Biri rüya casusluğu bilimkurgusu, diğeri uzay operası alanında faaliyet gösterse de 2009-2010 sezonunun en çok iş yapan filmlerinden oldukları için karşılaştırılmaları garip karşılanmamalı. Öyle ki “Başlangıç” da “Avatar” da 2000’lerin en iyi bilimkurguları denince akla gelen filmlerden olacaklar. “Avatar”ın üç diskli koleksiyoncu versiyonunun, “Başlangıç”ın ise iki diskli DVD’sinin çıkmasını fırsat bilerek bu konuyu bir kez daha masaya yatırmak farz oldu. Benim oyum Nolan’ın birçok şeyi birleştirip özgüne giden yolunda “Başlangıç”a.
2009-2010 sezonunun iki bilimkurgu atılımı olarak anılabilir “Başlangıç” ve “Avatar”. Ancak her ikisinin de farklı alt türlerde faaliyet göstermeleri ve alanlarında tatmin edici sonuçlar vermeleri açısından incelenebileceği söylenebilir. Her ikisinin DVD’sinin aynı haftalarda raflara girmesi ise sevindirici. Tabii “Avatar”ın mayıs ayında çıkan tek disklik ilk versiyonundan 5-6 ay sonra bir üç disklik koleksiyon DVD ile raflara girdiği ekleyelim.
Birçok şeyden beslenen özgün bir şey, yeni bir alt türün öncüsü
Öncelikle “Başlangıç”, bir ‘scifi-noir’ adı altında ya da ‘rüya casusluğu bilimkurgusu’ veya ‘bellek bilimkurgusu’ olarak anılabilecek bir eser. Esin kaynakları arasında ise “Hücre”den (“The Cell”, 2000) “Matrix”e (1999), “Dreamscape”den (1984) “Ölüm Takibi”ne (“Blade Runner”, 1982) sayısız eser var. Filmin en önemli özellikleri ise yakın bir gelecekte, distopik bir dünyada geçmesi ve daha çok bellek evreniyle ilgilenmesi.
Christopher Nolan’ın bu dünyanın içindeki kara film denemelerinden (Bkz. “Akıl Defteri”) sonra farklı bir alan açması açısından da büyük önem arz ediyor. Halen son 45 dakikasındaki dört katmanlı aksiyonla akıllardan çıkmayan eserin Oscar şansı ise şimdilik muallak gibi duruyor. Ancak kanımca son 10 yılın en iyi bilimkurguları arasındaki yerini şimdiden ayırttı.
“Star Wars” izleğini farklılaştıran, günümüze uygun bir uzay operası örneği
“Avatar” ise uzay operası bilimkurgusu alanında bir eser. Alt türün geleneğine uygun bir şekilde uzayda geçen yapıtın, Na’vi adlı kızılderili kırması ırk ile insanlar arasındaki mücadele ile ilgili bir dostluk, çatışma ve savaşım hikayesi sunduğu söylenebilir. “Matrix” örneğinde görüldüğü gibi interaktif bir terimin üzerine gidiyor ancak onun kadar dikkat çekici olamıyor.
Her şeye rağmen “Star Wars” (1977), “Yasak Gezegen” (“Forbidden Planet”, 1956) gibi alt türün önemli filmlerini yakalayacak güçte bir eser bu. Bunun da ana sebebi alanda son zamanlarda üretilen “Uzayın Derinliklerinde” (“Lost in Space”, 1998), “Star Trek” (2009) gibi bütün yapıtların tam bir fiyasko olması. Bunun da sebebi demode durmaları idi elbette. James Cameron’un oradaki başarısı ise her şeyin üzerine detaylıca giderken yeni bir ırk yaratması ve serüven mantığını aşılaması.
“Son Savaşçı” ve “Kosmos” da var
Korku filmleriyle tanıdığımız Neil Marshall’ın son yönetmenlik denemesi “Son Savaşçı” (“Centurion”), kan dozu yüksek bir tarihi epik. İngiltere-Roma çatışmasını ele alan yüksek tempolu bir koşuşturmaca ya da sinemaskop formatında sinema serüveni olarak da adlandırılabilir. Belki “Cehenneme Bir Adım” (“The Descent”, 2005) seviyesinde değil ama yönetmenin türlere hakimiyetini kanıtlıyor.
Reha Erdem’in son filmi “Kosmos” (2009) ise bir Andrei Tarkovsky-Tsai-Ming Liang bileşimi sunuyor. Bilinmeyen zamansız bir kasabaya giden bir adamın absürd ve yabancılaşmış öyküsü ana mesele. Yönetmenin “Hayat Var” (2008), “Korkuyorum Anne” (2004), “Kaç Para Kaç” (1999) gibi filmlerinin seviyesinde olmasa da kalitesini ispatlayan bir eser bu. Erdem’in sinemada ‘fark yaratma’ arayışının yeni bir halkası.
Kerem Akça’nın Önerdiği 15 DVD:
1-Tommy
2-Başlangıç (Inception)
3-Nine
4-Avatar: Ultimate Edition
5-Maria’nın Aşıkları (Maria’s Lovers)
6-Yasak Aşk (Jude)
7-101 Sevgili (Sex & Death 101)
8-Sınır Tanımayan (Nowhere Boy)
9-Son Savaşçı (Centurion)
10-Gözlerindeki Sır (Secret in Their Eyes)
11-Göçenler, Göçürenler... Ne Varsa Götürenler (Immigrants)
12-Bu Kız Beni Aşar (She’s Out of My League)
13-Kosmos
14-Gece ve Gündüz (Knight and Day)
15-Normal