Türkiye'nin kuzeydoğu köşesindeki Artvin, dağlık ve ulaşımı zor bir coğrafyada bulunuyor. Kent bu nedenle tarihte seyyahların uğrak yeri olmadı, gravür ve fotoğraf bakımından fakir kaldı. Rus fotoğrafçı Sergey Prokudin Gorsky'nin 1900'lerin başından kalan çalışmaları, Artvin'in bilinen en eski fotoğrafları arasında; bu yönüyle tarihsel açıdan büyük önem taşıyorlar.
Rus fotoğrafçı Gorsky'nin 1900'lerin başında Artvin'de
çektiği kareler, şehrin bilinen en eski fotoğrafları arasında;
bu yönüyle önemli birer tarihi belge niteliğindeler. Gorsky,
her kare için kısa notlar almıştı. Bu notlara göre fotoğrafta
'caminin yanında okul kızları ve yaşlı bir molla' görülüyor.
Gorsky, Aralık 2009 tarihli 201. sayıda, 20. yüzyılın başlarında çay tarımını konu alan fotoğraflarıyla da Atlas'ta yer almıştı.
Yaşamını renkli fotoğraf tekniğinin gelişimine adayan Gorsky, 1863'te Rusya'nın Murom kentinde doğdu. İmparatorluk Sanat Akademisi'nde 1880'lerde resim eğitimi aldı, ayrıca kimya alanında çalıştı. Çalışmalarını 1889-1891 arasında Paris ve Berlin'de sürdürdü, kimyasal foto laboratuvarlarında staj yaptı, ardından da Rusya'ya döndü. Fotoğraf çalışmalarını Emperyal Rus Teknik Cemiyeti'nde sunan Gorsky ayrıca Paris ve Antwerp'teki sergilerde yer aldı, ödüller kazandı. Renkli fotoğraf konusunda Nice'te Foto Kulüp tarafından verilen 'en iyi çalışma' madalyasının sahibi oldu.
Fotoğrafçı Gorsky, 1905 yılında Çar İkinci Nikolay tarafından özel bir işle görevlendirildi. Renkli fotoğraf yöntemiyle Rusya'nın sistematik olarak belgelenmesi için ödenek aldı ve kendisine laboratuvar olarak kullanması için bir vagon tahsis edildi. Fotoğrafçı 1907'de fotoğraf çekmek için Rusya'nın değişik bölgelerine geziye çıktı ve çalışmalarını sonraki yıllarda aralıklarla sürdürdü. Çarlık 1917 Ekim Devrimi'yle sona erince Gorsky de önce Norveç, ardından İngiltere'ye gitti; 1944'te de Paris'te öldü.
Artvin kentinin üstteki görünümü 20. yüzyıl başından.
Rusya'yı 1907-1915 yılları arasında dolaşan Gorsky, zamanının teknolojisiyle 1902 renkli fotoğraf çekti. Gorsky, gezileri sırasında o yıllarda topraklarının bir bölümü Rus hâkimiyeti altında olan Artvin'e de uğradı. Fotoğrafçının hangi yıl Artvin'e geldiği kesin değil ancak ilk gezisinin sonlarına doğru, 1911-1912 yılları olarak tahmin ediyorum.
Tatil giysileri içinde Ermeni kadınlar da Artvin'in bir sokağında poz vermiş.
Günlük giysileriyle Katolik kadınlar.
Artvin'e ait toplam sekiz fotoğrafı, ABD Kongre Kütüphanesi'nin internet veritabanındaki koleksiyonu kare kare tarayarak buldum. En geç 1912'ye ait olabilecek bu fotoğraflar eski Artvin'i belgelemesi açısından çok değerli. Fotoğraflar 1900'lerin ilk yıllarında yerel etnik giyim kuşamı, mimariyi günümüze taşıyor, Seyitler (Süvet) köyünden Artvin'i gösteren kare de şehrin 100 yıllık gelişimini gösteriyor. Fotoğrafların negatifleri bugün ABD Kongre Kütüphanesi'nde bulunuyor. Gorsky'nin koleksiyonu günümüzde dünyanın en büyük üç renkli fotoğraf koleksiyonlarından biri.
Rus fotoğrafçı Gorsky'nin 1900'lerin başında Artvin'de
çektiği kareler, şehrin bilinen en eski fotoğrafları arasında;
bu yönüyle önemli birer tarihi belge niteliğindeler. Gorsky,
her kare için kısa notlar almıştı. Bu notlara göre fotoğrafta
'caminin yanında okul kızları ve yaşlı bir molla' görülüyor.
Gorsky, Aralık 2009 tarihli 201. sayıda, 20. yüzyılın başlarında çay tarımını konu alan fotoğraflarıyla da Atlas'ta yer almıştı.
Yaşamını renkli fotoğraf tekniğinin gelişimine adayan Gorsky, 1863'te Rusya'nın Murom kentinde doğdu. İmparatorluk Sanat Akademisi'nde 1880'lerde resim eğitimi aldı, ayrıca kimya alanında çalıştı. Çalışmalarını 1889-1891 arasında Paris ve Berlin'de sürdürdü, kimyasal foto laboratuvarlarında staj yaptı, ardından da Rusya'ya döndü. Fotoğraf çalışmalarını Emperyal Rus Teknik Cemiyeti'nde sunan Gorsky ayrıca Paris ve Antwerp'teki sergilerde yer aldı, ödüller kazandı. Renkli fotoğraf konusunda Nice'te Foto Kulüp tarafından verilen 'en iyi çalışma' madalyasının sahibi oldu.
Fotoğrafçı Gorsky, 1905 yılında Çar İkinci Nikolay tarafından özel bir işle görevlendirildi. Renkli fotoğraf yöntemiyle Rusya'nın sistematik olarak belgelenmesi için ödenek aldı ve kendisine laboratuvar olarak kullanması için bir vagon tahsis edildi. Fotoğrafçı 1907'de fotoğraf çekmek için Rusya'nın değişik bölgelerine geziye çıktı ve çalışmalarını sonraki yıllarda aralıklarla sürdürdü. Çarlık 1917 Ekim Devrimi'yle sona erince Gorsky de önce Norveç, ardından İngiltere'ye gitti; 1944'te de Paris'te öldü.
Artvin kentinin üstteki görünümü 20. yüzyıl başından.
Rusya'yı 1907-1915 yılları arasında dolaşan Gorsky, zamanının teknolojisiyle 1902 renkli fotoğraf çekti. Gorsky, gezileri sırasında o yıllarda topraklarının bir bölümü Rus hâkimiyeti altında olan Artvin'e de uğradı. Fotoğrafçının hangi yıl Artvin'e geldiği kesin değil ancak ilk gezisinin sonlarına doğru, 1911-1912 yılları olarak tahmin ediyorum.
Tatil giysileri içinde Ermeni kadınlar da Artvin'in bir sokağında poz vermiş.
Günlük giysileriyle Katolik kadınlar.
Artvin'e ait toplam sekiz fotoğrafı, ABD Kongre Kütüphanesi'nin internet veritabanındaki koleksiyonu kare kare tarayarak buldum. En geç 1912'ye ait olabilecek bu fotoğraflar eski Artvin'i belgelemesi açısından çok değerli. Fotoğraflar 1900'lerin ilk yıllarında yerel etnik giyim kuşamı, mimariyi günümüze taşıyor, Seyitler (Süvet) köyünden Artvin'i gösteren kare de şehrin 100 yıllık gelişimini gösteriyor. Fotoğrafların negatifleri bugün ABD Kongre Kütüphanesi'nde bulunuyor. Gorsky'nin koleksiyonu günümüzde dünyanın en büyük üç renkli fotoğraf koleksiyonlarından biri.
Yazı: Taner Artvinli / Atlas