- Katılım
- 23 May 2010
- Mesajlar
- 10,583
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
Öfkenizi kontrol edin!
Son derece insani bir duygu olan öfke, her insanın yaşadığı ve hissettiği doğal hayatın içinden bir duygudur. Evde, işte, sokakta, okulda, trafikte kısaca hayatın her sosyal alanında öfkelenebilir, öfkelendirebiliriz. Önemli olan bu olumsuz duyguyu az zararla içinizden atabilmenizdir, çünkü kontrol edilmeyen öfke; hem kendiniz için hem de sosyal yaşamda yıkıcı ve sağlıksız sonuçlara neden olur.
Uzman Psikolog Füsun Budak öfke ve kontrolü için: "Günlük yaşam içinde; trafik, iş, ev, okul, kısacası iletişim içinde olduğumuz her yerde bazı söylemlerle çok sık karşılaşıyoruz. 'Öfkeden çıldırmak üzereyim.', 'Öyle öfkeliyim ki, bir şeyleri kırıp dökmek, bağırıp çağırmak istiyorum.', 'Öfkelendiğimde gözüm hiçbir şey görmüyor.' gibi... Her insan engellendiğinde, dinlenmediğini ve anlaşılmadığını düşündüğünde, kaybetme korkusu yaşadığında, haksızlığa uğradığında, eleştirildiğinde ve aşağılandığında öfkelenebilir.
Öfke, her insan tarafından hissedilebilen doğal bir duygudur. Öfke duygusunu kabullenmek zordur, oysa yadsınması mümkün olmayan bir duygudur. Diğer duygulardan hiç farklı değildir. İnsan olarak olumlu duygular (sevinme, mutlu olma gibi) hissedebileceğimiz gibi olumsuz duygularda hissedebiliriz. Bu olumsuz duyguların nasıl ifade edildiği önemlidir." diyor ve devam ediyor:
Öfke, uygun şekilde ifade edildiğinde sağlıklı ve doğal bir duygudur. Kontrol edemezseniz yıkıcı bir hale dönüşür ve pek çok sorun yaşamanıza sebep olur. Öfkelenmenize sebep olan durumlar, kendi içinizde yarattığınız kuruntular olabileceği gibi, daha önceden yaşadığınız ve sizi öfkelendirmiş olan olayları hatırlamak da olabilir.
Her duygunun ortaya çıkışı şu şekilde olur; öncelikle, yaşanan olayın o kişide daha önceki tecrübelerine dayanarak da nasıl bir düşünceye sebep olduğu, bu düşüncelerin olumlu ya da olumsuz duyguları ve sonuç olarak da davranışsal olarak tepkileri ortaya çıkarmasıdır.
Buradan yola çıkarak bir örnekle açıklanabilir:
Olay: "Eşim eve geç geliyor."
Düşünce: "Eşim bana önem vermiyor, onun için iş ve arkadaşları daha önemli."
Duygu: "Benim kendimi değersiz hissetmeme sebep olduğu için çok öfkeliyim."
Davranış: "Eşi kapıdan içeri girer girmez ya surat asarak ya da nerede kaldın yine diyerek tepkisini göstermesi."
Öfke durumunda insan nasıl tepkiler verir?
Her insan öfke duyar, ancak öfkesini ifade ediş şekli farklıdır. Öfkenin sebep olduğu davranışlar saldırgan tepkiler biçimindedir. Saldırgan tepkiler sözel ya da fiziksel şekillerde olabilir. Sözel tepkiler aşağılamak, hakaret etmek, tehdit etmek ya da iğneleyici sözler söylemek şeklindedir. Fiziksel tepkiler ise dayak, bir şeyleri kırıp dökmek, vurmak gibidir. Kimi zamanda öfke gösterimi direkt şekilde olmayabilir. Örneğin, kişi öfkesini gizlemeye ve bastırmaya çalışır ve tepkisini pasif saldırgan bir biçimde ortaya koyabilir. Küsebilir, surat asabilir, dişlerini ve yumruklarını sıkar, ya kendine ya da çevresine zarar verici davranışlar olarak ortaya koyabilir.
Öfke, çok hafif bir tepki ile gösterilebildiği gibi çok şiddetli bir şekilde de gösterilebilen bir duygudur. Diğer duygular gibi öfkelendiğinizde de vücudunuz birtakım işaretler verir. Duygunun harekete geçmesi ile stres ve gerginlik başlar, adrenalin salgısı artar, nefes alıp vermeleriniz sıklaşır, kalp atışlarınız hızlanır, kan basıncınız artar ve bunun sonuncunda davranışsal olarak ya tepki verirsiniz ya da buna sebep olan durumdan kaçarsınız.
Bazı insanlar öfkeyi bir yaptırım aracı olarak kullanabilir. İsteklerini bu yolla yaptırabildiğini öğrenen insan, bunu yaşam biçimi haline dönüştürebilir. Sözel ve davranışsal olarak çevresine saldırgan bir tavır sergiler. Karşısındaki kişilerde onu öfkelendirmek istemedikleri için o insanın isteklerini yerine getirmeye çalışır.
Öfkesini ifade etmekte zorlanan insanlar da vardır. Bu insanlar bu duyguyu kabullenmedikleri ve çevresindekilere zarar vermek istemedikleri için göstermemeyi tercih ederler. Bu nedenle bastırıldığı için o kişide bir takım fiziksel ve ruhsal şikayetler olarak ortaya çıkar. Örneğin; mide ağrısı, baş ağrısı, depresyon gibi.
Son derece insani bir duygu olan öfke, her insanın yaşadığı ve hissettiği doğal hayatın içinden bir duygudur. Evde, işte, sokakta, okulda, trafikte kısaca hayatın her sosyal alanında öfkelenebilir, öfkelendirebiliriz. Önemli olan bu olumsuz duyguyu az zararla içinizden atabilmenizdir, çünkü kontrol edilmeyen öfke; hem kendiniz için hem de sosyal yaşamda yıkıcı ve sağlıksız sonuçlara neden olur.
Uzman Psikolog Füsun Budak öfke ve kontrolü için: "Günlük yaşam içinde; trafik, iş, ev, okul, kısacası iletişim içinde olduğumuz her yerde bazı söylemlerle çok sık karşılaşıyoruz. 'Öfkeden çıldırmak üzereyim.', 'Öyle öfkeliyim ki, bir şeyleri kırıp dökmek, bağırıp çağırmak istiyorum.', 'Öfkelendiğimde gözüm hiçbir şey görmüyor.' gibi... Her insan engellendiğinde, dinlenmediğini ve anlaşılmadığını düşündüğünde, kaybetme korkusu yaşadığında, haksızlığa uğradığında, eleştirildiğinde ve aşağılandığında öfkelenebilir.
Öfke, her insan tarafından hissedilebilen doğal bir duygudur. Öfke duygusunu kabullenmek zordur, oysa yadsınması mümkün olmayan bir duygudur. Diğer duygulardan hiç farklı değildir. İnsan olarak olumlu duygular (sevinme, mutlu olma gibi) hissedebileceğimiz gibi olumsuz duygularda hissedebiliriz. Bu olumsuz duyguların nasıl ifade edildiği önemlidir." diyor ve devam ediyor:
Öfke, uygun şekilde ifade edildiğinde sağlıklı ve doğal bir duygudur. Kontrol edemezseniz yıkıcı bir hale dönüşür ve pek çok sorun yaşamanıza sebep olur. Öfkelenmenize sebep olan durumlar, kendi içinizde yarattığınız kuruntular olabileceği gibi, daha önceden yaşadığınız ve sizi öfkelendirmiş olan olayları hatırlamak da olabilir.
Her duygunun ortaya çıkışı şu şekilde olur; öncelikle, yaşanan olayın o kişide daha önceki tecrübelerine dayanarak da nasıl bir düşünceye sebep olduğu, bu düşüncelerin olumlu ya da olumsuz duyguları ve sonuç olarak da davranışsal olarak tepkileri ortaya çıkarmasıdır.
Buradan yola çıkarak bir örnekle açıklanabilir:
Olay: "Eşim eve geç geliyor."
Düşünce: "Eşim bana önem vermiyor, onun için iş ve arkadaşları daha önemli."
Duygu: "Benim kendimi değersiz hissetmeme sebep olduğu için çok öfkeliyim."
Davranış: "Eşi kapıdan içeri girer girmez ya surat asarak ya da nerede kaldın yine diyerek tepkisini göstermesi."
Öfke durumunda insan nasıl tepkiler verir?
Her insan öfke duyar, ancak öfkesini ifade ediş şekli farklıdır. Öfkenin sebep olduğu davranışlar saldırgan tepkiler biçimindedir. Saldırgan tepkiler sözel ya da fiziksel şekillerde olabilir. Sözel tepkiler aşağılamak, hakaret etmek, tehdit etmek ya da iğneleyici sözler söylemek şeklindedir. Fiziksel tepkiler ise dayak, bir şeyleri kırıp dökmek, vurmak gibidir. Kimi zamanda öfke gösterimi direkt şekilde olmayabilir. Örneğin, kişi öfkesini gizlemeye ve bastırmaya çalışır ve tepkisini pasif saldırgan bir biçimde ortaya koyabilir. Küsebilir, surat asabilir, dişlerini ve yumruklarını sıkar, ya kendine ya da çevresine zarar verici davranışlar olarak ortaya koyabilir.
Öfke, çok hafif bir tepki ile gösterilebildiği gibi çok şiddetli bir şekilde de gösterilebilen bir duygudur. Diğer duygular gibi öfkelendiğinizde de vücudunuz birtakım işaretler verir. Duygunun harekete geçmesi ile stres ve gerginlik başlar, adrenalin salgısı artar, nefes alıp vermeleriniz sıklaşır, kalp atışlarınız hızlanır, kan basıncınız artar ve bunun sonuncunda davranışsal olarak ya tepki verirsiniz ya da buna sebep olan durumdan kaçarsınız.
Bazı insanlar öfkeyi bir yaptırım aracı olarak kullanabilir. İsteklerini bu yolla yaptırabildiğini öğrenen insan, bunu yaşam biçimi haline dönüştürebilir. Sözel ve davranışsal olarak çevresine saldırgan bir tavır sergiler. Karşısındaki kişilerde onu öfkelendirmek istemedikleri için o insanın isteklerini yerine getirmeye çalışır.
Öfkesini ifade etmekte zorlanan insanlar da vardır. Bu insanlar bu duyguyu kabullenmedikleri ve çevresindekilere zarar vermek istemedikleri için göstermemeyi tercih ederler. Bu nedenle bastırıldığı için o kişide bir takım fiziksel ve ruhsal şikayetler olarak ortaya çıkar. Örneğin; mide ağrısı, baş ağrısı, depresyon gibi.