Dört büyük yetenek fabrikası

[CounTRy]

Her yıl yüzlerce yeni mezunu işe alıyor, kısa sürede büyük deneyim kazandırıyorlar. Buralarda yetişenlerin büyük çoğunluğu, iş dünyasında iyi pozisyonlara gelmeyi başarıyor. Bugün üst kademelerde görevli ve iş hayatına bu şirketlerde; yani Deloitte, Ernst&Young, KPMG ve PwC’de başlamış yöneticilere sık rastlamamızın nedeni, yetenek yönetimindeki becerilerinde saklı.
İşte "dört büyük" denilen bu denetim, vergi ve danışmanlık hizmetleri şirketlerinin İK modelleri.

İşe alımlar nasıl yapılıyor?

-Dört büyüğün dördü de, her yıl çok sayıda parlak yeni mezunu işe alıyor. Bunların çoğunu, serbest muhasebeci mali müşavir unvanı alabildikleri için idari bilimler fakülteleri mezunları oluşturuyor. E&Y, ağırlıklı olarak İstanbul, Boğaziçi, Marmara, ODTÜ, Bilkent ve 9 Eylül’den alım yapıyor. Deloitte’un hedef üniversiteleri Boğaziçi, İstanbul, Marmara, Galatasaray, Koç, Bilkent, ODTÜ, Hacettepe, Sabancı ve 9 Eylül. PwC ve KPMG üniversite ayrımı yapmıyor. Şirketler, öğrencilere ulaşmak için çeşitli kanallar kullanıyor. Deloitte, kariyer günlerinde ’Deloitte’da 1 gün’ adlı kısa filmi gösteriyor, öğrencilere ofisini gezdiriyor. E&Y, önceki yıllarda E&Y’de çalışmış kişilerin katıldığı seminerler düzenliyor; E&Y müdürleri, işletme ve idari bilimler fakültelerinin müfredatındaki uluslararası vergi ve denetim derslerine katılarak öğrencileri yakından tanıyor.

Gençlere cazip gelen tarafı ne?

-En parlak ve yeteneklileri istihdam etmelerine, çok sayıda eleman alımı yapmalarına rağmen hiçbiri eleman bulmakta zorlanmıyor. KPMG Yönetim Kurulu Başkanı ve Kıdemli Ortağı Bülent Ejder, her yıl önlerinde büyük kuyruklar oluştuğunu söylüyor. Bu yıl şirkete katılan 180 kişi için, 1500 kişinin başvuru yaptığını, bunların en az bininin aradıkları özellikleri taşıdığını belirtiyor. Bu şirketlerin gençler tarafından tercih edilmelerinin prestiji, idealize edilmiş çalışma ortamı (plazada ofis, takım elbiseli insanlar, yatay organizasyon yapısı vb.), kısa sürede yükselme hatta ortak olma olanağı, yurtdışında çalışma fırsatı gibi birçok nedeni var. Ernst&Young İK Müdürü Ebru Deliktaş Vardar, "Mesleğin yıllardan beri gelen bir ünü var. Burası gerçekten okul gibi görülüyor" diyor.

Bir çalışanın önündeki kariyer basamakları neler?

-İşe yeni giren bir çalışanın önüne, son derece net bir kariyer planı konuyor. Şirketlere göre ufak farklılıklar gösterse de, temel basamaklar şöyle: Kariyer planlarında yardımcı olması için, her çalışana müdür seviyesinde birer danışman atanıyor. Birkaç haftalık oryantasyon programıyla başlanıyor. Oryantasyonun ardından kişi ’asistan’ unvanıyla bir ekibe dahil olarak çalışmaya başlıyor, detayları şeflerinden, üstteki arkadaşlarından öğreniyor. İlk 1 veya 2 yıl asistan, ardından ekip şefi (senior), 2’nci ve 4’ücü yıl arasında müdür yardımcısı, ortalama 5-6’ncı yıldan sonra da müdür, takibinde kıdemli müdür ve direktör olabiliyorlar. 11-15’inci yıllarda da ortaklık gerçekleşebiliyor.

Ortaklık sistemi nasıl?

-Performanslarına göre şirkete ortak (kar ortağı) olmayı başaran çalışanlar, maaşlarına ek olarak o yılki kárdan pay alıyor. Bu kişiler şirketin yönetimiyle ilgili önemli kararlara da ortak oluyorlar. Örneğin Deloitte Türkiye İnsan Kaynakları’ndan Sorumlu Denetim Ortağı Özlem Gören, 1994’te Deloitte’in Ankara ofisinde başladığı kariyerinin 4’üncü yılında şirketin küresel gelişim programı kapsamında 1,5 yıl Toronto’da çalışmış, döndükten sonra İstanbul ofisinde müdür olarak çalışmaya devam edip, 11 yıl sonunda ortak olmuş. Ernst&Young İK Müdürü Vardar, ortaklıktan alınan payın, maaştan fazla olacağını söylüyor.

Bu kadar çok yeni mezuna ne oluyor?

-Bu şirketler her yıl yüzlerce yeni mezunu işe alıyor ancak, bu çalışanların hepsi kariyerine burada devam etmiyor. Aslında bu da uygulanan İK modelinin bir parçası. İşe girenlerin bir kısmının bu alanda kariyer yapmak, bir kısmının ise buralarda deneyim kazanıp farklı sektörlere geçiş yapmak için geldikleri biliniyor. Kimileri ise mesleğin kendisi için uygun olmadığına karar veriyor. Ayrılmalar genellikle 3-4’üncü yıllarda yaşanıyor. Piramit şekliyle tarif edilen modelde, üst kademelere çıkıldıkça çalışan sayısı azalıyor. Yüzde 20 turnover normal karşılanıyor.

Kadın-erkek oranı nasıl?

-Dört şirket de, kadın-erkek oranını eşit tutmak için özellikle çaba sarf ediyor. Bu konuda bir proje yürüten E&Y’nin Türkiye operasyonunda oran yüzde 52 kadın, yüzde 48 erkek. PwC’nin yüzde 51’i kadın, yüzde 49’u erkek, Deloitte’in yüzde 52’si kadın, yüzde 48’i erkek. Çoğunda üst kademelere çıkıldıkça kadın oranının azalmasına rağmen, Deloitte, kadın partner oranında yüzde 30’la globalde en tepeye yerleşmiş durumda.

KPMG’de kıyafet serbest diğerlerinde takım elbise
KPMG’de, diğer şirketlerden farklı olarak serbest kıyafet uygulaması var. KPMG Yönetim Kurulu Başkanı ve Kıdemli Ortağı Bülent Ejder, "Şirketteyseler ne giydikleri bizi hiç ilgilendirmiyor. Şort, gömlek, tişört, ne giyersen giy. Kılık, bizim için bilgiyi elde etmek için kullanıdığımız bir araç, başka hiçbir şey değil. Büyük görünmek istiyorlarsa takım elbise giyiyorlar" diyor.

Çalışanlara dışarıdan ne kadar iş teklifi geliyor
Bu şirketlerin çalışanlarına dışarıdan çok talep oluyor. Ernst&Young İK Müdürü Vardar, "Beyin avcılarının gözde şirketleri arasında olduğumuzu söyleyebilirim. Çalışanlarımıza çok fazla kanca atılıyor. PwC Kıdemli İnsan Kaynakları Müdürü Christina Monterrey Çolpan, "Elemanlarını elde tutmak için sürekli yurtdışındaki, piyasadaki uygulamalar nedir diye araştırma içindeyiz " diyor.

Daha önce bu şirketlerde çalışmış kimler var
Deloitte
Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Aysun Yoltar, Arkas Holding Muhasebe Koordinatör Yardımcısı Cenk Sivrioğlu, Schneider Elektrik Finans Direktörü Bora Tuncer, Genpa Genel Müdürü Fahri Tugay, Turkcell Denetim Grup Müdürü Emre Şehsuvaroğlu, Oypa Genel Müdürü Güldenir Kurtar.

E&Y
Carlyle Türkiye Genel Müdürü Can Deldağ, Finansbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Güleşçi, Esse Yönetim Kurulu Başkanı Semih Şeftali, Tefken Finansman Koordinatörü Kerim Kazgan, Borusan-Gemlik Genel Müdürü Okan Aydın Gün, MyExecutive Yönetim Kurulu Bşk. Müge Yalçın, Abdi İbrahim İç Denetim Bölüm Bşk. Selda Alptekin, TEB Mali Yatırımlar Danışmanı Esra Peri, Sabancı Grubu İç Denetim Bölüm Başkanı Fuat Öksüz.

PwC
Fortis Bank Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Adnan Menderes Yayla, Memorial Hastanesi CEO’su Yalçın Nak, Doğuş Holding AŞ İç Denetimden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Alp Kınay, Pepsi Cola Servis Dağıtım AŞ Başkan Yardımcısı Ahmet Levent Yüksel, LaFarge Beton AŞ CEO’su Ziya Kayacan, Garanti Ödeme Sistemleri Genel Müdürü Mehmet Sezgin, Fortis Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı Sema Akça Özbelli, Borusan Holding Kurumsal Fonksiyonlar Başkanı Canan Ercan Çelik, Enerji Piyasası Denetleme Kurulu (EPDK) üyesi Hüseyin Karataş.

KPMG
Global Bilgi Genel Müdürü Bahadır Pekkan, Akbank Genel Müdür Yardımcısı Balamir Yeni, Avea Genel Müdürü Cüneyt Türktan, For You CFO’su Eflan Baylan, Granger-Accenture Paris CFM’si Elif Gökyıldız, Fleet Corp Turkey CFO’su Emine Talay Turan, OMSAN Lojistik Genel Müdür Yardımcısı Figen Ozant, ENKA İnşaat ve Sanayii A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Fikret Güler, Numil Gıda CFO’su Hakan Erkun, İTO Genel Sekreter Yrd. Kenan Öztekin, Marshall Mali İşler Müdürü Mehmet Özbalak, Ece Türkiye Proje Yönetimi A.Ş. CFO’su Nuri Şapkacı, Henkel Finans Müdürü Oktay İnan, Deutche Bank Genel Müdür Yardımcısı Özge İnan, Merrill Lynch Yatırım Bankası A.Ş. Satış Direktörü Uğur Türkmen, Tüv Türk Genel Müdür Yardımcısı Yakup Sanlıer.

Kaynak: HurriyetİK​