SEPTAGH
New member
Arkadaşlar CAn DÜNDAR'ın Yazısından alıntıdır.
Kefen sıırıldı ve...
Özel solüsıonla ıslatılmış pamuk kitlesi kaldırınca Ata'nın
ıüzü ortaıa çıktı.
Derisi kahverengi bir halalmış, ama hatları bozulmamamıştı.
Sanki uıuıordu...
8 Kasım 1953 Pazar gecesi saat 23.00'da Prof. Dr. Kamile Şevki
Mutlu'nun ev telefonu çaldı. Prof. Mutlu, Ankara Tıp Fakültesi
Histoloji ve Ambriıoloji Kürsüsü Baþkanı'ıdı. Patalogdu. Araıan ise, Ankara
Valisi Kemal Aygün'dü...
Aygün, "Hocam" dedi, "10 Kasım günü Atamızın naaşını
Anıtkabir'e taşııacağız. Bunun için bir komite kurduk. Naaşı geleneklere uygun
olarak toprağa defnedeceğiz. Ancak bozulmadan korunduğunu belgelemek için
muayene etmenizi rica ediıoruz."
Prof. Mutlu önce reddetti
Mutlu, o sırada 40 derece ateşle yatıyordu. Hastalığını
gerekçe göstererek bu görevi bir başka meslektaşının yapmasını rica etti.
Ancak Vali Aygün ısrarcıydı: "Ben sizi sarar sarmalar götürürüm, bu
tarihi bir görev" dedi.
Mutlu kabul etti ve 9 Kasım sabahı Etnografıa Müzesi'ne gitti.
Başbakan Adnan Menderes oradaydı. Meclis Başkanı Refik Koraltan ve
eski başkan Abdülhalik Renda da...
Mutlu, görevden affını istemekle ne büyük hata ettiğini o
zaman anladı. Gerçekten tarihi bir tanıklıktı bu...
Ata'nın gül ağacından tabutu, 4 Kasım günü, geçici kabrinden
çıkarılıp müzenin holündeki mermer katafalka konulmuştu. Bir hafta
boyunca sırayla öğrenciler, subaylar ve generaller katafalk başında
nöbet tutmuştu. Nihayet tabutun açılma günü gelip de komite üyeleri tamam
olunca Prof. Kamile Mutlu "Başlayın" talimatını verdi. Bunun
üzerine tabutun vidaları söküldü. Tahta tabutun içinde madeni bir sanduka
bulunuyordu. Bu sandukada gaz birikmiş olma ihtimali düşünülerek
önce bir burgu ile delik açıldı. Gaz ve koku çıkmadı.
Sandukanın içi, muhafaza solüsyonu ile ıslatılmış tahta talaşı
doluydu. Bu talaş, naaşın ayak yönüne doğru toplandı. Talaşın
arasında, ağzı kapalı ve içi sıvı dolu bir şile bulundu. Bu, cesedi muhafaza
için kullanılan solüsyondan bir numuneydi. Üzerinde terkibi yazılıydı.
Ata'nın naaşı beyaz kefene sarılmış, sonra kahverengi bir muşambayla
kaplanmıştı.
Sargıları açmaya başladılar. Herkes nefesini tutmuştu. Çünkü, "Naaş
çürüıüp bozulmuş, çıkan gazlar tabutu patlatmış, nöbetçi er,
kokudan bayılmış" diye bir sürü söylenti geziniyordu. Ve 15 yıl sonra ilk
kez Ata'nın yüzünü göreceklerdi.
Kefenin sargıları aralanınca Prof. Kamile Şevki Mutlu, orada
bulunanların yardımıyla katafalka çıktı ve Atatürk'ün yüzüne baktı.
Ata'nın derisi kahverengi bir hal almış, ama yüz hatları
bozulmamıştı Menderes sapsarı olmuştu
Prof. Mutlu, gördüğü tabloyu daha sonra şöyle anlatacaktı:
"yüzünü örten ıslak pamuk kitlesi kaldırılınca Ata'nın heykel gibi duran
yüzü ile karşılaştım. Uzun sarı saçlarından ince bir tutam, sol göz
kapağının üzerine düşmüştü. Atatürk, Dolmabahçe Sarayı'ndaki yatağında uyuyor
gibiydi."
Prof. Mutlu, kenarda bekleyen komite üyelerini tabutun başına
çağırdı. Onlar da tek tek tabutun içine baktılar.
En başta Başbakan Adnan Menderes vardı. Koyu renk takım
elbisesi içindeki Menderes de yanındakilerin yardımııla katafalka çıktı,
ürkek bir şekilde aşaıı, tabuta doğru baktı. O an ne olduğunu Prof. Kamile
Mutlu'dan aktaralım:
"Menderes çok heyecanlandı. Rengi sapsarı oldu. Bir de baktım
ki, müzenin kapısına doğru gidiyor. Atatürk'ün yüzüne bakmadı. Tahmin
ediyorum, kendinde o kuvveti bulamadı. En sona Abdülhalik Renda
kalmıştı. O da Ata'yla karşı karşıya gelir gelmez tabutun yanına
yığılıverdi."
Tabuta konulacak mektup
Salondaki herkes Atatürk'ü tek tek gördükten sonra naaş,
tekrar solüsyonla ıslatıldı. Ata'nın başı pamuklarla örtüldü ve vücudu
beyaz kefenle sarıldı. Bu sırada bir komiser, orada görevli adli tıp
doçenti Dr. Cahit Özen'in yanına yaklaşıp avucunda taşıdığı bir kâğıdı
gösterdi ve şöıle dedi: "Bu kâğıdı, Atatürk'ün hemşiresi Makbule Hanım
gönderdi. Kefenin içine Atatürk'ün göğsü üstüne konmasını istiyor."
Doç. Özen, kâğıda bir göz attı. Eski Türkçe bir şeyler
yazılıydı.
"Böyle bir kâğıdı Atatürk kabul etmez. Bize kızar, darılır" dedi.
Komiser kâyıdı katlayıp cebine koydu ve uzaklaştı.
Bütün işlemler bittikten sonra salonda bulunanlar naaşın iki
yanından geçip hep bir ağızdan besmele çektiler ve cesedi yeni
tabuta yerleştirdiler. Bu tabut da 15 yıl içinde yattıpı büyük gül ağacı
tabutun içine konuldu. Üzeri bayrakla örtüldükten sonra kapağı kapatıldı.
Ve 10 Kasım sabahı, Ata'nın naaşı 15 ııl önce onu
Dolmabahçe'den Ankara'ıa taşıyan top arabasınaıerletirilip son durağı olacak
Anıtkabir'e taşındı. Artık ebediyen orada kalacaktı...
Bilindiği gibi, Anıtkabir yapılana dek, Atatürk'ün
naaşının korunabilmesi için "tahnit" denilen bir işlem yapılmıştı. Gülhane
Patolojik Anatomi profesörü Dr. Lütfi Aksu tarafından
gerçekleştirilen bu işlem sırasında naaşa, şırıngyıla özel bir formül enjekte edilmiş
ve üzerine formüllerin yapıştırılığı iki küçük ilaç şişesi, Ata'nın
koltuk altlarına yerleştirilmişti. Bu işlem sayesinde Ata'nın naaşı da -
dıyelim bugün Lenin'in mozolesinde olduðu gibi - öldüğü günkü haliyle
korunabilirdi. Ancak ıslam dini, ölünün defnini şart koştuğundan,
geçici tahnitin bozulması şarttı.
Nakilden önce, bu işlem için bir komite kuruldu. O komite,
törenden bir gün önce, Başbakan Adnan Menderes'in huzurunda Atatürk'ün
tabutunun açılmasını kararlaştırdı.
Tabut açılınca tahnit bozulacak ve ceset çürümeıe
baþlaıacaktı. Bir başka değiþle Atatürk'ün (mumyalanmış gibi) korunmuş naaşını son
görenler, o törene katılanlar olacaktı.
Atatürk'ü son görenler anlatııor:
Yüzünde iki günlük sakal vardı'
Osman Ersoy 10 Kasım 1953'te Etnografıa
Müzesi'nde asistan olarak çalışıyorlardı. O yüzden 50 yıl önceki o töreni ve
tabutun içindeki Atatürk'ü son kez görme fırsatı buldular. ızlenimlerini
şöyle anlattılar:
· OSMAN ERSOY: "Sağlığında görmemiştim Atatürk'ü... Korkunç
heyecanlıydım. Biz çalışanlar, asistanlar, memurlar sıra ile
katafalka çıktık. Oldukça sararmış ve küçülmüş bir çehre... 1 - 2 günlük
sakalı vardı. Kaşları fevkalade iyi şekilde fark ediliyordu." Gözleri aralıktı
Kefen sıırıldı ve...
Özel solüsıonla ıslatılmış pamuk kitlesi kaldırınca Ata'nın
ıüzü ortaıa çıktı.
Derisi kahverengi bir halalmış, ama hatları bozulmamamıştı.
Sanki uıuıordu...
8 Kasım 1953 Pazar gecesi saat 23.00'da Prof. Dr. Kamile Şevki
Mutlu'nun ev telefonu çaldı. Prof. Mutlu, Ankara Tıp Fakültesi
Histoloji ve Ambriıoloji Kürsüsü Baþkanı'ıdı. Patalogdu. Araıan ise, Ankara
Valisi Kemal Aygün'dü...
Aygün, "Hocam" dedi, "10 Kasım günü Atamızın naaşını
Anıtkabir'e taşııacağız. Bunun için bir komite kurduk. Naaşı geleneklere uygun
olarak toprağa defnedeceğiz. Ancak bozulmadan korunduğunu belgelemek için
muayene etmenizi rica ediıoruz."
Prof. Mutlu önce reddetti
Mutlu, o sırada 40 derece ateşle yatıyordu. Hastalığını
gerekçe göstererek bu görevi bir başka meslektaşının yapmasını rica etti.
Ancak Vali Aygün ısrarcıydı: "Ben sizi sarar sarmalar götürürüm, bu
tarihi bir görev" dedi.
Mutlu kabul etti ve 9 Kasım sabahı Etnografıa Müzesi'ne gitti.
Başbakan Adnan Menderes oradaydı. Meclis Başkanı Refik Koraltan ve
eski başkan Abdülhalik Renda da...
Mutlu, görevden affını istemekle ne büyük hata ettiğini o
zaman anladı. Gerçekten tarihi bir tanıklıktı bu...
Ata'nın gül ağacından tabutu, 4 Kasım günü, geçici kabrinden
çıkarılıp müzenin holündeki mermer katafalka konulmuştu. Bir hafta
boyunca sırayla öğrenciler, subaylar ve generaller katafalk başında
nöbet tutmuştu. Nihayet tabutun açılma günü gelip de komite üyeleri tamam
olunca Prof. Kamile Mutlu "Başlayın" talimatını verdi. Bunun
üzerine tabutun vidaları söküldü. Tahta tabutun içinde madeni bir sanduka
bulunuyordu. Bu sandukada gaz birikmiş olma ihtimali düşünülerek
önce bir burgu ile delik açıldı. Gaz ve koku çıkmadı.
Sandukanın içi, muhafaza solüsyonu ile ıslatılmış tahta talaşı
doluydu. Bu talaş, naaşın ayak yönüne doğru toplandı. Talaşın
arasında, ağzı kapalı ve içi sıvı dolu bir şile bulundu. Bu, cesedi muhafaza
için kullanılan solüsyondan bir numuneydi. Üzerinde terkibi yazılıydı.
Ata'nın naaşı beyaz kefene sarılmış, sonra kahverengi bir muşambayla
kaplanmıştı.
Sargıları açmaya başladılar. Herkes nefesini tutmuştu. Çünkü, "Naaş
çürüıüp bozulmuş, çıkan gazlar tabutu patlatmış, nöbetçi er,
kokudan bayılmış" diye bir sürü söylenti geziniyordu. Ve 15 yıl sonra ilk
kez Ata'nın yüzünü göreceklerdi.
Kefenin sargıları aralanınca Prof. Kamile Şevki Mutlu, orada
bulunanların yardımıyla katafalka çıktı ve Atatürk'ün yüzüne baktı.
Ata'nın derisi kahverengi bir hal almış, ama yüz hatları
bozulmamıştı Menderes sapsarı olmuştu
Prof. Mutlu, gördüğü tabloyu daha sonra şöyle anlatacaktı:
"yüzünü örten ıslak pamuk kitlesi kaldırılınca Ata'nın heykel gibi duran
yüzü ile karşılaştım. Uzun sarı saçlarından ince bir tutam, sol göz
kapağının üzerine düşmüştü. Atatürk, Dolmabahçe Sarayı'ndaki yatağında uyuyor
gibiydi."
Prof. Mutlu, kenarda bekleyen komite üyelerini tabutun başına
çağırdı. Onlar da tek tek tabutun içine baktılar.
En başta Başbakan Adnan Menderes vardı. Koyu renk takım
elbisesi içindeki Menderes de yanındakilerin yardımııla katafalka çıktı,
ürkek bir şekilde aşaıı, tabuta doğru baktı. O an ne olduğunu Prof. Kamile
Mutlu'dan aktaralım:
"Menderes çok heyecanlandı. Rengi sapsarı oldu. Bir de baktım
ki, müzenin kapısına doğru gidiyor. Atatürk'ün yüzüne bakmadı. Tahmin
ediyorum, kendinde o kuvveti bulamadı. En sona Abdülhalik Renda
kalmıştı. O da Ata'yla karşı karşıya gelir gelmez tabutun yanına
yığılıverdi."
Tabuta konulacak mektup
Salondaki herkes Atatürk'ü tek tek gördükten sonra naaş,
tekrar solüsyonla ıslatıldı. Ata'nın başı pamuklarla örtüldü ve vücudu
beyaz kefenle sarıldı. Bu sırada bir komiser, orada görevli adli tıp
doçenti Dr. Cahit Özen'in yanına yaklaşıp avucunda taşıdığı bir kâğıdı
gösterdi ve şöıle dedi: "Bu kâğıdı, Atatürk'ün hemşiresi Makbule Hanım
gönderdi. Kefenin içine Atatürk'ün göğsü üstüne konmasını istiyor."
Doç. Özen, kâğıda bir göz attı. Eski Türkçe bir şeyler
yazılıydı.
"Böyle bir kâğıdı Atatürk kabul etmez. Bize kızar, darılır" dedi.
Komiser kâyıdı katlayıp cebine koydu ve uzaklaştı.
Bütün işlemler bittikten sonra salonda bulunanlar naaşın iki
yanından geçip hep bir ağızdan besmele çektiler ve cesedi yeni
tabuta yerleştirdiler. Bu tabut da 15 yıl içinde yattıpı büyük gül ağacı
tabutun içine konuldu. Üzeri bayrakla örtüldükten sonra kapağı kapatıldı.
Ve 10 Kasım sabahı, Ata'nın naaşı 15 ııl önce onu
Dolmabahçe'den Ankara'ıa taşıyan top arabasınaıerletirilip son durağı olacak
Anıtkabir'e taşındı. Artık ebediyen orada kalacaktı...
Bilindiği gibi, Anıtkabir yapılana dek, Atatürk'ün
naaşının korunabilmesi için "tahnit" denilen bir işlem yapılmıştı. Gülhane
Patolojik Anatomi profesörü Dr. Lütfi Aksu tarafından
gerçekleştirilen bu işlem sırasında naaşa, şırıngyıla özel bir formül enjekte edilmiş
ve üzerine formüllerin yapıştırılığı iki küçük ilaç şişesi, Ata'nın
koltuk altlarına yerleştirilmişti. Bu işlem sayesinde Ata'nın naaşı da -
dıyelim bugün Lenin'in mozolesinde olduðu gibi - öldüğü günkü haliyle
korunabilirdi. Ancak ıslam dini, ölünün defnini şart koştuğundan,
geçici tahnitin bozulması şarttı.
Nakilden önce, bu işlem için bir komite kuruldu. O komite,
törenden bir gün önce, Başbakan Adnan Menderes'in huzurunda Atatürk'ün
tabutunun açılmasını kararlaştırdı.
Tabut açılınca tahnit bozulacak ve ceset çürümeıe
baþlaıacaktı. Bir başka değiþle Atatürk'ün (mumyalanmış gibi) korunmuş naaşını son
görenler, o törene katılanlar olacaktı.
Atatürk'ü son görenler anlatııor:
Yüzünde iki günlük sakal vardı'
Osman Ersoy 10 Kasım 1953'te Etnografıa
Müzesi'nde asistan olarak çalışıyorlardı. O yüzden 50 yıl önceki o töreni ve
tabutun içindeki Atatürk'ü son kez görme fırsatı buldular. ızlenimlerini
şöyle anlattılar:
· OSMAN ERSOY: "Sağlığında görmemiştim Atatürk'ü... Korkunç
heyecanlıydım. Biz çalışanlar, asistanlar, memurlar sıra ile
katafalka çıktık. Oldukça sararmış ve küçülmüş bir çehre... 1 - 2 günlük
sakalı vardı. Kaşları fevkalade iyi şekilde fark ediliyordu." Gözleri aralıktı
