ςคﻮคtคא_кђคภร khans
New member
Naturel Seleksiyona Rağmen Zayıfın Zaferi
Abbas BAŞAT
"Kalkan görünümünde zararsız bir balık olan dil balığı, köpek balıklarını yüzerken bile durdurabildiğine göre, araştırıcılar onların tekniğinden faydalanarak köpek balıklarını kıyılardan uzaklaştırıcı maddeler yapmayı başarabileceklerdir."
En çok Kızıldenizde bulunan küçük moses dil balığı (Paradachirus marmortus) en öfkeli köpek balıklarının çenelerine dahi kilit vurabilmektedir. Bu dil balığı kendilerine yapılan bir saldırı esnasında süt gibi bir sıvı salgılar. Öyle ki kendilerine saldıran köpek balıkları açık çenelerini kapatamazlar. Zira çeneler artık felç olmuştur.
Deniz biyologu Eugenie Clarck 1972'de bu dil balığı üzerinde çalışmaya başladı. Neticede balığın salgıladığı zehirli sıvının deniz kirpilerini ve kaya balıklarını derhal öldürdüğünü müşahede etti. Balığın sırt ve kuyruk yüzgeçlerinin dibindeki bezlerden salgılanan sıvı, deniz suyu ile beşbin defa sulandırıldığında bile, akvaryumdaki bütün balıkları öldürebilmektedir. Diğer bir tecrübede ise kendilerine yem olarak çok çeşitli balıklar verilen köpek balıkları, yemlerin tamamını yemiş; ancak "moses dil balığı " hariç...
Dil balığının bu harikulâde hususiyeti, köpek balıklarını kıyılardan uzaklaştırmaya çalışan araştırıcıların dikkatini çekti ve çalışmalarını daha da yoğunlaştırmalarına sebeb oldu.
Bu gizli zehirin yapısı ne idi ve nasıl üretiliyordu?
Yapılan araştırmalarda salgı içinde müessir bir madde tesbit edilmiştir. Maddeye Latince isminden ilham alınarak "pardaksin" adı verilmişdir. Teferruatlı olarak yapılan çalışmalarla pardaksin'in nasıl te'sir ettiği ortaya çıkarılmıştır. Zehrin ana hedefinin, köpek balığının vücudundaki tuz dengesini muhafaza eden solungaç zarları olduğu anlaşıldı. Köpek balığının vücud hücreleri, bulunduğu suyun konsantrasyonuna bağlı olarak iyon konsantrasyonunu devamlı sabit tutmak zorundadır. Hâlbuki pardaksin bu sisteme tesir etmekte ve köpek balığının kimyevî dengesini bozmaktadır. Küçük moses dil balıkları kendisinden çok büyük olan dev köpek balıklarını, kimyevî dengelerini bozmak suretiyle mağlup etmekledir. Salgının tesirinin hızlı ve çok düşük dozlarda bile müessir olması, sinir sistemini dahi tesiri altına aldığı kanaatini doğurmaktadır. Kurbağa üzerinde yapılan tecrübeler, bu zehrin kara örümceğinin zehiri gibi, bir sinir ileticisi olan "asetilkolin"in bol miktarda açığa çıkmasını sağlayarak, sinir sistemine menfi tesir yaptığını ortaya çıkarmıştır. Yani pardaksin adale kasılmasını kontrol eden mekanizmaya tesir etmektedir. Köpek balıklarını uzaklaştırmada kullanılması düşünülen pardaksin'in tesir tarzı hususunda yeteri kadar malûmat elde edilmiştir. Moses dil balığı, üretimi karşılayamayacak kadar az rastlanan bir balık olduğu için bu maddenin ticari gayelerle üretilmesi şimdilik mümkün değildir.
İlim adamları şimdi köpek balığını uzaklaştırıcı daha pratik maddeleri bulma ümidiyle, diğer tabiî zehirleri araştırmaktadırlar.
Mozes dil balığının üstten görünüşü
Eşek arısı balığı, akrep balığı ve uysal görünüşlü denizhıyarı gibi hayvanların hepsi kendilerini müdafaada zehirli maddeler salgılarlar. Denizhıyarı zehrinin insanlığa değişik faydalar sağlayabileceği tahmin edilmekte ve araştırmalar sürdürülmektedir. Bunlardan biri sinir tembihleri üzerine doğrudan tesiri olan bu zehrin çok müessir bir ağrı kesici olabilmesidir.
Araştırmalar neticesinde, ateş böceklerinden elde edilen bir zehrin öldürücü olmamakla birlikte, pardaksin'e benzer bir tesir gösterdiği anlaşılmıştır. Sadece 4 ateş böceğinin zehri bir litre suya karıştırılıp köpek balığına verildiğinde; önce onu sarhoş ederek iyice hırpalamakta ve sonunda felç edebilmektedir.
Tabiatta cereyan eden bu hadise, çok gizli sırlar ve faydalar taşımaktadır. Ateş böceğinin zehri daha küçük ve daha basit moleküllere sahip olduğu için pardaksin'e göre daha kullanışlıdır. Ve sunî olarak elde edilmesi oldukça kolaydır.
Milyonlarca yıldan beri devam etmekte olan köpek balığı ve moses dil balığı macerası "Kuvvetliler yaşar, zayıflar ölür" prensibini bir kez daha yalanlamaktadır. Köpek balıkları fiziki güçleri ve çok mükemmel his organları bakımından kıkırdak iskeletli balıklar âleminin en üstün savaşçılarıdır. Ayrıca bunlar yüzmekte olan veya can çekişen avlarının çıkardığı düşük frekanslı sesleri işitebilmektedir. Hassas koku alma kabiliyetleriyle de çok küçük kan konsantrasyonlarıyla ve balık kokularıyla yollarını tayin edebilirler. İlim adamları onların burunlarını pamuk bezlerle tıkadıkları zaman bile yollarını şaşırmadıkları görülmüştür. (1) Çok hassas his organlarına sahip olan köpek balıklarının yüzücüler arasında hususiyle alkollü olanlarına saldırması oldukça enteresandır. Ayrıca mükemmel elektrikî his organlarıyla yarısı çamura gömülü ve en iyi bir şekilde kamufle olmuş balıklan dahi keşfedebilirler.
Mozes dil balığı (Pardachirus marmoratus) köpek balığını çıldırtmada kullandığı gizli bir silaha sahiptir. Onun benekli vücûdunun yan tarafında bulunan silah, çiftsıra zehir bezleridir. Pardaksin isimli bu zehir, küçük bir köpek balığını önce çıldırtır, sonra da öldürür. Her yönüyle güçlü bir uzaklaştırıcı olan zehrin tesir tarzı, balığın vücudunun kimyevî dengesinin tahrip edilmesidir. Bu zehrin üretilmesine mani olan şey, yapısının çok kompleks olmasıdır. Bu yüzden ilim adamları benzeri zehirler için başka canlıları araştırıyorlar.
Acaba bu kadar güçlü silahlarla donatılmış köpek balığını mağlup eden küçük mozes dil balığı bu zehir üretme sistemini adaptasyon neticesi mi kazanmıştır dersiniz? Eğer böyleyse köpek balığı niçin yeni bir sistem geliştiremiyor?
Science'dan
________________
(1): Bu harikulade elektrikî hassasiyet balık adamların köpek balıklarının niçin nadiren saldırısına uğradıklarını izah eder. Çünkü balık adamın beraberinde taşıdığı techizat o kadar büyüktür ki, köpek balığı onun saldırılamayacak bir yaratık olduğunu hisseder.
Abbas BAŞAT
"Kalkan görünümünde zararsız bir balık olan dil balığı, köpek balıklarını yüzerken bile durdurabildiğine göre, araştırıcılar onların tekniğinden faydalanarak köpek balıklarını kıyılardan uzaklaştırıcı maddeler yapmayı başarabileceklerdir."
En çok Kızıldenizde bulunan küçük moses dil balığı (Paradachirus marmortus) en öfkeli köpek balıklarının çenelerine dahi kilit vurabilmektedir. Bu dil balığı kendilerine yapılan bir saldırı esnasında süt gibi bir sıvı salgılar. Öyle ki kendilerine saldıran köpek balıkları açık çenelerini kapatamazlar. Zira çeneler artık felç olmuştur.
Deniz biyologu Eugenie Clarck 1972'de bu dil balığı üzerinde çalışmaya başladı. Neticede balığın salgıladığı zehirli sıvının deniz kirpilerini ve kaya balıklarını derhal öldürdüğünü müşahede etti. Balığın sırt ve kuyruk yüzgeçlerinin dibindeki bezlerden salgılanan sıvı, deniz suyu ile beşbin defa sulandırıldığında bile, akvaryumdaki bütün balıkları öldürebilmektedir. Diğer bir tecrübede ise kendilerine yem olarak çok çeşitli balıklar verilen köpek balıkları, yemlerin tamamını yemiş; ancak "moses dil balığı " hariç...
Dil balığının bu harikulâde hususiyeti, köpek balıklarını kıyılardan uzaklaştırmaya çalışan araştırıcıların dikkatini çekti ve çalışmalarını daha da yoğunlaştırmalarına sebeb oldu.
Bu gizli zehirin yapısı ne idi ve nasıl üretiliyordu?
Yapılan araştırmalarda salgı içinde müessir bir madde tesbit edilmiştir. Maddeye Latince isminden ilham alınarak "pardaksin" adı verilmişdir. Teferruatlı olarak yapılan çalışmalarla pardaksin'in nasıl te'sir ettiği ortaya çıkarılmıştır. Zehrin ana hedefinin, köpek balığının vücudundaki tuz dengesini muhafaza eden solungaç zarları olduğu anlaşıldı. Köpek balığının vücud hücreleri, bulunduğu suyun konsantrasyonuna bağlı olarak iyon konsantrasyonunu devamlı sabit tutmak zorundadır. Hâlbuki pardaksin bu sisteme tesir etmekte ve köpek balığının kimyevî dengesini bozmaktadır. Küçük moses dil balıkları kendisinden çok büyük olan dev köpek balıklarını, kimyevî dengelerini bozmak suretiyle mağlup etmekledir. Salgının tesirinin hızlı ve çok düşük dozlarda bile müessir olması, sinir sistemini dahi tesiri altına aldığı kanaatini doğurmaktadır. Kurbağa üzerinde yapılan tecrübeler, bu zehrin kara örümceğinin zehiri gibi, bir sinir ileticisi olan "asetilkolin"in bol miktarda açığa çıkmasını sağlayarak, sinir sistemine menfi tesir yaptığını ortaya çıkarmıştır. Yani pardaksin adale kasılmasını kontrol eden mekanizmaya tesir etmektedir. Köpek balıklarını uzaklaştırmada kullanılması düşünülen pardaksin'in tesir tarzı hususunda yeteri kadar malûmat elde edilmiştir. Moses dil balığı, üretimi karşılayamayacak kadar az rastlanan bir balık olduğu için bu maddenin ticari gayelerle üretilmesi şimdilik mümkün değildir.
İlim adamları şimdi köpek balığını uzaklaştırıcı daha pratik maddeleri bulma ümidiyle, diğer tabiî zehirleri araştırmaktadırlar.
Mozes dil balığının üstten görünüşü
Eşek arısı balığı, akrep balığı ve uysal görünüşlü denizhıyarı gibi hayvanların hepsi kendilerini müdafaada zehirli maddeler salgılarlar. Denizhıyarı zehrinin insanlığa değişik faydalar sağlayabileceği tahmin edilmekte ve araştırmalar sürdürülmektedir. Bunlardan biri sinir tembihleri üzerine doğrudan tesiri olan bu zehrin çok müessir bir ağrı kesici olabilmesidir.
Araştırmalar neticesinde, ateş böceklerinden elde edilen bir zehrin öldürücü olmamakla birlikte, pardaksin'e benzer bir tesir gösterdiği anlaşılmıştır. Sadece 4 ateş böceğinin zehri bir litre suya karıştırılıp köpek balığına verildiğinde; önce onu sarhoş ederek iyice hırpalamakta ve sonunda felç edebilmektedir.
Tabiatta cereyan eden bu hadise, çok gizli sırlar ve faydalar taşımaktadır. Ateş böceğinin zehri daha küçük ve daha basit moleküllere sahip olduğu için pardaksin'e göre daha kullanışlıdır. Ve sunî olarak elde edilmesi oldukça kolaydır.
Milyonlarca yıldan beri devam etmekte olan köpek balığı ve moses dil balığı macerası "Kuvvetliler yaşar, zayıflar ölür" prensibini bir kez daha yalanlamaktadır. Köpek balıkları fiziki güçleri ve çok mükemmel his organları bakımından kıkırdak iskeletli balıklar âleminin en üstün savaşçılarıdır. Ayrıca bunlar yüzmekte olan veya can çekişen avlarının çıkardığı düşük frekanslı sesleri işitebilmektedir. Hassas koku alma kabiliyetleriyle de çok küçük kan konsantrasyonlarıyla ve balık kokularıyla yollarını tayin edebilirler. İlim adamları onların burunlarını pamuk bezlerle tıkadıkları zaman bile yollarını şaşırmadıkları görülmüştür. (1) Çok hassas his organlarına sahip olan köpek balıklarının yüzücüler arasında hususiyle alkollü olanlarına saldırması oldukça enteresandır. Ayrıca mükemmel elektrikî his organlarıyla yarısı çamura gömülü ve en iyi bir şekilde kamufle olmuş balıklan dahi keşfedebilirler.
Mozes dil balığı (Pardachirus marmoratus) köpek balığını çıldırtmada kullandığı gizli bir silaha sahiptir. Onun benekli vücûdunun yan tarafında bulunan silah, çiftsıra zehir bezleridir. Pardaksin isimli bu zehir, küçük bir köpek balığını önce çıldırtır, sonra da öldürür. Her yönüyle güçlü bir uzaklaştırıcı olan zehrin tesir tarzı, balığın vücudunun kimyevî dengesinin tahrip edilmesidir. Bu zehrin üretilmesine mani olan şey, yapısının çok kompleks olmasıdır. Bu yüzden ilim adamları benzeri zehirler için başka canlıları araştırıyorlar.
Acaba bu kadar güçlü silahlarla donatılmış köpek balığını mağlup eden küçük mozes dil balığı bu zehir üretme sistemini adaptasyon neticesi mi kazanmıştır dersiniz? Eğer böyleyse köpek balığı niçin yeni bir sistem geliştiremiyor?
Science'dan
________________
(1): Bu harikulade elektrikî hassasiyet balık adamların köpek balıklarının niçin nadiren saldırısına uğradıklarını izah eder. Çünkü balık adamın beraberinde taşıdığı techizat o kadar büyüktür ki, köpek balığı onun saldırılamayacak bir yaratık olduğunu hisseder.
