Duygusal Zeka

SOSYAL BÝLÝMLERDE
ARAÞTIRMA YÖNTEMLERÝ DERSÝ
VÝZE ÖDEVÝ



ÖDEV KONUSU:Kitap Özeti

SEÇÝLEN KÝTAP:Duygusal Zeka

Neden IQ'dan daha önemlidir?

Varlýk/Bilim Yayýnlarý

YAZARI:DANIEL GOLEMAN






ÖDEVÝ HAZIRLAYAN:Ahmet EHON
87021223
3. Sýnýf 1. Öðretim
Halkla Ýliþkiler ve Tanýtým
(Reklamcýlýk) Bölümü






DUYGUSAL ZEKA


Türümüz var oluþunu büyük ölçüdeduygularýn insan iliþkilerindeki gücüne borç-
ludur.Kararlarýmýzý ve hareketlerimizi þekillendirirken hislerimiz çoðu zaman düþünce-
lerimize baskýn çýkar.Duygular bize hakim olduðu sürece,zeka iyi ya da kötü hiç bir
re varamaz.
Tüm duygular harekete geçmemizi saðlayan dürtülerdir.Aslýnda biz iki zihne sahibiz;
birisi düþünüyor,diðeri ise hissediyor.
Birbirinden tamamen farklý bu iki kavrama tarzý,zihinsel yaþantýmýzý oluþturmak için
etkileþim halindedir.Akýlcý zihin,bilincimize daha yakýndýr,düþüncelidir ve tartýp yansýtabilir.
Bunun yanýnda fevri ve güçlü,bazen de mantýksýz olan bir kavrama sistemi daha vardýr;bu
da duygusal zihindir.Hisler yoðunlaþtýkça duygusal zihin devreye girer ve akýlcý zihin etki-
sini yitirir.
Duygularýn,akýl üzerindeki etkisini anlamak için beynin geliþimine bakmamýz gerekir.
Homo sapiens neokorteksi,düþüncenin beþiðidir.Hissettiklerimize düþünce katar.Hayatta
kalabilme üstünlüðü neokorteksin strateji geliþtirme,uzun vadeli plan yapma gibi kurnaz-
lýklarýna borçluyuz.
Amigdala,duygusal belleðin ve baþlý baþýna anlamýn deposudur;amigdalasýz yaþam,kiþi-
sel anlamlarýndan soyutlanmýþ bir yaþamdýr.Amigdala,psikolojik gözcü konumuyla ruh
dünyamýzda merkezi bir yere yerleþmiþtir.Doðrudan amigdalaya ulaþan duygular bizim en
ilkel ve en güçlü hislerimizi kapsýyor;iþte bu devre,duygularýn gücünü ve akla olan üstünlü-
ðünü çok iyi açýklýyor.
Hisler,bize doðru yönü gösterir;ondan sonra kuru mantýk iþe yarar.Demek ki duygular
mantýklý olmak için gereklidir.
Bir bakýma;akýlcý ve duygusal olmak üzere iki beynimiz,iki zihnimiz ve iki farklý türden
zekamýz vardýr.Hayatý nasýl yaþadýðýmýz her ikisi tarafýndan belirlenir.Sadece IQ deðil,
duygusal zeka da önemlidir.Aslýnda akýl,duygusal zeka olmadan tam vermli çalýþamaz.
Akademik zekanýn,duygusal yaþamla pek ilgisi yoktur.Kiþiler arasý iliþkilerde zeka,
diðer insanlarý anlamaktýr.Özbilinç,duygularý idare edebilmek,kendini harekete ge-
çirmek,baþkalarýnýn duygularýný anlamak,iliþkileri yürütebilmek,duygusal zekaya ait
yeteneklerdir.Ýnsaný insan yapan niteliklerin çoðu duygusal zekadan gelmektedir.
Kararlar,salt mantýða dayanarak alýnamaz;kiþinin güdülerine ve geçmiþ deneyimlerden
derlenmiþ duygusal bilgeliðe ihtiyaç vardýr.Kiþisel açýdan doðru kararlar verebilmenin a-
nahtarý,hislerine kulak vermektir.
Bize sýkýntý veren duygulara hakim olabilme,duygusal saðlýðýmýzýn anahtarýdýr.Duygu-
larýn yoðunluðu ve süresi uygun ölçüyü aþýyorsa,o zaman rahatsýzlýk veren uçlara,yani kro-
nik kaygý,kontrolsüz öfke ve depresyona doðru kayarlar.
Duygusal zeka açýsýndan umutlu olmak,kiþinin zorlu engeller veya yenilgiler karþýsýn-




da bunaltýcý kaygýya,teslimiyetçi bir tutuma ya da depresyona yenik düþmemesi anlamýna
gelir.Ýyimserlik týpký umut gibi,zorluklara ve engellemelere raðmen genel olarak hayatta
herþeyin iyi gideceðine dair beklentidir.Ýyimserlik ve umut öðrenilebilir.Her ikisinin de te-
melinde,psikologlarýn özverimlilik dediði görüþ,yani kiþinin hayatýndaki olaylarla baþe-
debileceðine dair inancý vardýr.
Empatinin kökeni özbilinçtir.Baþkalarýnýn ne hissettiðini kaydedememek duygusal
zeka bakýmýndan büyük bir eksikliktir.Çünkü duygusal ahenk,empati yetisinden kaynak-
lanýr;ahlakýn kökleri empatide bulunur.
Her temasta duygusal sinyaller göndeririz ve bu sinyaller bizimle birlikte olanlarý da
etkiler.EQ,bu alýþveriþin idaresini içerir.Sosyal zekanýn temelinde ise gruplarý organize
edebilme,tartýþarak çözüm bulma,kiþisel baðlantý,sosyal analiz becerileri bulunur.
Duygusal öðrenmede cinsiyetler arasýnda farklýlýklar vardýr.Kýzlar,"sözlü sözzsüz
duygusal iþaretleri okumakta,hislerini ifade etmekte " ustalaþýrken,erkekler,"incinebilir-
lik,suçluluk,korku ve acýyla ilgili duygularýný en aza indirgemekte" beceri sahibi olur.Bu
da ikili iliþkilerde ve evliliklerde önemli rol oynar.
Evliliklerde anahtar niteliðindeki yeterliliklerden biri,eþlerin sýkýntýlý hisleri kendi ba-
þýna yatýþtýrmayý öðrenmesidir.Kendi kendine konuþma,savunmacý olmayan dinleme ve
konuþma,saygý ve sevgi evlilikte düþmanlýðýn önünü keser.
Gelecekte,EQ'nun temel becerileri ekip çalýþmasýnda,iþbirliðinde ve insanlarýn bir-
likte daha etkili çalýþmayý öðrenmelerine yardýmcý olunurken büyük önem kazanacaktýr.
Duygularýn saðlýk açýsýndan önemi incelendiðinde ise,merkezi sinir sistemi ile ba-
ðýþýklýk sisteminin sayýsýz þekilde iletiþim halinde olduðu görüldü.
Öfke,kaygý kronikleþtiðinde,insanlarýn bir dizi hastalýða karþý direncini kýrabilir.
Depresyon ise kiþilerin daha kolay rahatsýzlanmasýna neden olmasa bile ,özellikle durumu
aðýr olan hastalarýn týbbi açýdan iyileþmesini engelleyebilir ve ölüm riskini artýrabilir.Ý-
yimserlik,umut,duygusal desteðin iseþifa gücü vardýr.Ayrýca,kronik ya da ciddi bir
hastalýkla savaþanlarýn hislerini umursamayan týbbi bir bakým artýk yetersiz kalmaktadýr.
Týbbýn duygu ve saðlýk arasýndaki baðdan,yöntem açýsýndan daha fazla yararlanmasýnýn
zamaný çoktan gelmiþtir.
Ayrýca,çocuklarýn okuldaki baþarýsýzlýklarýnýn ardýnda da duygusal zekadan yok-
sunluk yer almaktadýr.Bir çocuðun okula hazýr olmasý,nasýl öðreneceðine baðlýdýr.Bunun
da yedi öðesi vardýr:Güven,merak etme,amaç gütme,özdenetim,iliþki kurabilme,i-
letiþim yeteneði,iþbirliði yapabilme.
Duygusal dersler,-hatta kalbin en derinlerinde yer eden,çocuklukta öðrenilmiþ a-
lýþkanlýklar bile- yeniden biçimlendirilebilir.Duygusal öðrenme yaþam boyu sürer.
Mizaç,duygusal hayatýmýzýn özelliklerini oluþturan ruh halleri olarak tanýmalana-
bilir.Genler tek baþýna davranýþý belirlemez;çevremiz,özellikle de büyürken yaþadýkla-
rýmýz ve öðrendiklerimiz,yaþam ilerledikçe mizaçla ilgili bir eðilimin nasýl ifade bulaca-
ðýný belirler.Duygusal yeteneklerimiz sabit veriler deðildir;doðru bir öðrenmeyle geliþ-
tirilebilirler.







Alkoliklik,uyuþturucu baðýmlýlýðý,yeme bozukluklarý vb. kötü alýþkanlýklar depres-
yon,kaygý belirtilerini kendi kendilerine tedavi etme yöntemi olarak geliþebilmektedir.
Duygusal eðitim;hisleri tanýyýp onlarý tanýmlayacak bir sözcük oluþturma anlamýn-
da özbilinci;düþünceler,duygular ve tepkiler arasýndaki baðlantýlarý sezmeyi;bir karara
duygularýn mý yoksa düþüncelerin mi hükmettiðini bilmeyi;farklý seçimlerin sonuçlarýný
öngörmeyi ve bütün bu içgörüleri uyuþturucu kullanmak,sigara içmek ve seks gibi ko-
nulardaki kararlarda uygulamayý içeriyor.Ayrýca,duygu yönetimi,duygularýn verimli kul-
lanýmý,empati,duygularý okuma,iliþkileri yürütme yeteneklerini yerleþtirmek de eðitime
dahil.
Yapýlan araþtýrmalara göre, duygusal okuryazarlýk programlarý çocuklarý okuldaki
baþarý puanlarýný ve performansýný iyileþtirmektedir.Duygusal okuryazarlýk karakter,ah-
laki geliþim ve yurttaþlýk eðitimiyle birlikte gelilþir.


"Yaşam düşünenler için bir komedi,
hissedenler içinse bir trajedidir."
 

HTML

Üst