DarkCod3r
Key&RC4 Coder
Makinenizde Debian GNU/Linux’u kullanmayı düşündüğünüz için teşekkürler. Debian’ı niçin denemeniz gerektiği konusunda yeterince ikna olamamışsanız aşağıdaki hususları değerlendirin:
Debian kullanıcıları tarafından geliştirilmektedir.
Birşeylerin düzeltilmesi veya iyileştirilmesi gerekiyorsa bunu biz yaparız.
Benzersiz destek
Eposta listelerine gönderilen bir ileti 15 dakika (veya daha da kısa bir süre) içinde cevaplanır, üstelik Debian’ı geliştiren insanlar tarafından. Bu durumu telefon üzerinden verilen tipik bir destekle kıyaslayın: telefon başında geçen saatler; sadece sisteminizi yeterince bilmeyen ve hatta sorunuzu dahî anlamaktan aciz birilerinden yardım almak için, ücreti mukabilinde.
Tercihinizde yalnız olmayacaksınız
Çok sayıda kuruluş ve birey Debian kullanmaktadır. Debian’ı kullanan ve, nasıl kullandıklarını ve niçin Debian’ı seçtiklerini kısaca açıklamayı tercih eden çok tanınmış bazı sitelerle ilgili bilgiler için Debian’ı Kimler Kullanıyor? sayfamızı inceleyin.
Dünya üzerindeki en iyi paketleme sistemi.
Üç sürüm önceki yazılımdan kalan eski dosyaların sisteminizi kirletmesinden bıkmadınız mı? Veya bir yazılımı kurarken yazılım çakışmalarından dolayı sisteminiz çakılmasından? Debian’ın dayanıklı paketleme sistem Dpkg bütün bu sorunları sizin yerinize halleder.
Kolay kurulum
Eğer GNU/Linux’un kurulumunun zor olduğuna dair haberler sizi etkilemişse henüz Debian’ı son zamanlarda denememişsiniz demektir. Kurulum sürecini düzenli olarak iyileştiriyoruz. Doğrudan CD, DOS, disketler veya hatta ağ üzerinden bile kurulum yapabilirsiniz.
Olağanüstü miktarda yazılım
Debian, 8710 ve üzeri sayıda farklı yazılımla birlikte gelmektedir. Bu yazılımların her bir zerresi özgürdür. GNU/Linux üzerinde çalışan sahipli bir yazılımınız varsa bunu da kullanabilirsiniz; hatta yazılımı otomatik olarak kuran ve herşeyi sizin yerinize ayarlayan bir kurulum programı bulmanız bile Debian’da mümkün olabilir.
Üst seviyede tümleştirilmiş paketler
Paketlerin tümleştirilmesi yönünden Debian diğer tüm dağıtımları geride bırakmaktadır. Bütün yazılımlar tutarlı olarak bir grup tarafından paketlendiğinden, sadece yazılımların tek bir sitede bulunabilmesinden değil, karmaşık bağımlılıklar gibi tüm hususlar üzerinde çalışıldığından da emin olabilirsiniz. Paket biçemi olarak deb’in rmp’e göre bazı artıları olduğuna inanıyoruz, fakat bir Debian sistemini dayanıklı kılan asıl husus paketler arasındaki tümleştirmedir.
Kaynak kod
Bir yazılım geliştiricisiyseniz, yüzlerce geliştirme aracı ve diline ek olarak milyonlarca satır kaynak kodun temel sistemde bulunmasından çok memnun olacaksınız. Ana dağıtımdaki bütün yazılımlar Debian Özgür Yazılım Yönergeleri (DFSG) ölçütlerini karşılamaktadır. Yani bu kodu incelemek veya yeni bir özgür yazılım projesinde değerlendirmek gibi şekillerde özgürce kullanabilirsiniz. Ayrıca sahiplik taslayan projelerde kullanılmaya uygun çok sayıda araç ve kod da mevcuttur.
Kolay sürüm yükseltmeleri
Paketleme sistemimiz sayesinde yeni bir sürüme yükseltme Debian’da anlık bir işlemdir. Sadece apt-get update; apt-get dist-upgrade komutlarını çalıştırın. Birkaç dakika içinde CD’den veya 150’nin üzerindeki Debian yansılarından birini apt’a göstererek ağ üzerinden yükseltme mümkün olmaktadır.
Hata takip sistemi
Debian’ın hata takip sistemi herkese açıktır. Yazılımların her zam kullanıcının arzu ettiği şekilde çalışmayacağı gerçeğini gizleme gayretinde değiliz. Kullanıcılar hata bildirmeye teşvik edilmekte ve, hata bildirimlerinin ne zaman ve hangi gerekçeyle kapatıldığı konusunda bilgilendirilmektedirler. Bu sistem Debian’ın problemlere hızlıca ve dürüst olarak cevap vermesini mümkün kılmaktadır.
Henüz bir GNU/Linux kullanıcısı değilseniz, aşağıdaki olumluluklardan sizde istifade edebilirsiniz:
Kararlılık
Yeniden başlatılmadan bir yılın üzerinde çalışmayı sürdüren çok sayıda makine mevcuttur. Üstelik yeniden başlatma gereği oluştuğundan bile bunun nedeni bir güç arızası veya donanım yükseltmesidir. Bu durumu her gün defalarca çakılan diğer sistemlerle kıyaslayın.
Fast and easy on memory
Diğer işletim sistemleri bir veya iki alanda hızlı olabilir, fakat GNU/Linux tabanlı olarak Debian hafif ve formdadır. Bir öykünücü yoluyla GNU/Linux üzerinde koşturulan Windows yazılımları bazen doğal ortamlarından daha hızlı çalışabilirler.
Birçok donanımın sürücüleri GNU/Linux kullanıcıları tarafından yazılmıştır, üreticiler tarafından değil.
Bunun anlamı yeni donanımların desteklenmesinde gecikmeler yaşanması ve bazı donanımlar için ise hiç destek bulunmaması olmakla birlikte, bu durum, üreticisi o ürünü üretmeyi bıraksa veya ortadan kaybolsa bile ilgili donanımın desteklenmesini mümkün kılar. Deneyimle sabittir ki, Açık Kaynak sürücüleri sahipli olan sürücülerden genellikle daha iyidir.
Yüksek sistem güvenliği
Windows 95 esas itibarıyla herhangi bir güvenliğe sahip değildir. Benzer şekilde NT de bu konuda çok kötü durumdadır. Yıllar süren çalışmalardan sonra GNU/Linux oldukça güvenli bir hale ulaşmıştır ve Debian bu olumluluktan nasibini almaktadır. Bunun yanı sıra Debian, güvenlik sorunlarını gideren düzeltmelerin dağıtıma çabucak girmesi hususunda da çok isteklidir (düzeltilmiş paketler genellikle birkaç gün içinde paket depolarına yüklenmektedir). Tarih şunu göstermiştir ki, ’saklanma yoluyla güvenlik’ ilkesi iş görmemektedir. Kaynak kodun mevcudiyeti Debian’daki güvenliğin kamuya açık şekilde değerlendirilmesini ve bu suretle zayıf güvenlik modellerinin gerçeklenmesini önlemektedir.
Güvenlik yazılımları
Birçoklarının malumu değildir, ağ üzerinden gönderilen herşey siz ve alıcı arasındaki herhangi bir makine tarafından görülebilir. Debian, kullanıcıların birbirlerine gönderdikleri epostaların mahremiyetini sağlayan çok tanınır GPG (ve PGP) yazılımlarına ait paketleri çermektedir. Buna ilave olarak ssh, ssh’ın kurulu olduğu diğer makinelere güvenli şekilde bağlanmanızı sağlar.
Elbette Debian mükemmel değil. Eleştirilerin yoğunlaştığı dört alan var:
"Dselect’in (Debian paketleme sistemi dpkg önyüzü) öğrenilmesi zor."
Bu halen üzerinde çalışılan bir alan. Debian’ın yeni paket yöneticisi APT, daha iyi önyüzlere temel oluşturacak şekilde tasarlanmıştır ve gayet olumlu eleştiriler almaktadır. APT; kurulumun baştan sona tertip edilmesi, çoklu kaynak yeteneği ve daha bir çok benzersiz özellik sunmaktadır. Daha cazip ve kullanıcı dostu APT arayüzleri halen geliştirilmektedir.
"Revaç gören ticarî yazılımların eksikliği."
Bazı popüler yazılımların GNU/Linux’da bulunmadığı oldukça doğrudur. Bununla birlikte, sahipli programların en iyi özelliklerini taklit edecek şekilde tasarlanmış ve buna özgür yazılım olma değerini de ekleyen muadil programlar mevcuttur.
Word ve Excel gibi ofis programlarının eksikliği artık bir sorun olmamalıdır, zira Debian tamamıyla özgür yazılım’dan müteşekkil iki ofis yazılımı içermektedir: KOffice ve GNOME Office. İstenirse OpenOffice’de Debian sürümünde bulunabiliyor.
Çeşitli sahipli ofis yazılımları da mevcuttur: Applixware (Anyware), StarOffice, Hancom Office, Axene ve diğerleri.
Veritabanlarıyla ilgilenenler için, Debian iki popüler veritabanı programıyla birlikte gelmektedir: mySQL ve PostgreSQL. Bunların dışında SAP DB, Oracle, Informix, IBM DB2 ve diğerleri de GNU/Linux’da mevcuttur.
GNU/Linux’un gücünü ve hızla büyüyen bir kullanıcı tabanına sahip, büyük ölçüde el değmemiş pazar değerini farkeden şirketler arttıkça, muhtelif sahipli yazılımlar da daha fazla sayıda gelmektedir.
"GNU/Linux’un yapılandırması zordur."
Bu ifadede yapılandırma deniliyor, kurulum değil, çoğu insan Debian’ın ilk kurulumunu Windows’dan daha kolay bulduğundan. Bir çok donanımın (yazıcılar mesela) daha kolay ayarlanabilmesi mümkün olabilirdi. Bunun yanısıra, bazı yazılımlar yapılandırma boyunca (en azından yaygın ayarlarda) kullanıcıya eşlik eden bir betikle gelebilirdi. Bu konu üzerinde halen çalışılan bir alandır.
"Her donanım desteklenmiyor."
Özellikle gerçekten çok yeni, çok eski veya çok nadir donanımlar. Ayrıca üreticisinin sadece Windows platformları için destek sunduğu karmaşık "sürücü" yazılımlarına bağımlı donanımlar (örnek olarak yazılım modemleri). Bununla beraber çoğu durumda GNU/Linux altında çalışabilecek eşdeğer bir donanım mevcuttur. Bazı donanımlar, üreticisi donanım özelliklerini gizli tutmayı seçtiğinden, desteklenmemektedir. Bu konu da üzerinde halen çalışılan bir alandır.
Eğer yukarıda yazılanlar Debian’ı kullanmanız noktasında sizi ikna etmeye yetmemişse şunu düşünün: düşük maliyet (neredeyse bir telefon konuşması kadar), kolay kurulum ve verimliliğinizi kolaylıkla ikiye katlayacak gerçek çok-görevlilik. Denememenin maliyeti altından nasıl kalkabilirsiniz?
Çeviri : Debian Türk Grubu ( http://www.debian-tr.org sitesinde Debian hakkında bircok harika turkce dokuman bulabilirsiniz ... )
Debian kullanıcıları tarafından geliştirilmektedir.
Birşeylerin düzeltilmesi veya iyileştirilmesi gerekiyorsa bunu biz yaparız.
Benzersiz destek
Eposta listelerine gönderilen bir ileti 15 dakika (veya daha da kısa bir süre) içinde cevaplanır, üstelik Debian’ı geliştiren insanlar tarafından. Bu durumu telefon üzerinden verilen tipik bir destekle kıyaslayın: telefon başında geçen saatler; sadece sisteminizi yeterince bilmeyen ve hatta sorunuzu dahî anlamaktan aciz birilerinden yardım almak için, ücreti mukabilinde.
Tercihinizde yalnız olmayacaksınız
Çok sayıda kuruluş ve birey Debian kullanmaktadır. Debian’ı kullanan ve, nasıl kullandıklarını ve niçin Debian’ı seçtiklerini kısaca açıklamayı tercih eden çok tanınmış bazı sitelerle ilgili bilgiler için Debian’ı Kimler Kullanıyor? sayfamızı inceleyin.
Dünya üzerindeki en iyi paketleme sistemi.
Üç sürüm önceki yazılımdan kalan eski dosyaların sisteminizi kirletmesinden bıkmadınız mı? Veya bir yazılımı kurarken yazılım çakışmalarından dolayı sisteminiz çakılmasından? Debian’ın dayanıklı paketleme sistem Dpkg bütün bu sorunları sizin yerinize halleder.
Kolay kurulum
Eğer GNU/Linux’un kurulumunun zor olduğuna dair haberler sizi etkilemişse henüz Debian’ı son zamanlarda denememişsiniz demektir. Kurulum sürecini düzenli olarak iyileştiriyoruz. Doğrudan CD, DOS, disketler veya hatta ağ üzerinden bile kurulum yapabilirsiniz.
Olağanüstü miktarda yazılım
Debian, 8710 ve üzeri sayıda farklı yazılımla birlikte gelmektedir. Bu yazılımların her bir zerresi özgürdür. GNU/Linux üzerinde çalışan sahipli bir yazılımınız varsa bunu da kullanabilirsiniz; hatta yazılımı otomatik olarak kuran ve herşeyi sizin yerinize ayarlayan bir kurulum programı bulmanız bile Debian’da mümkün olabilir.
Üst seviyede tümleştirilmiş paketler
Paketlerin tümleştirilmesi yönünden Debian diğer tüm dağıtımları geride bırakmaktadır. Bütün yazılımlar tutarlı olarak bir grup tarafından paketlendiğinden, sadece yazılımların tek bir sitede bulunabilmesinden değil, karmaşık bağımlılıklar gibi tüm hususlar üzerinde çalışıldığından da emin olabilirsiniz. Paket biçemi olarak deb’in rmp’e göre bazı artıları olduğuna inanıyoruz, fakat bir Debian sistemini dayanıklı kılan asıl husus paketler arasındaki tümleştirmedir.
Kaynak kod
Bir yazılım geliştiricisiyseniz, yüzlerce geliştirme aracı ve diline ek olarak milyonlarca satır kaynak kodun temel sistemde bulunmasından çok memnun olacaksınız. Ana dağıtımdaki bütün yazılımlar Debian Özgür Yazılım Yönergeleri (DFSG) ölçütlerini karşılamaktadır. Yani bu kodu incelemek veya yeni bir özgür yazılım projesinde değerlendirmek gibi şekillerde özgürce kullanabilirsiniz. Ayrıca sahiplik taslayan projelerde kullanılmaya uygun çok sayıda araç ve kod da mevcuttur.
Kolay sürüm yükseltmeleri
Paketleme sistemimiz sayesinde yeni bir sürüme yükseltme Debian’da anlık bir işlemdir. Sadece apt-get update; apt-get dist-upgrade komutlarını çalıştırın. Birkaç dakika içinde CD’den veya 150’nin üzerindeki Debian yansılarından birini apt’a göstererek ağ üzerinden yükseltme mümkün olmaktadır.
Hata takip sistemi
Debian’ın hata takip sistemi herkese açıktır. Yazılımların her zam kullanıcının arzu ettiği şekilde çalışmayacağı gerçeğini gizleme gayretinde değiliz. Kullanıcılar hata bildirmeye teşvik edilmekte ve, hata bildirimlerinin ne zaman ve hangi gerekçeyle kapatıldığı konusunda bilgilendirilmektedirler. Bu sistem Debian’ın problemlere hızlıca ve dürüst olarak cevap vermesini mümkün kılmaktadır.
Henüz bir GNU/Linux kullanıcısı değilseniz, aşağıdaki olumluluklardan sizde istifade edebilirsiniz:
Kararlılık
Yeniden başlatılmadan bir yılın üzerinde çalışmayı sürdüren çok sayıda makine mevcuttur. Üstelik yeniden başlatma gereği oluştuğundan bile bunun nedeni bir güç arızası veya donanım yükseltmesidir. Bu durumu her gün defalarca çakılan diğer sistemlerle kıyaslayın.
Fast and easy on memory
Diğer işletim sistemleri bir veya iki alanda hızlı olabilir, fakat GNU/Linux tabanlı olarak Debian hafif ve formdadır. Bir öykünücü yoluyla GNU/Linux üzerinde koşturulan Windows yazılımları bazen doğal ortamlarından daha hızlı çalışabilirler.
Birçok donanımın sürücüleri GNU/Linux kullanıcıları tarafından yazılmıştır, üreticiler tarafından değil.
Bunun anlamı yeni donanımların desteklenmesinde gecikmeler yaşanması ve bazı donanımlar için ise hiç destek bulunmaması olmakla birlikte, bu durum, üreticisi o ürünü üretmeyi bıraksa veya ortadan kaybolsa bile ilgili donanımın desteklenmesini mümkün kılar. Deneyimle sabittir ki, Açık Kaynak sürücüleri sahipli olan sürücülerden genellikle daha iyidir.
Yüksek sistem güvenliği
Windows 95 esas itibarıyla herhangi bir güvenliğe sahip değildir. Benzer şekilde NT de bu konuda çok kötü durumdadır. Yıllar süren çalışmalardan sonra GNU/Linux oldukça güvenli bir hale ulaşmıştır ve Debian bu olumluluktan nasibini almaktadır. Bunun yanı sıra Debian, güvenlik sorunlarını gideren düzeltmelerin dağıtıma çabucak girmesi hususunda da çok isteklidir (düzeltilmiş paketler genellikle birkaç gün içinde paket depolarına yüklenmektedir). Tarih şunu göstermiştir ki, ’saklanma yoluyla güvenlik’ ilkesi iş görmemektedir. Kaynak kodun mevcudiyeti Debian’daki güvenliğin kamuya açık şekilde değerlendirilmesini ve bu suretle zayıf güvenlik modellerinin gerçeklenmesini önlemektedir.
Güvenlik yazılımları
Birçoklarının malumu değildir, ağ üzerinden gönderilen herşey siz ve alıcı arasındaki herhangi bir makine tarafından görülebilir. Debian, kullanıcıların birbirlerine gönderdikleri epostaların mahremiyetini sağlayan çok tanınır GPG (ve PGP) yazılımlarına ait paketleri çermektedir. Buna ilave olarak ssh, ssh’ın kurulu olduğu diğer makinelere güvenli şekilde bağlanmanızı sağlar.
Elbette Debian mükemmel değil. Eleştirilerin yoğunlaştığı dört alan var:
"Dselect’in (Debian paketleme sistemi dpkg önyüzü) öğrenilmesi zor."
Bu halen üzerinde çalışılan bir alan. Debian’ın yeni paket yöneticisi APT, daha iyi önyüzlere temel oluşturacak şekilde tasarlanmıştır ve gayet olumlu eleştiriler almaktadır. APT; kurulumun baştan sona tertip edilmesi, çoklu kaynak yeteneği ve daha bir çok benzersiz özellik sunmaktadır. Daha cazip ve kullanıcı dostu APT arayüzleri halen geliştirilmektedir.
"Revaç gören ticarî yazılımların eksikliği."
Bazı popüler yazılımların GNU/Linux’da bulunmadığı oldukça doğrudur. Bununla birlikte, sahipli programların en iyi özelliklerini taklit edecek şekilde tasarlanmış ve buna özgür yazılım olma değerini de ekleyen muadil programlar mevcuttur.
Word ve Excel gibi ofis programlarının eksikliği artık bir sorun olmamalıdır, zira Debian tamamıyla özgür yazılım’dan müteşekkil iki ofis yazılımı içermektedir: KOffice ve GNOME Office. İstenirse OpenOffice’de Debian sürümünde bulunabiliyor.
Çeşitli sahipli ofis yazılımları da mevcuttur: Applixware (Anyware), StarOffice, Hancom Office, Axene ve diğerleri.
Veritabanlarıyla ilgilenenler için, Debian iki popüler veritabanı programıyla birlikte gelmektedir: mySQL ve PostgreSQL. Bunların dışında SAP DB, Oracle, Informix, IBM DB2 ve diğerleri de GNU/Linux’da mevcuttur.
GNU/Linux’un gücünü ve hızla büyüyen bir kullanıcı tabanına sahip, büyük ölçüde el değmemiş pazar değerini farkeden şirketler arttıkça, muhtelif sahipli yazılımlar da daha fazla sayıda gelmektedir.
"GNU/Linux’un yapılandırması zordur."
Bu ifadede yapılandırma deniliyor, kurulum değil, çoğu insan Debian’ın ilk kurulumunu Windows’dan daha kolay bulduğundan. Bir çok donanımın (yazıcılar mesela) daha kolay ayarlanabilmesi mümkün olabilirdi. Bunun yanısıra, bazı yazılımlar yapılandırma boyunca (en azından yaygın ayarlarda) kullanıcıya eşlik eden bir betikle gelebilirdi. Bu konu üzerinde halen çalışılan bir alandır.
"Her donanım desteklenmiyor."
Özellikle gerçekten çok yeni, çok eski veya çok nadir donanımlar. Ayrıca üreticisinin sadece Windows platformları için destek sunduğu karmaşık "sürücü" yazılımlarına bağımlı donanımlar (örnek olarak yazılım modemleri). Bununla beraber çoğu durumda GNU/Linux altında çalışabilecek eşdeğer bir donanım mevcuttur. Bazı donanımlar, üreticisi donanım özelliklerini gizli tutmayı seçtiğinden, desteklenmemektedir. Bu konu da üzerinde halen çalışılan bir alandır.
Eğer yukarıda yazılanlar Debian’ı kullanmanız noktasında sizi ikna etmeye yetmemişse şunu düşünün: düşük maliyet (neredeyse bir telefon konuşması kadar), kolay kurulum ve verimliliğinizi kolaylıkla ikiye katlayacak gerçek çok-görevlilik. Denememenin maliyeti altından nasıl kalkabilirsiniz?
Çeviri : Debian Türk Grubu ( http://www.debian-tr.org sitesinde Debian hakkında bircok harika turkce dokuman bulabilirsiniz ... )
