"BİLGİSAYARIN BİREYLERCE KULLANILMASINI İSTİYORDUK
Çok gençken bu sektöre girdik ve çok farklı bir vizyon vardı aklımızda. Bilgisayarın sadece şirketler ve hükümetler tarafından kullanılmasını değil, bireyler tarafından da kullanılmasını istiyorduk ve böylelikle bilgisayar insanların fikirlerini nasıl paylaşabileceğini, iletişim kurabileceğini, bilgi bulabileceğiyle ilgili dengeleri tamamen değiştirecekti.
Yani yaratıcılığımız açısından en iyi cihazı geliştirmeyi hedefliyorduk şimdiye kadar geliştirilen. Bunu başarmak açısından, çok büyük devrimler gerçekleştirmemiz gerektiğini biliyorduk, yazılımın ve donanımın ve aynı şekilde yazılımın da imkanlarının geliştirilmesi gerekiyordu.
Yazılımlar bilgisayarları bugünkü haline getiren şeydi ve her şeyin en başına döndüğümüz zaman yazılımın çok büyük bir önem taşıdığını söyleyebilirim. Aslına bakarsanız bilgisayarların, kişisel bilgisayarların mümkün olmasının en önemli nedenlerinden bir tanesi geliştirilmiş olan çiplerdi. Bu çiplerin gücünün her iki yılda bir artırılması sayesinde bugünkü kişisel bilgisayarlara ulaşmamız söz konusu olabildi. "
"BİLGİSAYARLARIN YETENEKLERİ AÇISINDAN SINIRLAMA KALMADI
Yani bilgisayarlar giderek daha hızlı bir hale dönüştüler ve artık aslına bakarsanız bilgisayarların yetenekleri ve kapasiteleri açısından bir sınırlama kalmadı. Bugünkü kişisel bilgisayarlarımıza baktığımız zaman, eskisine kıyasla 1 milyon kat daha güçlü olduğunu söyleyebiliriz. Geliştirilen ilk cihazlara baktığımız zaman, aslına bakarsanız bu bilgisayarlar bugünkü bilgisayarlara kıyasla çok sınırlı yeteneklere sahipti.
Ancak bizim bir düşümüz vardı, iletişim kurabilmek, eğlence sektöründe bilgisayarları kullanmak. Bilgiyi paylaşabilme düşümüz en başından beri bizimle birlikteydi. Bu düşümüz her zaman vardı. Birçoğunuz bu orijinal bilgisayarları görmediniz, bugün kullandığınız grafik tasarım arayüzünü o zamanki bilgisayarlarda göremiyordunuz.
O zaman IBM ortaklığıyla birlikte ilk 16 bilgisayar geliştirildi, yeni grafik arayüzü geliştirildi bu bilgisayarlar için. MS Dos ürünleri böylelikle geliştirilmeye başladı. 1990’ların başına geldiğimiz zaman bilgisayarların bu grafik yeteneklerinin her türlü bilgisayarla kullanılması gerektiğini düşündük ve Microsoft böylece gelişmeye başladı.
Yani bilgisayara nasıl baktığınız ve onunla nasıl çalışacağınızı düşünmeniz son derece önemliydi. Bugün Microsoft’a baktığımız zaman neredeyse kişisel bilgisayarların yüzde 90’ından fazlasında kullanılıyor ve bizi ençok gururlandıran şeylerden bir tanesi de yarattığımız yazılım sanayisi aslında. Microsoft ilk kurulduğunda ve çalışmalarına başladığı zaman artık o dönemde bir yazılım sanayii yoktu, insanlar çok pahalı donanımları satın alıyorlardı, kendi yazılımlarını yazıyorlardı ve yeterince bilgisayar da yoktu. Bilgisayarların yazılım satması açısından da yeterince bilgisayar satılmamıştı. "
"DİJİTAL DEVRİMLE KARŞI KARŞIYAYIZ
En son değişikliklere çok hızlı bir şekilde tepki gösterebiliyorsunuz. Tüketicilerin tercihlerini öğrenebiliyorsunuz. İşte bütün bunları yazılım sayesinde yapabiliyorsunuz ve bu çok daha kolay olabiliyor. Dijital bir devrimle karşı karşıyayız. Evimizde yaptığımız şeylerde de bir dijital devrim söz konusu. Microsoft tabii ki 10 yıllık bir süreç içerisinde dijital 10 yıl adını verdiğimiz bir süreçten bahsediyoruz burada. Tabii ki iş ortamındaki dijital ortamın nasıl kullanılacağını değerlendiriyoruz ancak dijital bir yaşam tarzını da değerlendiriyoruz bir taraftan. Birçoğunuz aslına bakarsanız dijital yaşam tarzını kullanmaya başladınız bile.
Dijital fotoğraf makineleri artık çok kolay bir şekilde kullanılıyor, çok kolayca değişiklikler yapılabiliyor. Dostlarınızla arkadaşlarınızla fotoğraflarınızı paylaşabiliyorsunuz. Dijital müzik artık çok kolaylaştı. Gidip CD almanıza gerek yok ve artık CD’leri üzerinizde taşımanıza da gerek yok. Çok kolay taşınabilir cihazlar kullanabiliyorsunuz, internet üzerinden şarkıları dowload edebiliyorsunuz, indirebiliyorsunuz, dostlarınızla paylaşabiliyorsunuz bu şarkıları... 9 yaşında bir kızım var, en büyük çocuğum kendisi. Plak almak için bir mağazaya gitmiştik ve “Plak nedir?” diye sordu bana. Ona çok tuhaf geldi. Plakların ne olduğu konusunda bile bir fikri yok. Artık gelecekte dünyaya gelen çocuklar da böyle olacak. Belki onlar CD’nin ne olduğunu bile bilmeyecekler, CD’leri bile görmeyecek. Çünkü artık müziğinizi CD’ler aracılığıyla dinlemeniz gerekmiyor bu dijital yaşam tarzı sayesinde. Dijital cihazları kullanmaya başladınız müzik dinlemek açısından. "
"GELECEKTE 2 MİLYAR KULLANICIYA ULAŞACAĞIZ
Bütün bunlar dünya geneline baktığımız zaman kullanılan ürünlerin oranı da artacak, sayısı da artacak. Bugün baktığımız zaman yaklaşık 160 milyon yeni bilgisayar satıldığı yönünde bilgiler ulaşıyor. Önümüzdeki yıllarda bilgisayar kullanıcılarının sayısı giderek artacak, milyarlara ulaşacak ve gelecekte 2 milyar belki de kullanıcıya ulaşacağız. Bu nedenle de hiçbir şekilde durmamamız lazım, herkesin bir bilgisayara sahip olana kadar devam etmemiz lazım diye düşünüyorum.
Microsoft bundan 30 yıl önce kuruldu ve o zaman 30 yıl önce bu fikirlerimi çılgınca değerlendiriyordu. Herkesin bir bilgisayarı olması, her evde bir bilgisayar olması fikri bazılarına çılgınca geliyordu. Eğer bugün bu değişim yaşanıyorsa zannediyorum şunu söyleyebiliriz; yani sadece televizyonunuzda bilgisayar olmayacak, arabanızda bilgisayar olmayacak, aynı şekilde gazeteleriniz de bilgisayarlarınızdan okunmayacak... Cebinizde küçük bir bilgisayar olacak demek de çılgınca değil mesela.
Haritalara bilgisayar üzerinden ulaşabilecek, küçük bilgisayarlar üzerinden dijital işlemler yapılabilecek. Bütün bu vizyonu düşündüğünüz zaman artık geçmişe kıyasla çok daha büyük bir vizyonla karşı karşıyayız. Dünya genelindeki bütün şirketler bu vizyona faaliyetleriyle katılım sağlıyorlar, her zamankinden daha büyük bir katılım söz konusu. Büyük gelişmeler sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde değil, artık büyük gelişmelerin başka yerlerde de başka piyasalardan da geldiğini görüyoruz.
Cep telefonu alanında, televizyon sektöründe, dünya genelinde çok büyük değişiklikler, gelişmeler olduğunu görüyoruz. Genç insanlar yazılımlarını geliştiriyorlar, işte onlar sınırları zorluyorlar ve neler yapılabileceğini belirliyorlar. İşte microsoft bu vizyonun peşinde ilerleme devam ediyor ve bunun çok büyük fırsatlar ve büyük bir etki alanı olacağını düşünüyoruz. Son derece heyecan verici, yazılımımızın nasıl kullanıldığını görmek. Mesela öğrencilerin meraklarını gidermek için bu yazılımı kullandığını görmek bizi çok heyecanlandırıyor. Biz gençken mesela ansiklopedilere ulaşmak zorunda kaldığımız zaman alfabetik olarak ansiklopediden bilgileri aramak zorundaydık.
Çünkü yeterince organize değildi bugünkü olduğu gibi. Mesela bugünkü durumu düşündüğümüz zaman ansiklopedilerin bilgisayarlar aracılığıyla kullanıldığımıza baktığımız zaman ne kadar son bilgilere ulaştığımızı düşündüğümüz zaman ve çok daha kolay kullanabildiğinizi gördüğünüz zaman bu yetenek bize şunu gösteriyor; insanlar artık merak ettikleri şeyleri çok daha kolay araştırabiliyorlar.
Özellikle de geçmişe kıyasla bu alandan çok daha öncelikle olduğumuzu görebiliyoruz. Bilgisayarlar artık engelli insanlara da yardımcı olmaya başladı. Özellikle de kör insanlar için, körler için yazılım geliştirmesi son derece zordu. Bu alanda da çok önemli gelişmeler sağlandı. Mesela sesi kullanarak körlerin de bilgisayarı kullanması, her türlü bilgilere internet üzerinden ulaşması sağlanabildi"
"Türkiye’nin Microsoft için önemi nedir ve Türkiye’ye yatırım planlarınız var mı?
Bill Gates: Microsoft Türkiye’deki piyasayla çok yakından ilgileniyor. Burada kazandığımız başarı bizi çok fazla heyecanlandırıyor ve özellikle de buradaki ortaklarımızla yaptığımız görüşmelerde piyasanın büyümeye ve çok büyük oranda büyümeye devam ettiğini görüyoruz ve bu bizi gerçekten çok şaşırtıyor. Türkiye’nin Türk Telekom’un özellikle bu alanda faaliyetlere girmesi ve bütün ülkeyi ADSL bağlantısıyla birbirine bağlama çalışması son derece etkileyici. Dün akşam sayın Başbakan’la bir akşam yemeği yedik ve kendisi yapmayı planladıkları yatırımlardan bahsetti ve hükümetin bu yatırım düzeylerine ulaşmak için neler planladığını ve diğer ülkelerde kıyasla bu yatırım oranlarının ne kadar yüksek olduğunu anlattı. Bütün bunlar gerçekten çok heyecan verici.
KOBİ’lerin teknolojiyi kullanmaya başlaması son derece önemli. Bunu çok daha kolay hale getirmemiz lazım KOBİ’lerin kullanımı açısından ve böylelikle iş dünyasında da daha büyük bir rekabet yaratılacaktır ve küresel anlamda da değerlendirdiğimiz zamanda eğer biz bu desteği verirsek onlar küresel anlamda çok güçlü olacaktır.
Türkiye çok genç bir ülke ve nüfusunun yarısından fazlası 25 yaşın altında. Bu açıdan değerlendirdiğimiz zaman evet bu bir anlamda bir risk yani istihdam yaratmak açısından, eğitim kapasitesi açısından bu bir zorluk yaratabilir ama diğer taraftan da çok büyük bir nesil var elinizde ve bu nesile baktığınız zaman bu kağıt üzerinde yapılan işlemleri öğrenmek zorunda değiller. Artık onlar teknolojiyi öğrenebilirler, etkin yaklaşımları öğrenebilirler, farklı iş alanlarında çalışabilirler ve o zaman siz de teknoloji herkesten çok daha iyi anlayacaksınız genç olduğunuz için.
Onların uzmanlığını kullanacaksınız, kendi deneyimlerinizi biraraya getireceksiniz, çok büyük bir fırsat oluşacaktır. Burada tabii ki bazı şirketlerin dünya genelinde de aynı şekilde hizmet veren şirketlerin burada faaliyet gösterdiğini biliyoruz. Aynı şekilde küresel piyasaya hizmet veren şirketlerin buraya gelmesi bizim piyasa gücümüzün buraya da ulaştırılması son derece önemli. Böylelikle bütün küresel anlamda etkili olabilen şirketler ortaya çıkabilir, yeni başarı öyküleri ortaya çıkabilir. Teknolojinin giderek güçlenmesiyle birlikte Türkiye’deki istihdam da giderek güçlenebilir."
Çok gençken bu sektöre girdik ve çok farklı bir vizyon vardı aklımızda. Bilgisayarın sadece şirketler ve hükümetler tarafından kullanılmasını değil, bireyler tarafından da kullanılmasını istiyorduk ve böylelikle bilgisayar insanların fikirlerini nasıl paylaşabileceğini, iletişim kurabileceğini, bilgi bulabileceğiyle ilgili dengeleri tamamen değiştirecekti.
Yani yaratıcılığımız açısından en iyi cihazı geliştirmeyi hedefliyorduk şimdiye kadar geliştirilen. Bunu başarmak açısından, çok büyük devrimler gerçekleştirmemiz gerektiğini biliyorduk, yazılımın ve donanımın ve aynı şekilde yazılımın da imkanlarının geliştirilmesi gerekiyordu.
Yazılımlar bilgisayarları bugünkü haline getiren şeydi ve her şeyin en başına döndüğümüz zaman yazılımın çok büyük bir önem taşıdığını söyleyebilirim. Aslına bakarsanız bilgisayarların, kişisel bilgisayarların mümkün olmasının en önemli nedenlerinden bir tanesi geliştirilmiş olan çiplerdi. Bu çiplerin gücünün her iki yılda bir artırılması sayesinde bugünkü kişisel bilgisayarlara ulaşmamız söz konusu olabildi. "
"BİLGİSAYARLARIN YETENEKLERİ AÇISINDAN SINIRLAMA KALMADI
Yani bilgisayarlar giderek daha hızlı bir hale dönüştüler ve artık aslına bakarsanız bilgisayarların yetenekleri ve kapasiteleri açısından bir sınırlama kalmadı. Bugünkü kişisel bilgisayarlarımıza baktığımız zaman, eskisine kıyasla 1 milyon kat daha güçlü olduğunu söyleyebiliriz. Geliştirilen ilk cihazlara baktığımız zaman, aslına bakarsanız bu bilgisayarlar bugünkü bilgisayarlara kıyasla çok sınırlı yeteneklere sahipti.
Ancak bizim bir düşümüz vardı, iletişim kurabilmek, eğlence sektöründe bilgisayarları kullanmak. Bilgiyi paylaşabilme düşümüz en başından beri bizimle birlikteydi. Bu düşümüz her zaman vardı. Birçoğunuz bu orijinal bilgisayarları görmediniz, bugün kullandığınız grafik tasarım arayüzünü o zamanki bilgisayarlarda göremiyordunuz.
O zaman IBM ortaklığıyla birlikte ilk 16 bilgisayar geliştirildi, yeni grafik arayüzü geliştirildi bu bilgisayarlar için. MS Dos ürünleri böylelikle geliştirilmeye başladı. 1990’ların başına geldiğimiz zaman bilgisayarların bu grafik yeteneklerinin her türlü bilgisayarla kullanılması gerektiğini düşündük ve Microsoft böylece gelişmeye başladı.
Yani bilgisayara nasıl baktığınız ve onunla nasıl çalışacağınızı düşünmeniz son derece önemliydi. Bugün Microsoft’a baktığımız zaman neredeyse kişisel bilgisayarların yüzde 90’ından fazlasında kullanılıyor ve bizi ençok gururlandıran şeylerden bir tanesi de yarattığımız yazılım sanayisi aslında. Microsoft ilk kurulduğunda ve çalışmalarına başladığı zaman artık o dönemde bir yazılım sanayii yoktu, insanlar çok pahalı donanımları satın alıyorlardı, kendi yazılımlarını yazıyorlardı ve yeterince bilgisayar da yoktu. Bilgisayarların yazılım satması açısından da yeterince bilgisayar satılmamıştı. "
"DİJİTAL DEVRİMLE KARŞI KARŞIYAYIZ
En son değişikliklere çok hızlı bir şekilde tepki gösterebiliyorsunuz. Tüketicilerin tercihlerini öğrenebiliyorsunuz. İşte bütün bunları yazılım sayesinde yapabiliyorsunuz ve bu çok daha kolay olabiliyor. Dijital bir devrimle karşı karşıyayız. Evimizde yaptığımız şeylerde de bir dijital devrim söz konusu. Microsoft tabii ki 10 yıllık bir süreç içerisinde dijital 10 yıl adını verdiğimiz bir süreçten bahsediyoruz burada. Tabii ki iş ortamındaki dijital ortamın nasıl kullanılacağını değerlendiriyoruz ancak dijital bir yaşam tarzını da değerlendiriyoruz bir taraftan. Birçoğunuz aslına bakarsanız dijital yaşam tarzını kullanmaya başladınız bile.
Dijital fotoğraf makineleri artık çok kolay bir şekilde kullanılıyor, çok kolayca değişiklikler yapılabiliyor. Dostlarınızla arkadaşlarınızla fotoğraflarınızı paylaşabiliyorsunuz. Dijital müzik artık çok kolaylaştı. Gidip CD almanıza gerek yok ve artık CD’leri üzerinizde taşımanıza da gerek yok. Çok kolay taşınabilir cihazlar kullanabiliyorsunuz, internet üzerinden şarkıları dowload edebiliyorsunuz, indirebiliyorsunuz, dostlarınızla paylaşabiliyorsunuz bu şarkıları... 9 yaşında bir kızım var, en büyük çocuğum kendisi. Plak almak için bir mağazaya gitmiştik ve “Plak nedir?” diye sordu bana. Ona çok tuhaf geldi. Plakların ne olduğu konusunda bile bir fikri yok. Artık gelecekte dünyaya gelen çocuklar da böyle olacak. Belki onlar CD’nin ne olduğunu bile bilmeyecekler, CD’leri bile görmeyecek. Çünkü artık müziğinizi CD’ler aracılığıyla dinlemeniz gerekmiyor bu dijital yaşam tarzı sayesinde. Dijital cihazları kullanmaya başladınız müzik dinlemek açısından. "
"GELECEKTE 2 MİLYAR KULLANICIYA ULAŞACAĞIZ
Bütün bunlar dünya geneline baktığımız zaman kullanılan ürünlerin oranı da artacak, sayısı da artacak. Bugün baktığımız zaman yaklaşık 160 milyon yeni bilgisayar satıldığı yönünde bilgiler ulaşıyor. Önümüzdeki yıllarda bilgisayar kullanıcılarının sayısı giderek artacak, milyarlara ulaşacak ve gelecekte 2 milyar belki de kullanıcıya ulaşacağız. Bu nedenle de hiçbir şekilde durmamamız lazım, herkesin bir bilgisayara sahip olana kadar devam etmemiz lazım diye düşünüyorum.
Microsoft bundan 30 yıl önce kuruldu ve o zaman 30 yıl önce bu fikirlerimi çılgınca değerlendiriyordu. Herkesin bir bilgisayarı olması, her evde bir bilgisayar olması fikri bazılarına çılgınca geliyordu. Eğer bugün bu değişim yaşanıyorsa zannediyorum şunu söyleyebiliriz; yani sadece televizyonunuzda bilgisayar olmayacak, arabanızda bilgisayar olmayacak, aynı şekilde gazeteleriniz de bilgisayarlarınızdan okunmayacak... Cebinizde küçük bir bilgisayar olacak demek de çılgınca değil mesela.
Haritalara bilgisayar üzerinden ulaşabilecek, küçük bilgisayarlar üzerinden dijital işlemler yapılabilecek. Bütün bu vizyonu düşündüğünüz zaman artık geçmişe kıyasla çok daha büyük bir vizyonla karşı karşıyayız. Dünya genelindeki bütün şirketler bu vizyona faaliyetleriyle katılım sağlıyorlar, her zamankinden daha büyük bir katılım söz konusu. Büyük gelişmeler sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde değil, artık büyük gelişmelerin başka yerlerde de başka piyasalardan da geldiğini görüyoruz.
Cep telefonu alanında, televizyon sektöründe, dünya genelinde çok büyük değişiklikler, gelişmeler olduğunu görüyoruz. Genç insanlar yazılımlarını geliştiriyorlar, işte onlar sınırları zorluyorlar ve neler yapılabileceğini belirliyorlar. İşte microsoft bu vizyonun peşinde ilerleme devam ediyor ve bunun çok büyük fırsatlar ve büyük bir etki alanı olacağını düşünüyoruz. Son derece heyecan verici, yazılımımızın nasıl kullanıldığını görmek. Mesela öğrencilerin meraklarını gidermek için bu yazılımı kullandığını görmek bizi çok heyecanlandırıyor. Biz gençken mesela ansiklopedilere ulaşmak zorunda kaldığımız zaman alfabetik olarak ansiklopediden bilgileri aramak zorundaydık.
Çünkü yeterince organize değildi bugünkü olduğu gibi. Mesela bugünkü durumu düşündüğümüz zaman ansiklopedilerin bilgisayarlar aracılığıyla kullanıldığımıza baktığımız zaman ne kadar son bilgilere ulaştığımızı düşündüğümüz zaman ve çok daha kolay kullanabildiğinizi gördüğünüz zaman bu yetenek bize şunu gösteriyor; insanlar artık merak ettikleri şeyleri çok daha kolay araştırabiliyorlar.
Özellikle de geçmişe kıyasla bu alandan çok daha öncelikle olduğumuzu görebiliyoruz. Bilgisayarlar artık engelli insanlara da yardımcı olmaya başladı. Özellikle de kör insanlar için, körler için yazılım geliştirmesi son derece zordu. Bu alanda da çok önemli gelişmeler sağlandı. Mesela sesi kullanarak körlerin de bilgisayarı kullanması, her türlü bilgilere internet üzerinden ulaşması sağlanabildi"
"Türkiye’nin Microsoft için önemi nedir ve Türkiye’ye yatırım planlarınız var mı?
Bill Gates: Microsoft Türkiye’deki piyasayla çok yakından ilgileniyor. Burada kazandığımız başarı bizi çok fazla heyecanlandırıyor ve özellikle de buradaki ortaklarımızla yaptığımız görüşmelerde piyasanın büyümeye ve çok büyük oranda büyümeye devam ettiğini görüyoruz ve bu bizi gerçekten çok şaşırtıyor. Türkiye’nin Türk Telekom’un özellikle bu alanda faaliyetlere girmesi ve bütün ülkeyi ADSL bağlantısıyla birbirine bağlama çalışması son derece etkileyici. Dün akşam sayın Başbakan’la bir akşam yemeği yedik ve kendisi yapmayı planladıkları yatırımlardan bahsetti ve hükümetin bu yatırım düzeylerine ulaşmak için neler planladığını ve diğer ülkelerde kıyasla bu yatırım oranlarının ne kadar yüksek olduğunu anlattı. Bütün bunlar gerçekten çok heyecan verici.
KOBİ’lerin teknolojiyi kullanmaya başlaması son derece önemli. Bunu çok daha kolay hale getirmemiz lazım KOBİ’lerin kullanımı açısından ve böylelikle iş dünyasında da daha büyük bir rekabet yaratılacaktır ve küresel anlamda da değerlendirdiğimiz zamanda eğer biz bu desteği verirsek onlar küresel anlamda çok güçlü olacaktır.
Türkiye çok genç bir ülke ve nüfusunun yarısından fazlası 25 yaşın altında. Bu açıdan değerlendirdiğimiz zaman evet bu bir anlamda bir risk yani istihdam yaratmak açısından, eğitim kapasitesi açısından bu bir zorluk yaratabilir ama diğer taraftan da çok büyük bir nesil var elinizde ve bu nesile baktığınız zaman bu kağıt üzerinde yapılan işlemleri öğrenmek zorunda değiller. Artık onlar teknolojiyi öğrenebilirler, etkin yaklaşımları öğrenebilirler, farklı iş alanlarında çalışabilirler ve o zaman siz de teknoloji herkesten çok daha iyi anlayacaksınız genç olduğunuz için.
Onların uzmanlığını kullanacaksınız, kendi deneyimlerinizi biraraya getireceksiniz, çok büyük bir fırsat oluşacaktır. Burada tabii ki bazı şirketlerin dünya genelinde de aynı şekilde hizmet veren şirketlerin burada faaliyet gösterdiğini biliyoruz. Aynı şekilde küresel piyasaya hizmet veren şirketlerin buraya gelmesi bizim piyasa gücümüzün buraya da ulaştırılması son derece önemli. Böylelikle bütün küresel anlamda etkili olabilen şirketler ortaya çıkabilir, yeni başarı öyküleri ortaya çıkabilir. Teknolojinin giderek güçlenmesiyle birlikte Türkiye’deki istihdam da giderek güçlenebilir."
