katman İşlevi
7 Application Kullanıcı uygulamalarına servis sağlar.
6 Presentation Kullanıcı uygulaması için verinin dönüşümünü sağlar. Veriyi yeniden
düzenler.
5 Session Sistemler arasındaki iletişimi sağlar.
4 Transport Temel network bağlantısı sağlayan 1 ve 3. katman ile uygulama
iletişimini sağlayan 5 ve 7. üst üç katman arasındaki bu katman bu bölümleri birbirinden ayırır.
3 Network Network bağlantısını düzenlemek, devam ettirmek ve sonlandırmaktan
sorumlu.
2 Data Link Fiziksel bağlantıyı sağlar. Veri frame’lerini düzenler.
1 Physical Veri iletimi ortamı düzeyinde verilerin elektrik sinyalleri olarak
iletimini sağlar.
A. KATMANLAR (LAYER)
OSI modelinde iletişim problemi yedi katman ile çözülmüş. İki bilgisayar sisteminin birbiriyle iletişim kurabilmesi için önce uygulama programın sistemin 7. katmanıyla konuşur. Bu katman 6. katmanla ve böylece ilerler. Ardından iletişim network hattına oradanda diğer sistemin 1. katmanına geçer. Buradan diğer katmanlara yükselir.
Bütün LAN’lardaki teknolojinin anlaşılması için OSI layer olarak adlandırılan yedi katmanlı modeli anlaşılması gerekir. OSI modeli modüler bir mimariye dayanır. Her katmanda belli bir iş yapılarak bir sonraki katmana geçilir.
BAKINIZ:
ŞEKİL: NETWORK ÜZERİNDE İKİ BİLGİSAYARIN İLETİŞİMİ
OSI modeli donanım birimleri bakımından bir ayrım gözetmez. Fiziksel katman bağlantıyı gerçekleştirmek için gerekli her bileşenle uyum içinde çalışır. Bu bileşenler fiziksel medyanın yanı sıra hub’lar network adaptörleri vb. gibi bileşenlerdir.
Bir OSI katmanı iletişim servisini tanımlar. Katman üzerinde iletişimin kuralları protokoller ile düzenlenir. Bir protokol verinin iletimi sağlar.
Katmanlı model işlemlerin farklı teknolojilerle yapılmasını sağlar. Örneğin farklı kablolama yöntemlerinin kullanılmasının ardından üst katmanlardaki işlemler aynen devam edebilir. Herbir katman bir önceki ya da bir sonraki işlemden haberdardır.
Katman Protokol
7 Application(Uygulama) Dosya sunucusu
6 Presentation(Sunu)
5 Session(Oturum) Taşıyıcılar, NETBIOS
4 Transport(Taşıma) TCP, SPP
3 Network IP, Router
2 Data Link (Veri Bağlantı) Ethernet, Token Ring köprüleri
1 Physical(Fiziksel) Kablolama
B. KATMANLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
Her bir katmanın görevi bir üst (yüksek) katmana servis sağlamaktır. İki bilgisayar arasındaki iletişimde katmanlar sırasıyla iletişim kurarlar; eş düzeydeki katmanlar aslında doğrudan iletişim kurmazlar ancak aralarında sanal bir iletişim oluşur.
BAKINIZ:
ŞEKİL: İKİ BİLGİSAYAR ARASINDA; KATMANLAR GERÇEK (DİKEY) VE SANAL (YATAY) ARASINDAKİ İLİŞKİ
Veri bir katmandan diğerine iletilmeden önce paketlere bölünür.Paket bir aygıttan diğerine veri aktarmada kullanılan bir birim veridir. Her katmanda pakete ek bilgiler (formatlama ya da adresleme) eklenir.
Verinin iletimi üst katmandan alt katmana doğru olur. Verinin kablo ile iletimi fiziksel katman tarafından gerçekleştirilir. Diğer bilgisayarda ise önce fiziksel katman ile karşılanan veri üst katmanlara doğru hareket eder.
C. APPLİCATİON (UYGULAMA) KATMANI
Bilgisayar uygulaması ile network arasında gerçek bir arabirim sağlar. Bu katman kullanıcıya en yakın olandır. Sadece bu katman diğer katmanlara servis sağlamaz.
Uygulama katmanı network servisini kullanacak olan programdır. Bu katman kullanıcının gereksinimlerin karşılar. Örneğin veritabanı uygulaması ya da e-mail uygulaması vb. gibi.
D. PRESENTATİON (SUNUŞ) KATMANI
Sunu katmanında verinin çevrilmesi işlemi yapılır. Sunum Katmanı
Uygulama katmanına verileri yollar. Bu katmanda verinin yapısı, biçimi ile ilgili düzenlemeler yapılır.
Sunu katmanında verinin formatı belirlenir. Ayrıca verinin şifrelenmesi ve açılması da bu katmanda yapılır. Yine bu katmanda verinin sıkıştırılması işlemi yapılır.
E. SESSİON (OTURUM) KATMANI
Oturum katmanında iki nokta arasında iletişim bağlantısı kurulur, başlatılır ve sona erdirilir. Oturum Katmanı uygulamalar arasındaki oturumu temsil eder. Oturum katmanı sunum katmanına yollanacak veriler arasından diyalog kurar.
Cisco uygulamalarında aşağıdaki protokoller oturum katmanı protokolleri olarak adlandırılır.
Network File System (NFS): TCP/IP ve Unix iş istasyonlarında kullanılır.
Remote Procedure Call (RPC): İstemci/Sunucu yönlendirme protokolü.
Apple Talk Session Protocol (ASP): Apple Talk istemcileri ve sunucu bilgisayarları arasında iletişim kurmak için kullanılır.
F. TRANSPORT (TAŞIMA) KATMANI
İki aygıt (bilgisayar) arasında veri aktarımını sağlar. Veri iletiminde güvenilirliği sağlamak için aygıtlardan birisi bağlantı oturumunu düzenler. Ardından iletimi için hazırlığın iki tarafta da kontrolü yapılır ve veri transferi başlatılır.
Bu iletişim oturumunun hazırlık işlemine connection-oriented oturum denir.
İki aygıt aralarında veri alışverişi yaparken, düzenli olarak birbirlerini kontrol ederler. Gönderilen verinin kontrolü acknowledgment işlemiyle yapılır. Onayı beklemeden gönderilen veri miktarına window denir. Windowing işlemi bir aygıttan diğerine ne kadar bilgi transfer edildiğini kontrol eder.
Connection-Oriented (bağlantı-temelli) Protokoller:
Verilerin iletiminde akış kontrolünü, hata kontrolünü yapan protokollere bağlantı-temelli protokoller denir. Bağlantı temelli protokollerde veri gönderilmeden önce bağlantı tesis edilmelidir:
-Bağlantı sağlanır
-Veri transfer edilir
-Bağlantı sonlandırılır
Bağlantısız protokoller de ise bir yol tanımlanmaz. Paketler “datagram” olarak adlandırılır. IPX ve IP protokolleri bağlantısız bir protokoldür.
Her ne kadar bağlantı temelli protokoller daha güvenli görünseler de; bağlantı temelli servislerde bir sorun olduğunda network durur. Bağlantısız servisler ise bu durumda verinin iletilmesini engellemezler.
G. NETWORK KATMANI
Network katmanının ana görevi yönlendirme (routing) dir. Yönlendirme işlemi paketlerin yerel network dışında diğer network’lere gönderilmesini sağlar. Network katmanında iki istasyon arasında en kısa yoldan verinin iletimi sağlanır.
Bu katman sayesinde veriler router’lar aracılığıyla yönlendirilir. Network aşamasında mesajlar adreslenir ayrıca mantıksal adresler fiziksel adreslere çevrilir. Bu aşamada network trafiği, routing gibi işlemler de yapılır.
Bir paket Router tarafından alındığında hedef IP adresi kontrol edilir.
Network katmanında iki tür paket kullanılır:
-Veri paketleri
-Yönlendirme paketleri.
Veri paketleri kullanıcının bilgisini taşımak için kullanılır. Bu paketler IP ve IPX gibi yönlendirilebilir protokollerle taşınır.
Yönlendirme paketleri ise networkdeki routerları güncelleştirmek için kullanılır. RIP, EIGRP ve OSPF gibi protokoller bu işlevi yerine getirirler. Routerların güncelleştirilmesinde yapılan ana işlem her router üzerinde bulunan routing tablolarının güncelleştirilmesidir.
BAKINIZ:
ŞEKİL: ROUTER'LAR VE ROUTİNG TABLOLARI.
Ders sonunda yapabilecekleriniz:
-Temel Bilgileri öğrenmek.
-Katmanlı (layered) modeli açıklamak.
-OSI referans modelini açıklamak.
-Katmanların network özelliklerini açıklamak.
-Cisco Üç Katmanlı Modelini açıklamak.
-Cisco aygıtlarını bağlamak.
I. GİRİŞ
Cisco© firması Hub, Router, Switch gibi network aygıtlarını üretir. Bu hafta bu aygıtları tanımadan önce network teknolojilerini ele alacağız.
İlk bilgisayar networkleri, firmaların kendi ürünleri arasında gerçekleştiriliyordu. Örneğin IBM işletim sistemleri IBM network aygıtları kullanarak kendi aralarında iletişim kurabiliyorlardı.
OSI modeli üreticilerin birlikte çalışabilir network aygıtları üretmesine izin verdi. OSI modeli, bir bilgisayar üzerindeki verileri, network ortamı (medya) üzerinden diğer bilgisayar üzerindeki uygulamaya aktarılmasını tanımlar.
A. KATMANLI YAKLAŞIM
Referans modeli iletişimin kavramsal olarak açıklandığı bir plandır. İki bilgisayar (aygıt) arasıdaki iletişim için gerekli olan işlemleri katmanlar (layers) olarak açıklar. Katmanlı model sayesinde karmaşık network işlemleri yönetilebilir küçük parçalara bölünür. Yalnızca bir katmanı değiştirerek iletişimi değiştirebilecek uygulama ve aygıt tasarımcılarının daha esnek çalışabilmesini sağlar.
II. OSI MODELİ
OSI (Open Systems Interconnection) modeli ISO (International Standards Organization) tarafından geliştirilmiştir ve iki bilgisayar arasındaki iletişimin nasıl olacağını tanımlar. İlk olarak 1978 yılında yılında ortaya çıkarılan bu standart 1984 yılında yeniden düzenlenerek OSI (Open System Interconnect) olarak referans modeli olarak yayınlanmıştır. Model yaygın olarak kabul görmüş ve network işlemi için bir kılavuz olmuştur.
OSI Modeli herhangi bir donanım ya da network tipine özel değildir. OSI’nin amacı network mimarilerinin ve protokollerinin bir network ürünü bileşeni gibi kullanılmasını sağlamaktır.
ISO standartları network üzerindeki iletişimi sağlarken karmaşık bir yol izler. ISO standardı yeni katmana (alt göreve) ayrılmıştır. OSI modeli olarak bilinen yedi katman şunlardır:
Tablo: OSI modeli
No Katman İşlevi
7 Application Kullanıcı uygulamalarına servis sağlar.
6 Presentation Kullanıcı uygulaması için verinin dönüşümünü sağlar. Veriyi yeniden
düzenler.
5 Session Sistemler arasındaki iletişimi sağlar.
4 Transport Temel network bağlantısı sağlayan 1 ve 3. katman ile uygulama
iletişimini sağlayan 5 ve 7. üst üç katman arasındaki bu katman bu bölümleri birbirinden ayırır.
3 Network Network bağlantısını düzenlemek, devam ettirmek ve sonlandırmaktan
sorumlu.
2 Data Link Fiziksel bağlantıyı sağlar. Veri frame’lerini düzenler.
1 Physical Veri iletimi ortamı düzeyinde verilerin elektrik sinyalleri olarak
iletimini sağlar.
A. KATMANLAR (LAYER)
OSI modelinde iletişim problemi yedi katman ile çözülmüş. İki bilgisayar sisteminin birbiriyle iletişim kurabilmesi için önce uygulama programın sistemin 7. katmanıyla konuşur. Bu katman 6. katmanla ve böylece ilerler. Ardından iletişim network hattına oradanda diğer sistemin 1. katmanına geçer. Buradan diğer katmanlara yükselir.
Bütün LAN’lardaki teknolojinin anlaşılması için OSI layer olarak adlandırılan yedi katmanlı modeli anlaşılması gerekir. OSI modeli modüler bir mimariye dayanır. Her katmanda belli bir iş yapılarak bir sonraki katmana geçilir.
BAKINIZ:
ŞEKİL: NETWORK ÜZERİNDE İKİ BİLGİSAYARIN İLETİŞİMİ
OSI modeli donanım birimleri bakımından bir ayrım gözetmez. Fiziksel katman bağlantıyı gerçekleştirmek için gerekli her bileşenle uyum içinde çalışır. Bu bileşenler fiziksel medyanın yanı sıra hub’lar network adaptörleri vb. gibi bileşenlerdir.
Bir OSI katmanı iletişim servisini tanımlar. Katman üzerinde iletişimin kuralları protokoller ile düzenlenir. Bir protokol verinin iletimi sağlar.
Katmanlı model işlemlerin farklı teknolojilerle yapılmasını sağlar. Örneğin farklı kablolama yöntemlerinin kullanılmasının ardından üst katmanlardaki işlemler aynen devam edebilir. Herbir katman bir önceki ya da bir sonraki işlemden haberdardır.
Katman Protokol
7 Application(Uygulama) Dosya sunucusu
6 Presentation(Sunu)
5 Session(Oturum) Taşıyıcılar, NETBIOS
4 Transport(Taşıma) TCP, SPP
3 Network IP, Router
2 Data Link (Veri Bağlantı) Ethernet, Token Ring köprüleri
1 Physical(Fiziksel) Kablolama
B. KATMANLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
Her bir katmanın görevi bir üst (yüksek) katmana servis sağlamaktır. İki bilgisayar arasındaki iletişimde katmanlar sırasıyla iletişim kurarlar; eş düzeydeki katmanlar aslında doğrudan iletişim kurmazlar ancak aralarında sanal bir iletişim oluşur.
BAKINIZ:
ŞEKİL: İKİ BİLGİSAYAR ARASINDA; KATMANLAR GERÇEK (DİKEY) VE SANAL (YATAY) ARASINDAKİ İLİŞKİ
Veri bir katmandan diğerine iletilmeden önce paketlere bölünür.Paket bir aygıttan diğerine veri aktarmada kullanılan bir birim veridir. Her katmanda pakete ek bilgiler (formatlama ya da adresleme) eklenir.
Verinin iletimi üst katmandan alt katmana doğru olur. Verinin kablo ile iletimi fiziksel katman tarafından gerçekleştirilir. Diğer bilgisayarda ise önce fiziksel katman ile karşılanan veri üst katmanlara doğru hareket eder.
C. APPLİCATİON (UYGULAMA) KATMANI
Bilgisayar uygulaması ile network arasında gerçek bir arabirim sağlar. Bu katman kullanıcıya en yakın olandır. Sadece bu katman diğer katmanlara servis sağlamaz.
Uygulama katmanı network servisini kullanacak olan programdır. Bu katman kullanıcının gereksinimlerin karşılar. Örneğin veritabanı uygulaması ya da e-mail uygulaması vb. gibi.
D. PRESENTATİON (SUNUŞ) KATMANI
Sunu katmanında verinin çevrilmesi işlemi yapılır. Sunum Katmanı
Uygulama katmanına verileri yollar. Bu katmanda verinin yapısı, biçimi ile ilgili düzenlemeler yapılır.
Sunu katmanında verinin formatı belirlenir. Ayrıca verinin şifrelenmesi ve açılması da bu katmanda yapılır. Yine bu katmanda verinin sıkıştırılması işlemi yapılır.
E. SESSİON (OTURUM) KATMANI
Oturum katmanında iki nokta arasında iletişim bağlantısı kurulur, başlatılır ve sona erdirilir. Oturum Katmanı uygulamalar arasındaki oturumu temsil eder. Oturum katmanı sunum katmanına yollanacak veriler arasından diyalog kurar.
Cisco uygulamalarında aşağıdaki protokoller oturum katmanı protokolleri olarak adlandırılır.
Network File System (NFS): TCP/IP ve Unix iş istasyonlarında kullanılır.
Remote Procedure Call (RPC): İstemci/Sunucu yönlendirme protokolü.
Apple Talk Session Protocol (ASP): Apple Talk istemcileri ve sunucu bilgisayarları arasında iletişim kurmak için kullanılır.
F. TRANSPORT (TAŞIMA) KATMANI
İki aygıt (bilgisayar) arasında veri aktarımını sağlar. Veri iletiminde güvenilirliği sağlamak için aygıtlardan birisi bağlantı oturumunu düzenler. Ardından iletimi için hazırlığın iki tarafta da kontrolü yapılır ve veri transferi başlatılır.
Bu iletişim oturumunun hazırlık işlemine connection-oriented oturum denir.
İki aygıt aralarında veri alışverişi yaparken, düzenli olarak birbirlerini kontrol ederler. Gönderilen verinin kontrolü acknowledgment işlemiyle yapılır. Onayı beklemeden gönderilen veri miktarına window denir. Windowing işlemi bir aygıttan diğerine ne kadar bilgi transfer edildiğini kontrol eder.
Connection-Oriented (bağlantı-temelli) Protokoller:
Verilerin iletiminde akış kontrolünü, hata kontrolünü yapan protokollere bağlantı-temelli protokoller denir. Bağlantı temelli protokollerde veri gönderilmeden önce bağlantı tesis edilmelidir:
-Bağlantı sağlanır
-Veri transfer edilir
-Bağlantı sonlandırılır
Bağlantısız protokoller de ise bir yol tanımlanmaz. Paketler “datagram” olarak adlandırılır. IPX ve IP protokolleri bağlantısız bir protokoldür.
Her ne kadar bağlantı temelli protokoller daha güvenli görünseler de; bağlantı temelli servislerde bir sorun olduğunda network durur. Bağlantısız servisler ise bu durumda verinin iletilmesini engellemezler.
G. NETWORK KATMANI
Network katmanının ana görevi yönlendirme (routing) dir. Yönlendirme işlemi paketlerin yerel network dışında diğer network’lere gönderilmesini sağlar. Network katmanında iki istasyon arasında en kısa yoldan verinin iletimi sağlanır.
Bu katman sayesinde veriler router’lar aracılığıyla yönlendirilir. Network aşamasında mesajlar adreslenir ayrıca mantıksal adresler fiziksel adreslere çevrilir. Bu aşamada network trafiği, routing gibi işlemler de yapılır.
Bir paket Router tarafından alındığında hedef IP adresi kontrol edilir.
Network katmanında iki tür paket kullanılır:
-Veri paketleri
-Yönlendirme paketleri.
Veri paketleri kullanıcının bilgisini taşımak için kullanılır. Bu paketler IP ve IPX gibi yönlendirilebilir protokollerle taşınır.
Yönlendirme paketleri ise networkdeki routerları güncelleştirmek için kullanılır. RIP, EIGRP ve OSPF gibi protokoller bu işlevi yerine getirirler. Routerların güncelleştirilmesinde yapılan ana işlem her router üzerinde bulunan routing tablolarının güncelleştirilmesidir.
BAKINIZ:
ŞEKİL: ROUTER'LAR VE ROUTİNG TABLOLARI.