Yskorpitx
∂єѕριиα - d
- Katılım
- 22 Şub 2008
- Mesajlar
- 2,261
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
1974 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. “Yeşile koşan Londra’yı gördükçe hep denizi kovan İstanbul’u düşündüm” cümlesinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır?
A) Teşbih
B) Teşhis
C) Mürsel Mecaz
D) Tekrir
E) Kinaye
2. Bir merhaleden güneşle derya görünür
Bir merhaleden her iki dünya görünür
Son merhale bir fasl-ı hazandır ki sürer
Geçmiş gelecek cümlesi rüya görünür
Bu parçanın nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubai
B) Murabba
C) Tuyuğ
D) Şarkı
E) Musammat
3. Aşağıdaki özelliklerden hangisi Divan nesrinde yoktur?
A) Dilin, yabancı kelime ve tamlamalarla yüklü olması
B) Söz ve ses sanatlarına önem verilmesi
C) Söyleyiş güzelliğinden çok düşünceye önem verilmesi
D) Kullanılan cümlelerin çok uzun olması
E) Noktalama işaretlerine yer verilmemesi
4. Aşağıdaki özelliklerden hangisi, Mehmet Akif ile Tevfik Fikret’te ortak değildir?
A) Dini Lirizm
B) Milli heyecan ve yurt sevgisi
C) Manzum Hikâyecilik
D) Sosyal konulara eğilme
E) Aruzu Türkçeye uygulamadaki ustalık
5. Hikâyelerinde konu ve olaydan çok, şiirsel etki yaratacak durumları ele alan, genellikle balıkçıları ve deniz insanını anlatan, daha çok bir İstanbul hikâyecisi olarak bilinen yazarımız, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Haldun Taner
B) Sait Faik
C) Necati Cumalı
D) Zeyyat Selimoğlu
E) Halikarnas Balıkçısı
6) Aşağıda verilen belirtici niteliklerden hangisinde Tanzimat romanında rastlanmaz?
E) Konular genellikle günlük hayattan ya da tarihten alınır.
E) Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini işler.
E) Kişiler genellikle tek yönlü ele alınır; iyiler mükâfatlandırılır.
E) Olayların akışında rastlantılara çok yer verilir.
E) Romanın içinde bilgi ve öğüt vermekten kaçınılır.
7) “Sen sana ne sanırsan
Ayruğa da onu san”
diyerek daha XIII. yüzyılda hümanizmanın müjdecisi olan, bu yönünden ötürü de ölümünün 650. yıl- dönümünde UNESCO’ca bütün dünyada ve yurdumuzda anılan Türk şairi kimdir?
A) Mevlana
B) Ahmet Yesevi
C) Hacı Bayram Veli
D) Yunus Emre
E) Sultan Veled
8) Şu iki parçayı okuyunuz:
I
Bir garip ölmüş diyeler
Üç günden sonra duyalar
Soğuk su ile yuyalar
Şöyle garip bencileyin
II
Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayrı
Bu iki parça arasındaki ortak yön,
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kullanılan vezin
B) Nazım birimi
C) Halk edebiyatı ürünü oluşları
D) İşlenilen tema
E) Anlatım biçimi
1-B 2-A 3-C 4-A 5-B 6-E 7-D 8-D 9-E 10-C
9) 1860’tan günümüze değin edebiyatımızın
geçirdiği dönemler zaman sırasına göre aşağıdaki dizelerden hangisine uygundur?
A) Tanzimat / Servet-i Fûnun / Milli Edebiyat / Fecr-i Âti / Cumhuriyet
B) Servet-i Fûnun / Tanzimat / Fecr-i Âti / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
C) Fecr-i Âti / Tanzimat / Servet-i Fûnun / Cumhuriyet / Milli Edebiyat
D) Tanzimat / Fecr-i Âti / Servet-i Fûnun / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
E) Tanzimat / Servet-i Fûnun / Fecr-i Âti / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
10) Hayır, hayal ile yoktur benim alış verişim…
İnan ki; her ne demişsem görüp de söylemişim.
Yukarıdaki mısralar, aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisinin temel niteliğini yansıtır?
A) Klasisizm
B) Romantizm
C) Realizm
D) Sembolizm
E) Sûrrealizm
1. Al bir kalpak giymişti, al,
Al bir ata binmişti, al
Zafer ırak mı dedim,
Aha, diyordu
Bu parça, duygu örgüsü yönünden aşağıdaki türlerden hangisine en yakındır?
A) Didaktik - lirik
B) Lirik - pastoral
C) Pastoral - didaktik
D) Epik - lirik
E) Epik – pastoral
2. Aşağıdakilerden hangisi, “Milli Edebiyat akımı”nı belirleyen özelliklerden biri değildir?
A) Anlatımda gerçekçilikten kaçınma
B) Hece veznini kullanma
C) Halk edebiyatından yararlanma
D) Memleket hayatını yansıtma
E) Dilde sadeleşmeye gitme
3. Aşağıdaki dizilerden hangisi, sadece Türk destanlarını kapsamaktadır?
A) Alp Er Tunga - Oğuz - Türeyiş - Şehname
B) Su - Türeyiş - Gılgamış - Oğuz
C) Türeyiş - Alp Er Tunga - Oğuz - Şu
D) Oğuz - Alp Er Tunga - Ramayana - Şu
E) Şehname - Oğuz - Şu – İlyada
1-D 2-A 3-C 4-E 5-B 6-E
4. Aşağıdaki özelliklerden hangisi, Tevfik Fikret ile Yahya Kemal’de ortaktır?
A) İstanbul’a karşı duyulan sevgiyi dile getirme
B) Divan edebiyatı geleneğini sürdürme
C) Toplum sorunlarını işleme
D) Şiiri düzyazıya (nesre) yaklaştırma
E) Türkçeyi aruza ustalıkla uydurma
5. Hikâyeciliğimizi İstanbul sınırları dışına çıkararak Anadolu’ya yönelten, yurt gerçeklerini gözlemlere dayanarak yansıtan, aynı zamanda mizah ve siyasal yergi alanında da eser veren yazarımız kimdir?
A) Reşat Nuri Güntekin
B) Refik Halit Karay
C) Hüseyin Rahmi Gürpınar
D) Memduh Şevket Esendal
E) Ahmet Rasim
6. Ortaya çıkış zamanlarına göre, sanat ve edebiyat akımlarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Romarıtizm / Realizm / Klasisizm /
Sürrealizm / Natüralizm
B) Klasisizm / Romantizm / Sürrealizm /
Natüralizm / Realizm
C) Klasisizm / Natüralizm / Romantizm /
Realizm / Sürrealizm
D) Realizm / Klasisizm / Natüralizrn /
Romantizm / Sürrealizrn
E) Klasisizm / Romantizrn / Realizm /
Natüralizm / Sürrealizm
1976 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Kurban olam kurban olam
Beşikte yatan kuzuya
Bu beyitte aşağıdaki edebi sanatlardan hangisi yapılmıştır?
A) Cinas
B) İstiare
C) Benzetme
D) Kişileştirme
E) Abartma
2. Alp Er Tunga öldi mü
Issız acun kaldı mu
Ödlek öçin aldı mu
Emdi yürek yırtulur
Bu parçanın nazım şekli nedir?
A) Koşuk
B) Sav
C) Varsağı
D) Sagu
E) Semai
3. Divan şiiri, özellikle kasidelerde, bir
1
bakıma en az yarar güden şiirdir. Divan
şairi, gazellerde salt söz ustalığına önem
2
verir, bu ustalığı ile duygulandırır
okuyucusunu. Mesnevilerde Divan şairi
3
halk hikayecisi ile birleşir. Gazellerde ise
4
şiire yararın karıştığı daha belirgindir.
Bu paragrafta bilgi yanlışlığı vardır. Paragraftaki numaralandırılmış sözcüklerden hangilerinin yerleri değiştirilirse, bu yanlışlık giderilmiş olur?
A) 2. ile 3. nün
B) 4. ile 1. nin
C) 1. ile 2. nin
D) 3. ile 1. nin
E) 4. ile 3. nün
4. Aşağıdaki dizilerin hangisinde aynı türde eserler vermemiş olan yazarlar bir araya getirilmişlerdir?
A) Corneille, Racine, Sophokles
B) Descartes, Pascal, Eflatun
C) Aisopos, La Fontaine, Phaedrus
D) Moliere, Aristophanes, Homeros
E) Balzac, Flaubert, E. Zola
1-B 2-D 3-B 4-D 5.E 6-E 7-A
5. “Anadolu halkının bir ruhu vardı, nüfuz edemedin. Bir kafası vardı, aydınlatamadın. Bir vücudu vardı, işleyemedin. Onu cehlin ve yokluğun ve kıtlığın eline bıraktın. O, katı toprakla kuru göğün arasında bir yabani ot gibi bitti. Şimdi, elinde tırpan, buraya hasada gelmişsin. Ne ektin ki ne biçeceksin? Sana ıstırap veren her şey senin eserindir.”
diyen bir roman kahramanı edebiyatımızın aşağıdaki dönemlerinin hangisinde yaratılmış olabilir?
A) Toplum yararını ön planda tutarak halka
yönelen Tanzimat döneminde
B) Özellikle kişilerin ruhsal durumlarını
incelemeye yönelen Edebiyat-ı Cedide
döneminde
C) 1908’den sonra, Edebiyat-ı Cedide geleneğini
bir süre daha sürdüren Fecr-i Ati döneminde
D) Birinci Dünya Savaşı yıllarında güçlenen
Milli Edebiyat döneminde
E) Köy ve köy sorunlarının ağır bastığı ve yeni
boyutlar kazandığı Cumhuriyet döneminde
6. Türk destanlarının oluşum sırasına uygun olarak verilen dizi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saka, Göktürk, Hun, Uygur
B) Uygur, Hun, Göktürk, Saka
C) Göktürk, Uygur, Saka, Hun
D) Hun, Saka, Uygur, Göktürk
E) Saka, Hun, Göktürk, Uygur
7. A. Hamit Tarhan, Namık Kemal, Tevfik Fikret
1 2 3
ile şairin düşüncelerini şiirle yayması geleneği
girer şiirimize. Daha sonra İ. Şinasi Efendi,
4
oyunlarında şiirden yararlanır. Ziya Paşa,
5
Mehmet Akif’te ise salt toplumsal sorunların dile
6
getirilmesi için elverişli bir söz sanatıdır artık
şiir.
Yukarıdaki paragrafta verilen adların tarihsel sırası (kronolojisi) bir bilgi yanlışlığına yol açmaktadır. Numaralandırılmış adlardan hangilerinin yerleri değiştirilirse, bu paragraftaki bilgi yanlışlığı giderilmiş olur?
A) 4 ile 1, 5 ile 3
B) 1 ile 4, 6 ile 3
C) 5 ile 1, 4 ile 3
D) 4 ile 2, 5 ile 1
E) 5 ile 3, 1 ile 6
1977 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Aşağıdakilerden hangisi, “Servet-i Fûnun dönemi” sanatçılarının ortak yönlerini belirleyen özelliklerden biri değildir?
A) Dilde “halka doğru’ ilkesini benimseme
B) Batı sanat akımlarının etkisinde kalma
C) Eski sözcüklerle, yeni kavram ve imgeler
oluşturma
D) “Sanat için sanat görüşüne bağlanma
E) Kafiyenin kulak için olduğunu benimseme
2. Aşağıdakilerden hangisi “Klasik tragedya (trajedi)”nin bir özelliği değildir?
A) Konuların tarih ve mitolojiden alınması
B) Kişilerin soylu tabakadan seçilmesi
C) Kahramanın iç çatışmasının ve kamuoyunun
koro ile yansıtılması
D) Çirkin ve korkunç olayların sahnede
gösterilmesi
E) Üç birlik kuralına uyulması
3. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?
A) Mecaz ve mazmunlarla yüklü olması
B) Dış dünyaya yönelik somut konuların
işlenmesi
C) Şekil güzelliği sağlamak için eşanlamlı
sözlere yer verilmesi
D) Kişisel sevinçlere ve acılara çok az yer
verilmesi
E) Tasavvufla ilgili terimlere geniş ölçüde yer
verilmesi
1 –A 2-C 3-B 4-E 5-C
4. Yıldız arıyorum gökler dolusu
Zaman oraya varmamış olsun
Yukarıdaki dizelerde,
I. çiçekler arıyorum
II. görmemiş olsun
III. dağlar dolusu
IV. bahçıvan kokusu
sözlerinin tümü kullanılarak çapraz kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur?
A) III.-II., I.-IV. B) II.-III., IV.-I.
C) I.-II., III.-IV. D) IV.-III., I.-II.
E) I.-III., IV.-II.
5. Türkçenin Arapça ile boy ölçüşebilecek zenginhikte olduğunu kanıtlamak amacı ile kültür ve uygarlık tarihimizin ana kitaplarından birini hazırlayan yazarımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ali Şir Nevai
B) Ahmet Yesevi
C) Kaşgarlı Mahmut
D) Edip Ahmet
E) Yusuf Has Hacip
1978 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. “Bilmem ben kendime çekidüzen vermesini,
derviş gibiyimdir.”
cümlesinde yazar kendisini dervişe benzetirken özellikle hangi yönünü vurgulamak istiyor?
A) Başkalarına aldırmayışını
B) Giyim kuşamı önemsemeyişini
C) Alçakgönüllülüğünü
D) Tarikatçılığa özenişini
E) Hoşgörülü oluşunu
2. Rüzgar tersine esiyor... Niçin?
Eski günler geri mi gelecek?
Yukarıdaki dizelerle,
I. kozasında böcek
II. doğmak için
III, bildiği hayata
IV. kımıldıyor
Sözlerinin tümü kullanılarak sarma kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur?
A) I., II., IV., III. B) III., II., IV., I.
C) IV., I., III., II. D) IV., II., III., I.
E) III., I., II., IV.
3. “Şu dağlar olmasaydı,
Çiçeği solmasaydı,
Ölüm Allahın emri
Ayrılık olmasaydı.”
Yukarıdaki manide “şu dağlar” sözünün kullanılış nedeni aşağıdakilerden özellikle hangisi olabilir?
A) Dağların ölümü düşündürmüş olması
B) Dağlarda çiçeklerin yetişmiş olması
C) Dağların, düş gücünü kamçılamış olması
D) Dağların sılaya ulaşmayı engelleyerek ayrılığa
yol açmış olması
E) Nice garip kişilerin dağlarda yitip gitmiş olması
4. Aşağıdaki dizilerin hangisinde konularına göre adlandırılan şiirler birlikte verilmiştir?
A) kaside - gazel - rubai - mersiye
B) terkibibent - kaside - naat - güzelleme
C) müstezat - ağıt- mesnevi - hicviye
D) şarkı - nefes - taşlama - terciibent
E) mersiye - koçaklama - tevhit - ilahi
5. Arapça, Farsça terkiplerin hiç lüzumu yoktur. Bunlar ancak süs içindir. Kimin gösterecek, teşhir edecek fikri yoksa onları çok kullanmıştır. Eğer terkipler terk olunursa tasfiyede büyük bir adım atılmış olmaz mı?...Tabii lisan, konuşulan lisandır.
Bu parça, savunulan düşünce, dil ve anlatım özellikleri yönünden aşağıdaki zaman dilimlerinin hangisinde yazılmış olabilir?
A) 1908-1923
B) 1861 - 1895
C) 1896- 1901
D) 1839- 1860
E) 1940- 1960
6. “Hemen hemen konusuz denecek kadar basit olan bu güldürünün iki büyük özelliği vardır: Bir yandan, bize edebiyatımızın o güne dek semtine uğramadığı yeni bir gerçekliğin kapısını açar; öbür yandan da ortaoyunu ve meddah hikâyeleri gibi yerli sanatlardan yararlanır. Böylece, yazarın ulusal bir tiyatroya varacak en kısa yolu aradığı muhakkaktır.”
Bu yazıya göre, aşağıdaki yazarlarımızdan hangisi, hangi yapıtıyla, nasıl, ulusal tiyatroya varacak en kısa yolu aramıştır?
A) Namık Kemal, “Vatan - yahut - Silistre”
oyunuyla, vatan sevgisini dile getirerek
B) Abdülhak Hamit, “Eşber” adlı yapıtıyla, vatan
sevgisini her şeyin üstünde tutarak
C) Şinasi, “Şair Evlenmesi” oyunuyla, halk
geleneğinden yararlanarak
D) Ahmet Vefik Paşa, “Zoraki Tabip” oyunuyla,
Moliere’in bir yapıtını Türkçeye uyarlayarak
E) Abdülhak Hamit, “Sabr ü Sebat” adlı yapıtıyla,
atasözlerimizi bol bol kullanarak
1-B 2-C 3-D 4-E 5-A 6-C 7-C 8-C
7. Kurtuluş Savaşı döneminin havasını yansıtan romanlarımızdan üçü, aşağıdakilerden hangisinde bir araya getirlimiştir?
A) Vurun Kahpeye, Sinekli Bakkal, Kiralık Konak
B) Ateşten Gömlek, Ankara, Sineklj Bakkal
C) Yaban, Sodom ve Gomore, Akşam Güneşi
D) Vurun Kahpeye, Yaban, Ateşten Gömlek
E) Yaban, Çalıkuşu, Ankara
8. Klasisizmin aşağıda belirtilen özelliklerinden hangisi, Divan edebiyatında da vardır?
A) Kişilerin ruh durumlarının gerçeğe uygun
olması
B) Sanatçının yapıtında kişiliğini gizlemesi
C) Yapıtlardaki dilin ulusal olması
D) Konuya değil, konunun işlenişine önem
verilmesi
E) Üslubun yalın, açık ve sağlam olması
1979 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Ey benim sarı tamburam,
Sen ne için inilersin?
İçim oyuk, derdim büyük;
Ben onun’çün inilerim.
Sazın gerçekten de içi oyuktur. Ama burada anlatılmak istenen başka bir şeydir. Böyle bir yazın sanatı (edebi sanat) aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Güleriz ağlanacak halimize.
B) Şu karşıma göğüs geren, Taş bağırlı dağlar-
mısın?
C) Sakiler meclisten çekmiş ayağı.
D) Kısmetindir gezdiren, yer yer seni. Arşa çıksan
akıbet yer yer seni
E) Gül hasretinle yollara tutsun kulağını
2. Gerçek köy ve doğa tasvirleri yanında, köylünün ufak tefek tasalarını, köylü psikolojisini güzel bir gerçeklikle veren ‘Karabibik’ adlı hikaye ile edebiyatımıza ilk olarak ‘iç konuşma’ dediğimiz teknik girmiş oluyor.”
Burada ‘iç konuşma’ ile anlatılmak istenilen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir konuşma içinde başkalarının konuşmasını
verme
B) İki üç kişinin kendi aralarında çok yavaş sesle
konuşmaları
C) Başkalarının anlayamayacağı bir dille konuşma
D) İki kişinin kendi aralarında kararlaştırdıkları
imlerle (işaretlerle) konuşma
E) Ruhsal durumu yansıtan kendi kendine
konuşma
1-B 2-E 3-C 4-A
3. “Yergi ve gülmece (hiciv ve mizah) yazılarıyla deneme, fıkra ve anılarını ayrı ayrı kitaplarda toplamış olan yazar, edebiyat alanında, konularını Birinci Dünya Savaşı yıllarında yakından gördüğü Anadolu halk ve yaşamından alan hikâyeleri ile tanındı. 1938’de Suriye’den döndükten sonra edebi çalışmalarını roman türünde sürdürdü,”
Yukarıda sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Rasim
B) Halide Edip Adıvar
C) Refik Halit Karay
D) Reşat Nuri Güntekin
E) Aka Gündüz
4. “Tarihi ve sosyal olaylardan her birini bir romanına konu edinerek, Tanzimat dönemiyle Atatürk Türkiyesi arasındaki dönem ve kuşakların geçirdikleri sosyal değişiklik ve bunalımları, yaşayış ve görüş ayrımlarını işledi; düşünce ve teze dayanan özlü yapıtlar verdi.”
Yukarıda sözü edilen yazarımız, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Halit Ziya Uşaklıgil
C) Mehmet Rauf
D) Hüseyin Rahmi Gürpınar
E) Hüseyin Cahit Yalçın
1980 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Ne efsunkâr imişsin ah ey didar-ı hürriyet
Esir-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
Aşağıdaki dizelerin hangisinde, yukarıdaki beytin ikinci dizesindeki sanata benzer bir sanat vardır?
A) Karlar altında bir ilkbaharım ben
B) Kar değil gökyüzünden yağan beyaz ölümdü
C) Şu bakır zirvelerin ardından Bir süvari geliyor
kan rengi
D) Ruhu her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter
E) Ben garip çizgilerle uğraşırken baş başa
Rastlamıştım duvarda bir şair arkadaşa
2. Aşağıdaki sözcük dizilerinden hangisi, tümüyle halk edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?
A) ağıt - şarkı - mani - masal tuyuğ
B) türkü - mesnevi - koşma - mersiye - atasözü
C) destan - mani - rubai masal - şarkı
D) şarkı - türkü - rubai - koçaklama - mani
E) koçaklama - türkü - mani - masal – ağıt
1-A 2-E 3-C 4-B
3. Batılılaşma Osmanlı toplumunda öteden beri süregelen kültür ikiliğini daha da keskinleştirmiş değil midir?
Yukarıda vurgulanmak istenen ikilik, edebiyat alanında düşünülse bu, aşağıdakilerden hangisinde bütün yönleriyle görülebilir?
A) Tekke edebiyatı - Halk edebiyatı
B) Tasavvufi Divan edebiyatı - Tasavvufi Halk
edebiyatı
C) Aydın zümre edebiyatı - Halk edebiyatı
D) Batı etkisinde Türk edebiyatı - İslami Türk
edebiyatı
E) Divan edebiyatı - Tekke edebiyatı
4. “Romanın yapısına ilişkin teknik kurgu öğelerinden biri de, kompozisyondur kompozisyon, romanda geliştirilen durum ve eylemlerin düzenlenmesi, aralarında sağlıklı bir dengenin kurulması anlamına geliyor.”
Bu açıklamaya göre, aşağıdaki romancılarımızdan hangisi ötekilerden daha başarılı örnekler vermiştir?
A) Namık Kemal
B) Halit Ziya
C) Samipaşazade Sezai
D) Ahmet Mithat
E) Hüseyin Rahmi
1981 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. “Aşık, Türk Halk edebiyatında XV. Yüzyılın başlarından bu yana beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope) geleneğini sürdüren, ama başka bir yönüyle, adının belirttiği gibi ‘sevda şiirleri’ söyleyen bir sanatçıdır.”
Günümüzde, yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Âşıklığın güç bir uğraş olması
B) Günümüz insanının şiire önem vermemesi
C) Aydın sanatçıların, âşıkların görevini
yüklenmiş olması
D) Âşıkların işlediği konuların halkı
ilgilendirmemesi
E) Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi
2. “Aşk derdiyle hoşem el Çek ilacımdan tabib
Kılma derman kim helakim zehri dermanındadır.”
Bu beyitte, Divan edebiyatının ortak konularından hangisi işlenmiştir?
A) Aşk acısından duyulan mutluluk
B) Sevgiliye duyulan özlem
C) Aşk ıstırabının insanı olgunlaştıracağı inancı
D) Sevgilinin cefasının sürüp gitmesi için
Tanrı’ya yakarış
E) Aşk derdine derman bulunamayışı
3. “Bencilliği tüm ilkelliği içinde vurgulayan Eugenie Grandet, inanılmaz serüvenlere girişen ve türlü acılara katlanan Donkişot, yükseklere tırmanma tutkusunu belirleyen Kırmızı ve Siyah (Kızıl ile Kara), hep bize insan doğası ve insan ruhu üzerine bilgiler vermişlerdir,”
Bu parçada adı geçen üç yapıtın yazarları
kimlerdir?
A) Emile Zola - Cervantes - Paul Bourget
B) Gustave Flaubert - Alphonse Daudet - Halit Ziya
C) Honore de Balzac - Moliere- Marcel Proust
D) Emile Zola - Alphonse Daudet - Sabahattin Eyüboğlu
E) Honore de Balzac - Cervantes – Stendhal
1-E 2-A 3-E 4-E 5-C 6-D 7-A
4. “Beni ağlan beni kim, üstüme gelmez ölicek Bir avuç toprak atar bad-ı sabadan gayrı”
Yukarıdaki dizeler, Divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda verilen yaygın yargılardan hangisiyle bağdaşmaz?
A) Bütün şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır
B) Yapıt, değişmez kurallara göre, güçlü bir düzen
içinde ve çoklukla beyit beyit işlenir.
C) Söz ve anlam sanatlarına sık sık başvurulur.
D) Biçim ve söyleyiş kaygısı oldukça ağır basar.
E) İnsandan kopuk, insanı anlatmayan soyut bir
dünyası vardır.
5. “Yıkılmış değerleri düzeltmek, eski görüşe dönmek değildir. Eski görüşün kurduğu biçimler, yeni görüşün malı olur. … anlayışına dönmemiştir; Avrupa’da Rönesansın, antik anlayışa dönmediği gibi.”
Bu parçada, düşüncenin akışına göre, boş bırakılan yere hangi adlar dizisi gelmelidir?
A) Namık Kemal, Divan edebiyatı
B) Cenap Şehabettin, Tanzimat edebiyatı
C) Yahya Kemal, Divan edebiyatı
D) Tevfik Fikret, Namık Kemal
E) Ahmet Haşim, Cenap Şahabettin
6. Aşağıdakilerden hangisi, destan (epope) geleneğinden halk öykücülüğüne geçiş döneminin ürünüdür?
A) Kutadgu Bilig
B) Divanü Lügati’t-Türk
C) Atabet’ül-Hakayık
D) Kitab-ı Dede Korkut
E) İskendername
7. “Menekşeler külahını kaldırır”
Dizesindeki edebi sanat, aşağıdaki dizelerden hangisinde vardır?
A) Güzel gitti diye pınar ağladı
B) Ak kuğular sökün etti yurdundan
C) Gül budanmış dal dal olmuş
D) Kara yerde mor menekşe biter mi?
E) Gözlerim kapıda kulağım seste
982 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Sanatın, yalnızca bir süs varlığı olarak ele alındığı Divan yazınında aşırı bir yabancılaşma görülür. Sanatın, yaşamın bir parçası olarak kabul edildiği halk şiirinde ise bütün örnekler, kuşlar, sevgililer, güzeller yerlidir. Anadoludur. Çünkü Halk ozanı, duyduğu değil gördüğü, tanıdığı kuşu işler şiirinde, bu şiirlerde Divan şiirindeki doğadışı varlıkları göremeyiz. Sözgelimi, halk şiirinde, atmaca tavuğu yer, pilici kapıp uçar. Divan şiirinde güzelin gözleri olan doğan, sevenin gönlünü avlar.”
Parçada Divan edebiyatı ve Halk edebiyatına ilişkin olarak aşağıdaki kavramlardan hangisinin üzerinde durulmamaktadır?
A) yaşamdan kopukluk - yaşamsallık
B) somutluk - soyutluk
C) gerçeğe uygunluk - düşçülük
D) öznellik - nesnellik
E) yerlilik – yabancılık
2. “1911 yılında, o zaman bizim olan Selanik’te Ömer Seyfettin ve Ali Canip’in çıkardıkları Genç Kalemler dergisinin edebiyat tarihimizde büyük bir önemi vardır.”
Bu derginin edebiyat tarihimizdeki önemi nereden kaynaklanmaktadır?
A) Yazarlarının, sanatta “toplumculuk” fikrini
savunmalarından
B) “Sade Türkçe’nin bir dava olarak ilk kez bu
dergide ele alınmış olmasından
C) Milli edebiyat döneminin ilk yayın organı
olmasından
D) Ömer Seyfettin’in sade Türkçe ile yazdığı
hikâyelerinin yayımlandığı bir dergi olmasından
E) Bugünkü ulusal sınırlarımız dışında yayımlanan
Türkçe, edebi ve bilimsel bir dergi olmasından
3. “Bizde roman Halit Ziya ile başlar. Namık Kemal’in romanı, sadece denemede kaldı, Onunla hemen aynı yıllarda işe başlayan Mithat Efendi’nin halka okuma zevkini aşılamaktaki hizmeti inkar edilemez. Fakat sanat yapıtının ilk koşulu olan biçimden daima yoksundu. Birçok sorunlara dokunmasına, hayatımızdaki aykırılıkları görmesine, hafta şöyle böyle sürükleyici olaylar bulma yeteneğine karşın yazdıklarına hiçbir hayat sıcaklığı geçiremedi. Bulduğu bazı yerli tipler, romancılık sanatına, ancak başkalarının elinde yeniden yoğrulduktan sonra mal oldu.”
Parçada Ahmet Mithat’ın romancılığına ilişkin özelliklerden hangisine değinilmemiştir?
A) Okuyucunun genel bilgisini genişletmeyi
amaçlaması
B) Geniş hak kitlelerine okumayı sevdirmesi
C) Romanlarının teknik yönden kusurlu olması
D) Kimi romanlarında “Realizm’in izlerinin
bu1unması
E) Kimi romanlarında yerli hayat sahnelerine
rastlanması
4. Bir yazar şöyle diyor: “Nerede bir edebiyatın başladığını görsek, orada sokağın yazı masası ile birleştiğini görürüz. Malherbe sokağı dinledi, Dickens sokağı edebiyata soktu. Bir romanında geçen sokağın anahtarı’ sözü bu yazarın sanatını anlatmaya yeter. Puşkin’de de sokağın anahtarı vardı. Bize gelince, bu sihirli anahtar çoğu yazarımızın eline hiçbir zaman geçmedi.”
Yazarın “sokağın anahtarı” sözü ile anlatmak istediği özellik aşağıdaki yazarlardan hangisinde vardır?
A) Recaizade M. Ekrem
B) Namık Kemal
C) Halit Ziya
D) Hüseyin Rahmi
E) Mehmet Rauf
5. Paul Valery “Bir edebi eserin değeri, her kişiye göre ayrı bir yoruma meydan vermesindedir.” demiştir.
Aşağıdaki şairlerimizden hangisi, Paul Valery
ile aynı anlayıştadır?
A) Tevfik Fikret
B) Cenap Şehabettin
C) Yahya Kemal
D) Ahmet Haşim
E) Orhan Veli
6. I) Yollarda kaldı gözlerimiz, gelmedi haber
II) Bakarım, bakarım sılam görünmez
Birincisi Baki’den, ikincisi Karacaoğlan’dan alınan bu iki dize için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Her ikisi de yalın bir dille söylenmiştir.
B) Biri Divan, öteki Halk şiiriyle ilgilidir.
C) Her ikisi de aynı ölçüyle söylenmiştir.
D) İkisi de bir bekleyişin, özlemli bir arayışın
anlatımıdır.
E) İkisinde de kolay gibi görünen, gerçekte güç
bir söyleyiş vardır.
1-D 2-B 3-A 4-D 5-D 6-C 7-E 8-C
7. Dağ dağ o güzel ses bütün etrafı gezindi;
Görmüş ve geçirmiş denizin kalbine sindi.
Bu dizelerdeki kişileştirme, aşağıdakilerden hangisinde yoktur?
A) Bir sarmaşık uyanıyordu uykusundan;
Geriniyordu bir eski duvarın sıvasında
B) Bir bulut geldi üstüne bahçenin,
Bütün ağaçların keyfi kaçtı.
C) Toros dağlarının üstüne
Ay, un eledi bütün gece
D) Eskici dükkânındaki asma saat,
Çelik bir şal atmış omuzlarına
E) Ay, zeytin ağaçlarından yere damlıyordu;
Açtım avucumu altına tuttum.
8. “Emile Zola’nın, Auguste Comte’nun pozitif felsefesinden esinlenen tezli natüralist romanları bile artık eskimeye yüz tutmuştu. Bunlar çok sert, çok çetindi. Hele Fransız edebiyatını yeni tanıyan gençlerimiz için oldukça ağırdı. Gençler, yine bir kuşak önceki akımı izlediler.”
Burada sözü edilen bir kuşak önceki akım hangisidir ve onu izleyenler kimledir?
A) Romantizm; Ahmet Mithat, Namık Kemal
B) Klasisizm; Şinasi, Abdülhak Hamit
C) Realizm; Sami Paşazade Sezai, Nabizade
Nazım, Recaizade M. Ekrem
D) Sembolizm; Cenap Şehabettin, Ahmet Haşim
E) Parnasizm; Tevfik Fikret, Yahya Kemal
1983 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Bireyci sanat anlayışı, bize Edebiyat-ı Cedide’den miras kalmıştı ve biz bunu söylemekle ortaya yeni bir görüş getirmiyorduk. Öyle ya, Edebiyat-ı Cedidecilerin, özellikle Hüseyin Cahit’le Mehmet Rauf’un, Dr. Rıza Tevfik’le estetik konusu üzerinde tartışırken terter tepinircesine Güzellik görecedir, güzellik görecedir.’ deyişlerinin, bizim Sanat kişisel ve saygıya değerdir.’ sözümüzden farkı neydi?
Bu parçada, yazarın “biz” dediği kimler ola-
bilir?
A) Garipçiler
B) Servet-i Fûnuncular
C) Yeni Lisancılar
D) Yedi Meşaleciler
E) Fecr-i Aticiler
2. “Hasta Çocuk, Nesrin ve Balıkçılar, günlük hayat izlenimlerinden esinlenerek oluşturulmuş manzum hik.yelerdir. Bu manzumelerde Fikret’in yaptığı şey, konuşma diline yakın bir şiir dilini bulmak olmuştur. Ayrıca aruzla yazılmış dizelerin, öteden beri süregelen bağımsızlığını bozmuş ve manzumeyi dizelerden oluşan bir bütün halinden, basbayağı cümlelerden yapılmış bir yazı haline getirmiştir.”
Bu paragrafta Tevfik Fikret’in hangi özelliğinden söz edilmemiştir?
A) Nazmı nesre yaklaştırmasından
B) Şiirlerinde toplumsal konulara da
değinmesinden
C) Beyit bütünlüğünü kırmasından
D) Aruzu, Türkçeye ustalıkla uygulamasından
E) Şiirlerinde yaşanılan gerçekleri yansıtmasından
1-E 2-D 3-E 4-C
3. “. . . Bunlar şiirlerinde biçim-içerik ikiliğini kaldırmaya, şiirin anlamı ile yapısını kaynaştırmaya çalışırlar. isterler ki şiirlerinde ses ve anlam ayrılmaz hale gelsin, düzyazıya çevrilemesin, ses ve anlam öylesine yoğrulsun ki anlam tek başına sıyrılıp çıkarılamasın, şiir katıksız biçim olan müziğe yaklaşsın.”
Bu yargılar, aşağıdaki şairlerden hangisinin şiirleriyle örneklendirilebilir?
A) Faruk Nafiz Çamlıbel
B) Cahit Sıtkı Tarancı
C) Orhan Veli Kanık
D) Kemalettin Kamu
E) Ahmet Haşim
4. “İyi ile kötünün, akla karanın çatışması az çok her romanda vardır. Fakat XIX. yüzyıl Batı romancılığının yarattığı gelenek, bu çatışmada yazarın apaçık taraf tutmamasını, insanları kahraman değil, kahramanları insan etmesini, kimi insanı ak, kimi insanı kara değil her insani alaca göstermesini ister. Oysa yazar, ayırıyor insanları: Ak bir yana, kara bir yana; cılız bir yana, gürbüz bir yana…”
Paragrafta sözü edilen “ak-kara” çatışmasının, en belirgin olduğu edebiyat akımı hangisidir?
A) Klasisizm
B) Realizm
C) Romantizm
D) Natüralizm
E) Parnasizm
1984 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Nedim’le Fuzuli’yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Nedim, şiirine günlük hayatı yansıtmış; Fuzuli
ise bundan kaçınmıştır.
B) İkisi de kasideden çok gazelde başarılı
olmuştur.
C) Fuzuli tasavvuftan esinlenmiş, Nedim
tasavvufla hiç ilgilenmemiştir.
D) İkisinin de dili, çağdaşlarına göre daha sadedir.
E) İkisinin de “Divan”Iarından başka,
“Mesnevi”leri de vardır.
2. Aşağıdakilerden hangisi Cenap Şehabettin’le Ahmet Haşim’de ortak değildir?
A) Hem şiir hem nesir alanında eser vermiş
olmaları
B) Servet-i Fünun topluluğunda yer almaları
C) Sanat için sanat ilkesini benimsemeleri
D) Fransız sembolistlerinden etkilenmeleri
E) Aruz ölçüsünü kullanmaları
3. “Ben gazetedeki köşemde roman eleştirileri yapmam. Zaten bu köşenin görevi de eleştiri değildir. Amacım, okuyucuya bazı günlük sorunları tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşüncelerimi, derinliğe inmeden, kanıtlamaya kalkmadan söylemektir. Kısa, yoğun, günübirlik yazılardır bunlar.” diyen bir sanatçının özellikle hangi türde yazdığı söylenebilir?
A) Mektup B) Fıkra C) Deneme
D) Makale E) Anı
1-E 2-B 3-B 4.E 5-A 6-C
4. Sakin ve rüzgarsız havalarda, bacalar üzerinden bir türlü savrulup dağılmayan dumanlar birbiri üzerine nasıl birikirse, bu sesler de öylece göğün boşluğunda toplanıyor, kolay kolay dağılmıyordu.
Bu cümlede birbirine benzetilen iki şey
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hava - Rüzgâr
B) Rüzgâr- Duman
C) Hava - Ses
D) Duman - Gök
E) Duman – Ses
5. ‘Dostum dedi, talih tahminlerimizi gerçekleştiriyor. Şu karşıdaki müthiş devleri görüyor musun? Otuz kadar var. Ne olursa olsun, Tanrı’nın ve insanların bu mağrur düşmanlarına hücum edeceğim. Onlardan kalacak ganimetler bizim ilk servetimiz olacaktır.”
Bu parça, aşağıdaki yapıtların hangisinden
alınmış olabilir?
A) Don Quijote’tan (Don Kişot)
B) Hamletten
C) Faust’tan
D) Tartuffe’den (Tartüf)
E) Goriot Babadan (Goryo Baba)
6. “Bunlar, gerçeğin anlatımını, bilimsel kurallara bağlayacak kadar ileri gittiler. Edebiyatı bir ameliyat masasına benzetmek, romanı bir deney aracı yapmak istediler.”
Bu parçada sözü edilen özellikler aşağıdaki
yazarlardan hangisinde bulunabilir?
A) Balzac
B) G. Flaubert (Flober)
C) E. Zola
D) Tolstoy
E) V. Hugo
1985 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. “Ey saz benizli yolcu, sen, söyle bana,
Kuş uçmaz, kervan geçmez sema yolunda;
Gündüzün, gecenin hangi kovuğunda
Dinlenmek için gidip yatacaksın?”
Burada şairin “yolcu” diye seslendiği “ay”dır.
Bunu, şiirdeki hangi sözlerden çıkarabiliriz?
A) sema yolunda
B) kuş uçmaz, kervan geçmez
C) saz benizli
D) gündüzün, gecenin hangi kovuğunda
E) dinlenmek için gidip yatacaksın
2. “Artık dağlar sırtlarından kürklerini attılar. Fakat henüz sabahları serince olduğundan, omuzlarına sislerden birer atkı alıyorlar. Şimdi rüzgâr, ağaçlar arasında ılık ılık esiyor. Hele böcekler, görülecek şey!”
Parçada kişileştirilen varlık, aşağıdakilerden hangisidir?
A) böcekler
B) sisler
C) rüzgâr
D) ağaçlar
E) dağlar
3. “Her gün yazıyorum. Her gün gazetede çıkıyor bunlar. Güncel sorunlar yanında edebiyat yazıları da yazıyorum. Bunları, hikayelere benzer, hikayecikler biçiminde oluşturuyorum. Yazılarımı bu türün bilinen, alışılmış tekniğiyle değil, kendi istediğim gibi yazdım ve okuyucu da bunu benimsedi. Bu da benim için sürekli edebiyat çalışması oluyor.”
Yazarın paragrafta sözünü ettiği yazı türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Makale
B) Deneme
C) Fıkra
D) Hikâye
E) Günlük
4. “Romancı eserinde bir bilim adamı tarafsızlığıyla gerçeği yaşatmak istediği için konuşma biçiminde bir çığır açmış, kişilerini hangi sosyal gruptan seçmişse o grubun diliyle konuşturmuştur.”
Burada sözü edilen romancı, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir?
A) Klasisizm B) Romantizm C) Realizm
D) Natüralizm E) Sembolizm
1-A 2-E 3-C 4-D 5-D 6-A 7-C
5. “Roman, edebiyatımıza yeni bir tür olarak Tanzimat döneminde girmiştir. Tanzimat’tan önce (---) ve Halk edebiyatında hikayelerin, hikaye ve roman tekniği ile bir ilgisi yoktur. Özellikle Divan edebiyatında düzyazı ile ya da manzum olarak yazılan hikayeler belli konuların dışına çıkmaz. Halk hikayelerinin birçoğu da (---) karakteri gösterir.
Parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) Tekke - destan
B) İslamlık öncesi - şiir
C) Tekke - mesnevi
D) Divan - masal
E) Divan – mizah
6. “Fuzuli, Leyla ve Mecnun’u ile bütün edebiyatımız boyunca tek başına kalmış bir eserin sahibidir. Baki’nin Mersiye’si gibi, onun Mesnevi’si de uzun zamanı kapatan eserlerdendir. Çağdaşı Yahya Bey gibi, Atai gibi bu yola heves edenler az çok bölgesel konuları ele almışlar ya da çeviriye özenmişlerdir.”
Parçaya göre, Fuzuli’nin Mesnevi’si ile Baki’nin Mersiyesi’nin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uzun zaman, eşdeğerde benzerlerinin
yazılmamış olması
B) Şairlerinin bu türlerde başka eser vermemiş
olmaları
C) Bu eserlerle “mesnevi” ve “mersiye” devrinin
kapanmış olması
D) Türlerinin ilk örnekleri sayılmaları
E) İki büyük çağdaş şair tarafından yazılmış
olmaları
7. Edebiyatımızda Realizm’in öncüsü olmuştur. Romanlarında aydın kişileri ve çevrelerini, hikâyelerinde ise halkın yaşayış ve adetlerini anlatmaya çalışmıştır.
Eserlerinde, alışılmış olandan ayrı bir sözdizimi vardır.
Batılı roman ve hikaye tekniğine uygun, ilk başarılı örnekler onundur.
Romanlarında, ruh çözümlemelerine çok önem vermiştir.
Bu özelliklerin tümüne birden sahip olan yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Recaizade Mahmut Ekrem
B) Nabizade Nazım
C) Halit Ziya Uşaklıgil
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Halide Edip Adıvar
1986 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Kalem böyle çalınmıştır yazıma Yazım kışa uymaz, kışım yazıma.
Bu iki dizedeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) benzetme (teşbih)
B) cinas
C) kişileştirme (teşhis)
D) abartma (mübalağa)
E) istiare
2. Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim;
İnan ki her ne demişsem görüp de söylemişim.
Bu iki dizeden, şiirin bütünü ile ilgili özelliklerden hangisi kesin olarak saptanabilir?
A) Nazım biçimi
B) Kafiye düzeni
C) Ölçüsü
D) Konusu
E) Yazıldığı dönem
3. Aşağıdaki dizilerden hangisi, tümüyle Divan edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?
A) gazel-şarkı-murabba-mani-mesnevi
B) rubai-muhammes-destan-tuyuğ-masal
C) tuyuğ-kaside-murabba-türkü-gazel
D) müstezat-mersiye-gazel-naat-münacaat
E) şarkı-ağıt-rubai-müstezat-mani
4. Aşağıdakilerden hangisi, Ahmet Mithat Efendi ile Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ortak bir yönü değildir?
A) Geniş halk topluluklarına seslenmek
B) Tiyatro, roman, gezi, tarih, anı gibi değişik
türlerde eserler vermek
C) Eserlerini, çağlarına göre, konuşma diliyle ve
sade bir üslupla yazmak
D) “Toplum için sanat” görüşünü benimsemek
E) Romanlarında, olayın akışını kesen
açıklamalara yer vermek
1-B 2-C 3-D 4-B 5-E 6-E 7-A
5. Ziya Paşa’ya karşı bir kırgınlığı vardı; biraz da bu kırgınlığın etkisiyle olacak Harabatın çıkışını iyi karşılamadı. Birinci cildi için Tahrib-i Harabat’ı, ikincisi için de Takip’i yazdı.
Bu paragrafta kendisinden söz edilen kişi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi
B) Ahmet Vefik Paşa
C) Ahmet Mithat Efendi
D) Abdülhak Hamit
E) Namık Kemal
6. Duyularımız dış dünyayı bize olduğu gibi değil, onun gerçek görünüşünü değiştirerek ulaştırır. Bunun için de bizim anlattıklarımız, dış dünya değil, bu dünyanın hayalimizle bezenmiş bizdeki izlenimleridir.
Bu görüş aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisiyle en çok ilgilidir?
A) Romantizm
B) Klasisizm
C) Realizm
D) Sürrealizm
E) Empresyonizm
7. O, bu yazarları fazla romantik ve bilimdışı bularak yeterince gerçekçi saymıyordu. Onların belli bir aşırılaştırma taşıyan tipik kişilerini fazla abartmalı buluyor, hayatın ve kişilerin bundan daha basit olduğunu öne sürerek, gerçekçiliğin ölçütü olarak aleladeliği, ortalama insanı ele alıyordu. Her şey aynen günlük yaşayıştaki gibi verilmeli, görülen ne ise bir fotoğraf titizliğiyle saptanmalıydı. Ona göre roman, sadece bir saptama, hayatı olduğu gibi bütün çıplaklığı hatta çirkinliğiyle gösterme demektir.
Bu paragrafta roman anlayışı verilen yazar aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) E. Zola B) G. Flaubert C) V. Hugo
D) V. Goethe E) H. Balzac
1987 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Yeni bir duyarlığı, yeni bir şiir akımın, geliştirirken Batı’yı günü gününe izlerler. Ama bir arayış döneminin bütün karışık etkilerini içerir şiirleri. Romantik, Parnasçı, Sembolisttirler. Doğaya yönelirler. Ama bir resimdir doğa onlar için. Düşle gerçek çatışması, karamsarlık, kaçış egemendir şiirlerine. Hem benimsedikleri sanat anlayışı, hem de dönemin siyasal koşulları, içine kapanık, bireyci bir şiire yönelmelerine yol açmıştır.
Bu parçada şiirlerinin ortak özelliklerinden söz edilen şairler, aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?
A) Beş Hececiler
B) Tanzimatçılar
C) Yedi Meşaleciler
D) Servet-i Fünuncular
E) Milli Edebiyatçılar
2. Nabizade Nazımın Karabibik adlı eseri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Edebiyatımızda Realizmin başarılı bir
örneğidir.
B) Kırsal kesim gerçeğine ilk kez değinilmiştir.
C) Romandan çok, uzun hikaye özelliklerine
sahiptir.
D) Kişilerin bulundukları çevreye göre yazılmış
başarılı ilk eserdir.
E) İlk psikolojik roman örneğidir.
3. Türk edebiyatında Batılı roman türünün ilk örneği olarak anılan, 1859’da Fenelon’dan Divan Edebiyatının sanatlı, ağdalı anlatımıyla özet olarak dilimize çevrilen eser ve bu eserin çevirmeni aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Kamelyalı Kadın - Ahmet Mithat Efendi
B) Sefiller - Şemsettin Sami
C) Emil - Ziya Paşa
D) Telemak - Yusuf Kamil Paşa
E) Robenson Hikâyesi - Ahmet Vefik Paşa
4. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif vardır?
A) Bir garip rüya rengiyle Rüzgardaki yaprak
bile
B) Savrulmada gül şimdi havada Gün doğmada
bir başka ziyada
C) Söylenmemiş aşkın güzelliğiyledir Kağıtlarda
yarım bırakılmış şiir
D) Bin bahçeli beldemizi yad ellere bıraktık
Gölgesinde barınacak tek ağacım yok artık
E) Bizim mahalle de İstanbul’un kenarı demek
Sokaklarında yürünmez ki yüzme bilmeyerek
5. Durgun bir akşamın erguvan örtüsünü Yırtarken çekinerek gecenin kara eli, Yorgun bir gölge, omzunda bir günün yükü Sürüklüyor ufuklara ağır adımlarını
Bu dizelerde kişileştirilen varlıklar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Yorgun omuz-sürüklenen ufuklar
B) Durgun bir akşam-ağır adımlar
C) Erguvan örtü-bir günün yükü
D) Akşamın örtüsü-omzun yükü
E) Gecenin kara eli-yorgun bir gölge
6. Yazar, romanı yazarken ortadan çekilir. Duyduğu heyecanı kendine saklar. Yalnız gördüğünü ortaya koyar. Yazarın birinci kaygısı, gözlerinizin önüne gerçek belgeleri sermektir. Buradan roman için şöyle bir tanım çıkabilir: Roman, yazarın gözlemlerinden yararlanarak insan üzerinde yaptığı bir deney uygulamasıdır.
Yukarıda özellikleri belirtilen roman, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir?
A) Romantizm
B) Natüralizm
C) Klasisizm
D) Sembolizm
E) Realizm
7. Aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde, şairlerin büyük bir çoğunluğu, şiiri, toplumsal amaçlardan, bilimsel içeriklerden uzak, salt şiirsel değerleri ön plana alarak yazmışlar ve ortak biçimler içinde kalıplaşmış ortak kavramlar kullanmışlardır?
A) Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı
B) Milli Edebiyat
C) Servet-i Fünun Edebiyatı (Edebiyat-ı Cedide)
D) Tanzimat Edebiyatı
E) Divan Edebiyatı
8. Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını, taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Bu şiirlerde kullanılan ana tema, Tanrı aşkı ve insan sevgisidir.
Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
A) Yunus Emre
B) Yusuf Has Hacip
C) Mevlana
D) Sultan Velet
E) Hacı Bayram Veli
1-D 2-E 3-D 4-B 5-E 6-B 7-E 8-A 9-C 10-B
9. Kimilerine göre edebiyattaki bilgiler, bilim ortamından edebiyat ortamına bir tür çeviridir. Edebiyat, bilginlerin daha önce araştırıp bulduğunu halka yayan bir araçtan başka bir şey değildir. Edebiyat yazarı, coğrafya, fizik, sosyoloji, tarih gibi erişebildiği her kaynağa uzanır. Belli sonuçları halk için yorumlamak, halka açmakla görevlidir bu tür edebiyat.
Yukarıda belirtilen edebiyat anlayışına uygun eserler veren yazarımız kimdir?
A) Namık Kemal
B) Şemsettin Sami
C) Ahmet Mithat Efendi
D) Halit Ziya Uşaklıgil
E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
10. Bir Kral Oidipus için değil, İlahi Komedi, Hamlet, Faust gibi anıt eserler içinde sorulabilir bu soru: Nereden geliyor bunların eskimezliği?
Bu parçada eseri anılmayan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Shakespeare
B) Aristophanes
C) Sophokles
D) Goethe
E) Dante
1988 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özellikleri arasında yer almaz?
A) Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanmaları
B) Aruzla yazanlar bulunmakla birlikte
kullandıkları asıl ölçünün hece olması
C) Şiirlerini, halk arasında kullanılan konuşma
diliyle söylemeleri
D) Şiirlerinde genellikle yarım kafiye
kullanmaları
E) Eserlerinde dini, mistik konuların yanı sıra
devrin bazı sosyal olaylarını ele almaları
2. Baki, gelmiş geçmiş Divan şairlerimizin çoğundan daha az eser vermiş, bir küçük divan bırakmıştır. Buna karşın Divan edebiyatımızın en büyük şairlerinden biri olarak bilinir. Bu başarının belli başlı nedenini, onun... aramalıyız. Bakinin tek dizesi bile, yazarını hemen belirler.
Bu parçada boş kalan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) yergilerindeki hünerinde
B) dilindeki sadelikte
C) seçtiği konuların güzelliğinde
D) kendine özgü üslubunda
E) aruzdaki ustalığında
3. Xl. Yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve yöntemlerini bildirmek, ölçülerini açıklamaktan ileri gelmez. Sözcükleri açıklarken tarih, coğrafya, folklor ve edebiyata ilişkin bilgiler, toplumsal yaşayışa ilişkin ipuçları da verir.
Bu paragrafta sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Divan-ı Hikmet; Ahmet Yesevi
B) Muhakemetü’l-Lügateyn; Ali Şir Nevai
C) Divanü Lügati’t-Türk; Kaşgarlı Mahmut
D) Kutadgu Bilig; Yusuf Has Hacip
E) Atabetü’l-Hakayık; Edip Ahmet
4. Tanzimat dönemi şairlerinden Recaizade M. Ekrem’in çevresinde toplanan gençler, artık kendi başlarına var olmanın yollarını ararlar ve bir dergide birleşirler. Bunların arasında, sonradan romancı olarak ün kazanmış iki yazarımız da vardır.
Paragrafta sözü edilen dergi ile iki yazarımız aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?
A) Servet-i Fünun; Halit Ziya, Mehmet Rauf
B) Malumat; Hüseyin Cahit, Ahmet Rasim
C) Genç Kalemler; Halit Ziya, Ömer Seyfettin
D) Servet-i Fünun; Samipaşazade Sezai, Hüseyin Cahit
E) Malumat; Mehmet Rauf, Hüseyin Rahmi
5. Şiirinde sonsuzluğa ulaşma duygusu, ölüm kaygısı, aşk ve lirizm başlıca temalar olarak görülür. Eski şiiri günümüzde de yaşatmış bir şairdir. İstanbul’un doğa güzelliklerini yansıtan bir şair olarak tanınmıştır. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren şiirleri de vardır.
Yukarıda sözü edilen şair kimdir?
A) Yahya Kemal Beyatlı
B) Ahmet Haşim
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Cahit Sıtkı Tarancı
6. Aşağıdakilerin hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?
A) İlyada, Kalevala, Oğuz Kağan
B) İlyada, Kaybolmuş Cennet, Oğuz Kağan
C) Kaybolmuş Cennet, Kalevala, Şehname
D) İlyada, Kurtarılmış Kudüs, Kalevala
E) Kurtarılmış Kudüs, Şehname, Odysseia
7. Aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatı ürünlerinden değildir?
A) Mani B) Koşma C) Ninni
D) Ağıt E) Türkü
8. Kısmetindir gezdiren yer yer seni
Arşa çıksan akıbet yer yer seni
Bu iki dizedeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mecaz
B) Cinas
C) Kinaye
D) İstiare
E) Hüsn-i Talil
9. Moliere, Racine ve La Fontaine’in ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tanzimatçıları en çok etkileyen yazarlar
olmaları
B) Klasik akımın temsilcileri olmaları
C) Aynı türden eserler vermeleri
D) Değişik sanat akımlarının kurucuları olmaları
E) Kendi alanlarındaki ilk eserleri vermiş olmaları
1-E 2-D 3-C 4-A 5-A 6-A 7-B 8-B 9-B 10-D 11-0
10. Yazar, roman kişilerini, insanların kimi zaaflarını örneklendirmek için kullanır. Bu kişileri doğru yoldan çıkaran, kötü yapan içinde yaşadıkları koşullar ya da çevre değil içgüdülerdir. Hangi sınıftan, hangi cinsiyetten, hangi yaştan olurlarsa olsunlar, onları yöneten ve yönlendiren hep aynı şeydir.
Bu paragrafta sözü edilen yazarın eserleri aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisine girebilir?
A) Klasisizm
B) Romantizm
C) Realizm
D) Natüralizm
E) Sürrealizm
11. Anavarza at oynağı
Kana bulanmış gömleği
Kıyman a zalımlar kıyman
Kör karının bir deyneği
Yaşlı bir kadının öldürülen tek oğlu için duyduğu acıyı dile getiren bu dörtlükte, aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A) Bir anlam inceliği yaratmak için bildiği şeyi
bilmez görünme
B) Bir sözcüğü, iki anlamını birden sezdirecek
biçimde kullanma
C) Bir sözcüğü, gerçek anlamı dışında başka bir
sözcük yerine kullanma
D) Bir olgunun gerçek etkenini bir yana
bırakarak olguyu başka bir nedene bağlama
E) Birkaç şeyi söyledikten sonra onlarla ilgili
başka şeyleri bir sıra gözeterek anlatma
1. “Yeşile koşan Londra’yı gördükçe hep denizi kovan İstanbul’u düşündüm” cümlesinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır?
A) Teşbih
B) Teşhis
C) Mürsel Mecaz
D) Tekrir
E) Kinaye
2. Bir merhaleden güneşle derya görünür
Bir merhaleden her iki dünya görünür
Son merhale bir fasl-ı hazandır ki sürer
Geçmiş gelecek cümlesi rüya görünür
Bu parçanın nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubai
B) Murabba
C) Tuyuğ
D) Şarkı
E) Musammat
3. Aşağıdaki özelliklerden hangisi Divan nesrinde yoktur?
A) Dilin, yabancı kelime ve tamlamalarla yüklü olması
B) Söz ve ses sanatlarına önem verilmesi
C) Söyleyiş güzelliğinden çok düşünceye önem verilmesi
D) Kullanılan cümlelerin çok uzun olması
E) Noktalama işaretlerine yer verilmemesi
4. Aşağıdaki özelliklerden hangisi, Mehmet Akif ile Tevfik Fikret’te ortak değildir?
A) Dini Lirizm
B) Milli heyecan ve yurt sevgisi
C) Manzum Hikâyecilik
D) Sosyal konulara eğilme
E) Aruzu Türkçeye uygulamadaki ustalık
5. Hikâyelerinde konu ve olaydan çok, şiirsel etki yaratacak durumları ele alan, genellikle balıkçıları ve deniz insanını anlatan, daha çok bir İstanbul hikâyecisi olarak bilinen yazarımız, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Haldun Taner
B) Sait Faik
C) Necati Cumalı
D) Zeyyat Selimoğlu
E) Halikarnas Balıkçısı
6) Aşağıda verilen belirtici niteliklerden hangisinde Tanzimat romanında rastlanmaz?
E) Konular genellikle günlük hayattan ya da tarihten alınır.
E) Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini işler.
E) Kişiler genellikle tek yönlü ele alınır; iyiler mükâfatlandırılır.
E) Olayların akışında rastlantılara çok yer verilir.
E) Romanın içinde bilgi ve öğüt vermekten kaçınılır.
7) “Sen sana ne sanırsan
Ayruğa da onu san”
diyerek daha XIII. yüzyılda hümanizmanın müjdecisi olan, bu yönünden ötürü de ölümünün 650. yıl- dönümünde UNESCO’ca bütün dünyada ve yurdumuzda anılan Türk şairi kimdir?
A) Mevlana
B) Ahmet Yesevi
C) Hacı Bayram Veli
D) Yunus Emre
E) Sultan Veled
8) Şu iki parçayı okuyunuz:
I
Bir garip ölmüş diyeler
Üç günden sonra duyalar
Soğuk su ile yuyalar
Şöyle garip bencileyin
II
Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayrı
Bu iki parça arasındaki ortak yön,
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kullanılan vezin
B) Nazım birimi
C) Halk edebiyatı ürünü oluşları
D) İşlenilen tema
E) Anlatım biçimi
1-B 2-A 3-C 4-A 5-B 6-E 7-D 8-D 9-E 10-C
9) 1860’tan günümüze değin edebiyatımızın
geçirdiği dönemler zaman sırasına göre aşağıdaki dizelerden hangisine uygundur?
A) Tanzimat / Servet-i Fûnun / Milli Edebiyat / Fecr-i Âti / Cumhuriyet
B) Servet-i Fûnun / Tanzimat / Fecr-i Âti / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
C) Fecr-i Âti / Tanzimat / Servet-i Fûnun / Cumhuriyet / Milli Edebiyat
D) Tanzimat / Fecr-i Âti / Servet-i Fûnun / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
E) Tanzimat / Servet-i Fûnun / Fecr-i Âti / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
10) Hayır, hayal ile yoktur benim alış verişim…
İnan ki; her ne demişsem görüp de söylemişim.
Yukarıdaki mısralar, aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisinin temel niteliğini yansıtır?
A) Klasisizm
B) Romantizm
C) Realizm
D) Sembolizm
E) Sûrrealizm
1. Al bir kalpak giymişti, al,
Al bir ata binmişti, al
Zafer ırak mı dedim,
Aha, diyordu
Bu parça, duygu örgüsü yönünden aşağıdaki türlerden hangisine en yakındır?
A) Didaktik - lirik
B) Lirik - pastoral
C) Pastoral - didaktik
D) Epik - lirik
E) Epik – pastoral
2. Aşağıdakilerden hangisi, “Milli Edebiyat akımı”nı belirleyen özelliklerden biri değildir?
A) Anlatımda gerçekçilikten kaçınma
B) Hece veznini kullanma
C) Halk edebiyatından yararlanma
D) Memleket hayatını yansıtma
E) Dilde sadeleşmeye gitme
3. Aşağıdaki dizilerden hangisi, sadece Türk destanlarını kapsamaktadır?
A) Alp Er Tunga - Oğuz - Türeyiş - Şehname
B) Su - Türeyiş - Gılgamış - Oğuz
C) Türeyiş - Alp Er Tunga - Oğuz - Şu
D) Oğuz - Alp Er Tunga - Ramayana - Şu
E) Şehname - Oğuz - Şu – İlyada
1-D 2-A 3-C 4-E 5-B 6-E
4. Aşağıdaki özelliklerden hangisi, Tevfik Fikret ile Yahya Kemal’de ortaktır?
A) İstanbul’a karşı duyulan sevgiyi dile getirme
B) Divan edebiyatı geleneğini sürdürme
C) Toplum sorunlarını işleme
D) Şiiri düzyazıya (nesre) yaklaştırma
E) Türkçeyi aruza ustalıkla uydurma
5. Hikâyeciliğimizi İstanbul sınırları dışına çıkararak Anadolu’ya yönelten, yurt gerçeklerini gözlemlere dayanarak yansıtan, aynı zamanda mizah ve siyasal yergi alanında da eser veren yazarımız kimdir?
A) Reşat Nuri Güntekin
B) Refik Halit Karay
C) Hüseyin Rahmi Gürpınar
D) Memduh Şevket Esendal
E) Ahmet Rasim
6. Ortaya çıkış zamanlarına göre, sanat ve edebiyat akımlarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Romarıtizm / Realizm / Klasisizm /
Sürrealizm / Natüralizm
B) Klasisizm / Romantizm / Sürrealizm /
Natüralizm / Realizm
C) Klasisizm / Natüralizm / Romantizm /
Realizm / Sürrealizm
D) Realizm / Klasisizm / Natüralizrn /
Romantizm / Sürrealizrn
E) Klasisizm / Romantizrn / Realizm /
Natüralizm / Sürrealizm
1976 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Kurban olam kurban olam
Beşikte yatan kuzuya
Bu beyitte aşağıdaki edebi sanatlardan hangisi yapılmıştır?
A) Cinas
B) İstiare
C) Benzetme
D) Kişileştirme
E) Abartma
2. Alp Er Tunga öldi mü
Issız acun kaldı mu
Ödlek öçin aldı mu
Emdi yürek yırtulur
Bu parçanın nazım şekli nedir?
A) Koşuk
B) Sav
C) Varsağı
D) Sagu
E) Semai
3. Divan şiiri, özellikle kasidelerde, bir
1
bakıma en az yarar güden şiirdir. Divan
şairi, gazellerde salt söz ustalığına önem
2
verir, bu ustalığı ile duygulandırır
okuyucusunu. Mesnevilerde Divan şairi
3
halk hikayecisi ile birleşir. Gazellerde ise
4
şiire yararın karıştığı daha belirgindir.
Bu paragrafta bilgi yanlışlığı vardır. Paragraftaki numaralandırılmış sözcüklerden hangilerinin yerleri değiştirilirse, bu yanlışlık giderilmiş olur?
A) 2. ile 3. nün
B) 4. ile 1. nin
C) 1. ile 2. nin
D) 3. ile 1. nin
E) 4. ile 3. nün
4. Aşağıdaki dizilerin hangisinde aynı türde eserler vermemiş olan yazarlar bir araya getirilmişlerdir?
A) Corneille, Racine, Sophokles
B) Descartes, Pascal, Eflatun
C) Aisopos, La Fontaine, Phaedrus
D) Moliere, Aristophanes, Homeros
E) Balzac, Flaubert, E. Zola
1-B 2-D 3-B 4-D 5.E 6-E 7-A
5. “Anadolu halkının bir ruhu vardı, nüfuz edemedin. Bir kafası vardı, aydınlatamadın. Bir vücudu vardı, işleyemedin. Onu cehlin ve yokluğun ve kıtlığın eline bıraktın. O, katı toprakla kuru göğün arasında bir yabani ot gibi bitti. Şimdi, elinde tırpan, buraya hasada gelmişsin. Ne ektin ki ne biçeceksin? Sana ıstırap veren her şey senin eserindir.”
diyen bir roman kahramanı edebiyatımızın aşağıdaki dönemlerinin hangisinde yaratılmış olabilir?
A) Toplum yararını ön planda tutarak halka
yönelen Tanzimat döneminde
B) Özellikle kişilerin ruhsal durumlarını
incelemeye yönelen Edebiyat-ı Cedide
döneminde
C) 1908’den sonra, Edebiyat-ı Cedide geleneğini
bir süre daha sürdüren Fecr-i Ati döneminde
D) Birinci Dünya Savaşı yıllarında güçlenen
Milli Edebiyat döneminde
E) Köy ve köy sorunlarının ağır bastığı ve yeni
boyutlar kazandığı Cumhuriyet döneminde
6. Türk destanlarının oluşum sırasına uygun olarak verilen dizi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saka, Göktürk, Hun, Uygur
B) Uygur, Hun, Göktürk, Saka
C) Göktürk, Uygur, Saka, Hun
D) Hun, Saka, Uygur, Göktürk
E) Saka, Hun, Göktürk, Uygur
7. A. Hamit Tarhan, Namık Kemal, Tevfik Fikret
1 2 3
ile şairin düşüncelerini şiirle yayması geleneği
girer şiirimize. Daha sonra İ. Şinasi Efendi,
4
oyunlarında şiirden yararlanır. Ziya Paşa,
5
Mehmet Akif’te ise salt toplumsal sorunların dile
6
getirilmesi için elverişli bir söz sanatıdır artık
şiir.
Yukarıdaki paragrafta verilen adların tarihsel sırası (kronolojisi) bir bilgi yanlışlığına yol açmaktadır. Numaralandırılmış adlardan hangilerinin yerleri değiştirilirse, bu paragraftaki bilgi yanlışlığı giderilmiş olur?
A) 4 ile 1, 5 ile 3
B) 1 ile 4, 6 ile 3
C) 5 ile 1, 4 ile 3
D) 4 ile 2, 5 ile 1
E) 5 ile 3, 1 ile 6
1977 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Aşağıdakilerden hangisi, “Servet-i Fûnun dönemi” sanatçılarının ortak yönlerini belirleyen özelliklerden biri değildir?
A) Dilde “halka doğru’ ilkesini benimseme
B) Batı sanat akımlarının etkisinde kalma
C) Eski sözcüklerle, yeni kavram ve imgeler
oluşturma
D) “Sanat için sanat görüşüne bağlanma
E) Kafiyenin kulak için olduğunu benimseme
2. Aşağıdakilerden hangisi “Klasik tragedya (trajedi)”nin bir özelliği değildir?
A) Konuların tarih ve mitolojiden alınması
B) Kişilerin soylu tabakadan seçilmesi
C) Kahramanın iç çatışmasının ve kamuoyunun
koro ile yansıtılması
D) Çirkin ve korkunç olayların sahnede
gösterilmesi
E) Üç birlik kuralına uyulması
3. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?
A) Mecaz ve mazmunlarla yüklü olması
B) Dış dünyaya yönelik somut konuların
işlenmesi
C) Şekil güzelliği sağlamak için eşanlamlı
sözlere yer verilmesi
D) Kişisel sevinçlere ve acılara çok az yer
verilmesi
E) Tasavvufla ilgili terimlere geniş ölçüde yer
verilmesi
1 –A 2-C 3-B 4-E 5-C
4. Yıldız arıyorum gökler dolusu
Zaman oraya varmamış olsun
Yukarıdaki dizelerde,
I. çiçekler arıyorum
II. görmemiş olsun
III. dağlar dolusu
IV. bahçıvan kokusu
sözlerinin tümü kullanılarak çapraz kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur?
A) III.-II., I.-IV. B) II.-III., IV.-I.
C) I.-II., III.-IV. D) IV.-III., I.-II.
E) I.-III., IV.-II.
5. Türkçenin Arapça ile boy ölçüşebilecek zenginhikte olduğunu kanıtlamak amacı ile kültür ve uygarlık tarihimizin ana kitaplarından birini hazırlayan yazarımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ali Şir Nevai
B) Ahmet Yesevi
C) Kaşgarlı Mahmut
D) Edip Ahmet
E) Yusuf Has Hacip
1978 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. “Bilmem ben kendime çekidüzen vermesini,
derviş gibiyimdir.”
cümlesinde yazar kendisini dervişe benzetirken özellikle hangi yönünü vurgulamak istiyor?
A) Başkalarına aldırmayışını
B) Giyim kuşamı önemsemeyişini
C) Alçakgönüllülüğünü
D) Tarikatçılığa özenişini
E) Hoşgörülü oluşunu
2. Rüzgar tersine esiyor... Niçin?
Eski günler geri mi gelecek?
Yukarıdaki dizelerle,
I. kozasında böcek
II. doğmak için
III, bildiği hayata
IV. kımıldıyor
Sözlerinin tümü kullanılarak sarma kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur?
A) I., II., IV., III. B) III., II., IV., I.
C) IV., I., III., II. D) IV., II., III., I.
E) III., I., II., IV.
3. “Şu dağlar olmasaydı,
Çiçeği solmasaydı,
Ölüm Allahın emri
Ayrılık olmasaydı.”
Yukarıdaki manide “şu dağlar” sözünün kullanılış nedeni aşağıdakilerden özellikle hangisi olabilir?
A) Dağların ölümü düşündürmüş olması
B) Dağlarda çiçeklerin yetişmiş olması
C) Dağların, düş gücünü kamçılamış olması
D) Dağların sılaya ulaşmayı engelleyerek ayrılığa
yol açmış olması
E) Nice garip kişilerin dağlarda yitip gitmiş olması
4. Aşağıdaki dizilerin hangisinde konularına göre adlandırılan şiirler birlikte verilmiştir?
A) kaside - gazel - rubai - mersiye
B) terkibibent - kaside - naat - güzelleme
C) müstezat - ağıt- mesnevi - hicviye
D) şarkı - nefes - taşlama - terciibent
E) mersiye - koçaklama - tevhit - ilahi
5. Arapça, Farsça terkiplerin hiç lüzumu yoktur. Bunlar ancak süs içindir. Kimin gösterecek, teşhir edecek fikri yoksa onları çok kullanmıştır. Eğer terkipler terk olunursa tasfiyede büyük bir adım atılmış olmaz mı?...Tabii lisan, konuşulan lisandır.
Bu parça, savunulan düşünce, dil ve anlatım özellikleri yönünden aşağıdaki zaman dilimlerinin hangisinde yazılmış olabilir?
A) 1908-1923
B) 1861 - 1895
C) 1896- 1901
D) 1839- 1860
E) 1940- 1960
6. “Hemen hemen konusuz denecek kadar basit olan bu güldürünün iki büyük özelliği vardır: Bir yandan, bize edebiyatımızın o güne dek semtine uğramadığı yeni bir gerçekliğin kapısını açar; öbür yandan da ortaoyunu ve meddah hikâyeleri gibi yerli sanatlardan yararlanır. Böylece, yazarın ulusal bir tiyatroya varacak en kısa yolu aradığı muhakkaktır.”
Bu yazıya göre, aşağıdaki yazarlarımızdan hangisi, hangi yapıtıyla, nasıl, ulusal tiyatroya varacak en kısa yolu aramıştır?
A) Namık Kemal, “Vatan - yahut - Silistre”
oyunuyla, vatan sevgisini dile getirerek
B) Abdülhak Hamit, “Eşber” adlı yapıtıyla, vatan
sevgisini her şeyin üstünde tutarak
C) Şinasi, “Şair Evlenmesi” oyunuyla, halk
geleneğinden yararlanarak
D) Ahmet Vefik Paşa, “Zoraki Tabip” oyunuyla,
Moliere’in bir yapıtını Türkçeye uyarlayarak
E) Abdülhak Hamit, “Sabr ü Sebat” adlı yapıtıyla,
atasözlerimizi bol bol kullanarak
1-B 2-C 3-D 4-E 5-A 6-C 7-C 8-C
7. Kurtuluş Savaşı döneminin havasını yansıtan romanlarımızdan üçü, aşağıdakilerden hangisinde bir araya getirlimiştir?
A) Vurun Kahpeye, Sinekli Bakkal, Kiralık Konak
B) Ateşten Gömlek, Ankara, Sineklj Bakkal
C) Yaban, Sodom ve Gomore, Akşam Güneşi
D) Vurun Kahpeye, Yaban, Ateşten Gömlek
E) Yaban, Çalıkuşu, Ankara
8. Klasisizmin aşağıda belirtilen özelliklerinden hangisi, Divan edebiyatında da vardır?
A) Kişilerin ruh durumlarının gerçeğe uygun
olması
B) Sanatçının yapıtında kişiliğini gizlemesi
C) Yapıtlardaki dilin ulusal olması
D) Konuya değil, konunun işlenişine önem
verilmesi
E) Üslubun yalın, açık ve sağlam olması
1979 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Ey benim sarı tamburam,
Sen ne için inilersin?
İçim oyuk, derdim büyük;
Ben onun’çün inilerim.
Sazın gerçekten de içi oyuktur. Ama burada anlatılmak istenen başka bir şeydir. Böyle bir yazın sanatı (edebi sanat) aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Güleriz ağlanacak halimize.
B) Şu karşıma göğüs geren, Taş bağırlı dağlar-
mısın?
C) Sakiler meclisten çekmiş ayağı.
D) Kısmetindir gezdiren, yer yer seni. Arşa çıksan
akıbet yer yer seni
E) Gül hasretinle yollara tutsun kulağını
2. Gerçek köy ve doğa tasvirleri yanında, köylünün ufak tefek tasalarını, köylü psikolojisini güzel bir gerçeklikle veren ‘Karabibik’ adlı hikaye ile edebiyatımıza ilk olarak ‘iç konuşma’ dediğimiz teknik girmiş oluyor.”
Burada ‘iç konuşma’ ile anlatılmak istenilen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir konuşma içinde başkalarının konuşmasını
verme
B) İki üç kişinin kendi aralarında çok yavaş sesle
konuşmaları
C) Başkalarının anlayamayacağı bir dille konuşma
D) İki kişinin kendi aralarında kararlaştırdıkları
imlerle (işaretlerle) konuşma
E) Ruhsal durumu yansıtan kendi kendine
konuşma
1-B 2-E 3-C 4-A
3. “Yergi ve gülmece (hiciv ve mizah) yazılarıyla deneme, fıkra ve anılarını ayrı ayrı kitaplarda toplamış olan yazar, edebiyat alanında, konularını Birinci Dünya Savaşı yıllarında yakından gördüğü Anadolu halk ve yaşamından alan hikâyeleri ile tanındı. 1938’de Suriye’den döndükten sonra edebi çalışmalarını roman türünde sürdürdü,”
Yukarıda sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Rasim
B) Halide Edip Adıvar
C) Refik Halit Karay
D) Reşat Nuri Güntekin
E) Aka Gündüz
4. “Tarihi ve sosyal olaylardan her birini bir romanına konu edinerek, Tanzimat dönemiyle Atatürk Türkiyesi arasındaki dönem ve kuşakların geçirdikleri sosyal değişiklik ve bunalımları, yaşayış ve görüş ayrımlarını işledi; düşünce ve teze dayanan özlü yapıtlar verdi.”
Yukarıda sözü edilen yazarımız, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Halit Ziya Uşaklıgil
C) Mehmet Rauf
D) Hüseyin Rahmi Gürpınar
E) Hüseyin Cahit Yalçın
1980 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Ne efsunkâr imişsin ah ey didar-ı hürriyet
Esir-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
Aşağıdaki dizelerin hangisinde, yukarıdaki beytin ikinci dizesindeki sanata benzer bir sanat vardır?
A) Karlar altında bir ilkbaharım ben
B) Kar değil gökyüzünden yağan beyaz ölümdü
C) Şu bakır zirvelerin ardından Bir süvari geliyor
kan rengi
D) Ruhu her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter
E) Ben garip çizgilerle uğraşırken baş başa
Rastlamıştım duvarda bir şair arkadaşa
2. Aşağıdaki sözcük dizilerinden hangisi, tümüyle halk edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?
A) ağıt - şarkı - mani - masal tuyuğ
B) türkü - mesnevi - koşma - mersiye - atasözü
C) destan - mani - rubai masal - şarkı
D) şarkı - türkü - rubai - koçaklama - mani
E) koçaklama - türkü - mani - masal – ağıt
1-A 2-E 3-C 4-B
3. Batılılaşma Osmanlı toplumunda öteden beri süregelen kültür ikiliğini daha da keskinleştirmiş değil midir?
Yukarıda vurgulanmak istenen ikilik, edebiyat alanında düşünülse bu, aşağıdakilerden hangisinde bütün yönleriyle görülebilir?
A) Tekke edebiyatı - Halk edebiyatı
B) Tasavvufi Divan edebiyatı - Tasavvufi Halk
edebiyatı
C) Aydın zümre edebiyatı - Halk edebiyatı
D) Batı etkisinde Türk edebiyatı - İslami Türk
edebiyatı
E) Divan edebiyatı - Tekke edebiyatı
4. “Romanın yapısına ilişkin teknik kurgu öğelerinden biri de, kompozisyondur kompozisyon, romanda geliştirilen durum ve eylemlerin düzenlenmesi, aralarında sağlıklı bir dengenin kurulması anlamına geliyor.”
Bu açıklamaya göre, aşağıdaki romancılarımızdan hangisi ötekilerden daha başarılı örnekler vermiştir?
A) Namık Kemal
B) Halit Ziya
C) Samipaşazade Sezai
D) Ahmet Mithat
E) Hüseyin Rahmi
1981 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. “Aşık, Türk Halk edebiyatında XV. Yüzyılın başlarından bu yana beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope) geleneğini sürdüren, ama başka bir yönüyle, adının belirttiği gibi ‘sevda şiirleri’ söyleyen bir sanatçıdır.”
Günümüzde, yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Âşıklığın güç bir uğraş olması
B) Günümüz insanının şiire önem vermemesi
C) Aydın sanatçıların, âşıkların görevini
yüklenmiş olması
D) Âşıkların işlediği konuların halkı
ilgilendirmemesi
E) Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi
2. “Aşk derdiyle hoşem el Çek ilacımdan tabib
Kılma derman kim helakim zehri dermanındadır.”
Bu beyitte, Divan edebiyatının ortak konularından hangisi işlenmiştir?
A) Aşk acısından duyulan mutluluk
B) Sevgiliye duyulan özlem
C) Aşk ıstırabının insanı olgunlaştıracağı inancı
D) Sevgilinin cefasının sürüp gitmesi için
Tanrı’ya yakarış
E) Aşk derdine derman bulunamayışı
3. “Bencilliği tüm ilkelliği içinde vurgulayan Eugenie Grandet, inanılmaz serüvenlere girişen ve türlü acılara katlanan Donkişot, yükseklere tırmanma tutkusunu belirleyen Kırmızı ve Siyah (Kızıl ile Kara), hep bize insan doğası ve insan ruhu üzerine bilgiler vermişlerdir,”
Bu parçada adı geçen üç yapıtın yazarları
kimlerdir?
A) Emile Zola - Cervantes - Paul Bourget
B) Gustave Flaubert - Alphonse Daudet - Halit Ziya
C) Honore de Balzac - Moliere- Marcel Proust
D) Emile Zola - Alphonse Daudet - Sabahattin Eyüboğlu
E) Honore de Balzac - Cervantes – Stendhal
1-E 2-A 3-E 4-E 5-C 6-D 7-A
4. “Beni ağlan beni kim, üstüme gelmez ölicek Bir avuç toprak atar bad-ı sabadan gayrı”
Yukarıdaki dizeler, Divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda verilen yaygın yargılardan hangisiyle bağdaşmaz?
A) Bütün şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır
B) Yapıt, değişmez kurallara göre, güçlü bir düzen
içinde ve çoklukla beyit beyit işlenir.
C) Söz ve anlam sanatlarına sık sık başvurulur.
D) Biçim ve söyleyiş kaygısı oldukça ağır basar.
E) İnsandan kopuk, insanı anlatmayan soyut bir
dünyası vardır.
5. “Yıkılmış değerleri düzeltmek, eski görüşe dönmek değildir. Eski görüşün kurduğu biçimler, yeni görüşün malı olur. … anlayışına dönmemiştir; Avrupa’da Rönesansın, antik anlayışa dönmediği gibi.”
Bu parçada, düşüncenin akışına göre, boş bırakılan yere hangi adlar dizisi gelmelidir?
A) Namık Kemal, Divan edebiyatı
B) Cenap Şehabettin, Tanzimat edebiyatı
C) Yahya Kemal, Divan edebiyatı
D) Tevfik Fikret, Namık Kemal
E) Ahmet Haşim, Cenap Şahabettin
6. Aşağıdakilerden hangisi, destan (epope) geleneğinden halk öykücülüğüne geçiş döneminin ürünüdür?
A) Kutadgu Bilig
B) Divanü Lügati’t-Türk
C) Atabet’ül-Hakayık
D) Kitab-ı Dede Korkut
E) İskendername
7. “Menekşeler külahını kaldırır”
Dizesindeki edebi sanat, aşağıdaki dizelerden hangisinde vardır?
A) Güzel gitti diye pınar ağladı
B) Ak kuğular sökün etti yurdundan
C) Gül budanmış dal dal olmuş
D) Kara yerde mor menekşe biter mi?
E) Gözlerim kapıda kulağım seste
982 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Sanatın, yalnızca bir süs varlığı olarak ele alındığı Divan yazınında aşırı bir yabancılaşma görülür. Sanatın, yaşamın bir parçası olarak kabul edildiği halk şiirinde ise bütün örnekler, kuşlar, sevgililer, güzeller yerlidir. Anadoludur. Çünkü Halk ozanı, duyduğu değil gördüğü, tanıdığı kuşu işler şiirinde, bu şiirlerde Divan şiirindeki doğadışı varlıkları göremeyiz. Sözgelimi, halk şiirinde, atmaca tavuğu yer, pilici kapıp uçar. Divan şiirinde güzelin gözleri olan doğan, sevenin gönlünü avlar.”
Parçada Divan edebiyatı ve Halk edebiyatına ilişkin olarak aşağıdaki kavramlardan hangisinin üzerinde durulmamaktadır?
A) yaşamdan kopukluk - yaşamsallık
B) somutluk - soyutluk
C) gerçeğe uygunluk - düşçülük
D) öznellik - nesnellik
E) yerlilik – yabancılık
2. “1911 yılında, o zaman bizim olan Selanik’te Ömer Seyfettin ve Ali Canip’in çıkardıkları Genç Kalemler dergisinin edebiyat tarihimizde büyük bir önemi vardır.”
Bu derginin edebiyat tarihimizdeki önemi nereden kaynaklanmaktadır?
A) Yazarlarının, sanatta “toplumculuk” fikrini
savunmalarından
B) “Sade Türkçe’nin bir dava olarak ilk kez bu
dergide ele alınmış olmasından
C) Milli edebiyat döneminin ilk yayın organı
olmasından
D) Ömer Seyfettin’in sade Türkçe ile yazdığı
hikâyelerinin yayımlandığı bir dergi olmasından
E) Bugünkü ulusal sınırlarımız dışında yayımlanan
Türkçe, edebi ve bilimsel bir dergi olmasından
3. “Bizde roman Halit Ziya ile başlar. Namık Kemal’in romanı, sadece denemede kaldı, Onunla hemen aynı yıllarda işe başlayan Mithat Efendi’nin halka okuma zevkini aşılamaktaki hizmeti inkar edilemez. Fakat sanat yapıtının ilk koşulu olan biçimden daima yoksundu. Birçok sorunlara dokunmasına, hayatımızdaki aykırılıkları görmesine, hafta şöyle böyle sürükleyici olaylar bulma yeteneğine karşın yazdıklarına hiçbir hayat sıcaklığı geçiremedi. Bulduğu bazı yerli tipler, romancılık sanatına, ancak başkalarının elinde yeniden yoğrulduktan sonra mal oldu.”
Parçada Ahmet Mithat’ın romancılığına ilişkin özelliklerden hangisine değinilmemiştir?
A) Okuyucunun genel bilgisini genişletmeyi
amaçlaması
B) Geniş hak kitlelerine okumayı sevdirmesi
C) Romanlarının teknik yönden kusurlu olması
D) Kimi romanlarında “Realizm’in izlerinin
bu1unması
E) Kimi romanlarında yerli hayat sahnelerine
rastlanması
4. Bir yazar şöyle diyor: “Nerede bir edebiyatın başladığını görsek, orada sokağın yazı masası ile birleştiğini görürüz. Malherbe sokağı dinledi, Dickens sokağı edebiyata soktu. Bir romanında geçen sokağın anahtarı’ sözü bu yazarın sanatını anlatmaya yeter. Puşkin’de de sokağın anahtarı vardı. Bize gelince, bu sihirli anahtar çoğu yazarımızın eline hiçbir zaman geçmedi.”
Yazarın “sokağın anahtarı” sözü ile anlatmak istediği özellik aşağıdaki yazarlardan hangisinde vardır?
A) Recaizade M. Ekrem
B) Namık Kemal
C) Halit Ziya
D) Hüseyin Rahmi
E) Mehmet Rauf
5. Paul Valery “Bir edebi eserin değeri, her kişiye göre ayrı bir yoruma meydan vermesindedir.” demiştir.
Aşağıdaki şairlerimizden hangisi, Paul Valery
ile aynı anlayıştadır?
A) Tevfik Fikret
B) Cenap Şehabettin
C) Yahya Kemal
D) Ahmet Haşim
E) Orhan Veli
6. I) Yollarda kaldı gözlerimiz, gelmedi haber
II) Bakarım, bakarım sılam görünmez
Birincisi Baki’den, ikincisi Karacaoğlan’dan alınan bu iki dize için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Her ikisi de yalın bir dille söylenmiştir.
B) Biri Divan, öteki Halk şiiriyle ilgilidir.
C) Her ikisi de aynı ölçüyle söylenmiştir.
D) İkisi de bir bekleyişin, özlemli bir arayışın
anlatımıdır.
E) İkisinde de kolay gibi görünen, gerçekte güç
bir söyleyiş vardır.
1-D 2-B 3-A 4-D 5-D 6-C 7-E 8-C
7. Dağ dağ o güzel ses bütün etrafı gezindi;
Görmüş ve geçirmiş denizin kalbine sindi.
Bu dizelerdeki kişileştirme, aşağıdakilerden hangisinde yoktur?
A) Bir sarmaşık uyanıyordu uykusundan;
Geriniyordu bir eski duvarın sıvasında
B) Bir bulut geldi üstüne bahçenin,
Bütün ağaçların keyfi kaçtı.
C) Toros dağlarının üstüne
Ay, un eledi bütün gece
D) Eskici dükkânındaki asma saat,
Çelik bir şal atmış omuzlarına
E) Ay, zeytin ağaçlarından yere damlıyordu;
Açtım avucumu altına tuttum.
8. “Emile Zola’nın, Auguste Comte’nun pozitif felsefesinden esinlenen tezli natüralist romanları bile artık eskimeye yüz tutmuştu. Bunlar çok sert, çok çetindi. Hele Fransız edebiyatını yeni tanıyan gençlerimiz için oldukça ağırdı. Gençler, yine bir kuşak önceki akımı izlediler.”
Burada sözü edilen bir kuşak önceki akım hangisidir ve onu izleyenler kimledir?
A) Romantizm; Ahmet Mithat, Namık Kemal
B) Klasisizm; Şinasi, Abdülhak Hamit
C) Realizm; Sami Paşazade Sezai, Nabizade
Nazım, Recaizade M. Ekrem
D) Sembolizm; Cenap Şehabettin, Ahmet Haşim
E) Parnasizm; Tevfik Fikret, Yahya Kemal
1983 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Bireyci sanat anlayışı, bize Edebiyat-ı Cedide’den miras kalmıştı ve biz bunu söylemekle ortaya yeni bir görüş getirmiyorduk. Öyle ya, Edebiyat-ı Cedidecilerin, özellikle Hüseyin Cahit’le Mehmet Rauf’un, Dr. Rıza Tevfik’le estetik konusu üzerinde tartışırken terter tepinircesine Güzellik görecedir, güzellik görecedir.’ deyişlerinin, bizim Sanat kişisel ve saygıya değerdir.’ sözümüzden farkı neydi?
Bu parçada, yazarın “biz” dediği kimler ola-
bilir?
A) Garipçiler
B) Servet-i Fûnuncular
C) Yeni Lisancılar
D) Yedi Meşaleciler
E) Fecr-i Aticiler
2. “Hasta Çocuk, Nesrin ve Balıkçılar, günlük hayat izlenimlerinden esinlenerek oluşturulmuş manzum hik.yelerdir. Bu manzumelerde Fikret’in yaptığı şey, konuşma diline yakın bir şiir dilini bulmak olmuştur. Ayrıca aruzla yazılmış dizelerin, öteden beri süregelen bağımsızlığını bozmuş ve manzumeyi dizelerden oluşan bir bütün halinden, basbayağı cümlelerden yapılmış bir yazı haline getirmiştir.”
Bu paragrafta Tevfik Fikret’in hangi özelliğinden söz edilmemiştir?
A) Nazmı nesre yaklaştırmasından
B) Şiirlerinde toplumsal konulara da
değinmesinden
C) Beyit bütünlüğünü kırmasından
D) Aruzu, Türkçeye ustalıkla uygulamasından
E) Şiirlerinde yaşanılan gerçekleri yansıtmasından
1-E 2-D 3-E 4-C
3. “. . . Bunlar şiirlerinde biçim-içerik ikiliğini kaldırmaya, şiirin anlamı ile yapısını kaynaştırmaya çalışırlar. isterler ki şiirlerinde ses ve anlam ayrılmaz hale gelsin, düzyazıya çevrilemesin, ses ve anlam öylesine yoğrulsun ki anlam tek başına sıyrılıp çıkarılamasın, şiir katıksız biçim olan müziğe yaklaşsın.”
Bu yargılar, aşağıdaki şairlerden hangisinin şiirleriyle örneklendirilebilir?
A) Faruk Nafiz Çamlıbel
B) Cahit Sıtkı Tarancı
C) Orhan Veli Kanık
D) Kemalettin Kamu
E) Ahmet Haşim
4. “İyi ile kötünün, akla karanın çatışması az çok her romanda vardır. Fakat XIX. yüzyıl Batı romancılığının yarattığı gelenek, bu çatışmada yazarın apaçık taraf tutmamasını, insanları kahraman değil, kahramanları insan etmesini, kimi insanı ak, kimi insanı kara değil her insani alaca göstermesini ister. Oysa yazar, ayırıyor insanları: Ak bir yana, kara bir yana; cılız bir yana, gürbüz bir yana…”
Paragrafta sözü edilen “ak-kara” çatışmasının, en belirgin olduğu edebiyat akımı hangisidir?
A) Klasisizm
B) Realizm
C) Romantizm
D) Natüralizm
E) Parnasizm
1984 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Nedim’le Fuzuli’yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Nedim, şiirine günlük hayatı yansıtmış; Fuzuli
ise bundan kaçınmıştır.
B) İkisi de kasideden çok gazelde başarılı
olmuştur.
C) Fuzuli tasavvuftan esinlenmiş, Nedim
tasavvufla hiç ilgilenmemiştir.
D) İkisinin de dili, çağdaşlarına göre daha sadedir.
E) İkisinin de “Divan”Iarından başka,
“Mesnevi”leri de vardır.
2. Aşağıdakilerden hangisi Cenap Şehabettin’le Ahmet Haşim’de ortak değildir?
A) Hem şiir hem nesir alanında eser vermiş
olmaları
B) Servet-i Fünun topluluğunda yer almaları
C) Sanat için sanat ilkesini benimsemeleri
D) Fransız sembolistlerinden etkilenmeleri
E) Aruz ölçüsünü kullanmaları
3. “Ben gazetedeki köşemde roman eleştirileri yapmam. Zaten bu köşenin görevi de eleştiri değildir. Amacım, okuyucuya bazı günlük sorunları tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşüncelerimi, derinliğe inmeden, kanıtlamaya kalkmadan söylemektir. Kısa, yoğun, günübirlik yazılardır bunlar.” diyen bir sanatçının özellikle hangi türde yazdığı söylenebilir?
A) Mektup B) Fıkra C) Deneme
D) Makale E) Anı
1-E 2-B 3-B 4.E 5-A 6-C
4. Sakin ve rüzgarsız havalarda, bacalar üzerinden bir türlü savrulup dağılmayan dumanlar birbiri üzerine nasıl birikirse, bu sesler de öylece göğün boşluğunda toplanıyor, kolay kolay dağılmıyordu.
Bu cümlede birbirine benzetilen iki şey
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hava - Rüzgâr
B) Rüzgâr- Duman
C) Hava - Ses
D) Duman - Gök
E) Duman – Ses
5. ‘Dostum dedi, talih tahminlerimizi gerçekleştiriyor. Şu karşıdaki müthiş devleri görüyor musun? Otuz kadar var. Ne olursa olsun, Tanrı’nın ve insanların bu mağrur düşmanlarına hücum edeceğim. Onlardan kalacak ganimetler bizim ilk servetimiz olacaktır.”
Bu parça, aşağıdaki yapıtların hangisinden
alınmış olabilir?
A) Don Quijote’tan (Don Kişot)
B) Hamletten
C) Faust’tan
D) Tartuffe’den (Tartüf)
E) Goriot Babadan (Goryo Baba)
6. “Bunlar, gerçeğin anlatımını, bilimsel kurallara bağlayacak kadar ileri gittiler. Edebiyatı bir ameliyat masasına benzetmek, romanı bir deney aracı yapmak istediler.”
Bu parçada sözü edilen özellikler aşağıdaki
yazarlardan hangisinde bulunabilir?
A) Balzac
B) G. Flaubert (Flober)
C) E. Zola
D) Tolstoy
E) V. Hugo
1985 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. “Ey saz benizli yolcu, sen, söyle bana,
Kuş uçmaz, kervan geçmez sema yolunda;
Gündüzün, gecenin hangi kovuğunda
Dinlenmek için gidip yatacaksın?”
Burada şairin “yolcu” diye seslendiği “ay”dır.
Bunu, şiirdeki hangi sözlerden çıkarabiliriz?
A) sema yolunda
B) kuş uçmaz, kervan geçmez
C) saz benizli
D) gündüzün, gecenin hangi kovuğunda
E) dinlenmek için gidip yatacaksın
2. “Artık dağlar sırtlarından kürklerini attılar. Fakat henüz sabahları serince olduğundan, omuzlarına sislerden birer atkı alıyorlar. Şimdi rüzgâr, ağaçlar arasında ılık ılık esiyor. Hele böcekler, görülecek şey!”
Parçada kişileştirilen varlık, aşağıdakilerden hangisidir?
A) böcekler
B) sisler
C) rüzgâr
D) ağaçlar
E) dağlar
3. “Her gün yazıyorum. Her gün gazetede çıkıyor bunlar. Güncel sorunlar yanında edebiyat yazıları da yazıyorum. Bunları, hikayelere benzer, hikayecikler biçiminde oluşturuyorum. Yazılarımı bu türün bilinen, alışılmış tekniğiyle değil, kendi istediğim gibi yazdım ve okuyucu da bunu benimsedi. Bu da benim için sürekli edebiyat çalışması oluyor.”
Yazarın paragrafta sözünü ettiği yazı türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Makale
B) Deneme
C) Fıkra
D) Hikâye
E) Günlük
4. “Romancı eserinde bir bilim adamı tarafsızlığıyla gerçeği yaşatmak istediği için konuşma biçiminde bir çığır açmış, kişilerini hangi sosyal gruptan seçmişse o grubun diliyle konuşturmuştur.”
Burada sözü edilen romancı, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir?
A) Klasisizm B) Romantizm C) Realizm
D) Natüralizm E) Sembolizm
1-A 2-E 3-C 4-D 5-D 6-A 7-C
5. “Roman, edebiyatımıza yeni bir tür olarak Tanzimat döneminde girmiştir. Tanzimat’tan önce (---) ve Halk edebiyatında hikayelerin, hikaye ve roman tekniği ile bir ilgisi yoktur. Özellikle Divan edebiyatında düzyazı ile ya da manzum olarak yazılan hikayeler belli konuların dışına çıkmaz. Halk hikayelerinin birçoğu da (---) karakteri gösterir.
Parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) Tekke - destan
B) İslamlık öncesi - şiir
C) Tekke - mesnevi
D) Divan - masal
E) Divan – mizah
6. “Fuzuli, Leyla ve Mecnun’u ile bütün edebiyatımız boyunca tek başına kalmış bir eserin sahibidir. Baki’nin Mersiye’si gibi, onun Mesnevi’si de uzun zamanı kapatan eserlerdendir. Çağdaşı Yahya Bey gibi, Atai gibi bu yola heves edenler az çok bölgesel konuları ele almışlar ya da çeviriye özenmişlerdir.”
Parçaya göre, Fuzuli’nin Mesnevi’si ile Baki’nin Mersiyesi’nin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uzun zaman, eşdeğerde benzerlerinin
yazılmamış olması
B) Şairlerinin bu türlerde başka eser vermemiş
olmaları
C) Bu eserlerle “mesnevi” ve “mersiye” devrinin
kapanmış olması
D) Türlerinin ilk örnekleri sayılmaları
E) İki büyük çağdaş şair tarafından yazılmış
olmaları
7. Edebiyatımızda Realizm’in öncüsü olmuştur. Romanlarında aydın kişileri ve çevrelerini, hikâyelerinde ise halkın yaşayış ve adetlerini anlatmaya çalışmıştır.
Eserlerinde, alışılmış olandan ayrı bir sözdizimi vardır.
Batılı roman ve hikaye tekniğine uygun, ilk başarılı örnekler onundur.
Romanlarında, ruh çözümlemelerine çok önem vermiştir.
Bu özelliklerin tümüne birden sahip olan yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Recaizade Mahmut Ekrem
B) Nabizade Nazım
C) Halit Ziya Uşaklıgil
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Halide Edip Adıvar
1986 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Kalem böyle çalınmıştır yazıma Yazım kışa uymaz, kışım yazıma.
Bu iki dizedeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) benzetme (teşbih)
B) cinas
C) kişileştirme (teşhis)
D) abartma (mübalağa)
E) istiare
2. Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim;
İnan ki her ne demişsem görüp de söylemişim.
Bu iki dizeden, şiirin bütünü ile ilgili özelliklerden hangisi kesin olarak saptanabilir?
A) Nazım biçimi
B) Kafiye düzeni
C) Ölçüsü
D) Konusu
E) Yazıldığı dönem
3. Aşağıdaki dizilerden hangisi, tümüyle Divan edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?
A) gazel-şarkı-murabba-mani-mesnevi
B) rubai-muhammes-destan-tuyuğ-masal
C) tuyuğ-kaside-murabba-türkü-gazel
D) müstezat-mersiye-gazel-naat-münacaat
E) şarkı-ağıt-rubai-müstezat-mani
4. Aşağıdakilerden hangisi, Ahmet Mithat Efendi ile Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ortak bir yönü değildir?
A) Geniş halk topluluklarına seslenmek
B) Tiyatro, roman, gezi, tarih, anı gibi değişik
türlerde eserler vermek
C) Eserlerini, çağlarına göre, konuşma diliyle ve
sade bir üslupla yazmak
D) “Toplum için sanat” görüşünü benimsemek
E) Romanlarında, olayın akışını kesen
açıklamalara yer vermek
1-B 2-C 3-D 4-B 5-E 6-E 7-A
5. Ziya Paşa’ya karşı bir kırgınlığı vardı; biraz da bu kırgınlığın etkisiyle olacak Harabatın çıkışını iyi karşılamadı. Birinci cildi için Tahrib-i Harabat’ı, ikincisi için de Takip’i yazdı.
Bu paragrafta kendisinden söz edilen kişi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi
B) Ahmet Vefik Paşa
C) Ahmet Mithat Efendi
D) Abdülhak Hamit
E) Namık Kemal
6. Duyularımız dış dünyayı bize olduğu gibi değil, onun gerçek görünüşünü değiştirerek ulaştırır. Bunun için de bizim anlattıklarımız, dış dünya değil, bu dünyanın hayalimizle bezenmiş bizdeki izlenimleridir.
Bu görüş aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisiyle en çok ilgilidir?
A) Romantizm
B) Klasisizm
C) Realizm
D) Sürrealizm
E) Empresyonizm
7. O, bu yazarları fazla romantik ve bilimdışı bularak yeterince gerçekçi saymıyordu. Onların belli bir aşırılaştırma taşıyan tipik kişilerini fazla abartmalı buluyor, hayatın ve kişilerin bundan daha basit olduğunu öne sürerek, gerçekçiliğin ölçütü olarak aleladeliği, ortalama insanı ele alıyordu. Her şey aynen günlük yaşayıştaki gibi verilmeli, görülen ne ise bir fotoğraf titizliğiyle saptanmalıydı. Ona göre roman, sadece bir saptama, hayatı olduğu gibi bütün çıplaklığı hatta çirkinliğiyle gösterme demektir.
Bu paragrafta roman anlayışı verilen yazar aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) E. Zola B) G. Flaubert C) V. Hugo
D) V. Goethe E) H. Balzac
1987 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Yeni bir duyarlığı, yeni bir şiir akımın, geliştirirken Batı’yı günü gününe izlerler. Ama bir arayış döneminin bütün karışık etkilerini içerir şiirleri. Romantik, Parnasçı, Sembolisttirler. Doğaya yönelirler. Ama bir resimdir doğa onlar için. Düşle gerçek çatışması, karamsarlık, kaçış egemendir şiirlerine. Hem benimsedikleri sanat anlayışı, hem de dönemin siyasal koşulları, içine kapanık, bireyci bir şiire yönelmelerine yol açmıştır.
Bu parçada şiirlerinin ortak özelliklerinden söz edilen şairler, aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?
A) Beş Hececiler
B) Tanzimatçılar
C) Yedi Meşaleciler
D) Servet-i Fünuncular
E) Milli Edebiyatçılar
2. Nabizade Nazımın Karabibik adlı eseri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Edebiyatımızda Realizmin başarılı bir
örneğidir.
B) Kırsal kesim gerçeğine ilk kez değinilmiştir.
C) Romandan çok, uzun hikaye özelliklerine
sahiptir.
D) Kişilerin bulundukları çevreye göre yazılmış
başarılı ilk eserdir.
E) İlk psikolojik roman örneğidir.
3. Türk edebiyatında Batılı roman türünün ilk örneği olarak anılan, 1859’da Fenelon’dan Divan Edebiyatının sanatlı, ağdalı anlatımıyla özet olarak dilimize çevrilen eser ve bu eserin çevirmeni aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Kamelyalı Kadın - Ahmet Mithat Efendi
B) Sefiller - Şemsettin Sami
C) Emil - Ziya Paşa
D) Telemak - Yusuf Kamil Paşa
E) Robenson Hikâyesi - Ahmet Vefik Paşa
4. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif vardır?
A) Bir garip rüya rengiyle Rüzgardaki yaprak
bile
B) Savrulmada gül şimdi havada Gün doğmada
bir başka ziyada
C) Söylenmemiş aşkın güzelliğiyledir Kağıtlarda
yarım bırakılmış şiir
D) Bin bahçeli beldemizi yad ellere bıraktık
Gölgesinde barınacak tek ağacım yok artık
E) Bizim mahalle de İstanbul’un kenarı demek
Sokaklarında yürünmez ki yüzme bilmeyerek
5. Durgun bir akşamın erguvan örtüsünü Yırtarken çekinerek gecenin kara eli, Yorgun bir gölge, omzunda bir günün yükü Sürüklüyor ufuklara ağır adımlarını
Bu dizelerde kişileştirilen varlıklar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Yorgun omuz-sürüklenen ufuklar
B) Durgun bir akşam-ağır adımlar
C) Erguvan örtü-bir günün yükü
D) Akşamın örtüsü-omzun yükü
E) Gecenin kara eli-yorgun bir gölge
6. Yazar, romanı yazarken ortadan çekilir. Duyduğu heyecanı kendine saklar. Yalnız gördüğünü ortaya koyar. Yazarın birinci kaygısı, gözlerinizin önüne gerçek belgeleri sermektir. Buradan roman için şöyle bir tanım çıkabilir: Roman, yazarın gözlemlerinden yararlanarak insan üzerinde yaptığı bir deney uygulamasıdır.
Yukarıda özellikleri belirtilen roman, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir?
A) Romantizm
B) Natüralizm
C) Klasisizm
D) Sembolizm
E) Realizm
7. Aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde, şairlerin büyük bir çoğunluğu, şiiri, toplumsal amaçlardan, bilimsel içeriklerden uzak, salt şiirsel değerleri ön plana alarak yazmışlar ve ortak biçimler içinde kalıplaşmış ortak kavramlar kullanmışlardır?
A) Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı
B) Milli Edebiyat
C) Servet-i Fünun Edebiyatı (Edebiyat-ı Cedide)
D) Tanzimat Edebiyatı
E) Divan Edebiyatı
8. Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını, taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Bu şiirlerde kullanılan ana tema, Tanrı aşkı ve insan sevgisidir.
Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
A) Yunus Emre
B) Yusuf Has Hacip
C) Mevlana
D) Sultan Velet
E) Hacı Bayram Veli
1-D 2-E 3-D 4-B 5-E 6-B 7-E 8-A 9-C 10-B
9. Kimilerine göre edebiyattaki bilgiler, bilim ortamından edebiyat ortamına bir tür çeviridir. Edebiyat, bilginlerin daha önce araştırıp bulduğunu halka yayan bir araçtan başka bir şey değildir. Edebiyat yazarı, coğrafya, fizik, sosyoloji, tarih gibi erişebildiği her kaynağa uzanır. Belli sonuçları halk için yorumlamak, halka açmakla görevlidir bu tür edebiyat.
Yukarıda belirtilen edebiyat anlayışına uygun eserler veren yazarımız kimdir?
A) Namık Kemal
B) Şemsettin Sami
C) Ahmet Mithat Efendi
D) Halit Ziya Uşaklıgil
E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
10. Bir Kral Oidipus için değil, İlahi Komedi, Hamlet, Faust gibi anıt eserler içinde sorulabilir bu soru: Nereden geliyor bunların eskimezliği?
Bu parçada eseri anılmayan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Shakespeare
B) Aristophanes
C) Sophokles
D) Goethe
E) Dante
1988 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özellikleri arasında yer almaz?
A) Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanmaları
B) Aruzla yazanlar bulunmakla birlikte
kullandıkları asıl ölçünün hece olması
C) Şiirlerini, halk arasında kullanılan konuşma
diliyle söylemeleri
D) Şiirlerinde genellikle yarım kafiye
kullanmaları
E) Eserlerinde dini, mistik konuların yanı sıra
devrin bazı sosyal olaylarını ele almaları
2. Baki, gelmiş geçmiş Divan şairlerimizin çoğundan daha az eser vermiş, bir küçük divan bırakmıştır. Buna karşın Divan edebiyatımızın en büyük şairlerinden biri olarak bilinir. Bu başarının belli başlı nedenini, onun... aramalıyız. Bakinin tek dizesi bile, yazarını hemen belirler.
Bu parçada boş kalan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) yergilerindeki hünerinde
B) dilindeki sadelikte
C) seçtiği konuların güzelliğinde
D) kendine özgü üslubunda
E) aruzdaki ustalığında
3. Xl. Yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve yöntemlerini bildirmek, ölçülerini açıklamaktan ileri gelmez. Sözcükleri açıklarken tarih, coğrafya, folklor ve edebiyata ilişkin bilgiler, toplumsal yaşayışa ilişkin ipuçları da verir.
Bu paragrafta sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Divan-ı Hikmet; Ahmet Yesevi
B) Muhakemetü’l-Lügateyn; Ali Şir Nevai
C) Divanü Lügati’t-Türk; Kaşgarlı Mahmut
D) Kutadgu Bilig; Yusuf Has Hacip
E) Atabetü’l-Hakayık; Edip Ahmet
4. Tanzimat dönemi şairlerinden Recaizade M. Ekrem’in çevresinde toplanan gençler, artık kendi başlarına var olmanın yollarını ararlar ve bir dergide birleşirler. Bunların arasında, sonradan romancı olarak ün kazanmış iki yazarımız da vardır.
Paragrafta sözü edilen dergi ile iki yazarımız aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?
A) Servet-i Fünun; Halit Ziya, Mehmet Rauf
B) Malumat; Hüseyin Cahit, Ahmet Rasim
C) Genç Kalemler; Halit Ziya, Ömer Seyfettin
D) Servet-i Fünun; Samipaşazade Sezai, Hüseyin Cahit
E) Malumat; Mehmet Rauf, Hüseyin Rahmi
5. Şiirinde sonsuzluğa ulaşma duygusu, ölüm kaygısı, aşk ve lirizm başlıca temalar olarak görülür. Eski şiiri günümüzde de yaşatmış bir şairdir. İstanbul’un doğa güzelliklerini yansıtan bir şair olarak tanınmıştır. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren şiirleri de vardır.
Yukarıda sözü edilen şair kimdir?
A) Yahya Kemal Beyatlı
B) Ahmet Haşim
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Cahit Sıtkı Tarancı
6. Aşağıdakilerin hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?
A) İlyada, Kalevala, Oğuz Kağan
B) İlyada, Kaybolmuş Cennet, Oğuz Kağan
C) Kaybolmuş Cennet, Kalevala, Şehname
D) İlyada, Kurtarılmış Kudüs, Kalevala
E) Kurtarılmış Kudüs, Şehname, Odysseia
7. Aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatı ürünlerinden değildir?
A) Mani B) Koşma C) Ninni
D) Ağıt E) Türkü
8. Kısmetindir gezdiren yer yer seni
Arşa çıksan akıbet yer yer seni
Bu iki dizedeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mecaz
B) Cinas
C) Kinaye
D) İstiare
E) Hüsn-i Talil
9. Moliere, Racine ve La Fontaine’in ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tanzimatçıları en çok etkileyen yazarlar
olmaları
B) Klasik akımın temsilcileri olmaları
C) Aynı türden eserler vermeleri
D) Değişik sanat akımlarının kurucuları olmaları
E) Kendi alanlarındaki ilk eserleri vermiş olmaları
1-E 2-D 3-C 4-A 5-A 6-A 7-B 8-B 9-B 10-D 11-0
10. Yazar, roman kişilerini, insanların kimi zaaflarını örneklendirmek için kullanır. Bu kişileri doğru yoldan çıkaran, kötü yapan içinde yaşadıkları koşullar ya da çevre değil içgüdülerdir. Hangi sınıftan, hangi cinsiyetten, hangi yaştan olurlarsa olsunlar, onları yöneten ve yönlendiren hep aynı şeydir.
Bu paragrafta sözü edilen yazarın eserleri aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisine girebilir?
A) Klasisizm
B) Romantizm
C) Realizm
D) Natüralizm
E) Sürrealizm
11. Anavarza at oynağı
Kana bulanmış gömleği
Kıyman a zalımlar kıyman
Kör karının bir deyneği
Yaşlı bir kadının öldürülen tek oğlu için duyduğu acıyı dile getiren bu dörtlükte, aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A) Bir anlam inceliği yaratmak için bildiği şeyi
bilmez görünme
B) Bir sözcüğü, iki anlamını birden sezdirecek
biçimde kullanma
C) Bir sözcüğü, gerçek anlamı dışında başka bir
sözcük yerine kullanma
D) Bir olgunun gerçek etkenini bir yana
bırakarak olguyu başka bir nedene bağlama
E) Birkaç şeyi söyledikten sonra onlarla ilgili
başka şeyleri bir sıra gözeterek anlatma
