SevencLoves
Altın Üye
EDEBİYATTAKİ TÜRLER Adlı Çalışmanın Mini Özeti
HALK EDEBİYATI "Halk Edebiyatı"terimi,en genel anlamda "halkın yarattığı edebi ürünler"i karşılar.Öyleyse halk edebiyatı,halkın kültüründen kaynaklanan,aydınların dışında gelişen,geleneğe bağlı bir edebiyattır. Başlıca özelliklerinden birisi de sözlü olmasıdır.
Türk Halk Edebiyatı;Türk halkının ruhuna uygun,ulusal,divan edebiyatımızdan daha renkli,daha zengindir.
Halk Edebiyatı'nın kapsamına şu yaratımlar girer:
1)Anonim ürünler:Sanatçısı bilinmediği için halkın ortak malı sayılan tüm yaratımlar.(Türkü,mani,masal,halk öyküsü...vb)
2)Aşık Edebiyatı (Saz şiiri)
3)Tekke Edebiyatı (Tasavvuf )
Halk Edebiyatının Ortak özellikleri:
a)Dil halkın konuştuğu Türkçe'dir. Bununla birlikte İslam uygarlığı etkisiyle halkın konuşma diline bazı yabancı sözcükler girdiğinden,halk şiiri az da olsa bundan etkilenmiştir.Özellikle XVI.yüzyıldan sonraki halk şiirinde bu etki daha çok görülmektedir.
b)Halk edebiyatında şiirle müzik içiçedir.Şiirler, saz şairi ya da "aşık" adı verilen sanatçılar tarafından saz eşliğinde çalınıp söylenir.
c)Şiirlerde kullanılan ölçü hece ölçüsüdür.
d)Çoğunlukla yarım kafiye ve uyak kullanılır.
e)Nazım birimi dörtlüktür.
f)Nazım biçimleri koşma,türkü,mani,destan,semai,varsağı,ilahi...vb.'dir.
g)Aşk,özlem,gurbet,ölüm,doğa ve yurt güzellikleri ile sevgisi,yiğitlik,din,yakınma,kıskançlık,özgürlük temleri işlenir.
h)Bazı şiirler konularına göre adlandırılır:Güzelleme,koçaklama,taşlama,ağıt,şadhiye,ilahi,nefes..vb.
ı)Dil sadedir.
i)Şiirin son dörtlüğünde şairin adı geçer.
j)Halk şiirinde de Divan şiirinde olduğu gibi kalıplaşmış mazmunlara yer verilir.Örneğin,"boy" için selvi, "diş" için inci,"yüz"için buğday beniz,"dil" için şirin dil, "güzellik" için yeşil başlı ördek, "bakış" için yavru balaban bakış, "göz" için ela göz gibi.
Ancak halk şairlerinin bunlara sıkı sıkıya bağlı kalmadıkları,kuralların dışına çıkarak kişisel görüşlerini de dile getirdikleri görülmektedir.
HALK EDEBİYATININ BAŞLICA OZANLARI
13-14.-yy. Yunus Emre
15.yy.-Hacı bayram Veli,Eşrefoğlu,Hasan Dede ,Kaygusuz Abdal,
16.yy.-Kul Mehmet,Öksüz Dede,Pir Sultan Abdal,Köroğlu
17.yy.-Kayıkçı Kul Mustafa,Aşık Ömer,Karacaoğlan,Kul Himmet,Kazak Abdal,
18.yy.-Ercişli Emrah,Öksüz Ahmet,Selimi,
19.yy.Erzurumlu Emrah,Bayburtlu Zihni,Dertli,Seyrani,Kağızmanlı Hıfzı,Ruhsati,Dadaloğlu,
20.yy.-Aşık Veysel,Aşık Ali İzzet,Kul Ahmet,Mahzuni,Reyhani vb.
ANONİM HALK EDEBİYATI:
Anonim Halk Edebiyatı;halkın arasında türeyip ağızdan ağıza dolaşan,yazanları söyletenleri belli olmayan,ortaklaşa, sözlü,çok kere besteli,yabancı etkilerden uzak,dili sade,nazım ölçüsü hece olan edebiyat koludur.
Anonim Halk Edebiyatı;tüm olarak halkın malıdır.Ortaklaşa süregelen halk şiirleri,devamlı bir değişme içindedir.
Bunun için ilk doğduğu andaki biçimi ve özü zamanla değişebilir.
Anonim edebiyat;ilk dönemin özelliklerini gösterir.Halkın arasından türeyip bugün de ağızdan ağıza dolaşan "atasözü, ağıt,mani,bilmece,halk hikayeleri..." nesir ve nazım olmak üzere devam edegelen verimlerdir.
Anonim Halk Edebiyatı;folklora dayalı,folklor kaynaklarından doğan bir türdür.İsimsiz ,yani Anonim edebiyat
dilin kendiliğinden doğurduğu ürünlerin yarattığı edebiyattır.
Anonim Halk Edebiyatımız,folklorumuzda,eski ozanlık geleneklerimizden yararlanır.Folklor İngilizce bir kelimedir.
HALK EDEBİYATI "Halk Edebiyatı"terimi,en genel anlamda "halkın yarattığı edebi ürünler"i karşılar.Öyleyse halk edebiyatı,halkın kültüründen kaynaklanan,aydınların dışında gelişen,geleneğe bağlı bir edebiyattır. Başlıca özelliklerinden birisi de sözlü olmasıdır.
Türk Halk Edebiyatı;Türk halkının ruhuna uygun,ulusal,divan edebiyatımızdan daha renkli,daha zengindir.
Halk Edebiyatı'nın kapsamına şu yaratımlar girer:
1)Anonim ürünler:Sanatçısı bilinmediği için halkın ortak malı sayılan tüm yaratımlar.(Türkü,mani,masal,halk öyküsü...vb)
2)Aşık Edebiyatı (Saz şiiri)
3)Tekke Edebiyatı (Tasavvuf )
Halk Edebiyatının Ortak özellikleri:
a)Dil halkın konuştuğu Türkçe'dir. Bununla birlikte İslam uygarlığı etkisiyle halkın konuşma diline bazı yabancı sözcükler girdiğinden,halk şiiri az da olsa bundan etkilenmiştir.Özellikle XVI.yüzyıldan sonraki halk şiirinde bu etki daha çok görülmektedir.
b)Halk edebiyatında şiirle müzik içiçedir.Şiirler, saz şairi ya da "aşık" adı verilen sanatçılar tarafından saz eşliğinde çalınıp söylenir.
c)Şiirlerde kullanılan ölçü hece ölçüsüdür.
d)Çoğunlukla yarım kafiye ve uyak kullanılır.
e)Nazım birimi dörtlüktür.
f)Nazım biçimleri koşma,türkü,mani,destan,semai,varsağı,ilahi...vb.'dir.
g)Aşk,özlem,gurbet,ölüm,doğa ve yurt güzellikleri ile sevgisi,yiğitlik,din,yakınma,kıskançlık,özgürlük temleri işlenir.
h)Bazı şiirler konularına göre adlandırılır:Güzelleme,koçaklama,taşlama,ağıt,şadhiye,ilahi,nefes..vb.
ı)Dil sadedir.
i)Şiirin son dörtlüğünde şairin adı geçer.
j)Halk şiirinde de Divan şiirinde olduğu gibi kalıplaşmış mazmunlara yer verilir.Örneğin,"boy" için selvi, "diş" için inci,"yüz"için buğday beniz,"dil" için şirin dil, "güzellik" için yeşil başlı ördek, "bakış" için yavru balaban bakış, "göz" için ela göz gibi.
Ancak halk şairlerinin bunlara sıkı sıkıya bağlı kalmadıkları,kuralların dışına çıkarak kişisel görüşlerini de dile getirdikleri görülmektedir.
HALK EDEBİYATININ BAŞLICA OZANLARI
13-14.-yy. Yunus Emre
15.yy.-Hacı bayram Veli,Eşrefoğlu,Hasan Dede ,Kaygusuz Abdal,
16.yy.-Kul Mehmet,Öksüz Dede,Pir Sultan Abdal,Köroğlu
17.yy.-Kayıkçı Kul Mustafa,Aşık Ömer,Karacaoğlan,Kul Himmet,Kazak Abdal,
18.yy.-Ercişli Emrah,Öksüz Ahmet,Selimi,
19.yy.Erzurumlu Emrah,Bayburtlu Zihni,Dertli,Seyrani,Kağızmanlı Hıfzı,Ruhsati,Dadaloğlu,
20.yy.-Aşık Veysel,Aşık Ali İzzet,Kul Ahmet,Mahzuni,Reyhani vb.
ANONİM HALK EDEBİYATI:
Anonim Halk Edebiyatı;halkın arasında türeyip ağızdan ağıza dolaşan,yazanları söyletenleri belli olmayan,ortaklaşa, sözlü,çok kere besteli,yabancı etkilerden uzak,dili sade,nazım ölçüsü hece olan edebiyat koludur.
Anonim Halk Edebiyatı;tüm olarak halkın malıdır.Ortaklaşa süregelen halk şiirleri,devamlı bir değişme içindedir.
Bunun için ilk doğduğu andaki biçimi ve özü zamanla değişebilir.
Anonim edebiyat;ilk dönemin özelliklerini gösterir.Halkın arasından türeyip bugün de ağızdan ağıza dolaşan "atasözü, ağıt,mani,bilmece,halk hikayeleri..." nesir ve nazım olmak üzere devam edegelen verimlerdir.
Anonim Halk Edebiyatı;folklora dayalı,folklor kaynaklarından doğan bir türdür.İsimsiz ,yani Anonim edebiyat
dilin kendiliğinden doğurduğu ürünlerin yarattığı edebiyattır.
Anonim Halk Edebiyatımız,folklorumuzda,eski ozanlık geleneklerimizden yararlanır.Folklor İngilizce bir kelimedir.
.. yani özet olan kısmı.. Bu arada paylaşım çok ii...