Karabasanın tıptaki ismi Narkolepsi-Katapleksi Sendromunun bir alt tipi olan Uyku paralizisidir.
Karabasan yaşayanlarının bir çoğu bu uyku bozukluğunu çeker. Bütün halinde değerlendirilmelidir.
Narkolepsi-katapleksi sendromu, gün içinde yaşanan dayanılmaz uyku atakları narkolepsi), heyecanla ortaya çıkan kas tonusunda ani azalma (katapleksi), uyku paralizisi (felci) ve uykuya dalarken ya da uyanırken görülen halüsinasyonlarla
tanımlanır.
Toplumda az tanınan bir hastalık olması nedeniyle tanının geç konması, hastaların uzun yıllar tedaviden yoksun kalmasına neden olur.
Uyku paralizisi (karabasan):
Uyku paralizisi, uykuya dalarken veya uykudan uyanırken kıpırdayamama şeklinde ortaya çıkan bir tablodur. Hastalar için oldukça sıkıntı verici bir durum olan uyku felci sırasında hasta tamamen uyanıktır ve atak geçtiğinde de olan biteni hatırlar. Uyku felci sırasında solunum yavaşlar, hasta ses çıkaramaz. Atakların başlangıç yaşı ve tekrarlama sıklığı oldukça deişkendir. Ataklar 10-15 sn içinde kendiliğinden veya bir başkasının hastaya dokunmasıyla sonlanabilir.
Halüsinasyonlar hastalığın herhangi bir aşamasında ortaya çıkabilir ve uykuya dalarken ya da uykudan uyanırken görülürler. Halüsinasyonlar işitsel veya görsel olabileceği gibi senestezik (synesthetic) de olabilir. Görsel halüsinasyonlar renkli halkalar görme şeklinde basit olabileceği gibi, odanın içindeki eşyaların şekil değişltirmesi, evcil hayvanların dolaşması gibi daha karmaşık halde de ortaya çıkabilir. İşitsel halüsinasyonlar sesler duyma, melodi işitme şeklinde olabilir. Senestezik halüsinasyonlar ise bedenin uzayda hareketi ya da yatağın üzerinde yüzüyor hissi şeklinde yaşanabilen halüsinasyonlardır.
Dinlendirici uyku ve katapleksi ataklarının altı ay süreyle devam etmesi tanı için yeterlidir. Uykunun REM ile başlaması tanıya yardım eder (uyku lab. tanısı)
Tedavide davranış ve ilaç tedavisi kullanılıyor.
Kaynak:
Anlaşılır bir türkçe ile tanı ve tedavi hakkında bilgi için tıklayın
Babalar benim ingilizce süper, tıpdan da anlarım diyorsanız en güncel bilgiler için tıklayınız . Burası dünya tıp literatürlerinin bulunduğu yerdir.
Aynı konuda iki topik oldu gerçi, ancak ordan burdan doğruluğu tartışılır bilgilerden uzak tutmak istedim.
Karabasan yaşayanlarının bir çoğu bu uyku bozukluğunu çeker. Bütün halinde değerlendirilmelidir.
Narkolepsi-katapleksi sendromu, gün içinde yaşanan dayanılmaz uyku atakları narkolepsi), heyecanla ortaya çıkan kas tonusunda ani azalma (katapleksi), uyku paralizisi (felci) ve uykuya dalarken ya da uyanırken görülen halüsinasyonlarla
tanımlanır.
Toplumda az tanınan bir hastalık olması nedeniyle tanının geç konması, hastaların uzun yıllar tedaviden yoksun kalmasına neden olur.
Uyku paralizisi (karabasan):
Uyku paralizisi, uykuya dalarken veya uykudan uyanırken kıpırdayamama şeklinde ortaya çıkan bir tablodur. Hastalar için oldukça sıkıntı verici bir durum olan uyku felci sırasında hasta tamamen uyanıktır ve atak geçtiğinde de olan biteni hatırlar. Uyku felci sırasında solunum yavaşlar, hasta ses çıkaramaz. Atakların başlangıç yaşı ve tekrarlama sıklığı oldukça deişkendir. Ataklar 10-15 sn içinde kendiliğinden veya bir başkasının hastaya dokunmasıyla sonlanabilir.
Halüsinasyonlar hastalığın herhangi bir aşamasında ortaya çıkabilir ve uykuya dalarken ya da uykudan uyanırken görülürler. Halüsinasyonlar işitsel veya görsel olabileceği gibi senestezik (synesthetic) de olabilir. Görsel halüsinasyonlar renkli halkalar görme şeklinde basit olabileceği gibi, odanın içindeki eşyaların şekil değişltirmesi, evcil hayvanların dolaşması gibi daha karmaşık halde de ortaya çıkabilir. İşitsel halüsinasyonlar sesler duyma, melodi işitme şeklinde olabilir. Senestezik halüsinasyonlar ise bedenin uzayda hareketi ya da yatağın üzerinde yüzüyor hissi şeklinde yaşanabilen halüsinasyonlardır.
Dinlendirici uyku ve katapleksi ataklarının altı ay süreyle devam etmesi tanı için yeterlidir. Uykunun REM ile başlaması tanıya yardım eder (uyku lab. tanısı)
Tedavide davranış ve ilaç tedavisi kullanılıyor.
Kaynak:
Anlaşılır bir türkçe ile tanı ve tedavi hakkında bilgi için tıklayın
Babalar benim ingilizce süper, tıpdan da anlarım diyorsanız en güncel bilgiler için tıklayınız . Burası dünya tıp literatürlerinin bulunduğu yerdir.
Aynı konuda iki topik oldu gerçi, ancak ordan burdan doğruluğu tartışılır bilgilerden uzak tutmak istedim.
