Archangelll
New member
Kalp krizi olarak da bilinen akut miyokard infarktüsü, kalbin kendisini besleyen ve koroner arterler adı verilen damarlardaki anormal bir gelişim olan hassas pla ın, çeşitli faktörlerin etkisi altında yırtılmasıyla koroner damarda tıkanmaya yol açarak, o bölgedeki kalp kasının beslenememesi ve ölümüyle sonuçlanan ciddi bir klinik tablodur. Koroner arterlerdeki hassas pla ı kolesterol ve kırmızı kan hücreleri oluşturur. Hassas plak, stres ve a ır eforun tetikledi i, tansiyon yüksekli i ve plak yapı özelliklerinin de içinde oldu u bir dizi faktörün etkisiyle yırtılarak kalp krizini başlatır. Kalp krizli hastalarda ço unlukla bilinen risk faktörleri (40 yaş üzeri olmak, erkek cinsiyet, ailede kalp hastalı ı öyküsü, hipertansiyon, bozuk kolestrol profili, şişmanlık, şeker hastalı ı, hareketsiz yaşam tarzı ve bazı metobolik hastalıklar v.b.) vardır.
Kalp krizli hastalardaki esas şikayet sıkıştırıcı, ezici karakterli, genellikle otuz dakikadan daha uzun süren, çok şiddetli gö üs a rısıdır. Gö üs a rısının yeri ço unlukla tanımlanamamakla birlikte, gö üs kemi i arkasında basınç hissi şeklinde hissedilir. Omuza ve sol kola yayılabilir. Sempatik aktivite yükselmiştir. Hastalarda genellikle ölüm korkusu anksiyete, hava açlı ı, so uk terleme, çarpıntı, bulantı ve ani halsizlik görülür. Kalp krizli hastalarda hastanın tansiyonu normal veya artmış olarak ölçülür. Ancak etkilenen kalp kası sahası genişse veya sa kalp kası bölgesi etkilenmişse tansiyon düşer ve hatta şok görülebilir. (Şokta dolaşım yetersizli ine ba lı olarak tansiyon çok düşer, renk soluklaşır, nabız zayıf olarak alınır, solunum zorlaşır ve şuur de işiklikleri görülebilir.)
Ne yazık ki tedavisinde sa lanan tüm ilerlemelere ra men kalp krizi geçiren her dört hastadan biri ölür. Ölümlerin yarısı kriz sonrası ilk bir saatte olur. Hastaneye yatırılan hastalarda ise ölüm oranı yüzde 12'dir. Bütün bu bilgiler ışı ında kalp krizi geçiren hastalar için ilk bir saat çok önemlidir. Bu süre içerisinde alınacak önlemler ve erken girişimler hayat kurtarıcı olacaktır.
Kalp krizi geçiren bir hastayla karşılaştı ınızda aşa ıdaki basamakları izleyin:
1- İlk yardımı yapacak kişi olarak öncelikle kendinizi sakinleştirin ve daha sonra serin kanlı bir tavırla yaklaşımda bulunarak hastayı sakinleştirin. Hastaya onu anladı ınızı hissettirip, yanında oldu unuzu ve en kısa sürede hastaneye ulaştırılaca ını açıklayın.
2- Hastayı sakinleştirdikten sonra Neyin var? Ne oldu? Ne zaman başladı? ve Nasıl oldu? gibi kısa sorularla, hastalık bilgilerini almaya çalışın. E er hastadan bilgi almak imkansızsa, yakınlarından aynı bilgileri almaya çalışın.
3- Kısa hastalık bilgilerini aldıktan sonra hızlıca bir durum de erlendirmesi yapın. Burada şunlara dikkat edin: Hasta, rahat oldu unu söyledi i bir pozisyonda ise, hiç hareket ettirmeyin. Daha sonra hemen size yakın zamanda ulaşılabilecek 'Acil Yardım / Ambulans Servisi'ne haber vererek yardım isteyin. Hastanın pozisyonu rahat de ilse, hastayı yormadan ve yürütmeden yarı oturur pozisyona getirin. Sıkı elbiseler giymişse, gö üs bölgesindeki dü meleri açın. İdeal pozisyon için hastayı alaca ınız oda mümkünse havadar (pencereleri kolay açılabilir) olmalı. Odanın pencerelerini açarak içeriye daha fazla oksijen girişini sa layın. Unutmayın ki, kalp krizli hastaya efor sarfettirmek, kalbin oksijen tüketimini arttırarak etkilenen kalp sahasının genişli ini arttırdı ı gibi yeni kriz oluşumuna da neden olabilir.
4- Kalp krizi geçiren hastada şok belirtileri varsa, yaptıklarınıza ek olarak, hastanın ayaklarının altına 3 - 4 sert yastık yerleştirin. (bacaklarının vücuttan 30 cm yüksekte olmasını sa layın)
Hastanın yanında sizden başka birileri varsa, onları güzel bir şekilde yönlendirerek yardım isteyin. Hastalık bilgilerini alıp durum de erlendirmesi yaptıktan sonra Acil Yardım / Ambulans Servisine haber vermesi için birini görevlendirirken, di erleriyle hastaya uygun pozisyon verme gibi girişimler yapabilirsiniz. Böylece hem zaman kazanırsınız, hem de hasta yakınlarını panik içinde olmaktan kurtarırsınız.
5- Ambulans gelinceye kadarki dönemde hastanıza şu ilaçları verebilirsiniz. Elinizde 500 miligramlık tam aspirin tableti varsa yarısını hastaya çi netin. Bu miktarda aspirin çi netilmesi, kanın akışkanlı ını artırarak, kalp damarlarında yeni bir pıhtı oluşmasını engelleyecektir. E er hasta zaten kalp hastalı ı nedeniyle küçük doz aspirin kullanıyorsa, kullandı ı tabletlerin enterik kaplı olup olmadı ına dikkat edin. Çünkü enterik kaplı aspirinler, çi netilmekle a ızdan emilmezler. Ancak elinizde başka aspirin türü yoksa ve uzun süre bekleyeceksek bir bardak su ile enterik kaplı aspirin verebilirsiniz. Gögüs a rısını geçirmek için hastaya 5 miligramlık isordil tabletten 1 tane dil altı verebilirsiniz. Ancak hastada şok bulguları varsa, isordil vermekten kaçının. Çünkü isordil tabletleri tansiyon bir miktar düşürdü ünü unutmayın. Do ru ilacı verme konusunda tereddütünüz varsa, hastanıza ilaç vermekten kaçının!
Şunu unutmayın ki; kalp krizli hastalarda bizim karşılaştı ımız yaklaşım hataları, hastalı ı bilinen yaşlı hastalarda de il, ilk defa kalp krizi geçiren nispeten genç (40 yaş civarındaki) erkek hastalarda ve muhtemelen hastayı yeterince anlayamamaktan kaynaklanır.
Kalp krizli hastalardaki esas şikayet sıkıştırıcı, ezici karakterli, genellikle otuz dakikadan daha uzun süren, çok şiddetli gö üs a rısıdır. Gö üs a rısının yeri ço unlukla tanımlanamamakla birlikte, gö üs kemi i arkasında basınç hissi şeklinde hissedilir. Omuza ve sol kola yayılabilir. Sempatik aktivite yükselmiştir. Hastalarda genellikle ölüm korkusu anksiyete, hava açlı ı, so uk terleme, çarpıntı, bulantı ve ani halsizlik görülür. Kalp krizli hastalarda hastanın tansiyonu normal veya artmış olarak ölçülür. Ancak etkilenen kalp kası sahası genişse veya sa kalp kası bölgesi etkilenmişse tansiyon düşer ve hatta şok görülebilir. (Şokta dolaşım yetersizli ine ba lı olarak tansiyon çok düşer, renk soluklaşır, nabız zayıf olarak alınır, solunum zorlaşır ve şuur de işiklikleri görülebilir.)
Ne yazık ki tedavisinde sa lanan tüm ilerlemelere ra men kalp krizi geçiren her dört hastadan biri ölür. Ölümlerin yarısı kriz sonrası ilk bir saatte olur. Hastaneye yatırılan hastalarda ise ölüm oranı yüzde 12'dir. Bütün bu bilgiler ışı ında kalp krizi geçiren hastalar için ilk bir saat çok önemlidir. Bu süre içerisinde alınacak önlemler ve erken girişimler hayat kurtarıcı olacaktır.
Kalp krizi geçiren bir hastayla karşılaştı ınızda aşa ıdaki basamakları izleyin:
1- İlk yardımı yapacak kişi olarak öncelikle kendinizi sakinleştirin ve daha sonra serin kanlı bir tavırla yaklaşımda bulunarak hastayı sakinleştirin. Hastaya onu anladı ınızı hissettirip, yanında oldu unuzu ve en kısa sürede hastaneye ulaştırılaca ını açıklayın.
2- Hastayı sakinleştirdikten sonra Neyin var? Ne oldu? Ne zaman başladı? ve Nasıl oldu? gibi kısa sorularla, hastalık bilgilerini almaya çalışın. E er hastadan bilgi almak imkansızsa, yakınlarından aynı bilgileri almaya çalışın.
3- Kısa hastalık bilgilerini aldıktan sonra hızlıca bir durum de erlendirmesi yapın. Burada şunlara dikkat edin: Hasta, rahat oldu unu söyledi i bir pozisyonda ise, hiç hareket ettirmeyin. Daha sonra hemen size yakın zamanda ulaşılabilecek 'Acil Yardım / Ambulans Servisi'ne haber vererek yardım isteyin. Hastanın pozisyonu rahat de ilse, hastayı yormadan ve yürütmeden yarı oturur pozisyona getirin. Sıkı elbiseler giymişse, gö üs bölgesindeki dü meleri açın. İdeal pozisyon için hastayı alaca ınız oda mümkünse havadar (pencereleri kolay açılabilir) olmalı. Odanın pencerelerini açarak içeriye daha fazla oksijen girişini sa layın. Unutmayın ki, kalp krizli hastaya efor sarfettirmek, kalbin oksijen tüketimini arttırarak etkilenen kalp sahasının genişli ini arttırdı ı gibi yeni kriz oluşumuna da neden olabilir.
4- Kalp krizi geçiren hastada şok belirtileri varsa, yaptıklarınıza ek olarak, hastanın ayaklarının altına 3 - 4 sert yastık yerleştirin. (bacaklarının vücuttan 30 cm yüksekte olmasını sa layın)
Hastanın yanında sizden başka birileri varsa, onları güzel bir şekilde yönlendirerek yardım isteyin. Hastalık bilgilerini alıp durum de erlendirmesi yaptıktan sonra Acil Yardım / Ambulans Servisine haber vermesi için birini görevlendirirken, di erleriyle hastaya uygun pozisyon verme gibi girişimler yapabilirsiniz. Böylece hem zaman kazanırsınız, hem de hasta yakınlarını panik içinde olmaktan kurtarırsınız.
5- Ambulans gelinceye kadarki dönemde hastanıza şu ilaçları verebilirsiniz. Elinizde 500 miligramlık tam aspirin tableti varsa yarısını hastaya çi netin. Bu miktarda aspirin çi netilmesi, kanın akışkanlı ını artırarak, kalp damarlarında yeni bir pıhtı oluşmasını engelleyecektir. E er hasta zaten kalp hastalı ı nedeniyle küçük doz aspirin kullanıyorsa, kullandı ı tabletlerin enterik kaplı olup olmadı ına dikkat edin. Çünkü enterik kaplı aspirinler, çi netilmekle a ızdan emilmezler. Ancak elinizde başka aspirin türü yoksa ve uzun süre bekleyeceksek bir bardak su ile enterik kaplı aspirin verebilirsiniz. Gögüs a rısını geçirmek için hastaya 5 miligramlık isordil tabletten 1 tane dil altı verebilirsiniz. Ancak hastada şok bulguları varsa, isordil vermekten kaçının. Çünkü isordil tabletleri tansiyon bir miktar düşürdü ünü unutmayın. Do ru ilacı verme konusunda tereddütünüz varsa, hastanıza ilaç vermekten kaçının!
Şunu unutmayın ki; kalp krizli hastalarda bizim karşılaştı ımız yaklaşım hataları, hastalı ı bilinen yaşlı hastalarda de il, ilk defa kalp krizi geçiren nispeten genç (40 yaş civarındaki) erkek hastalarda ve muhtemelen hastayı yeterince anlayamamaktan kaynaklanır.