karıncalar ve insanlar arasındaki benzerlik (Lütfen)
- Konbuyu başlatan emfrees
- Başlangıç tarihi
tdalkaya
New member
1.SİSTEMİTİKTEKİ YERİ
ALEM: ANİMALE
TAKIM: HYMENOPTERA (ZAR KANATLILAR)
FAMİLYA: FORMİCİDAE
TÜR: Formiva rufa L., KIRMIZI ORMAN KARINCASI
2.MORFOLOJİSİ: Formica rufa grubu karıncalar ço0k çeşitli alttür ve varyeteler oluşturmuşlardır.bunların tümünün biyolojileri yaklaşık olarak aynı olmakla birlikte morfolojik yapıları farklıdır. Bu nedenle bir karışıklığa sebep olmamak için morfolojileri hakkında bilgi verilmemiştir.
3.YAYILIŞI: Avrupa ve Rusya’da yaşamaktadır. Türkiye’de Karadeniz ve Marmara Bölgelerinde iğne yapraklı ve kısmen de iğne yapraklı+yapraklı ağaç karışımı ormanlarda yaygındır. Güney hududu Kütahya ve Tavşanlı’ya kadar uzanır. Türkiye’de 105 m’den alçak ve 1970 m’den yüksek alanlarda yuvasına rastlanamamıştır. Halbuki Avrupa’da, örneğin Avusturya Alplerinde 160-1080 ve İtalya Alplerinde 400-1900 m’ler arasında yaşadığı bildirilmektedir.
4.BESİNLERİ: hava sıcaklığının artmasıyla etrafa yayılarak besinlerini ararlar. Bunların besinleri arasında tırtıllar, yaprak arılarının larvaları, yumuşak coleoptera türleri, kelebekler, arılar, böcek pupaları ile yumurtaları ve bitki bitlerinin dışkıları bulunmaktadır.
5.YAŞAMLARI: bu karıncalar ekseriya çürümeye yüz tutmuş bir kütüğün etrafında iğne yaprak ve başkaca bitkisel maddelerden inşa ettikleri çeşitli büyüklükte tepecikler şeklindeki yuvalara koloni halinde yaşarlar. Yuvaların içinde birçok yolları vardır. Bu yollar yuvaların alt kısmındaki toprağın içinde de 1-2 m kadar derine giderler. Koloniler çoğalma yeteneğinde olan bir ya da daha fala dişi (bey, kraliçe) ile pek çok (sayıları bazen milyonu aşan) işçi ( cinsiyet bakımından gelişmemiş kanatsız dişi) fertlerinden oluşur. Erkek karıncalar toplu yaşama dahil olamazlar. Çünkü bunlar dişilerle çiftleştikten sonra ölürler. Dişi karıncalar ortalama 20 yıllık ömürleri boyunca bir kere çiftleşirler. Başlangıçta kanatlı olan dişiler çiftleştikten sonra kanatlarını atarlar. Bunlar yuvanın toprak içindeki kısmında yüzeyden 1-2 m derinlikte bulunan odacıklarda yaşarlar. Görevleri yalnız yumurta yapmaktır. İşçiler tarafından sağlanan gıda ile beslenirler. İşçiler 6-10 yıl kadar yaşarlar.
Karınca yuvaları ormanda kapalılığın tam olmadığı seyrek meşçerelerde ve orman içi açıklıkların kenarlarında bulunur. Bol güneş alan ve nemi az olan güney batılardaki yuvalar, gölgeli ve nemli yamaçlardaki oranla daha seyrek ve küçüktür. Yuva yükseklikleri 45-75 cm ve toprak üzerindeki çevreleri 150-500 cm’dir. En büyük yuva BAŞ (1973) tarafından 23.8.1965 tarihinde Bolu-Ala dağ ormanındaki saf ve seyrek bir sarıçam meşçeresinde bulunmuştur. Bu yuvanın yüksekliği 137, dış çevresi 890 cm idi.
Orman karıncaları kış mevsiminin soğuk günlerinde yuvaların toprak altındaki kısımlarına inerek kış uykusuna yatarlar. Kural olarak ilkbaharda karların erimesi ve havanın ısınmaya başlamasıyla uykudan uyanan karıncalar çok geçmeden yuvanın toprak üstündeki kısmında toplanırlar. Hava sıcaklığı artınca etrafa yayılarak besinlerini aramaya koyulurlar. Yaz mevsiminin sıcak günlerinde özellikle saat 12 ile17 arasında çok hareketli olurlar ve yuvadan 60 m kadar uzaklaşarak besin ararlar. Yağışlı ne serin havalarda yuvada fazla uzaklaşamazlar. Böylece karıncalar hemen yarıçapı 60 m olan ya da ortalama 1/ha alanda avlanırlar.Yapılan bir araştırma da bir kırmızı orman karıncası kolonisini 24 saat içerisinde 100 000 kadar böcek öldürdüğü saptanmıştır.
F.rufa grubu karıncalarda zararlı orman böceklerine karşı yararlanmak için geniş çalışmalar yapılmaktadır.Bu çalışmalar sonunda orman karıncalarının doğal yayılış alanlarının dışına çıkarılabilecekleri ve götürdükleri yerlere uyum sağlayabilecekleri anlaşılmıştır.
Örneğin, Alplerdeki doğal yayılış alanında alınan ve birer hektolitrelik bidonların içerisine konan yuvalar kamyonlarla 100 km güneye,Apenin ormanlarına taşınmıştır.Yapılan çalışmalar sonunda teaumetupoea pityocampa (schiff) (çam keseböceği)’ya karşı başarılı sonuçlar alınmıştır. Ayrıca diğer zararlı böceklerin miktarında da önemli ölçüde azalma olduğu müşahade edilmiştir. Ayrıca BEŞÇELİ ve EKİCİ (1967), Kızılcıhamam-Çamkuru’dan aldıkları 7 karınca yuvasını Antalya-Bük ve Bucak ormanlarına götürerek bu yörelere uyum sağlamalarına çalışmışlardır. Aynı deneme BAŞ(1973) tarafından da 30 mart 1968 tarihinde yapılmış ve Antalya-Bük kızılçam (450 m) ile Antalya-Elmalı Çığlıkara sedir ormanlarında (1510 m) 3 er adet yuva monte edilmiştir. Ertesi yıl yapılan incelemede karıncaların başarılı görev yaptıkları saptanmıştır.
Kırmızı orman karıncalarıyla özellikle ormanlarımızda önemli zarar yapan böceklerde biyolojik savaşta yararlanma olanakları üzerinde önemle durulmalıdır.
KAYNAKLAR:
1. Yeni Türk Ansiklopedisi,.
2. Meydan Laurousse Ansiklopedisi.
3. Ana Britanica Genel Kültür Ansiklopedisi.
4. www.hayvanlaralemi.net.
5. Orman Entomolojisi, H. Saatçioğlu.
6. Yaşamın Temel Kuralları (Böcekler).
ALEM: ANİMALE
TAKIM: HYMENOPTERA (ZAR KANATLILAR)
FAMİLYA: FORMİCİDAE
TÜR: Formiva rufa L., KIRMIZI ORMAN KARINCASI
2.MORFOLOJİSİ: Formica rufa grubu karıncalar ço0k çeşitli alttür ve varyeteler oluşturmuşlardır.bunların tümünün biyolojileri yaklaşık olarak aynı olmakla birlikte morfolojik yapıları farklıdır. Bu nedenle bir karışıklığa sebep olmamak için morfolojileri hakkında bilgi verilmemiştir.
3.YAYILIŞI: Avrupa ve Rusya’da yaşamaktadır. Türkiye’de Karadeniz ve Marmara Bölgelerinde iğne yapraklı ve kısmen de iğne yapraklı+yapraklı ağaç karışımı ormanlarda yaygındır. Güney hududu Kütahya ve Tavşanlı’ya kadar uzanır. Türkiye’de 105 m’den alçak ve 1970 m’den yüksek alanlarda yuvasına rastlanamamıştır. Halbuki Avrupa’da, örneğin Avusturya Alplerinde 160-1080 ve İtalya Alplerinde 400-1900 m’ler arasında yaşadığı bildirilmektedir.
4.BESİNLERİ: hava sıcaklığının artmasıyla etrafa yayılarak besinlerini ararlar. Bunların besinleri arasında tırtıllar, yaprak arılarının larvaları, yumuşak coleoptera türleri, kelebekler, arılar, böcek pupaları ile yumurtaları ve bitki bitlerinin dışkıları bulunmaktadır.
5.YAŞAMLARI: bu karıncalar ekseriya çürümeye yüz tutmuş bir kütüğün etrafında iğne yaprak ve başkaca bitkisel maddelerden inşa ettikleri çeşitli büyüklükte tepecikler şeklindeki yuvalara koloni halinde yaşarlar. Yuvaların içinde birçok yolları vardır. Bu yollar yuvaların alt kısmındaki toprağın içinde de 1-2 m kadar derine giderler. Koloniler çoğalma yeteneğinde olan bir ya da daha fala dişi (bey, kraliçe) ile pek çok (sayıları bazen milyonu aşan) işçi ( cinsiyet bakımından gelişmemiş kanatsız dişi) fertlerinden oluşur. Erkek karıncalar toplu yaşama dahil olamazlar. Çünkü bunlar dişilerle çiftleştikten sonra ölürler. Dişi karıncalar ortalama 20 yıllık ömürleri boyunca bir kere çiftleşirler. Başlangıçta kanatlı olan dişiler çiftleştikten sonra kanatlarını atarlar. Bunlar yuvanın toprak içindeki kısmında yüzeyden 1-2 m derinlikte bulunan odacıklarda yaşarlar. Görevleri yalnız yumurta yapmaktır. İşçiler tarafından sağlanan gıda ile beslenirler. İşçiler 6-10 yıl kadar yaşarlar.
Karınca yuvaları ormanda kapalılığın tam olmadığı seyrek meşçerelerde ve orman içi açıklıkların kenarlarında bulunur. Bol güneş alan ve nemi az olan güney batılardaki yuvalar, gölgeli ve nemli yamaçlardaki oranla daha seyrek ve küçüktür. Yuva yükseklikleri 45-75 cm ve toprak üzerindeki çevreleri 150-500 cm’dir. En büyük yuva BAŞ (1973) tarafından 23.8.1965 tarihinde Bolu-Ala dağ ormanındaki saf ve seyrek bir sarıçam meşçeresinde bulunmuştur. Bu yuvanın yüksekliği 137, dış çevresi 890 cm idi.
Orman karıncaları kış mevsiminin soğuk günlerinde yuvaların toprak altındaki kısımlarına inerek kış uykusuna yatarlar. Kural olarak ilkbaharda karların erimesi ve havanın ısınmaya başlamasıyla uykudan uyanan karıncalar çok geçmeden yuvanın toprak üstündeki kısmında toplanırlar. Hava sıcaklığı artınca etrafa yayılarak besinlerini aramaya koyulurlar. Yaz mevsiminin sıcak günlerinde özellikle saat 12 ile17 arasında çok hareketli olurlar ve yuvadan 60 m kadar uzaklaşarak besin ararlar. Yağışlı ne serin havalarda yuvada fazla uzaklaşamazlar. Böylece karıncalar hemen yarıçapı 60 m olan ya da ortalama 1/ha alanda avlanırlar.Yapılan bir araştırma da bir kırmızı orman karıncası kolonisini 24 saat içerisinde 100 000 kadar böcek öldürdüğü saptanmıştır.
F.rufa grubu karıncalarda zararlı orman böceklerine karşı yararlanmak için geniş çalışmalar yapılmaktadır.Bu çalışmalar sonunda orman karıncalarının doğal yayılış alanlarının dışına çıkarılabilecekleri ve götürdükleri yerlere uyum sağlayabilecekleri anlaşılmıştır.
Örneğin, Alplerdeki doğal yayılış alanında alınan ve birer hektolitrelik bidonların içerisine konan yuvalar kamyonlarla 100 km güneye,Apenin ormanlarına taşınmıştır.Yapılan çalışmalar sonunda teaumetupoea pityocampa (schiff) (çam keseböceği)’ya karşı başarılı sonuçlar alınmıştır. Ayrıca diğer zararlı böceklerin miktarında da önemli ölçüde azalma olduğu müşahade edilmiştir. Ayrıca BEŞÇELİ ve EKİCİ (1967), Kızılcıhamam-Çamkuru’dan aldıkları 7 karınca yuvasını Antalya-Bük ve Bucak ormanlarına götürerek bu yörelere uyum sağlamalarına çalışmışlardır. Aynı deneme BAŞ(1973) tarafından da 30 mart 1968 tarihinde yapılmış ve Antalya-Bük kızılçam (450 m) ile Antalya-Elmalı Çığlıkara sedir ormanlarında (1510 m) 3 er adet yuva monte edilmiştir. Ertesi yıl yapılan incelemede karıncaların başarılı görev yaptıkları saptanmıştır.
Kırmızı orman karıncalarıyla özellikle ormanlarımızda önemli zarar yapan böceklerde biyolojik savaşta yararlanma olanakları üzerinde önemle durulmalıdır.
KAYNAKLAR:
1. Yeni Türk Ansiklopedisi,.
2. Meydan Laurousse Ansiklopedisi.
3. Ana Britanica Genel Kültür Ansiklopedisi.
4. www.hayvanlaralemi.net.
5. Orman Entomolojisi, H. Saatçioğlu.
6. Yaşamın Temel Kuralları (Böcekler).