Hem dindar hem solcu olunmaz mı
Solun çarşafla imtihanı..
CHP'nin çarşaf açılımıyla gündeme gelen, Hem solcu hem dindar olunmaz mı?" sorusu gündemin en çok sorulan sorularından. Vatan yazarı Ruhşen Çakır, Solun İslamla imtihanını yazdı. Türk solunun gelişmelerin gerisinde kaldığını savundu: "Dindarların toplumsal alandaki her türlü varoluşuna “ilericilik/gericilik” ikileminden bakan Türk solu birçok toplumsal gelişmenin gerisinde kalarak marjinalleşti." dedi.
TÜRKİYE’DE İSLAM VE DEMOKRASİ
1960’lı yılların sonlarına doğru Katolik kilisesine mensup bazı din adamları, Latin Amerika’nın farklı ülkelerinde, içinde bulundukları toplumlardaki baskı, sömürü ve yoksulluğa karşı mücadele etmek için Hz. İsa’nın yanısıra Karl Marx’a da başvurdular. “Kurtuluş ilahiyatı” olarak tanımlanan bu akım, farklı sol hareketlere hem yepyeni ideolojik açılımlar getirdi, hem de halk kitlelerine ulaşmalarını epey kolaylaştırdı. Bugün birçok Latin Amerika ülkesinde sol partiler iktidardaysa, “Kurtuluş İlahiyatı”na bağlı papzaların ve onların inşa ettiği “halk kiliseleri”nin rolü çok büyüktür.
Sol hareketlerin Hıristiyanlıkla pozitif ilişkilerine dünyanın başka ülkelerinden de sayısız örnek verebiliriz. Benzer bir şekilde Musevilik, Hinduizm, Budizm gibi dinlere bağlı olup solcu olan binler, yüzbinlerce insan bu dünyadan gelip geçmiştir. Buna rağmen İslam topluluklarında sol hareketlerin, halkın çoğunun bağlı olduğu dinle ilişkilerinde genellikle sorunlar karşımıza çıkıyor. Türkiye
de bu bakımdan çok çarpıcı bir örnek oluşturuyor.
İLERİCİLİK-GERİCİLİK
1985’ten beri İslami hareketler üzerine çalışan ve kendini solda tanımlayan bir gazeteci olarak, Türkiye’de solcuların din konusunda ne kadar ilgisiz, bilgisiz ve önyargılı olduklarına (bu süre zarfında maruz kaldığım ve hâlâ kalmakta olduğum muameleleri ileride belki uzun uzun yazarım) çok açık ve net bir şekilde tanık oldum.
DİNDAR VE SOLCU OLUNMAZ MI
Örneğin birçok solcuya göre, dindar bir insan, çıkarları bunu gerektirse ve çok istese bile asla sosyalist olamaz. Yıllar önce İstanbul’da, sol ağırlıklı bir topluluğa hitaben “Bir dindar pekala sosyalist olabilir” dediğimde alenen küfür yemiştim ve paneli yöneten meşhur bir sosyalistimiz bu küfüre sesini çıkarmamıştı. İlginçtir, kısa bir süre Malatya’da İslamcı bir radyoda aynı
tespitimi tekrarladığımda İslamcı dinleyicilerin öfkesine muhatap olacaktım.
TÜRK SOLU MARJİNELLEŞTİ
Dindarların toplumsal alandaki her türlü varoluşuna “ilericilik/gericilik” ikileminden bakan Türk solu birçok toplumsal gelişme ve dönüşümün gerisinde kaldı ve giderek marjinalleşti. Örneğin ilk başlarda karşı çıkılan üniversitelerdeki başörtüsü yasağı, 28 Şubat süreciyle birlikte birçok solcu tarafından savunulur oldu. Bunun sonucunda sol zaten ilişki kurmakta zorluk
çektiği Sünni muhafazakâr kesimlerden iyice uzaklaştı ve devlete yakınlaştı kendisiyle birlikte Alevilerin önemli bir bölümünü de beraberinde götürdü.
BAYKAL'IN ÇIKIŞI
Bu nedenle CHP lideri Deniz Baykal’ın son çarşaf açılımını önemsiyor, hatta bunu “küçük çaplı bir devrim” olarak niteliyorum. Fakat bu adımın başarıya ulaşabilmesi için, solun, bu arada CHP ve Baykal’ın ciddi bir yüzleşme ve özeleştiri sürecine yönelmesi gerekiyor. Örneğin Baykal’ın Akşam’da İsmail Küçükkaya’ya söylediği “Muhafazakâr kesimleri cumhuriyet ile buluşturmak, insanımızı devletle kaynaştırmak arayışındayız” cümlesini ele alalım:
1) “Muhafazakâr kesimleri cumhuriyet ile buluşturmak” çok yerinde bir arayış. Ancak Baykal’ın öncelikle aradaki makasın açılmasındaki sorumluluğunu kabul etmesi şartıyla. 22 Temmuz 2007 seçimleri öncesi CHP liderinin birçok miting konuşmasını izlemiştim. Başta gerçek bir sosyal demokrat lider olarak yoksulluk, yoksunluk ve yolsuzluklardan söz ediyordu. Ardından anlaşılmaz bir şekilde Kürt sorununu terörizme indirgeyip bir “şahin” gibi devam ediyor ve nihayet laikliği eksen alarak AKP’yi yıpratmaya kalkıyordu. Bu stratejinin hiç ama hiçbir işe yaramadığı, halkın çoğunluğunun 27 Nisan e-muhtırası nedeniyle AKP’ye daha da yakınlaşmış olduğu sandıkta ortaya çıktı.
2)“İnsanımızı devletle kaynaştırmak” için “yerinde bir arayış” demekse mümkün değil. Baykal haklı bir şekilde “cumhuriyet” kavramını öne çıkarıyor, ama bu kavramı devletin bekası için önemsiyor. Halbuki eşitlik, kardeşlik ve özgürlüğün bileşkesi olan cumhuriyet toplumun olmazsa olmazıdır.
3)Türkiye’nin temel sorunu, halkla devlet arasındaki olup olmadığı tartışılır mesafe değil farklı toplumsal kesimler arasındaki giderek tırmanma eğilimi gösteren kamplaşmadır. Baykal’dan, devletin bekasından ziyade toplumun kardeşliğini gözetmesini beklemek hakkımız olsa gerek.
ÖZELEŞTİRİ ŞART
CHP lideri Baykal’ın çarşaf açılımının başarıya ulaşabilmesi için CHP’nin ve Baykal’ın ciddi bir şekilde yüzleşme ve özeleştiri sürecine yönelmesi gerekiyor.
Kaynak
