Arkadaşlar Türkiye'nin şu anki siyasi durumunu özetleyen bir sosyolojik deneyden örnek vermek istiyorum. Sosyolojide deney çok mümkün değildir ama bu aslında bir grup psikolojisi deneyi ama bireylerin grup içinde nasıl davrandıklarını anlatır.
Bir kafesin içine bir grup maymun koyar bilimadamları tam sayıyı bilmiyorum ama 10-15 gibi. Sonra bu maymunlar bir kaç gün aç bırakıldıktan sonra kafesin tepesinden bir iple muz sallandırılır. Acıkan zavallı maymunlar bu muzları almak için harekete geçer. Ancak bilim adamları kafese bir basınçlı su düzeneyi kurmuşlardır. Ve muza yaklaşan her maymunu çok basınçlı su sıkarak şiddetli bir biçimde yere düşürürler. Bunu bir kaç gün yaptıktan sonra maymunlar ne kadar aç bırakılırlarsa bırakılsın o muzları bir daha almaya çalışmıyorlar. Buraya kadar basit bir edimsel koşullanma deneyi. Davranış cezalandırıldı mı tekrarlanmaz!
Esas ilginç kısım buradan sonrası. Çünkü bilim adamları her gün kafesten bir maymun çıkarıp içeri yeni bir maymun alırlar. İçeri ilk giren maymun ne yapar bilin bakalım? Hemen hala asılı olan muzları almaya kalkar. İşin ilginç yanı ise artık maymunlara basınçlı su sıkılmamaktadır. Ancak daha önce basınçlı suyun acısını yiyen diğer maymunlar yeni gelen maymunun önüne geçer. Onun muzlara tırmanmasını, muzlara yaklaşmasını engeller hem de şiddetle.
Sonra ertesi gün içerideki maymunlardan biri daha değiştirilir. Yeni gelen maymun da muzlara ulaşmaya çalışır ve diğer maymunlar tarafından şiddetle engellenir. Sonra yavaş yavaş her gün bir maymun kafesten çıkarılarak içerideki maymunlar değiştirilir ve her yeni giren maymun muzlara ulaşmaya çalışır, ve diğer maymunlar ona sertçe engel olur.
2 hafta içinde kafeste muzları yemek isterken basınçlı su ile cezalandırılmış maymunlardan hiç biri kalmaz. Tamamen yeni maymunlardan oluşan grup ne yapar bilin bakalım? Muzlara dokunmaz, yanına bile yaklaşmaz, içeri giren yeni maymunların muzlara yaklaşmasına da izin vermez. İçeri giren her maymun grubun bir parçası olur, bir kaç kez grup tarafından engellendikten sonra o da içeri giren diğer yeni maymunların muzlara gitmesini engellemeye başlar.
Maymunlar nasıl nedenini bilmedikleri ama şiddetle uyguladıkları ve uygulattıkları bir yaşam tarzının içine giriyorsa insanlar da çok farklı değil özellikle cahil ve yarı cahil üyelerin oluşturduğu gruplar. Kendini geliştirmiş, iyi eğitilmiş ve öğrenim görmüş bireyler için durum biraz farklı olsa da maalesef üniversite mezunları bile cahil olan bir ülkeyiz neredeyse.
Bu deney grup psikolojisi açısından çok önemli bir veridir. Bireyler içine girdikleri ya da doğdukları grubun özelliklerini alırlar. Ya güzellikle ya da zorla. Baş örtülü bir aileye doğanın başını açma, açık bir ailede doğanın başını örtme şansı çok azdır kafesini değiştirmediği sürece.
Siyaset için de tamamen böyle, Türkiye'deki insanlar neden solcu olduklarını bilmezler ya da neden sağcı olduklarını. Bunlar seçimden öte çevrenin kendisine dayattığıdır. (istisnalar kaideyi bozmaz solcu abir çevrede ülkücü, ya da ülkücü bir çevrede solcu olmak nadirdir)
Bu deneyin sonuçlarının en tehlikeli olduğu alan dindir. Sorgulanamaz, güzellikle ya da şiddetle kabul edilir ve aynı şiddetle devam eder. Camide koşuşturdukları için dayak yiyen çocuklar, 30-40 yaşına geldiklerinde camide koşuşturan çocuklara dayak atarlar. Namaz kılmadığı için başını örtmediği için ayıplanan kızlar, baş örtülü gezmeye başladıktan sonra örtmeyen kızları ayıplarlar.
Şimdi düşünmek lazım biz gerçekten biliçli bireyler miyiz? Siyasi görüşümüzü seçtik mi gördüğümüzü mü yaptık çevremizden? Seçtiğimiz görüşe neden dedik mi? Neden ülkücüyüz, islamcıyız, komünistiz? Neden müslümanız dedik mi kendimize? Müslüman olmayı mı seçtik? Müslüman olarak mı doğduk? Laik olarak mı yetiştirildik? Laikliğin günah olduğunu düşündürülerek mi?
İyi eğitilmiş özgürce seçim yapanların ülkesi midir bu ülke? Yoksa Maymunlar Cehennemi mi?
alıntı değildir
Bir kafesin içine bir grup maymun koyar bilimadamları tam sayıyı bilmiyorum ama 10-15 gibi. Sonra bu maymunlar bir kaç gün aç bırakıldıktan sonra kafesin tepesinden bir iple muz sallandırılır. Acıkan zavallı maymunlar bu muzları almak için harekete geçer. Ancak bilim adamları kafese bir basınçlı su düzeneyi kurmuşlardır. Ve muza yaklaşan her maymunu çok basınçlı su sıkarak şiddetli bir biçimde yere düşürürler. Bunu bir kaç gün yaptıktan sonra maymunlar ne kadar aç bırakılırlarsa bırakılsın o muzları bir daha almaya çalışmıyorlar. Buraya kadar basit bir edimsel koşullanma deneyi. Davranış cezalandırıldı mı tekrarlanmaz!
Esas ilginç kısım buradan sonrası. Çünkü bilim adamları her gün kafesten bir maymun çıkarıp içeri yeni bir maymun alırlar. İçeri ilk giren maymun ne yapar bilin bakalım? Hemen hala asılı olan muzları almaya kalkar. İşin ilginç yanı ise artık maymunlara basınçlı su sıkılmamaktadır. Ancak daha önce basınçlı suyun acısını yiyen diğer maymunlar yeni gelen maymunun önüne geçer. Onun muzlara tırmanmasını, muzlara yaklaşmasını engeller hem de şiddetle.
Sonra ertesi gün içerideki maymunlardan biri daha değiştirilir. Yeni gelen maymun da muzlara ulaşmaya çalışır ve diğer maymunlar tarafından şiddetle engellenir. Sonra yavaş yavaş her gün bir maymun kafesten çıkarılarak içerideki maymunlar değiştirilir ve her yeni giren maymun muzlara ulaşmaya çalışır, ve diğer maymunlar ona sertçe engel olur.
2 hafta içinde kafeste muzları yemek isterken basınçlı su ile cezalandırılmış maymunlardan hiç biri kalmaz. Tamamen yeni maymunlardan oluşan grup ne yapar bilin bakalım? Muzlara dokunmaz, yanına bile yaklaşmaz, içeri giren yeni maymunların muzlara yaklaşmasına da izin vermez. İçeri giren her maymun grubun bir parçası olur, bir kaç kez grup tarafından engellendikten sonra o da içeri giren diğer yeni maymunların muzlara gitmesini engellemeye başlar.
Maymunlar nasıl nedenini bilmedikleri ama şiddetle uyguladıkları ve uygulattıkları bir yaşam tarzının içine giriyorsa insanlar da çok farklı değil özellikle cahil ve yarı cahil üyelerin oluşturduğu gruplar. Kendini geliştirmiş, iyi eğitilmiş ve öğrenim görmüş bireyler için durum biraz farklı olsa da maalesef üniversite mezunları bile cahil olan bir ülkeyiz neredeyse.
Bu deney grup psikolojisi açısından çok önemli bir veridir. Bireyler içine girdikleri ya da doğdukları grubun özelliklerini alırlar. Ya güzellikle ya da zorla. Baş örtülü bir aileye doğanın başını açma, açık bir ailede doğanın başını örtme şansı çok azdır kafesini değiştirmediği sürece.
Siyaset için de tamamen böyle, Türkiye'deki insanlar neden solcu olduklarını bilmezler ya da neden sağcı olduklarını. Bunlar seçimden öte çevrenin kendisine dayattığıdır. (istisnalar kaideyi bozmaz solcu abir çevrede ülkücü, ya da ülkücü bir çevrede solcu olmak nadirdir)
Bu deneyin sonuçlarının en tehlikeli olduğu alan dindir. Sorgulanamaz, güzellikle ya da şiddetle kabul edilir ve aynı şiddetle devam eder. Camide koşuşturdukları için dayak yiyen çocuklar, 30-40 yaşına geldiklerinde camide koşuşturan çocuklara dayak atarlar. Namaz kılmadığı için başını örtmediği için ayıplanan kızlar, baş örtülü gezmeye başladıktan sonra örtmeyen kızları ayıplarlar.
Şimdi düşünmek lazım biz gerçekten biliçli bireyler miyiz? Siyasi görüşümüzü seçtik mi gördüğümüzü mü yaptık çevremizden? Seçtiğimiz görüşe neden dedik mi? Neden ülkücüyüz, islamcıyız, komünistiz? Neden müslümanız dedik mi kendimize? Müslüman olmayı mı seçtik? Müslüman olarak mı doğduk? Laik olarak mı yetiştirildik? Laikliğin günah olduğunu düşündürülerek mi?
İyi eğitilmiş özgürce seçim yapanların ülkesi midir bu ülke? Yoksa Maymunlar Cehennemi mi?
alıntı değildir
